AKADEMIA EKONOMICZNA WROCŁAW
WYDZIAŁ ZARZĄDZANIA I INFORMATYKI
ODDZIAŁ GŁOGÓW
- ocena stanu bieżącego
Praca zaliczeniowa z Podstaw nauki o finansach
WYKŁADOWCA:
Wykonała:
I. Jednostkami samorządu terytorialnego są gminy, powiaty i województwa samorządowe. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej. Posiada osobowość prawną oraz przysługuje mu prawo własności i inne prawa majątkowe. Jednostki samorządu terytorialnego posiadają udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań.
Instrumentem realizacji różnorodnych zadań jednostek samorządu terytorialnego jest budżet.
Jednostka samorządu terytorialnego nie może prowadzić gospodarki finansowej bez budżetu, określającego szczegółowo granice i kierunki działalności.
Ustawa o finansach publicznych stanowi, że budżet jednostki samorządu terytorialnego, uchwalany w formie uchwały budżetowej na rok budżetowy, jest rocznym planem :
1) dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów jednostki samorządu terytorialnego,
2) przychodów i wydatków:
a) zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych,
b) funduszy celowych jednostki samorządu terytorialnego.
Budżet jednostek samorządu terytorialnego wyznacza granice rocznej działalności budżetowej organów i jednostek samorządu gminnego, powiatowego czy wojewódzkiego.
Uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego (zgodnie z art. 124 ustawy o finansach publicznych) określa :
1) prognozowane dochody jednostki samorządu terytorialnego według ważniejszych źródeł i działów klasyfikacji,
2) wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego w podziale na działy i rozdziały klasyfikacji wydatków, z wyodrębnieniem wydatków bieżących, wydatków na obsługę długu, wydatków z tytułu poręczeń i gwarancji, wydatków majątkowych,
3) źródeł pokrycia deficytu lub przeznaczenie nadwyżki budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
4) wydatki związane z wieloletnimi programami inwestycyjnymi, z wyodrębnieniem wydatków na finansowanie poszczególnych programów,
5) plany przychodów i wydatków zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych i środków specjalnych,
6) plany przychodów i wydatków funduszy celowych,
7) upoważnienia dla organu wykonawczego jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania długu oraz do spłat zobowiązań jednostki,
8) zakres i kwoty dotacji przedmiotowych,
9) dochody i wydatki związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych jednostce samorządu terytorialnego ustawami,
10) dotacje,
11) dochody i wydatki związane z realizacją zadań wspólnych realizowanych w drodze umów lub porozumień między jednostkami samorządu terytorialnego.
II. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Gmina to mieszkańcy gminy, którzy tworzą wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium. Zadania Gminy to zaspokajanie zbiorowych potrzeb mieszkańców, zamieszkujących na jej terenie . Zadania te można podzielić na :
- zadania własne,
- zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.
Zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym do zadań własnych gminy należą :
1) zadania dotyczące funkcjonowania infrastruktury technicznej :
a) utrzymywanie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
b) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych,
c) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
d) utrzymywanie w należytym stanie gminnych obiektów oraz obiektów użyteczności publicznej,
e) wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych,
f) zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz,
2) zadania dotyczące infrastruktury społecznej :
a) ochrona zdrowia,
b) pomoc społeczna,
c) zadania oświatowe dotyczące obowiązku szkolnego,
d) działania kulturowe, także związane z kulturą fizyczną i turystyką,
e) edukacji publicznej,
3) zadania z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego :
a) organizacja ruchu drogowego w gminie,
b) ochrona przeciwpożarowa i przeciwpowodziowa,
c) zapewnienie bezpieczeństwa sanitarnego,
4) zadania związane z ładem przestrzennym oraz ładem ekologicznym :
a) uchwalanie planów zagospodarowania przestrzennego na terenie gminy,
b) gospodarka nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna,
c) utrzymanie czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych,
d) zieleni gminnej i zadrzewień.
Zadania zlecone mogą być wykonywane w następujący sposób :
- gminy realizują je na podstawie porozumienia z organem administracji rządowej,
- zawarte w ustawie.
Zadania zlecone to:
1) wybory i ich organizacja na terenie gminy,
2) ewidencja ludności.
Decyzje mogą być podejmowane w formie demokracji bezpośredniej ( wybory) lub demokracji pośredniej ( rozstrzyganie za pomocą organów gminnych).
Organami gminnymi podejmującymi decyzje są :
- Rada Gminy jako organ stanowiący i kontrolny,
- Wójt ( Burmistrz lub Prezydent Miasta)– organ wykonawczy.
Zgodnie z ustawą z dnia 26 listopada 1998 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego dochodami gminy są :
1) wpływy z ustalanych i pobieranych na podstawie odrębnych ustaw podatków:
a) od nieruchomości,
b) rolnego,
c) leśnego,
d) od środków transportowych,
e) od działalności gospodarczej osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
f) od spadków i darowizn,
g) od posiadania psów.
2) wpływy z opłat :
a) skarbowej,
b) eksploatacyjnej,
c) lokalnych,
d) innych,
3) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa,
4) subwencja ogólna,
5) dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin od wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gminy,
6) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej zlecone gminie oraz inne zadania zlecone ustawami,
7) odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych,
8) dochody z majątku gminy.
Dochodami gminy mogą być :
1) dotacje celowe na dofinansowanie zadań własnych gminy,
2) dotacje celowe na zadania realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej lub z innymi jednostkami samorządu terytorialnego,
3) dotacje celowe z budżetu państwa na usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego,
4) dotacje z funduszy celowych,
5) środki finansowe pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi oraz środki na współfinansowanie programów realizowanych z udziałem środków zagranicznych niepodlegających zwrotowi,
6) spadki, zapisy i darowizny,
7) odsetki od pożyczek udzielanych przez gminę,
8) opłaty prolongacyjne oraz odsetki od nieterminowo regulowanych należności, stanowiących dochody gminy,
9) odsetki i dewidendy od kapitału wniesionego do spółek,
10) dochody z kar pieniężnych i grzywien, określonych odrębnymi przepisami,
11) inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów.
Podatek od nieruchomości reguluje ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych. Obowiązek podatkowy spoczywa na właścicielach lub użytkownikach wieczystych nieruchomości. Opodatkowaniu podlegają budynki lub ich części związane z prowadzeniem pozarolniczej i pozaleśnej działalności gospodarczej. Podstawą opodatkowania jest powierzchnia użytkowa mierzona po wewnętrznej długości ścian dla budynków, dla gruntów ich powierzchnia, dla budowli – wartość początkowa przyjmowana do amortyzacji. Do powierzchni budynków należy zaliczać również powierzchnię piwnic, suteren i strychów. Powierzchnię pomieszczeń lub ich części oraz część kondygnacji o wysokości od 1,40 m do 2,20m zalicza się do powierzchni użytkowej budynku w 50%, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40 m, powierzchnię tę pomija się.
Osoby fizyczne opłacają ten podatek na podstawie decyzji w 4 ratach ( 15.03, 15.05, 15.09, 15.11), a osoby prawne i jednostki nieposiadające osobowości prawnej sami wyliczają podatek w deklaracji podatkowej, składanej do 15 stycznia roku podatkowego i opłacają w 12-tu równych ratach , do 15-tego każdego miesiąca.
Opodatkowaniu od nieruchomości nie podlegają :
- tereny zajęte przez drogi publiczne,
- budynki zabytkowe wpisane do rejestru,
- grunty, na których istnieją zbiorniki wodno-retencyjne,,
- nieruchomości zajęte przez administrację samorządu terytorialnego,
- zakłady należące do Polskich Kolei Państwowych,
- budynki gospodarcze lub ich części związane z działalnością leśną,
- budynki gospodarcze lub ich części związane wyłącznie z działalnością rolniczą w gospodarstwach rolnych,
- nieruchomości lub ich części zajęte na potrzeby prowadzenia przez stowarzyszenia statutowej działalności wśród dzieci i młodzieży w zakresie oświaty, wychowania, nauki i techniki, kultury fizycznej i sportu,
- zabytki,
- muzea,
- grunty działkowiczów,
- szkoły, uczelnie,
- zakłady pracy chronionej.
...
gosicka