psychologia_spoleczna.doc

Psychologia społeczna.

Temat: Postawy.

Literatura:

1. E.Aronson „Psychologia społeczna. Serce i umysł.”,
2. S. Mika „Psychologia społeczna”

1.      Definicja postawy (s.313, Aronson).

Postawa to trwała (utrzymująca się przez dłuższy czas) ocena- pozytywna lub negatywna- ludzi, obiektów i pojęć, reakcja na coś.

Na postawę składają się:

-komponent emocjonalny (to, co czujemy; reakcje emocjonalne wobec przedmiotów);

-komponent poznawczy (to, co myślimy; myśli i przekonania o przedmiocie postawy);

-komponent behawioralny (to, co robimy; działania, zachowania wobec przedmiotu);

2.      Wymiary postawy (s.114-121, Mika):

·         Znak postawy: pozytywny, negatywny, neutralny

·         Siła: głębokość stosunku, jak bardzo coś kochasz lub nienawidzisz;

·         Treść przedmiotowa: różnice związane z tym, co jest przedmiotem postawy;

·         Złożoność postawy: na ile są rozwinięte poszczególne komponenty postawy;

·         Zawartość: zgodność między trzema komponentami pod względem znaku i siły;

·         Stopień powiązania: danej postawy z innymi postawami;

·         Trwałość;

·         Stopień internalizacji postawy: motor działania, stopień uwewnętrznienia, na ile wynika z wnętrza;

·         Dostępność postawy: siła związku między obiektami i oceną tego obiektu, mierzona czasem, w jakim ludzie potrafią odpowiedzieć, co czują, im bardziej dostępna tym szybciej reagujemy.

Mechanizmy zmian:

·         Uleganie- zmiana okazjonalna,;

·         Identyfikacja- powielanie zachowania;

·         Internalizacja- największa głębokość.

3.      Teorie dotyczące kształtowania i zmian postaw. (s.315, Aronson)

I. Teoria „dysonansu poznawczego”- człowiek zachowuje się niezgodnie ze swoimi postawami i nie może znaleźć zewnętrznego uzasadnienia swojego zachowania, sprzeczność tych dwóch elementów powoduje napięcie.

II.   Komunikaty perswazyjne(przekonywujące)

Cechy nadawcy:

·        Podobny do nas pod względem wieku, płci, rasy, wykształcenia; ponieważ występuje efekt identyfikacji;

·        Im bardziej kompetentny, wiarygodny(można zmieniać wiarygodność),atrakcyjny to bardziej przekonywujący;

·        Ważna jest również intencja(!), nie może pokazać, że nami manipuluje.

Cechy komunikatu:

·         Większy wpływ ma argumentacja jednostronna, jeśli odbiorcy popierają stanowisko nadawcy; jeśli nie należy zastosować argumentację dwustronną i zbić argumenty strony przeciwnej;

·         Ludzie są bardziej podatni na oddziaływanie komunikatu, który nie jest spostrzegany jako specjalnie przygotowany w celu wywarcia na nich wpływu;

·         Powinien posiadać charakter emocjonalny(np. wykorzystanie strachu), a nie racjonalny;

·         Gdy mówcy mówią zaraz po sobie bez przerwy to należy wykorzystać efekt pierwszeństwa- większy wpływ ma informacja prezentowana jako pierwsza;

·         Gdy pomiędzy mówcami występuje przerwa lepiej skorzystać z efektu świeżości- lepiej zapamiętane zostaną informacje zawarte w drugim komunikacie;

·         Powinien być mało rozbieżny z tym, co chcą usłyszeć odbiorcy;

·         Jest skuteczniejszy, gdy zawiera instrukcje, wskazówki jak zmienić aktualny stan rzeczy, w którym tkwi odbiorca;

·         Postawę opartą na poznaniu najlepiej zmieni komunikat, który jasno podkreśla obiektywne cechy przedmiotu, logiczne argumenty;

·         By zmienić postawę opartą na emocjach należy zaakcentować wartości i emocje zamiast podawać fakty i liczby;

·         Postawę opartą na komponencie behawioralnym skutecznie zmienimy podając instruktaż.

Cechy odbiorcy:

·         Lepsze audytorium rozproszone;

·         Najbardziej podatni ludzie to ludzie będący w przedziale wiekowym 18-25lat.

III. Model wypracowania prawdopodobieństw(Richard Petty, Jon Cacioppo) = model perswazji systematyczno - heurystycznej (Schelly Chaihen)

·         Zakładają, że istnieją dwa sposoby zmiany postaw za pośrednictwem komunikatów perswazyjnych:

1.      peryferyczna strategia perswazji- ludzie skupiają swoją uwagę na charakterystykę powierzchniową, efektem jest krótkotrwała zmiana postawy;

2.      centralna strategia perswazji- ludzie analizują komunikat, uważnie słuchając i rozważając argumenty; gdy ludzie posiadają zdolności i motywację do uważnego słuchania komunikatu.

IV. Uodpornienie postawy- uczynienie ludzi odpornymi na próby zmiany ich postaw poprzez:

·         wstępne zaaplikowanie i małej dawki argumentów sprzecznych z ich stanowiskiem;

·         wzmocnienie wartości;

·         uprzedzenie ludzi, że będą poddawani perswazji.

V.    Teoria reaktancji (przeciwstawiania się).

- zagrożenie wolności wyboru określonego zachowania powoduje wzbudzenie nieprzyjemnego stanu, a w efekcie przeciwstawienia się; redukcja tego stanu polega na zaangażowanie się w zagrożone zachowanie.

VI. Facylitacja społeczna.

              - występuje, gdy człowiek, który wykonuje daną czynność jest świadomy obserwacji, wywołuje to skutek negatywny (gdy czynność jest po raz pierwszy wykonywana i gdy zadanie jest trudne) oraz pozytywny (gdy czynność jest rutynowa i gdy zadanie jest łatwe).

VII. Próżniactwo.

              - uspokojenie wywołane przekonaniem, że przebywanie w grupie utrudnia ocenę indywidualnego działania; uspokojenia osłabia wykonanie zadań prostych, lecz ułatwia wykonanie zadań trudnych.

VIII. Ingracjacja(podlizywanie się).

              - sposób zwiększania pozytywnych postaw wobec siebie partnerów interreakcji w celu uzyskania większej korzyści niż by się nam należało;

              - trzy rodzaje technik:

o       Konformizm(Zgadzam się z Panią)-by był skuteczny:

1.      partnerzy powinni zajmować podobną pozycję społeczną;

2.      zgadzanie nie może występować zbyt szybko;’

3.      zgadzanie musi dotyczyć spraw na których zależy naszemu rozmówcy , przy sprawach mniej ważnych lepiej obstawać przy swoim zdaniu;

o       Podnoszenie wartości partnera (Jaka Pani jest świetna!)- wtedy, gdy:

1.      partnerzy są na różnych pozycjach społecznych;

2.      pochlebstwa są rozłożone w czasie i dotyczą cech, na których tej osobie zależy, ale nie ma pewności czy je posiada;

3.      pochlebstwa wypowiadane są w imieniu ogółu, a nie tylko od osoby, która schlebia.

o       Autoprezentacja

1.      pozytywna- mówienie o sobie dobrze, by osoba, która to słyszy myślała, że dobrze by było się ze mną spotykać;

2.      negatywna- mówimy jacy to jesteśmy biedni oddziałując na ludzką pomoc oraz na jego samoocenę

IX. Kary i nagrody.

              Najlepsze efekty daje połączenie kary i nagrody.

1.Kara wysoka i niska nagroda= efekt krótkotrwały.

2.Kara niska i wysoka nagroda= efekt długotrwały, skuteczniejsza.

X. Przewidywanie postawy.

              - sprawdzić dostępność postawy

              - zdiagnozować normę subiektywną (przy zachowaniu zamierzonym)