Staw łokciowy
W anatomii człowieka staw łokciowy (łac. articulatio cubiti) jest stawem łączącym ramię z przedramieniem.
Można go zakwalifikować do typu stawu zawiasowo-obrotowego o dwóch osiach ruchu. Jest stawem złożonym z trzech połączeń objętych wspólną torebką stawową. Część ramienno-łokciowa i ramienno-promieniowa stawu łokciowego stanowi funkcjonalnie jedną część. Odbywa się tu zginanie i prostowanie. Połączenie promieniowo-łokciowe, zwane stawem promieniowo-łokciowym bliższym należy do stawów typu obrotowego. Mogą się tu odbywać: nawracanie i odwracanie przy udziale stawu promieniowo-łokciowego dalszego.
Staw łokciowy tworzą trzy pary powierzchni stawowych:
1. część ramienno-łokciową tworzy powierzchnia stawowa bloczka kości ramiennej i wcięcie bloczkowe kości łokciowej;
2. część ramienno-promieniowa zbudowana jest przez powierzchnię stawową główki kości ramiennej i dołek stawowy głowy kości promieniowej;
3. część promieniowo-łokciowa utworzona jest przez wcięcie promieniowe kości łokciowej z obwodem stawowym głowy kości promieniowej.
Torebka stawowa jest gruba i napięta po stronie bocznej i przyśrodkowej, gdzie jest też wzmocniona silnymi więzadłami, zaś obszerna i cienka od przodu i tyłu.
Potoczne określenie stawu łokciowego to łokieć
Staw (łac. articulatio) - ruchome połączenie między składnikami szkieletu (zewnętrznego lub wewnętrznego). Stawy występują u stawonogów (Arthropoda) oraz kręgowców (Vertebrata). U tych ostatnich stawy są określane, ze względu na specyficzną budowę, jako połączenia maziowe (juncturae synoviales). W stawach (tak jak w łożyskach wielu maszyn) największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe pokryte są bardzo odporną na ścieranie chrząstką szklistą.
Kryterium podziału:
· Liczba kości łączących w stawie:
o staw prosty - w budowie biorą udział tylko dwie kości.
o złożony - w budowie bierze udział więcej niż dwie kości np. staw łokciowy
Rodzaje stawów: 1 - kulisty, 2 - eliptyczny, 3 - siodełkowaty, 4 - zawiasowy, 5 - obrotowy.
Staw zawiasowy - łokieć
· liczba osi
o stawy jednoosiowe
§ staw zawiasowy - staw łokciowy
§ staw obrotowy - staw promieniowo-łokciowy
§ staw śrubowy - staw zęba kręgu obrotowego
o stawy dwuosiowe
§ staw eliptyczny - staw promieniowo-nadgarstkowy
§ staw siodełkowaty - staw nadgarstkowo-śródręczny kciuka
o Stawy wieloosiowe
§ staw kulisty wolny - staw ramienny
§ staw kulisty panewkowy - staw biodrowy
o stawy nieregularne
§ staw płaski - staw krzyżowo-biodrowy
§ staw mostkowo-obojczykowy chociaż ma on raczej charakter stawu kulistego
Typowymi elementami stawu są:
· powierzchnia stawowa - czyli główka (część wypukła) i panewka stawowa (część wklęsła), bywają także powierzchnie stawowe płaskie - kość krzyżowa z miednicą
· torebka stawowa - otacza cały staw, ograniczając go od otoczenia
· jama stawowa
Staw może również zawierać:
· więzadła stawowe
· obrąbek stawowy
· łąkotki
· kaletki maziowe
· trzeszczki
· kosmki maziowe
· fałdy maziowe
Poszczególne stawy różnią się zadaniami biologicznymi, a więc mają odmienną budowę i ruchomość.
Na wykonywanie ruchów we wszystkich płaszczyznach pozwalają stawy wieloosiowe, np. kuliście uformowane stawy barkowy oraz biodrowy. Mniejszą ruchomość cechuje stawy dwuosiowe, np. siodełkowo ukształtowana powierzchnia stawu nadgarstkowo-śródręcznego kciuka pozwala na jego ruchy w dwóch płaszczyznach. Stawy jednoosiowe umożliwiają ruch tylko w jednej płaszczyźnie. Przykładem może być zawiasowy staw ramienno-łokciowy czy też obrotowy staw między najwyższymi kręgami kręgosłupa.
ulkaadyjak