Poczet królów i książat polskich
STEFAN BATORY - (1575 - 86)
(1533-1586), syn Stefana, wojewody Siedmiogrodu, ksiażę siedmiogrodzki od 1571 r., król polski od 1576 r. O jego wyborze zdecydowała szlachta na elekcji w grudniu 1575 r., kiedy wybrała na tron Annę jagiellonkę, siostrę Zygmunta Augusta, "przydając jej za małżonka" księcia siedmiogrodzkiego. Na początku panowania toczył walkę z przychylnym Habsburgowi Gdańskiem, który musiał wypłacić królowi wysoką kontrybucję. W latach 1579-82 prowadził zwycięską wojnę z Rosją o Inflanty, które ponownie włączył do Polski. W sprawach wewnętrznych Batory, jak i jego doradca i przyjaciel kanclerz Jan Zamoyski, był zwolennikiem silnej władzy. Starał się zwalczać pojawiające się przejawy anarchizacji życia publicznego, jednakże spotykał się tu ze sprzeciwem szlachty, strzegącej swych przywilejów. Konsekwentnie przestrzegał zasad tolerancji wyznaniowej. Chcąc uzyskać od szlachty uchwalenie podatków na cele militarne, musiał zrzec się królewskich uprawnień sądowniczych na rzecz ustanowionego szlacheckiego Trybunału Koronnego (1578 r.) i Litewskiego (1581 r.). Dokonał reform wojskowych, poważnie zwiększających siłę armii. Utworzył m.in. słynną piechotę wybraniecką, złożoną z chłopów z dóbr królewskich.
leopardg