BIOETYKA WYK.docx

BIOETYKA WYKŁAD III – zasada podwójnego skutku

Można zrobić coś co niesie  zagrożenie jeżeli spełnione są wszystkie poniższe warunki:

1) wykonywany czyn musi być dobry z przedmiotu moralnego

2) dobre skutki muszą wynikać z bezpośredniego działania

3) działający musi intencjonalnie chcieć dobrych skuków a jedynie dopuszcza zaistnienie złych

4) musi być zachowana proporcja co do wystąpienia dobrych i złych skutków oraz co do jakości dobrych i złych skutków

Przykłady:

·         Aborcja aby ratować życie kobiety:

1)      Z przedmiotu moralnego jest dobry – ratowanie życia kobiety

2)      Bezpośredni skutek – ratowanie życia kobiety

3)      Jeżeli decydujemy się na aborcję to musimy mieć wyraźne przesłanki że wyleczymy kobietę

4)      Dobry skutek: uratowanie życia kobiety

Źly skutek: zabicie dziecka

·         Życie za życie – to nie jest sprzeczne z nauką Kościoła

Jeśli ratujemy tylko zdrowie to to nie jest to samo i nie jest spełniony warunek jakości skutków (Alicja Tysiąc) -> zdrowie za życie to nie to samo co życie za życie

Ratujemy kobietę bo ma obowiązki wobec społeczeństwa a noworodek nie (np. kobieta musi zająć sie reszą rodziny)

·         Podajemy lek (np. przeciwbólowy) w dawce zagrażającej życiu

1)      Przedmiot moralny dobry – checemy żeby pacjenta nie bolało

2)      Bezpośredni skutek – ustąpienie bólu

3)      Chcę walczyć z bólem a jedynie dopuszczam śmierć

4)      Nie jest spełniony warunek jakościowy  -> uśmierzenie bólu a życie

Elementy historii powstania bioetyki

I – eksperymenty na ludziach przyczyną powstania bioetyki

·         Projekt Tuskagee

Ø      1932r za oceanem – jest bieda i choroby –kiła

USA wysyła ekipę badawczą (w tym jedną afroamerykankę żeby wzbudzała zaufanie) żeby badali afroamerykanów chorych na kiłę, biednych, najlepiej analfabetów

Ø      Powód:

2 lata wcześniej wychodzi książka „Biologia człowieka”, która ma rozdział „biologia człowieka czarnego” i opisane w nim różnice

Jeśli chodzi o kiłę człowiek biały miał 500 lat historii związanej z tą chorobą i są inne komplikacje u amerykanów do których kiłę przywiózł Kolumb

Ø      Norwegowie przez 20 lat do 1910r badali kiłę – później przerwali bo leczyło się ją szkodliwym arsenem

Ø      Projekt Tuskagee odnowił badania a ludzi leczono ”w złej krwi” – nie leczono ( a mówili im, że ich leczą a oni wierzyli w to bo caly czas im pobierali krew i ich badali to stwierdzili, że cos im am robią żeby ich wyleczyć)

Ø      Lata 40. -> oficjalny lek skuteczny na kiłę bez skutków ubocznych – penicylina

ale USA stwierdza, że szkoda przerwać projekt bo teraz już zawsze ludzie beda leczeni i nigdy już nie zaobserwujemy przebiegu kolejnych etapów tak jak to zachodzi naturalnie bez leków wiec projekt bardzo skrupulanie kontynuowano

tak skrupulatnie, że nawet jeśli chory uciekł z projektu i poszedł gdzieś do szpitala to wkraczali federalni i go zabierali

Ø      1966r. – do projektu zostaje skierowany dr Buxton i pisze do zwierzchników, że wydaje mu się to nieetyczne

Władze stwierdzili że nie odpiszą na ten list

Buxton przez 6 lat tydzień w tydzień wysyła ten sam list

Po 6 latach wysyła list do prasy specjalnie do gazety „niskich lotów” (nie pamietam jakiej ale podawał)

Jest wielka afera i Waszyngton jest zaniepokojny ale prezydent nie może nic zrobić bo przecież nie czyta takich gazet

Poźniej przedrukowano to do Timesa i wstrzymano projekt

Ø      Jak to nas dotyczy?

o        Ten projekt nigdy nie był tajny i nawet u nas na SUMie czytano o nim, nawet za żelazną kurtyna i nikt nie stwierdził że to nieetyczne – ludziom zabrakło wrażliwości

o        Jest to wołanie o niepewność przekonań etycznych

Ø      Buxton – święty bioetyki

Ø      Po Auszwic w kodeksie Norymberskim stwierdzono, że nie będziemy korzystać z badań przeprowadzonych w obozie bo jest to nieetyczne i trzeba je wyrzucic do kosza

Ale jakoś nie dotyczyło to Amerykanów i wszystko co jest napisane o kile w podrecznikach z dermatologii pochodzi z projektu Tuskagee

A w sumie to dlaczego skoro Auszwic nie można cytować to Tuskagee też się nie powinno

Ø      Po tym projekcie zmieniło się zaufanie pacjęta do lekarza

·         Projekt Willowbrook – szkoła dla dzieci upośledzonych intelktualnie w Nowym Jorku (iloraz inteligencji <60)

Ø      Zaczyna sie od kilkuset chętnych a później kilkadziesiąt tysięcy

Ø      Podnoszą czesne ale też nie można podnieść do niewiadomo ilu

Ø      Czekało sie kilka lat żeby się dostać

Ø      I nagle pojawia się PROMOCJA! -> przyjmiemy wasze dzieci za symboliczna 1zl ale zgodzicie się na wykonywanie na nich badań –np. zgoda na zarażenie żółtaczką, zgoda na podawanie dopiero testowanych gamma globulin

Ø      Tym sposobem zarażono około 800 dzieci

Ø      Po Tuskagee stwiedzono, że rodzice byli do tego zmuszeni bo dla bioetyki nie ważne jest, że się na to zgodzili tylko liczy się świadomość i dobrowolność

·         Głośny przypadek ale nie mam zapisane jak sie nazywał może ktoś da znać

Ø      W zakładzie opieki są staruszkowie z demencją starczą których nikt nie odwiedza

Ø      Ich lekarz poprosił sąd o opiekę nad nimi (chciał być ich prawnym opiekunem)

Ø      Później prowadzono na nich badania nad komórkami nowotworowymi (bo teoretycznie wyrazili zgode a zrobil to za nich ten lekarz)

·         1955r. – Puertoriko – badania nad antykoncepcją

Ø      Weszły na rynek leki antykoncepcyjne ale były to bardzo duże dawki więc bylo 100% skuteczności ale za to powodowało to różne choroby

Ø      Trzeba więc zmniejszyć dawkę ale pytanie jest czy wtedy bedą skuteczne

Ø      Uniwersytet w Puertoriko ogłosił że każda kobieta która zgłosi się to dostanie środki antykoncepcyjne za darmo i powiedziano im że działają

Ø      Problem w tym że niektóre dostawały placebo i pojawiały się niechciane ciąże -> aborcja, alimenty od uniwersytetu, porzucone dzieci

Ø      Teraz nie wolno prowadzić badań PRZECIWKO placebo

II źródło powstania bioetyki:

1973r. – sąd najwyższy w USA stwierdza że konstytucja poszczególnych stanów zabraniająca aborcji jest niezgodna z konstytucją federalną USA

Wg 14 poprawki obywatel ma prawo do prywatności i państwo nie ma prawa ingerować w prywatne życie obywateli. Pań stwo ma obowiązek to respektować chyba że sprawa narusza żywotne interesy państwa, a aborcja narusza te kwestie:

·         3 trymestr - państwo ma chronić życie płodu a może to realnie robić od 3 trymestru ciąży bi aborcja w tym czasie to po prostu cesarskie cięcie i urodzenie wczesniaka a państwo ma możliwość takiego wczesniaka uratować

Wiec w 3 trymestrze aborcja zakazana

·         2 trymestr – przerywanie ciąży w 2 trymestrze niesie duże zagrożenie dla kobiety ciężarnej więc sie tego nie robi

·         1 trymestr ciąży – nie ma żywotnych interesów państwa wiec jest to decyzja kobiety

To prawo jest dobre zarówno dla zwolenników i przeciwników aborcji bo to kobieta podejmuje decyzję

III źródłó powstania bioetyki

Przykład Karen Ann Quinlan

Zaczeła się odchudzać bo koleżanka z collegu powiedziala jej że jest gruba i dlatego nikt jej nie zaprosi na imprezę

Jak była głodna to się robiła nerwowa wiec poszła do lekarza i przepisał jej silne środki uspokajające

Idzie do pubu i  bierze te leki od lekarza + ogólnodostępne środki uspokajające -> reanimacja

Później dostaje zapalenia płuc i cały czas nie oddzyskuje przytomności

Przyjeżdżają rodzice – katolicy – każą odłączyć córkę od respiratora bo oni czują empatię i oni wiedzą czego ona chce

Sąd -> wygrywają lekarze -> rodzice odwołują się do Rzymu a tam mówią -> macie prawo odłaczyć córkę od respiratora bo nikt nie każe leczyć się z użyciem nadzywczajnych środków medycznych niezgodnie z jego wolą

1975r. – odłączenie od respiratora i Karen przez 10 lat oddycha ale rodzice zabronili odłączyć karmienia ( bo o podstawowe leczenie)

1985r. – umiera z bolesnymi odleżynami ważąc 36kg

Przed tym przypadkiem ratowano życie ale teraz ważne jest też zapewnienie dobrej jakości życia

Czy człowiek jest dla medycyny czy medycyna dla człowieka?

Jak dzielić pieniądze w medycynie?

Sprawiedliwość – fundament bioetyki

Sprawiedliwość w służbie zdrowia (pieniądze)

-> Korupcja jest zła i wyróżniamy III poziomy:

1) przychodzę z torbą pieniędzy i mówię proszę się dobrze opiekować moją żoną na oddziale (czyn jest sam w sobie dobry i bez szkody dla osób trzecich no ale NFZ za tą opiekę już lekarzowi zapłacił)

2) proszę mnie przyjąć do szpitala poza kolejką (jest szkoda dla osób trzecich)

3) chce lewą receptę, zwolnienie lekarskie

Łapówka – uwłacza, sprzedajesz się

ale prezent – przeba przyjąć! – odrzucając prezent odrzucasz człowieka który Ci go wręcza

Eutanazja

Ból proceduralny – jest nieodłącznym czynnikiem podczas leczenia (np. pobieranie krwi) ale trzeba go ograniczać

Ból ≠ cierpienie

Ból często jest podstawą cierpienia ale cierpienie może być bez bólu – kiedy narusza naszą morlaność, wstyd, intymność

Cierpienie proceduralne – naruszenie prywaności i intymności ale po to aby leczyc (np. kaczka po operacji)

Hospicjum – jest samo cierpienie nie zrównoważone tym, że wyzdrowieję

Eutanazja – pośba o zachowanie godności człowieka

Jest też IV powód powstania bioetyki ale nie zdążyliśmy