Leczenie akupunkturą - H. Operacz.pdf - Masaż - agasozynek

DR N. MED. HENRYK OPERACZ

LECZENIE AKUPUNKTUR ġ

Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Warszawa

Spis tre Ļ ci

Wst ħ p..................... 9

Historia akupunktury............... 13

Chi ı ska filozofia medycyny tradycyjnej.......... 35

Poj ħ cie "Chi"................. 35

Poj ħ cie "Yang" i "Yin" (teoria "Zang-Fu")....... 43

Reguła Pi ħ ciu Elementów (teoria "Wu-Ksing")..... 46

Meridiany, południki, kanały............. 50

Meridiany główne............... 51

Meridiany dodatkowe.............. 56

Meridiany i ich przebieg............. 58

Punkty akupunktury................ 75

Igły jako narz ħ dzia akupunktury............ 82

Zabiegi akupunktury................ 86

Najcz ħ stsze przyczyny l ħ ku przed leczeniem akupunktur Ģ .... 91

Metody nakłuwania punktów akupunktury......... 94

Inne metody oddziaływania na punkty akupunktury...... 97

Przy Ň eganie, przygrzewanie, moxa - fitotermoterapia... 97

Przygrzewanie bezpo Ļ rednie i po Ļ rednie....... 99

Masa Ň punktowy, akupresura - digitopresura...... 106

Ba ı ki lecznicze................ 108

Elektroakupunktura............... 112

Laseropunktura................ 116

Sonopunktura................. 122

Współczesne pogl Ģ dy na mechanizm działania akupunktury... 123

Mechanizm przeciwbólowego działania akupunktury..... 129

Neurofizjologiczny mechanizm przeciwbólowego działania akupunktury.................. 130

Wst ħ p

Wiek XX, szczególnie jego druga połowa, jest wiekiem niespotykanej w dziejach ludzko Ļ ci ekspansji

post ħ pu we wszystkich dziedzinach nauki. Przeci ħ tny człowiek najwi ħ ksze osi Ģ gni ħ cia dostrzega w

technice, gdzie obserwuje si ħ bardzo szybk Ģ elektronizacj ħ , miniaturyzacj ħ , komputeryzacj ħ ,

automatyzacj ħ . Osi Ģ gni ħ cia techniczne zmniejszyły odległo Ļ ci mi ħ dzy lud Ņ mi i kontynentami,

wyniosły człowieka w kosmos, a w pracy codziennej zast Ģ piły go robotami.

Zastosowanie nowoczesnych elektronicznych urz Ģ dze ı telekomunikacyjnych, telewizji satelitarnej i

satelitów telekomunikacyjnych, telefaksów, telefonii komórkowej, internetu itp., pozwoliło na

błyskawiczne przekazywanie informacji z jednego kra ı ca globu ziemskiego na drugi, na

rozpowszechnianie wiadomo Ļ ci, a tym samym umo Ň liwiło masow Ģ , szybk Ģ edukacj ħ .

W medycynie i biologii, dzi ħ ki wykorzystaniu nowoczesnych rozwi Ģ za ı technicznych, wprowadzono

wiele nowych b Ģ d Ņ udoskonalonych aparatów i urz Ģ dze ı . Zastosowano nowe metody badawcze, takie

jak: scyntygrafia, holografia, ultrasonografia, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny, tzw.

cyfrowa angiografia subtrakcyjna, umo Ň liwiaj Ģ ca bardzo precyzyjne, wybiórcze badanie naczy ı

krwiono Ļ nych ka Ň dego wybranego narz Ģ du i cz ħĻ ci ciała. Dzi ħ ki temu udało si ħ wi ħ c osi Ģ gn Ģę szybki

post ħ p równie Ň w diagnostyce medycznej. Nic wi ħ c dziwnego, Ň e współczesny człowiek zapatrzony w

ten fascynuj Ģ cy rozwój wszystkich wymienionych wy Ň ej dziedzin techniki spodziewa si ħ takiego

samego rozwoju metod leczenia. Domaga si ħ szybkiego i skutecznego opanowania wielu dotychczas

nieuleczalnych chorób i uwolnienia od dr ħ cz Ģ cych go dolegliwo Ļ ci. Domaga si ħ leków znosz Ģ cych ból

i leków znosz Ģ cych napi ħ cie nerwowe, leków nasennych i pobudzaj Ģ cych. Domaga si ħ leków

podnosz Ģ cych kondycj ħ fizyczn Ģ i psychiczn Ģ , leków poprawiaj Ģ cych sylwetk ħ ciała i wreszcie leków

hamuj Ģ cych proces starzenia. Szczególnie w krajach wysoko rozwini ħ tych, bogatych, ludzie

pozbawieni tych powszednich trosk Ň ycia codziennego, które nam towarzysz Ģ , bardzo dbaj Ģ o swoje

zdrowie. Chc Ģ , i słusznie, Ň y ę dobrze, długo i bez dolegliwo Ļ ci.

Takie wymagania współczesnego człowieka stały si ħ wyzwaniem dla wszystkich dziedzin medycyny,

a szczególnie farmakologii i doprowadziły do syntezy wielu tysi ħ cy leków. Du Ň a opłacalno Ļę tego

rodzaju przemysłu sprawiła, Ň e pełn Ģ par Ģ pracuj Ģ laboratoria naukowe i fabryki farmaceutyczne.

Wyprodukowano ju Ň tak du Ň o ró Ň nych preparatów, Ň e zapami ħ ta ę je mog Ģ tylko komputery. Dzisiaj

jednak ju Ň wiemy, Ň e Ň aden syntetyczny lek nie jest lekiem oboj ħ tnym dla organizmu. Gdy na jeden

narz Ģ d działa leczniczo, drugi mo Ň e uszkadza ę . Budowa chemiczna współczesnych leków jest tak

zło Ň ona, Ň e musz Ģ one by ę bardzo dokładnie dawkowane, a ich dawki musz Ģ by ę dostosowane do

masy ciała, wieku, płci, a nawet do sposobu od Ň ywiania chorego. Im bardziej zło Ň ony chemicznie jest

lek, im bardziej jego budowa jest skomplikowana, tym wi ħ cej ma przeciwwskaza ı i objawów

ubocznych. Tak wi ħ c nawet drobne odchylenia od zasad jego podawania lub jednoczesne stosowanie

kilku leków na raz prowadzi do zaburze ı ich bio-transformacji (biochemicznej przemiany w

organizmie), do ich interakcji lub kumulacji i do objawów przedawkowania lub te Ň cz ħ sto

wzajemnego unieczynniania si ħ leków, tj. do neutralizacji.

Obecnie coraz cz ħĻ ciej zwraca si ħ uwag ħ , Ň e przy nieumiej ħ tnym lub niedbałym stosowaniu przez

chorego leków (a współczesny, zestresowany człowiek czyni to coraz cz ħĻ ciej) ich nadmierne, cz ħ sto

prawie nałogowe spo Ň ywanie, wyrz Ģ dza niejednokrotnie wi ħ ksze szkody ni Ň sama choroba. Ze

statystyk wielu krajów wynika, Ň e obecnie wi ħ cej kosztuje likwidowanie skutków podawania leków,

czyli ich działa ı ubocznych i wynikaj Ģ cych st Ģ d powikła ı , ni Ň leczenie samych chorób.

Jest to jedna, ale nie jedyna, przyczyna, dla której współczesny chory coraz cz ħĻ ciej wzbrania si ħ

przed za Ň ywaniem leków syntetycznych i szuka leków mniej szkodliwych - naturalnych preparatów

ro Ļ linnych - lub te Ň si ħ ga po stare metody lecznicze, stosowane i wypróbowane przez tysi Ģ ce lat, takie

jak akupunktura (refleksoterapia), akupresura, ziołolecznictwo itp., i ch ħ tnie je stosuje. W historii

medycyny znane s Ģ okresy renesansu zarzuconych kiedy Ļ ró Ň nych metod leczniczych i powrotu do ich

stosowania.

Z post ħ pem wiedzy i techniki medycznej metody te poddaje si ħ weryfikacji. Odnosi si ħ to zarówno do

ich mechanizmu działania, jak i mo Ň liwo Ļ ci terapeutycznego zastosowania w ró Ň nych jednostkach

chorobowych. Jedn Ģ z takich niefarmakologicznych metod, która w ostatnich czasach zyskała du ŇĢ

popularno Ļę , jest wła Ļ nie akupunktura, stosowana nie tylko na Dalekim Wschodzie, lecz i w całej

Europie, Ameryce, Australii i Afryce.

Na przestrzeni wieków akupunktura, podobnie jak wiele innych niekonwencjonalnych metod

leczniczych, miała zarówno gor Ģ cych zwolenników, jak i zagorzałych przeciwników. Obecnie w

wi ħ kszo Ļ ci krajów o wysokim poziomie nauk medycznych ta tradycyjna metoda lecznicza bywa

stosowana na równi z metodami nowoczesnymi, a prowadzone badania teoretyczne i kliniczne

dowodz Ģ jej skuteczno Ļ ci i to cz ħ sto wtedy, gdy konwencjonalna medycyna Ň adnego skutku

leczniczego da ę ju Ň nie mo Ň e.

W czasach nasilonej chemizacji Ň ycia (nawozy sztuczne, pestycydy, chemiczne Ļ rodki gospodarstwa

domowego, ska Ň enie powietrza, gleby, wody) najwa Ň niejszym atutem akupunktury jest to, Ň e działa

ona bez pomocy leków. Akupunktura jest bowiem metod Ģ naturaln Ģ , opart Ģ na wykorzystywaniu -jako

czynnika lecz Ģ cego - mobilizacji sił witalnych organizmu w walce z chorob Ģ , jego zdolno Ļ ci do

samoregulacji i samoregeneracji. To, Ň e skomplikowane mechanizmy tego działania nie s Ģ jeszcze

dobrze poznane, nic nie ujmuje tej metodzie. Wszak medycyna zna wiele leków, których mechanizm

działania równie Ň nie jest dokładnie i do ko ı ca poznany, a leki te s Ģ z powodzeniem stosowane ju Ň

przez długie lata.

Pragn ħ jednak z naciskiem podkre Ļ li ę , Ň e akupunktura nie jest panaceum, nie jest lekiem na wszystkie

choroby. W leczeniu wielu chorób nie sposób zaniecha ę podawania leków chemicznych, które cz ħ sto

ratuj Ģ Ň ycie. Ale nie mo Ň na post ħ powa ę te Ň odwrotnie i odrzuca ę tych starych, wypróbowanych

metod, którymi ludzko Ļę przez tysi Ģ ce lat leczyła si ħ z dobrym skutkiem, ratuj Ģ c swoje zdrowie i

Ň ycie. Nie mo Ň na równie Ň przymyka ę oczu na obecnie publikowane w czasopismach medycznych

doniesienia o wyleczeniu lub te Ň podleczeniu dzi ħ ki niej tysi ħ cy chorych.

W ci Ģ gu ostatnich kilku lat obserwuje si ħ korzystne zmiany. Wielu lekarzy skłania si ħ do ł Ģ czenia obu

metod leczniczych - starych z nowymi. W tym kierunku coraz cz ħĻ ciej zwraca si ħ równie Ň cała

oficjalna medycyna. W wielu szpitalach i klinikach na Zachodzie akupunktur ħ stosuje si ħ na równi z

nowoczesnymi metodami leczniczymi. Badania nad akupunktur Ģ i akupresur Ģ s Ģ prowadzone w

znanych o Ļ rodkach kliniczno-do Ļ wiadczalnych prawie we wszystkich krajach. Liczba prac

naukowych, opublikowanych na ich temat w renomowanych czasopismach medycznych Ļ wiata w

ci Ģ gu ostatnich 10 lat, si ħ ga kilku tysi ħ cy pozycji.

Renesans akupunktury ma swoj Ģ przyczyn ħ nie tylko w niech ħ ci do syntetycznego leku, za pomoc Ģ

którego nie zawsze mo Ň na osi Ģ gn Ģę skutek leczniczy, lecz i w tym, Ň e medycyna XX wieku, mimo

du Ň ych osi Ģ gni ħę w leczeniu niektórych objawów i zespołów chorobowych, jest jak dotychczas

bezskuteczna lub bezradna. W przypadkach tych, jak wskazuj Ģ liczne ju Ň obserwacje kliniczne,

skuteczne zastosowanie znajduje wła Ļ nie akupunktura i inne stare metody lecznicze Dalekiego

Wschodu.

Historia akupunktury

Przyst ħ puj Ģ c do opisu akupunktury nale Ň y postawi ę pytanie: czym jest ta swoista metoda lecznicza i

jak przebyła tak dług Ģ historyczn Ģ drog ħ w dziejach człowieka, Ň e dotrwała do dzi Ļ , staj Ģ c si ħ jedn Ģ z

cennych i wa Ň nych dziedzin wiedzy osi Ģ gni ħ tych przez medycyn ħ tradycyjn Ģ ?

Akupunktura jest metod Ģ polegaj Ģ c Ģ na nakłuwaniu w celach leczniczych Ļ ci Ļ le okre Ļ lonych miejsc na

ciele człowieka – nazywanych "punktami akupunktury", a obecnie "punktami Ň yciowymi" lub

"biologicznie aktywnymi punktami". Metoda ta, której dokładnego pocz Ģ tku nie da si ħ okre Ļ li ę ,

powstała w Chinach kilka tysi ħ cy lat przed nasz Ģ er Ģ . Nazywano j Ģ "cze ı tsju". "Cze ı " - to

nakłuwanie, "tsju" to przygrzewanie, przypiekanie. Oba sposoby po-witały prawie w tym samym

czasie i były równolegle stosowane. Aktualna nazwa - akupunktura - wprowadzona została przez

Francuzów w XVII wieku i pochodzi od łaci ı skich słów acus - igła i punctum, puncture - punkt,

nakłuwanie.

Prehistoryczne pocz Ģ tki akupunktury opieraj Ģ Chi ı czycy na legendzie z czasów przed powstaniem

cywilizacji Chin, tj. 6-4 tysi ħ cy lat p.n.e. Legenda ta podaje, Ň e za panowania mitycznego cesarza Fu-

Si jeden z jego poddanych, cierpi Ģ cy na przewlekłe silne bóle głowy, uderzył si ħ przypadkiem w nog ħ .

Stała si ħ rzecz zaskakuj Ģ ca - bóle natychmiast ust Ģ piły. Od tego czasu ka Ň dy, kogo bolała Igłowa,

uderzał si ħ w to miejsce na nodze. Nale Ň y przypuszcza ę , Ň e był to zabieg bolesny, prowadz Ģ cy do

zranienia, bo gdy wie Ļę o takich praktykach dotarła do cesarza, ten nakazał brutalny sposób uderzania

kamieniem zast Ģ pi ę nakłuwaniem kamienn Ģ igł Ģ . Wyniki okazały si ħ dobre*. [* Tak odkryto pierwsz Ģ

zale Ň no Ļę mi ħ dzy punktem na ciele a zwi Ģ zanym z nim odległym narz Ģ dem.]

Z czasem zauwa Ň ono te Ň , Ň e nakłuwanie innych miejsc na skórze leczy wiele chorób. W XXV wieku

p.n.e., w okresie panowania legendarnego " Ň ółtego cesarza" Huang-Di, wielkiego uczonego,

wynalazcy, budowniczego, intelektualisty, akupunktura przechodzi swój wielki rozwój. Stare chi ı skie

ksi ħ gi mówi Ģ , Ň e cesarz ten, wielki zwolennik i znawca akupunktury, polecił zast Ģ pienie kamiennych

igieł metalowymi, a ró Ň nych leków, które uwa Ň ał za truj Ģ ce - nakłuwaniem igłami.

Ksi ħ ga "Nej-tsing" -"Ksi ħ ga o Ň yciu wewn ħ trznym" - tak cytuje jego słowa: " ņ ycz ħ sobie, aby

posługiwano si ħ wył Ģ cznie tajemniczymi igłami z metalu, które kieruj Ģ energi Ģ Czi, a nie lekami,

które tylko truj Ģ ". Cesarz był nie tylko człowiekiem m Ģ drym, lecz i przebiegłym. Stare ksi ħ gi mówi Ģ ,

Ň e wyra Ň aj Ģ c takie Ň yczenia miał on na celu własne korzy Ļ ci. Wiedział, Ň e tylko ludzie zdrowi mog Ģ

płaci ę podatki, a nie chorzy, niezdolni do pracy.

Oby ta przebiegło Ļę cechowała naszych rz Ģ dz Ģ cych. Zapewne lepiej dbaliby o zdrowie społecze ı stwa.

Pierwszym i najstarszym zachowanym do dzisiaj pisemnym dokumentem medycznym dotycz Ģ cym

akupunktury jest dzieło "Huangdi Nei-Jing" -"Przyroda i ņ ycie", nazywane tak Ň e "Kanonem

Medycyny" (ry ę . 1). Napisane zostało przez zespół lekarzy chi ı skich, prawdopodobnie w latach 475-

221 p.n.e. Jest to 18-tomowe dzieło, składaj Ģ ce si ħ z dwóch cz ħĻ ci, b ħ d Ģ ce zbiorem dotychczasowej

wiedzy medycznej. Pierwsza cz ħĻę traktuje o anatomii, fizjologii, patologii i terapii. Druga natomiast

po Ļ wi ħ cona jest akupunkturze i przy Ň eganiu (przygrzewaniu). Zawiera opis igieł, kanałów

energetycznych wraz z topografi Ģ 295 poło Ň onych na nim punktów leczniczych, wskazania i

przeciwwskazania do leczenia akupunktur Ģ , a tak Ň e opis techniki i wyników leczenia. Ksi ħ gi te s Ģ

zbiorem wiedzy z okresu ponad dwóch tysi ħ cy lat stosowania akupunktury w Chinach.

Ryc. 1. Huangdi Nei-Jing, znany jako"Kanon Medycyny" (ry ę . z An Outline of Chinese Acupuncture.

Foreign Languages Press, Peking 1975).

Podczas wielu trwaj Ģ cych obecnie wykopalisk archeologicznych, jakie maj Ģ miejsce w Chinach,

odkrywane s Ģ wci ĢŇ nowe przedmioty, które dowodz Ģ , jak bogata była kultura chi ı ska. Oczywi Ļ cie

znajdowane s Ģ mi ħ dzy tymi przedmiotami igły do akupunktury: z kamienia, ko Ļ ci, bambusa oraz z

br Ģ zu. Wykopaliska te s Ģ dowodem na to, Ň e akupunktura była znana i stosowana ju Ň w latach 1450-

105 p.n.e.

Ostatnie wieki starej ery i pierwsze nowej były okresem wspaniałego rozkwitu akupunktury. Powstało

wtedy wiele prac opisuj Ģ cych nowe do Ļ wiadczenia oraz porz Ģ dkuj Ģ cych lub ujmuj Ģ cych w

odpowiednie schematy i naukowe formuły dotychczasow Ģ wiedz ħ na ten temat. Dalszy post ħ p

akupunktury wi ĢŇ e si ħ z lekarzem Hua-Tuo (141-208 n.e.), pionierem chi ı skiej chirurgii i odr ħ bnego

systemu gimnastyki leczniczej na Ļ laduj Ģ cej naturalne ruchy zwierz Ģ t (tzw. zabawa pi ħ ciu zwierz Ģ t).

Hua-Tuo jako doskonały znawca akupunktury zapocz Ģ tkował analgezj ħ akupunkturow Ģ wkłuwaj Ģ c

igły przed zabiegiem chirurgicznym i odpowiednio nimi manipuluj Ģ c. Wówczas znano ju Ň i

stosowano do znieczulania opium, alkohol i korze ı akonitu.

W trzecim wieku naszej ery lekarz Huang-Fou-Mi (215 -282) zebrał wszystko co wiedziano o leczeniu

t Ģ metod Ģ w ksi ĢŇ ce pt. "Kia-yi-King" -"O akupunkturze i przy Ň eganiu". Powstała jedna z

najobszerniejszych ksi ĢŇ ek o akupunkturze, licz Ģ ca 12 tomów. Zawiera ona opis kanałów z pierwsz Ģ

dokładn Ģ lokalizacj Ģ 649 punktów leczniczych, wskazania do nakłuwania ka Ň dego z nich, sposoby

manipulowania igłami, wskazania i przeciwwskazania do leczenia, opis okolic, których nakłuwa ę nie

wolno, nauk ħ o "t ħ tnie", na którym opierała si ħ diagnostyka starej chi ı skiej medycyny, oraz

"receptur ħ " punktów stosowanych w ró Ň nych zespołach chorobowych.

Za czasów dynastii Tang (618-907) akupunktura stała si ħ samodzieln Ģ specjalno Ļ ci Ģ medyczn Ģ , a w

Cesarskim Kolegium Medycznym powstał wydział akupunktury, kształc Ģ cy lekarzy tej specjalno Ļ ci.

Uprzednio wiedza o akupunkturze przekazywana była z pokolenia na pokolenie w pewnych

rodzinach.

W roku 1027 (dynastia Sung) lekarz Wang-Wei-Yin na cesarskie polecenie zlecił odlanie z br Ģ zu

dwóch naturalnej wielko Ļ ci modeli ludzkich postaci, wewn Ģ trz pustych, nazwanych Tong-Jen (ry ę . 2).

Leczenie akupunkturą - H. Operacz.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: