Poznaj_TL_broszura_UKIE.pdf

Urz¹d Komitetu

Integracji Europejskiej

2008

Poznaj Traktat z Lizbony

Autor:

Prof. dr hab. Jan Barcz

Okładka:

The Audiovisual Library of the European Commission

Projekt graficzny serii:

Techna Studio

Skład i przygotowanie poligraficzne:

Techna Studio

Zdjęcia: The Audiovisual Library of the European Commission

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży

Urząd Komitetu Integracji Europejskiej

al. J.Ch. Szucha 23

00-580 Warszawa

www.ukie.gov.pl

Warszawa 2008

ISBN 978-83-7567-012-7

Słowo wstępne

Czym jest Traktat z Lizbony

Dlaczego Unia potrzebuje reformy ustrojowej

Czy finalizacja reformy ustrojowej? Droga pełna kryzysów 11

Kompromis nicejski 11

Konwent i Konferencja Międzyrządowa 2003/2004 12

Traktat konstytucyjny – charakter prawny i zakres przedmiotowy 14

Etapy prowadzące do Traktatu z Lizbony

Traktat z Lizbony – krok po kroku

„Dekonstytucjonalizacja” Traktatu z Lizbony

Zmiany systemowe w ustroju Unii

Wejście w życie Traktatu z Lizbony

Co na to Polska

Ważniejsze skróty

Dodatkowa literatura dla szczególnie zainteresowanych tematem 48

Poznaj Traktat z Lizbony

Szanowni Państwo

Mam przyjemność zarekomendować Państwu

lekturę broszury, przybliżającej istotę i sens Trak-

tatu z Lizbony, podpisanego 13 grudnia 2007 roku

w stolicy Portugalii przez przedstawicieli 27 państw

Unii Europejskiej. Ten ważny dla Polski i dla Europy

dokument, podpisany także przeze mnie, w imieniu

Rzeczypospolitej, stanowi milowy krok na drodze

dalszego rozwoju Unii.

W ostatnim czasie wiele mówiło się i pisało o Trak-

tacie reformującym Unię Europejską. Prawie każdy

słyszał, choćby z mediów, takie pojęcia politycz-

ne, jak Nicea, pierwiastek, kompromis z Joaniny,

Karta Praw Podstawowych. Jednak mało kto poznał

dokładnie te zagadnienia – po prostu niechętnie

sięgamy po teksty traktatów, napisanych suchym,

prawniczym językiem.

Od pięciu lat Polska jest aktywnym członkiem Unii

liczącej 27 państw i 487 milionów obywateli Euro-

py. Mimo tych pięciu lat naszej obecności w UE,

nie wszyscy Polacy wiedzą, czym jest Unia Europej-

ska, jaka jest istota Traktatu z Lizbony, jak zmienia

się Unia Europejska, w jakim kierunku podąża, jakie

miejsce w Unii Europejskiej zajmuje Polska.

Broszura, którą przekazuję, przybliża historię

powstawania Traktatu z Lizbony i wyjaśnia jego

główne postanowienia. Najbardziej skomplikowane

zagadnienia przełożone są na język bardziej przy-

stępny i zrozumiały.

Już wkrótce czeka nas – Polaków i zarazem Euro-

pejczyków – ważna debata nad ratyfikowaniem Trak-

tatu z Lizbony. Ta broszura z pewnością przyda się

wszystkim tym, którzy zechcą lepiej zrozumieć zasa-

dy działania Unii Europejskiej, aby być aktywnymi

i świadomymi obywatelami Europy.

W wymiarze geograficznym Polska zawsze znaj-

dowała się w centrum Europy. Dziś powinniśmy

dążyć do tego, by centralną pozycję zająć także

w wymiarze politycznym i gospodarczym. Już za trzy

lata Polska obejmie przewodnictwo w Radzie Unii

Europejskiej, by przez pół roku kierować jej praca-

mi. To szansa na wzmocnienie pozycji Polski w Unii

Europejskiej. Musimy tę szansę wykorzystać.

Czym jest Traktat z Lizbony

Organizacje międzynarodowe ustanawiane są przez

państwa na mocy umów międzynarodowych: są to

umowy stanowiące względnie konstytuujące

organizację międzynarodową. Państwa mogą

naturalnie – po ustanowieniu organizacji – zmieniać

jej zakres kompetencji i modyfikować jej strukturę,

w zależności od potrzeb. Aby jednak taką zmianę

przeprowadzić, muszą zmienić umowę ustanawiają-

cą daną organizację. Dokonuje się tego, zawierając

specjalną umowę międzynarodową, której celem

jest zmiana (rewizja) umowy ustanawiającej orga-

nizację. Stąd umowę taką określa się jako umowę

rewizyjną. Czasami państwa członkowskie organi-

zacji postanawiają się zgodzić na przyjęcie nowego

członka. Wówczas również konieczne jest zawarcie

umowy międzynarodowej między państwami człon-

kowskimi a państwem aspirującym do członkostwa.

Umowę ustanawiającą członkostwo nowego pań-

stwa (oraz dokonującą stosownej zmiany w umowie

stanowiącej organizację międzynarodową) określa

się mianem traktatu akcesyjnego .

Podobnie rzecz się ma w odniesieniu do Unii

Europejskiej , przy czym sytuacja jest w tym

przypadku o tyle szczególna, że Unia ma obecnie

strukturę złożoną – mówi się, że Unia składa się

z trzech filarów. W pierwszym filarze działają dwie

organizacje międzynarodowe – Wspólnoty, mają-

ce wspólne instytucje. Są to: Wspólnota Euro-

pejska i Europejska Wspólnota Energii

Atomowej (Euratom). Do 2002 r. w tym filarze

działała jeszcze najstarsza Wspólnota – Euro-

pejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS).

Traktat ją stanowiący był jednak zawarty na 50 lat

i wygasł w 2002 r., natomiast zakres kompetencji

EWWiS został przejęty przez Wspólnotę Europej-

ską. Niezależnie od tego Unia obejmuje drugi filar –

Wspólną Politykę Zagraniczną

i Bezpieczeństwa (WPZiB) oraz

trzeci filar – Współpracę Poli-

cyjną i Sądową w Sprawach

Karnych (WPiSwSK). Oba te filary

dopełniają działania wspólnotowe-

go rynku wewnętrznego oraz tzw.

polityk (dziedzin, które państwa

członkowskie zdecydowały się włą-

czyć do procesu integracji).

Stosownie skomplikowana jest rów-

nież podstawa prawna Unii Euro-

pejskiej, na którą składają się

przede wszystkim trzy traktaty sta-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: