AMERYKA POŁUDNIOWA
Brazylia Brazylia jest największym producentem kawy na świecie. Od 1727, kiedy to Francisco de Mello Palheta sprowadził pierwsze kawowce z Gujany Francuskiej, uprawa kawy stała się zasadniczym elementem brazylijskiej gospodarki. Obecnie z ponad 2 milionów hektarów pól uprawnych pochodzi jedna trzecia światowej produkcji kawy (ok. 20-30 mln worków kawy rocznie), a praca na plantacjach daje utrzymanie ok. 5 milionom osób. Kawę uprawia się głównie ekstensywnie, zdecydowanie preferując pochodzącą z Etiopii Arabikę. Najchętniej uprawiane odmiany to: Bourbon, Catuai, Mundo Novo i Typica, natomiast najlepsze kawy brazylijskie pochodzą ze wzgórz Santos i Bahia. Kawy brazylijskie odznaczają się harmonijnym, łagodnym smakiem pozbawionym kwaskowatości. Kolumbia Kolumbia jest drugim największym producentem kawy na świecie. Uprawia się ją tam jednak inaczej niż w Brazylii: nie na ogromnych plantacjach, tylko w zaciszu domowych gospodarstw położonych na stokach Andów. Kawa ta, wyrastająca z żyznej, powulkanicznej ziemi, odznacza się niepowtarzalnym smakiem, o orzechowo- karmelowym aromacie. Najbardziej znanymi rodzajami są kawy Medellin i Excelso.
Wenezuela Swego czasu Wenezuela przeżywała apogeum na rynku kawy, plasując się na trzecim miejscu w światowej produkcji. Obecnie jednak jej udział nie przekracza jednego procenta. Pomimo gwałtownego spadku nakładów na rozwój plantacji, kawa pochodząca z Wenezueli charakteryzuje się specyficznym, lekko owocowym aromatem. Najlepsza kawa pochodzi z regionów Marakaibo, gdzie produkuje się takie rodzaje jak Merrida i Trujillo.
AMERYKA ŚRODKOWA
Meksyk Kawę uprawiano w Meksyku już w ostatnich latach XVIII wieku. Obecnie kraj ten sytuuje się w pierwszej piątce największych producentów kawy na świecie. Część meksykańskiej kawy uprawia się w małych gospodarstwach i ta- pozostawia wiele do życzenia. Natomiast kawa z plantacji w Coatepec, Oaza Pluma, czy Tapachula odznacza się wysokimi walorami smakowymi i uważana jest za jedną z najlepszych Arabik produkowanych w Ameryce Środkowej. Preferuje się tam odmiany Bourbon, Mundo Novo i najsławniejszą Maragogype. Pochodząca z tych kilku plantacji kawa charakteryzuje się łagodnym aromatem, o lekko czekoladowo-korzennym odcieniu. Kostaryka Sprzedaż Arabiki stanowi 25% wpływów z eksportu kraju. Ponieważ uprawa Robusty w Kostaryce jest zakazana, dla Arabiki ustanowiono bardzo wysoki standard. Rośnie ona najlepiej na wysokościach ponad 1500 m n.p.m. w regionach Tarazzu, Tres Rios i Alajuela. Pochodząca z takich wysokości kawa (poznamy ją po sygnaturze SHB- strictly hard bean) charakteryzuje się łagodnym, klarownym aromatem. Kawę pochodzącą z Kostaryki ceni się na całym świecie. Gwatemala
Od 2001 roku zakładanie plantacji w Gwatemali jest ryzykownym przedsięwzięciem. Gwałtowny wzrost produkcji kawy w Brazylii i Wietnamie doprowadził do bankructwa wiele małych gospodarstw i spowodował załamanie rynku Ameryki Środkowej. Straty wynikające z tego stanu rzeczy są duże, zwłaszcza że właśnie z Gwatemali pochodzą jedne z najciekawszych rodzajów kawy. Niezwykle zróżnicowany klimat panujący w tym niewielkim kraju pozwolił na otrzymanie aż siedmiu odmian 'czarnego złota'. Najbardziej ceni się kawę pochodzącą z regionu Antigua, położonego w dolinie między trzema wulkanami. W Gwatemali uprawia się także inne rodzaje wysokiej jakościowo kawy, m.in. Fraijanes, Coban, Atitlan i Oriente. Odznaczają się one pełnymi i bogatymi aromatami, nieporównywalnymi z aromatami innych kaw. Honduras Dobry klimat i honduraska gleba zapewniają kawie wysoką jakość, ale brak solidnej promocji skutkuje jej niską ceną na rynku. Z tego względu warto sięgać po kawę produkowaną na plantacjach La Paz, El Paraiso i Santa Barbara, ponieważ za wyborny napój o wysokich walorach smakowych zapłacimy umiarkowaną cenę. Najlepsze plantacje położone są na wysokości 1500- 2000 i opatrzone są sygnaturą SHG (Strictly High Grown). Kawa pochodząca z Hondurasu to kawa wysokiej jakości, o klarownym, lekko karmelowym posmaku.
Nikaragua Lata siedemdziesiąte to złote lata dla przemysłu kawowego w Nikaragui. Aż do wybuchu wojny domowej w 1974 roku produkowano milion worków kawy rocznie. Rewolucja rozpętana przez Front Wyzwolenia Narodowego im. Sandino doprowadziła do przejęcia władzy przez Sandanistów i do zniszczenia wielu plantacji kawy. Tak jak na Kubie, plantacje znacjonalizowano, zastępując kawę innymi roślinami uprawnymi, głównie kukurydzą i fasolą. Reorientacja krajowej gospodarki okazała się być jednak złym pomysłem. Dopiero w ostatnich latach kawa pochodząca z Nikaragui odzyskała swoją renomę. Dotyczy to zwłaszcza kawy uprawianej w rejonach Nueva Segovia, Las Manos i Matagalpa.
AMERYKA PÓŁNOCNA
Hawaje
Kawa przybyła na Hawaje za pośrednictwem amerykańskich kolonizatorów ok. 1820 roku i szybko zyskała miano wyjątkowej. Podobnie jak jamajska Blue Mountain, hawajska Kona bierze swoją nazwę od miejsca uprawy, które rozciąga się w postaci 30 kilometrowego pasa plantacji wzdłuż stromych stoków góry Loa. To właśnie niewielka powierzchnia uprawna decyduje o wysokiej cenie kawy, która mimo to jest jedną z najchętniej pijanych kaw w Stanach Zjednoczonych. Na jej niesłabnącą popularność wpływa subtelny smak, bogaty w harmonijne i łagodne tony.
WYSPY KARAIBSKIE
Jamajka
Z Jamajki pochodzi jedna z najbardziej znanych i najdroższych kaw na świecie. Swoją nazwę zawdzięcza znajdującym się we wschodniej części wyspy górom Blue Mountain. Właśnie tam, w 1728 roku, gubernator Jamajki sir Nicholas Lawes posadził pierwsze drzewko kawowe i aż do zniesienia niewolnictwa w 1838 Jamajka była największym producentem kawy na świecie. Odpływ taniej siły roboczej spowodował spadek produkcji i radykalne podwyższenie ceny kawy, które trwa nieprzerwanie do dzisiaj. Wysoka cena jamajskiej Blue Mountain (ok. 100 zł za 10 dkg) wynika także z niewielkiej ilości zbiorów, które nie przekraczają 900 ton rocznie. Blue Mounain ma wyrafinowany i słodkawy smak, a wygórowana cena nadaje jej elitarny charakter.
Haiti
Haiti, druga wyspa znajdująca się w obrębie Morza Karaibskiego, jest obecnie najbiedniejszym państwem zachodniej półkuli. Dopiero niedawno przedsięwzięto projekt mający na celu powrót do początkowych lat kawowej prosperity. Było to w czasach okupacji Francji i Hiszpanii, gdy wyspa nosiła jeszcze nazwę San Domingo. Od 1734 roku plantacje zakładane przez Francuzów zaspokajały ogromną część światowego zapotrzebowania na kawę. Ten stan rzeczy zadowalał francuskich potentatów, zbijających na kawie 'kokosy', ale nie odpowiadał ciemiężonym niewolnikom, którzy na nieludzkie warunki pracy odpowiedzieli 'Krwawą Rewoltą'. Do końca tej dziesięcioletniej wojny domowej dotrwało niewielu. Szacuje się, że obecnie produkcja kawy na Haiti nie przekracza 0,5%.
Kuba
Choć pierwszy kawowiec na Kubie został zasadzony już w 1748 roku, to dopiero pół wieku później kawę zaczęto uprawiać na szerszą skalę. Dokonali tego francuscy kolonialiści z Haiti, uciekający przed krwawą rewoltą rozpętaną przez niewolników. Wraz z francuską kulturą i napoleońskimi aspiracjami, koloniści przywieźli ze sobą wiedzę o zakładaniu plantacji. Dzięki żyznej kubańskiej glebie, wyspa już w kilkadziesiąt lat później stała się 'rekinem' kawowej gospodarki, 'wygryzając' z rynku zdewastowane i pogrążone w kryzysie Haiti. Obecnie uprawa Arabiki i Robusty odbywa się tradycyjnymi metodami, które nie uległy zmianie od ponad 250 lat. Może właśnie dlatego kawa pochodząca z Kuby ma tak doskonały smak i aromat, który świetnie koresponduje z kubańskim cygarem. AFRYKA
Etiopia Etiopia jest ojczyzną kawy. To właśnie w dawnej Abisynii pasterz o imieniu Kaldi odkrył jej niezwykłe właściwości, a mnich Chadely przyrządził pierwszy kubek tego specjału. Do dzisiaj Etiopia pozostaje jedynym krajem, w którym sposobu uprawy kawy nie zmieniono od tysiąclecia, a jagody kawowca można zbierać z dziko rosnących krzewów. Z tego powodu wielkie plantacje rodem z Brazylii są w kraju zjawiskiem nieznanym. Kawę uprawia się tu tradycyjnie, w małych gospodarstwach, które nie zajmują powierzchni większej od jednego hektara. Z farm położonych w regionach Sidamo i Harrar pochodzą jedne z najlepszych kaw na świecie. Kawa Sidamo odznacza się owocowo- kwiecistym aromatem, o lekko kwaskowatej nucie, natomiast kawa Harrara ma intensywny smak o ciężkim bukiecie i jagodowym odcieniu. Kenia Kawę do Kenii przywieźli ok. 1900 roku Brytyjczycy. Pomimo tak późnego startu w uprawie, Kenia po uzyskaniu niepodległości w 1963 roku wyniosła młode, rodzime gatunki do rangi najlepszych kaw światowej czołówki. Sukces kenijskiej kawy wziął się najprawdopodobniej z wprowadzenia nowoczesnych technologii do procesu produkcji i z racjonalnych metod jej skupu. Co tydzień, w położonej na południu kraju Nairobi, urządzane są aukcje, na które ściągają plantatorzy, by prowadzić ze sobą 'cenowe wojny'. W ten sposób wyszczególnia się najlepszą kawę, która następnie wchodzi w obieg światowego handlu. Najbardziej ceni się kawę pochodzącą z regionów góry Kenia, która odznacza się podwójnym charakterem: kwaskowatość równoważona jest przez słodki, owocowy smak. Jedną z najsławniejszych kaw jest Kenia AA.
Tanzania Podobnie jak w Kenii, kawa w Tanzanii zawitała za sprawą Brytyjczyków. Najlepsze warunki dla jej uprawy znaleziono w regionie góry Kilimandżaro, gdzie cień bananowców zapewnił krzewom wystarczającą ochronę przed słońcem. Zarówno pod względem smaku, jak i sposobu uprawy, tanzańska kawa przypomina kawę kenijską. Prawie 90% pól uprawnych należy do małorolnych chłopów, którzy czasem przemycają worki z kawą przez granicę, by sprzedać je na aukcjach w Nairobi. Podobna jest także klasyfikacja kawy: AA dla największych i A, B- dla mniejszych. Jedną z bardziej znanych kaw pochodzących z Tanzanii jest Tanzania AB. Uganda Jeśli Kenia i Etiopia znajdują się w czołówce producentów Arabiki, to Ugandzie przysługuje miano królowej Robusty. Z jej uprawy utrzymują się blisko 3 miliony ludzi, a jej sprzedaż za granicę wynosi 95% wpływów z eksportu kraju. Uganda, nazywana też niekiedy Perłą Afryki', jest jedynym miejscem na ziemi, w którym występuje dziko rosnąca Robusta. Tropikalny klimat i szeroko rozciągające się płaskowyże zapewniają kawie bardzo wysoką jakość. Dotyczy to zwłaszcza Robusty rosnącej w regionie Bushenyi i góry Elgon. Zambia Kawa została sprowadzona do Zambii, kiedy ta nosiła jeszcze miano Rodezji Północnej. Od uzyskania niepodległości w 1964 roku uprawa kawy stała się dla wielu ludzi jedynym źródłem utrzymania, dlatego wahania na zachodnioafrykańskim rynku kawy powodują olbrzymie straty demograficzne. A szkoda, ponieważ Zambia i tak boryka się z problemami suszy, głodu i epidemii HIV, a zambijska kawa odznacza się jakością nieustępującą etiopskiej czy kenijskiej. Najlepsze kawy pochodzą z północno-wschodnich regionów kraju, zwłaszcza z okolic Kasamy i jeziora Tanganika. Kawa pochodząca z Zambii charakteryzuje się zrównoważonym smakiem i pełnym bukietem, niekiedy wzbogaconym prawdziwie wyszukanymi niuansami.
ARABIA
Jemen Już w XVI wieku kawę uprawiano w ogrodach tarasowych leżących na zboczach gór Jemenu. Do teraz rosną tam kawowce, które dają jedną z najlepszych i najtrudniej dostępnych kaw na świecie. Arabowie mówią na nią 'Mocha', od portowego miasta Mokka, gdzie odbywał się transport i przeładunek kawy. Możliwe, że etymologia słowa 'Mocha' wiąże się też z lekko czekoladowym aromatem kawy lub ze zwyczajem wrzucania do niej niewielkich porcji czekolady. Najlepsza kawa jemeńska rośnie w regionach Mattari i Sanani. Pochodząca stamtąd kawa charakteryzuje się niską zawartością kofeiny, żywym bukietem, średnią kwaskowatością i orzechowo-czekoladowym aromatem.
margaritana