ZABÓJCY BOGA.pdf.pdf

Robert A. Haasler

Zabójcy Boga

ISBN 83-915443-2-X

Zamiast wst ę pu

„Przypiekanie ludzi Ŝywcem dowodzi wysokiej oceny naszych przemyśleń"

Montaigne

Przedmowa do wydania polskiego

"Wszyscy ludzie zaś obowiązani są szukać prawdy, zwłaszcza w sprawach dotyczących Boga i Jego Kościoła, a

poznawszy ją^ przyjąć i zachowywać". Takie zalecenie czytamy w deklaracji Soboru Watykańskiego II

"Dignitatis humanae".

Prezentowana ksiąŜka nie jest historią inkwizycji. Wiele juŜ razy na całym świecie próbowano stworzyć takie

dzieło. Bezskutecznie. Inkwizycja, instytucja przez wieki decydująca o losach Kościoła i milionów ludzi, nie

doczekała się nigdzie pełnego opracowania. Powstanie takiego wydawnictwa jest zresztą niemoŜliwe. Większość

materiałów archiwalnych albo zginęło, albo zostało z rozmysłem zniszczonych.

Mimo, iŜ papieŜ Jan Paweł II z odwagą poddawał Kościół osądowi, to nadal wielka grupa wpływowych

przedstawicieli Kościoła za wszelką cenę broni się przed tym.

O inkwizycji napisano na świecie wiele opracowań. Próbowano w nich poddać analizie zarówno przy czyny j ej

powstania, jak i przedstawić główne fakty zjej historii. To właśnie fakty stały się przyczyną powstania innego

typu literatury poświęconej inkwizycji. Wielu autorów, bądź to w ogóle wątpi w jej istnienie, bądź wątpi w jej

zbrodniczy charakter. Współcześnie, szczególnie znany publicysta włoski, przyjaciel papieŜa Yittorio Messori,

przoduje w dziele odkrywania nowego humanistycznego oblicza inkwizycji. Wcześniej wiele dyskusji wywołała

ksiąŜka Józefa hrabiego Tyszkiewiczapt. "Inkwizycjahiszpańska". Czytamy w niej między innymi takie zdania:

"... wśród setek przekręconych faktów historycznych, wśród tych całych bibliotek róŜnorodnych fałszów, są nie-

które ulubione tematy, - gdzie juŜ niewiadome co naleŜy bardziej podziwiać, czy bezczelności "historyków" czy

teŜ naiwność publiczności, bezkrytycznie powtarzającej poddawane jej brednie". W kaŜdym razie stwierdzić

naleŜy pierwszorzędny spryt i przebiegłość kierującej tym wszystkim masonerii i jedynej prawdziwej

międzynarodowości - Ŝydowskiej.

Jednym z takich znakomitych tematów dla bezwzględnych harców historycznych, zwróconych przeciwko

Kościołowi, są zazwyczaj Wieki Średnie, a przede wszystkim inkwizycja.

A ilu to wiernych katolików, spuszcza smutnie głowę i bije się w piersi, słysząc gromy padające za Kościół, za

te "ciemne średniowiecze", za te "stosy inkwizytorskie"... świat wierzy, iŜ to są rzeczywiste gromy, padające z

ognia wzburzonych serc, gdy faktycznie to tylko... brzmi wielki gong blaszany, kuty z fałszu i obłudy, w którym

za kulisami uderza Kal-chas masonerii".

I dalej: "...bo historia inkwizycji, jest niemal od czterech wieków, stale fałszowana, przez cały światowy

liberalizm, przez ducha protestantyzmu, tak powszechnie władającego nawet katolickimi społecznościami i

przez tych wszystkich, przeciwko którym inkwizycja była zwrócona, a więc herezjarchów, a przede wszystkim

przez śydów. Pod nawałem oszczerstw historia wypaczyła się wyraźnie i znów prawie od dwustu lat, fałszywie

jest we wszystkich szkołach wykładana. Nic więc dziwnego w tym nie ma, iŜ tylu ludzi posiada zupełnie mylne

o inkwizycji pojęcie".

Współczesny obraz inkwizycji ukształtowany został w znacznym stopniu pod wpływem opowieści Fiodora

Dostojewskiego o Wielkim Inkwizytorze dołączonej do powieści "Bracia Karamazow". Wielki Inkwizytor

odwiedza w celi Jezusa i ogarnia go trwoga, gdy poznaje prawdziwą toŜsamość więźnia - tak chciałby Czytelnik.

W istocie akcja toczy się zupełnie odwrotnie. Inkwizytor dobrze wie, kim jest więzień, i wdając się w dysputę,

broni swoich racji, usprawiedliwia swoje działania! Jezus odrzuca j e, inkwizytor skazuje go na stos. To oni byli

zabójcami Boga!

Odpowiedzią Jezusa jest pocałunek przebaczenia. Inkwizytor uwalnia więźnia, nie moŜe unieść danego

"przebaczenia". Jezus znika, nikt go więcej nie ujrzy, a Wielki Inkwizytor pozostaje wierny swoim zasadom.

Nadal posługuje się terrorem, skazuje ludzi na śmierć, sprawiedliwość, zna tylko jego prawa. To on był zabój ca

Boga!

Kościół nie moŜe być utoŜsamiany z inkwizycją. Nie moŜe teŜ być oceniany bez związku z nią. Póki nie dokona

wewnętrznego rachunku sumienia! Rozliczenia z tym dziedzictwem, pocałunek przebaczenia będzie palił w

sercu!

PapieŜ Innocenty VIII uwaŜał, Ŝe największymi wrogami Kościoła sąakuszerki, bo spędzały płód. Największymi

wrogami Kościoła sąjego funkcjonariusze. Nie trzeba tu przywoływać przykładów chociaŜby arcybiskupa z

Polski, czy teŜ dziesiątek duchownych z USA.

Poprzez inkwizycję Kościół dopracował się najbardziej zbrodniczego systemu w historii ludzkości. Liczbę jego

ofiar liczyć naleŜy w dziesiątki milionów. Stalinizm, hitleryzm i inkwizycja były to systemy tak róŜne od siebie,

wzajemnie się potępiające, ale w jakiś sposób jednak toŜsame. Wiele razy będziemy odnosić się do tego, na

kartach tej ksiąŜki.

Na inkwizycję patrzymy w tej ksiąŜce znacznie szerzej. Protestanci mordujący śydów, metodyści od-

powiedzialni za eksterminację 16 milionów Indian w Ameryce Północnej, podŜegacze dziesiątek wojen

religijnych jakie przetoczyły się przez kontynenty przez

ostatnie 800 lat, to uczniowie i spadkobiercy inkwizycji. Wszyscy oni są z jednego pnia.

Kiedy w 1453 roku zdobywano Konstantynopol i zaczęła się "nowa era" w dziejach Kościoła, we Wrocławiu Jan

Kapistran prowadził swojądziałalność. Na stos wysłano ludzi Ŝywcem.

Inkwizycja był wytworem takiego świata, w którym działała. Brutalność i nietolerancja średniowieczna

przenosiła się na brutalne metody działania inkwizycji.

Jeszcze papieŜ Pius VIII w pierwszej połowie XIX wieku uwaŜał, Ŝe "kto posiada heretycką ksiąŜkę, sam jest

heretykiem".

Ofiarami inkwizycji było wielu ludzi Kościoła, nawet tych, którzy wyniesieni zostali na ołtarze i czczeni sąjako

święci Joanna d'Arc, Ojciec Pio, święta Teresa z Avila czy święty Jan od KrzyŜa, to tylko niektórzy z wielu.

Jak do tej pory, tak i teraz wdzięczni będziemy wszystkim Czytelnikom za uwagi i uzupełnienia do tej ksiąŜki.

Szczególnie zapraszamy do wzięcia udziału w pracy nad "Księgą męczenników", którą chcielibyśmy w

najbliŜszych latach przygotować w naszym Wydawnictwie. W tym kontekście dziękujemy wszystkim

Czytelnikom, którzy z determinacją zachęcali nas do kontynuowania działalności. Dla nich właśnie

inaugurujemy nową serię wydawniczą pod nazwą "Kościół. Legendy a rzeczywistość". Pierwsząpublikację z tej

serii poświęcimy prawdziwej historii ojca Pio. Dla stałych Czytelników, organizujemy wielką wyprawę do

Egiptu z udziałem znakomitych znawców źródeł religii.

Dziękujemy wszystkim osobom i instytucjom, które pomogły nam, gdy w czerwcu 2001 roku "nieznani

sprawcy" złupili nam magazyn, niszcząc ponad 13 tysięcy ksiąŜek. Tym sprawcom dedykujemy nasze

przesłanie, Ŝe my posługujemy się bardziej rozumem niŜ siłą i do tego ich zachęcamy.

Lipiec, 2002 rok

Cz ęść I Inkwizycja

Heretycy, herezje, ś ydzi i czarownice

Od początku istnienia, a ściślej od czasu pierwszych synodów, Kościół rzymski przypisywał sobie prawo

osądzania i potępiania tego, co uwaŜał za herezje czy schizmy. Herezjązwykło się przy tym nazywać poglądy

grupy chrześcijan, które róŜniły się od ortodoksji ustalonej przez zwierzchność kościelną. Natomiast schizma (z

greckiego) oznaczała rozłam. Dla Kościoła rzymskokatolickiego schizma było kaŜde wyznanie chrześcijańskie,

które odrzucało zwierzchnictwo Rzymu. Sam fakt odrzucenia supremacji rzymskiej uznaje się za heretycki, jako

sprzeczny z doktryną katolicką.

Gigantyczna machina inkwizycji skierowana została przeciw kilku grupom ludzi. Listę tę otwierali

heretycy. Większość grup, uznawanych za heretyckie, odwoływało się do wartości obecnych w Kościele

pierwotnym. W Kościele zhierarchizowanym, w Kościele papieŜy władców świata, takie doktryny nie mogły

zyskać uznania. Zresztą nie mogą zyskać i w dniu dzisiejszym. Świadczy o tym chociaŜby zdecydowane

potępienie przez Jana Pawła II i hierarchów watykańskich ruchu księŜy robotników i części Kościoła

ewangelizującego w Ameryce Łacińskiej. Przedstawiamy z konieczności niektóre tylko sekty i ruchy

„Inkwizycjo, stara i zepsuta wiedźmo! \ Znajdująca rozkosz w swych późniejszych

płomieniach,

Okrutna córko Głupoty i Śmierci, Przekleństwo na równi Rozumu i Religii (...) Opustoszała Hiszpania, zatruta

twym

smoczym oddechem,

Prawda, Przyjaźń i Sztuki dawno uciekły, Wolność myślenia umiera w twych dymiących

stosach, Morderczyni Rozumu, Dusicielko Mądrości"

-fragment „Ody do Inkwizycji" Andreasa Zaupscra w tłumaczeniu G. Rysia

heretyckie tępione przez Kościół instytucjonalny. Szerzej zjawisku herezji w Kościele przyjrzymy się w

przygotowywanej w Wydawnictwie "Forum Sztuk"

ksiąŜce Leszka śuka pt. "Chrześcijańskie herezje, sekty i Kościoły".

Karanie heretyków

O herezję oskarŜano teŜ zmarłych - patrz historia Johna Wiclifa. Wykopywano pogrzebane juŜ ciała, obwoŜono

je po mieście i palono na stosach. Inkwizytor Bernard Gui w okresie pełnienia swej funkcji uznał za heretyków

osiemdziesięciu zmarłych i ciała ich nakazał spalić na stosie. Z jego rozkazu w płomieniach poniosło teŜ śmierć

pięciuset czterdziestu ośmiu Ŝyjących.

Drugą grupą prześladowaną przez inkwizycj ę byli tak zwani wolnomyśliciele, których spekulacje filozoficzne i

teologiczne oraz koncepcje naukowe nie zgadzały się z dogmatami religii chrześcijańskiej. Tu sztandarowym

przykładem był Galileusz - popularyzator teorii kopernikańskiej, która głosiła, Ŝe to Ziemia obraca się wokół

Słońca, a nie na odwrót. Postawiony przed trybunałem inkwizycyjnym, w obawie przed torturami odwołał swe

poglądy, ale i tak skazano go na doŜywotni areszt domowy...

Warto tutaj zwrócić uwagę na ogólnie pomijany przez historyków fakt wpływu inkwizycji na opóźnienie

rozwoju nauki i cywilizacji. Inkwizycja prześladująca najbardziej twórcze umysły epoki, przez setki lat

publikująca indeksy ksiąg zakazanych, wpływała hamująco na rozwój myśli ludzkiej. Z całą pewnością ten

grzech inkwizycji jest jej grzechem najcięŜszym.

Kolejną grupą osób, które mogły stanąć przed trybunałem inkwizycji byli wszyscy, którzy w jakikolwiek sposób

przeszkadzali inkwizycji lub byli nieposłuszni rozkazom inkwizytorów. Wśród nich byli teŜ

tacy, których uwaŜano za niezbyt gorliwych przeciwników herezji. Najbardziej przejmującym przykładem

jest historia chłopca z XIV wieku Arnolda Ysarna z Tuluzy, który, Ŝyjąc na rozkaz swego ojca okazał szacunek

heretykowi, za co skazano go na dwa lata więzienia, noszenie Ŝółtego krzyŜa pokutnego naszytego na plecach i

piersiach oraz odbycie pielgrzymek. Napiętnowany znakiem Ŝółtego krzyŜa, nie mogąc znaleźć pracy, zmienił

środowisko i porzucił noszenie owego piętna. Inkwizycja dopadła go po kilkunastu latach poszukiwań - został

skazany na wieczne więzienie o chlebie i wodzie. Z kolei Guilleme Sircede z Tuluzy za to, Ŝe nie zadenuncjował

swego umierającego brata heretyka, skazany został na doŜywotnie więzienie w 1311 roku.

TakŜe uchodzący za nieprzyjaciół Kościoła śydzi dostawali się w tryby inkwizycji. W czasach pierwszej

krucjaty do Ziemi Świętej (1096-1099) w północnej Francji, w Nadrenii i Prowansji, a takŜe Normandii,

Moguncji i Wormacji stawiano ich wobec wyboru: śmierć albo chrzest. Potem Kościół zaostrzył jeszcze kurs.

Zwrócił się nie tylko przeciw śydom, ale i przeciw konwertykom, którzy powrócili do judaizmu. Stało się to

podczas Soboru Laterańskiego IV z 1215 roku. PapieŜ Klemens IV postanowił w swojej bulli "Turbato corde" z

1267 roku, Ŝe apostatów, to znaczy przymusowo nawróconych śydów, którzy odstąpili od chrześcijaństwa,

naleŜy traktować jak kacerzy. Powrót do judaizmu był równoznaczny ze spaleniem Ŝywcem. Ściganiem

apostatów zajęli się inkwizytorzy z /akonu dominikanów i franciszkanów. PapieŜ Innocenty IV nakazał zmuszać

śydów do

słuchania kazań głoszonych przez członków zakonów Ŝebraczych, głównie dominikanów. Do tego doszedł

jeszcze szał polowań na czarownice i miliony ofiar.

Przyjrzyjmy się tym, przeciwko którym Kościół z taką ostrością skierował swoje ostrze.

Piotr Abelard (1079-1142) -jeden z najwybitniejszych filozofów katolickich swoich czasów. Powszechnie

znana jest jego, utrwalona w legendzie, miłość do Heloizy. Jako kanonik paryskiej Notre-Dame i profesor

teologii zamieszkał u kanonika Fulberta, którego bratanicę Heloizę pokochał ze wzajemnością. Kiedy ta zaszła w

ciąŜę, najęci przez Fulberta rozbójnicy napadli na Abelarda i pozbawili go męskości. Nie mógł poślubić Heloizy,

nie mógł teŜ go zostać duchownym (prawo zabraniało tego kastratom). Heloiza wstąpiła do klasztoru, w którym

do śmierci dochowała wierności kochankowi. Abelard Ŝył w ascezie i poświęcił się nauce.

Przeciwko poglądom Abelarda wystąpił słynny mnich, decydujący o wszystkim, co mogło być pra-womyślne w

Kościele, Bernard z Clairvaux. Potępił on formalnie Abelarda na synodzie w Soissons. Odtąd wielokrotnie

oskarŜano go o herezję. Bernard z Clairvaux w liście do papieŜa Innocentego II wylicza 14 artykułów - błędnych

(heretyckich) poglądów Abelarda.

Piotr Abelard nie był zbyt silną osobowością. Ilekroć krytykowano jego poglądy, wyrzekał się ich. Kiedy w

1121 roku w Soissons potępiono go, uroczyście wyrzekł się błędów i własnoręcznie

wrzucił na stos swoje dzieło, w którym poglądy te zostały zawarte. Powtórzył je jednak w następnym traktacie

"Teologia chrześcijańska".

Opat Bernard zarzucał Abelardowi, Ŝe jego poglądy mająwyraźnie anty chrześcijański, racjonalisty cz-ny

charakter. Według Bernarda natomiast prawd wiary nie naleŜało dochodzić rozumem.

Na kolejnym synodzie w Sens ponownie potępiono poglądy Abelarda i nakazano mu ich odwołanie. Abelard

poprosił o ocenę papieŜa. Ten nie tylko potwierdził decyzję synodu, ale polecił zamknąć Abelarda w klasztorze i

zabronił mu jakichkolwiek na-uczań. I znów mistrz odwołał swoje poglądy. Resztę Ŝycia spędził jako pokorny i

oddany ascezie chrześcijanin. Zmarł w klasztorze Saint-Marcel.

Jan Piotr Olivi (1248-1298) urodził się w Lan-gwedocji. Od 1260 roku był juŜ franciszkaninem. Z tego zakonu

dostał się na studia filozoficzne i teologiczne w ParyŜu. Od początku inspirowały go poglądy Arystotelesa, mimo

Ŝe nauki jego były w zakonie franciszkanów zakazane. Napisał popularną pracę w formie komentarzy do Biblii -

np. wykładnię Modlitwy Pańskiej. Jego teologia wprost odnosiła się do św. Augustyna. Olivi był zwolennikiem

reformy Kościoła od wewnątrz.

Po studiach udał się do Florencji, gdzie był lektorem w tamtejszym konwencie i gdzie najprawdopodobniej

zetknął się z franciszkańskimi spirytuałami. MoŜe pod ich wpływem wprowadził do teologii nauczanej przez

siebie elementy koncepcji Joachima

z Fiore. W 1281 roku władze kościelne ostrzegły go, aby pominął w swojej pracy obliczenia dotyczące

przyszłości.

Spośród jego pism, szeroko zresztą rozpowszechnianych w skróconych i populistycznych wersjach, największe

znaczenie miał komentarz do Apokalipsy św. Jana. Dzieło to powstało na rok przed śmiercią Oliviego.

Olivi dzielił czas na siedem epok Kościoła. W ostatniej Kościół ma powrócić do chrześcijańskich źródeł. W

osobie Franciszka z AsyŜu widział Chrystusa, który na nowo zstąpił na ziemię. Prawdziwi chrześcijanie dostępuj

ą pełni prawdy duchowej, jako następcy św. Franciszka, dopiero po okresie cierpień, muszą znosić bowiem

okrutne prześladowanie, odpowiednie do męki Chrystusa. Źródłem cierpień będzie "Kościół Cielesny" i

nieprzyjaciele ubóstwa. Antychryst będzie pochodził wg Oliviego z szeregów Kościoła, będzie kimś w rodzaju

"pseudopapieŜa". Nie wskazał jednak Ŝadnej osoby do tej roli.

Mimo, Ŝe nauka Oliviego nie była wymierzona przeciwko Kościołowi i Ŝe Olivi nie odrzucał przywództwa

papieŜa, a nadzieję widział w reformie, w 1285 roku oskarŜono go, Ŝe "jest przywódcą zabobonnej sekty". Z

jego poglądami utoŜsamiali się tercjanie i begardzi z północnej Francji, wśród nich rozprzestrzenił się nawet kult

Jana Piotra Oliviego.

Po śmierci pielgrzymowano do jego grobu w Narbonne. Rocznicę śmierci obchodzono jak święto,

a jego samego uznano "aniołem siódmej pieczęci" -w nawiązaniu do przepowiedni Apokalipsy.

Sobór w Yienne potępiając heretyckich begar-dów, podjął uchwałę w sprawie herezji w tzw. "Postylli do

Apokalipsy". Jej autorem był Jan Piotr Olivi. PapieŜ Jan XXII uznał jego dzieło za heretyckie. Znajomość i

posiadanie pism Oliviego zostało uznane za przestępstwo.

Benedykt XIII - antypapieŜ heretyk (1394-1423). Pedro de Luna, Hiszpan. Nie przypuszczał rozpoczynając

karierę duchowną, Ŝe tak tragicznie wpisze się w dzieje Kościoła. Jego los i pontyfikat to jeden z

najtrudniejszych okresów w historii papie-stwa. Kiedy miał 37 lat, został przez papieŜa Grzegorza XI

mianowany kardynałem-diakonem. Uczestniczył w obiorze Urbana VI, choć był przekonany o jego niewaŜności.

Przyczynił się więc do wyboru Klemensa VII - antypapieŜa. Udał się z nim do Awinionu, był jego legatem na

Półwyspie Iberyjskim. Uzyskał dla Klemensa VII poparcie Aragonii, Kastylii, Nawary i Portugalii. RównieŜ we

Francji za jego sprawąprzy-chylnie patrzono na Klemensa. Kiedy ten zmarł, 21 kardynałów zebranych w

Awinionie wybrało nowego papieŜa, właśnie Pedro de Lunę - mimo iŜ wcześniej był zwolennikiem tezy o

zakończeniu schizmy poprzez abdykację obu papieŜy. Gdy sam zasiadał na tronie, o wcześniejszych obietnicach

zapomniał. Schi-zma w Kościele jeszcze się pogłębiła.

Jego sprawą zajmowały się sobory w Pizie i Konstancji. Od początku podejrzewano go o sprzy-

janie religiom pogańskim, jeszcze z okresu cesarstwa rzymskiego. Do grona bliskich towarzyszy antypapie-Ŝa

naleŜał Wincenty Ferreriusz posądzony przez inkwizycję o herezję, za co zresztą groził mu sąd. Uchronił go

Pedro de Luna. Ferreriusz został spowiednikiem i kapelanem papieŜa, a dodatkowo penitencja-riuszem

apostolskim. Kiedy "cudownie" wyzdrowiał z powaŜnej choroby, przyśnił mu się Chrystus w obecności św.

Franciszka i św. Dominika, ogłaszając go aniołem z Apokalipsy św. Jana. Ferreriusz poświęcić się chciał pracy

misyjnej wśród heretyków, a jego akta inkwizycyjne zostały osobiście zniszczone przez pro-tektora-papieŜa.

Niedawny heretyk, po śmierci został kanonizowany.

Benedykt XIII otaczający się heretykami, mimo iŜ blisko miał przy sobie słynnego inkwizytora Królestwa

Aragonii, Mikołaja Eymeryka, sam oskarŜony był o herezję i tolerancję wobec śydów. Przez przeciwników

nazwany był "papieŜem KsięŜyca, papieŜem Słońca, heretykiem". Posługiwał się symbolem słońca... Za to samo

kilkadziesiąt lat później groziła inkwizycja Bernardowi ze Sieny. UŜywał on bowiem mandorli, przypominającej

koronę słoneczną.

Sobór w Pizie wysuwał pod adresem antypa-pieŜa pięć oskarŜeń o to, Ŝe:

- był dziwnie wyrozumiały w stosunku do heretyków,

- utrzymywał stałe kontakty z duchami,

- zawsze miał na swe usługi dwa demony, które przechowywał w woreczku,

-jako papieŜ wszędzie szukał ksiąg o magii, i Ŝe znalazł dwie w Hiszpanii i jedną u Saracenów, oraz o to, Ŝe:

- aby poznać przyszłość, wkładał jedną z tych ksiąg pod poduszkę.

Sobór w Konstancji ekskomunikował go i nazwał "uschniętą gałęzią Kościoła". Synod w Sienie, juŜ po śmierci

Benedykta, raz jeszcze go potępił wraz z wszystkimi jego zwolennikami i tymi, którzy "przyjmują, goszczą,

bronią lub pomagają im dostarczając poŜywienia, a zwłaszcza lekarstw i broni".

Jednym ze spadkobierców duchowych de Luny był Jan Carrier - uczeń i legat papieŜa, mianowany przez niego

kardynałem. On zaś sam wyznaczył nowego antypapieŜa - Benedykta XIV, jako głowę nowego Kościoła,

"otwartego dla wszystkich śydów i pogan, upokorzonych i prześladowanych. Miał to być Kościół bez obrzędów

i bez hierarchii, nie potrzebujący ani dóbr materialnych, ani luksusu do tego, by istnieć, lecz tylko poboŜności.

Członkowie tego Kościoła nie potrzebowali juŜ ani skruchy, ani pokuty, by wejść do Domu Boga".

Albigensi - często utoŜsamiani z katarami, co nie jest do końca słuszne. Albigensi to w gruncie rzeczy

konfederacja heretyków w XII wieku, złoŜona właśnie z katarów, petrobruzjan, henrycjan, arnoldystów i

waldensów. Mimo róŜnic istniały pewne pokrewieństwa między tymi doktrynami. Wszystkie działały na

południu Francji, głównie w okolicach miasta Albi (stąd nazwa). Wszyscy walczyli z krzyŜowcami.

Antynomiści - zwolennicy Gerarda Segarellie-go z Parmy. śebracy przeciwstawiający się wszelkim przepisom

narzucanym przez władców i duchowieństwo, stąd nazwa. Odmawiali czczenia krzyŜa, odrzucali kult świętych,

relikwii, święta kościelne. Kapłanów i papieŜa uznawali za przedstawicieli zła, a Kościół za piekło. Ostro

przeciw nim wystąpili papieŜe Honoriusz IV, Mikołaj V i inkwizycja. Zapłonęły stosy.

Apostolicy - działali na północy Francji (Bretania, Nadrenia). Nazwa ich pochodzi od przekonania, Ŝe to oni są

prawowitymi następcami i kontynuatorami apostołów. Ich poglądy to surowa asceza, ubóstwo, odrzucenie

sakramentów, brak wiary w moc modlitwy.

Arianie - pierwsza z wielkich herezji w Kościele. Nazwa pochodzi od imienia Ariusza urodzonego ok. roku 256

w Cyrenajce, duchowego w chrześcijańskim Kościele aleksandryjskim.

Idea ariańska dotyczyła podstawowego problemu nauki Kościoła - tajemnicy Trójcy Świętej. Ariusz zastanawiał

się, jak pogodzić jedność z jego trójistot-nością. Wątpił we współistotność Ducha Świętego i Syna z Ojcem.

Poglądy ariańskie wywołały od samego początku prawdziwą burzę w chrześcijaństwie i tak naprawdę Ŝywe są

do dziś. Sobór Nicejski w 325 roku potępił tę doktrynę i uznał ją za herezję. Arianizm w ostateczności prowadził

do wiary w trzech bogów. Na powrót odrodził się w XVI wieku, w okresie reformacji. Wątpliwości co do

boskości Chrystu-

sa i miejsca Syna w Trójcy Świętej skonfliktowały arian takŜe z luteranami i kalwinami.

Genewscy kalwini, idąc w ślady katolickiej inkwizycji, spalili na stosie w 1553 roku Michała Se-rveta. Arian

prześladowano takŜe w Kościele anglikańskim.

Arianie polscy (Bracia Polscy) - w XVII wieku zwani socynianami. Ich doktryna sprowadzała się do

odrzucenia boskości Chrystusa i nieuznawania Ŝadnego autorytetu religijnego poza Pismem Świętym i rozumem.

Twórca doktryny nazywał się Faust Socyn, jej zręby znane były jednak juŜ wcześniej. W Polsce działali przez

przeszło sto lat jako tzw. zbór mniejszy. Z ich grona wyłoniło się wielu uczonych i wysoko postawionych

osobistości owych czasów. Zarówno protestanci polscy, jak i katolicy, przy znacznym udziale jezuitów,

wystąpili przeciwko Braciom polskim. W 1658 roku Sejm zniósł ustawy o tolerancji i zobowiązani oni zostali do

przejścia na katolicyzm lub opuszczenia kraju. Pod groźbą konfiskaty mienia, arianie mieli na podjęcie decyzji

trzy lata. Dodatkowo posądzani byli o sprzyjanie Szwedom w czasie "potopu". Rozproszyli się po wielu krajach

Europy. Wszędzie podejmowano przeciw nim restrykcyjne prawa, gdy próbowali się organizować.

Arnoldy ś ci - zwani takŜe poplikanami lub publikanami. Zwolennicy Arnolda z Brescii, ucznia Abelarda.

Propagował on Ŝycie w ubóstwie. Podstawę Ŝycia duchownego upatrywał w realizacji cnót ewangelicznych.

Odrzucał sakramenty. Występował

przeciw korupcji duchowieństwa, zachłanności księŜy, biskupów i zakonników. Ostatecznie zakwestionował

potrzebę istnienia kapłaństwa. Potępiony przez

Egzekucja Arnolda z Brescu

Sobór Laterański II w 1139 roku, został uznany za heretyka, za co miał być ukarany przez władze kościelne.

Udało mu się nawet zebrać liczną rzeszę zwolenników, z którymi ruszył na Rzym. Schwytany po kilku

ucieczkach przez Ŝołnierzy Fryderyka Barbaros-sy, powieszony i spalony. Jego zwolennicy przyłączyli się do

oporu albigensów na południu Francji.

Begardzi - świeckie zgromadzenie osób głoszących konieczność powrotu do ewangelicznego ubóstwa i prostoty

Ŝycia. Wędrowni pątnicy Ŝyjący z jałmuŜny. W okresie, kiedy powszechnie krytykowano rozwiązłość kleru oraz

niepohamowane bogacenie się opatów i biskupów, pojawienie się grup nawołujących do ubóstwa i dających tego

przykład nie mogło zostać zaakceptowane przez Kościół instytucjonalny. Trwała jeszcze wojna z albigensami.

Sobór Laterański IV w 1215 roku zakazał zakładania nowych zgromadzeń zakonnych. Powstawało mnóstwo

świeckich bractw religijnych. Dobry przykład szedł od radykalnego odłamu franciszkanów - głoszącego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: