fizjologia-i-patofizjologia!!![1].pdf

UKáAD NERWOWY

Reguluje funkcje ustroju. Skâada siĐ z centralnego ukâadu nerwowego, do którego zaliczamy

mózgowie oraz rdzeĚ krĐgowy, oraz z ukâadu nerwowego obwodowego, w skâad którego wchodzċ

Zâókna nerwowe, zgrupowania wâókien zwane nerwami oraz zwoje nerwowe.

Pod wzglĐdem czynnoĤciowym ukâad nerwowy dzielimy na ukâad podlegây naszej woli oraz

niezaleİny od naszej woli.

MÓZGOWIE-zbiór informacji, analiza, podejmowanie decyzji, przekaz do wykonania

STAN CZYNNY KOMÓRKI NERWOWEJ-stan pobudzenia-pâynie bioprċd

Typowa komórka nerwowa skâada siĐ z ciaâa komórki, strefy wâókien zwanych dendrytami oraz

jednego aksonu, który ma róİQċ dâugoĤþ w zaleİnoĤci od funkcji komórki, który rozgaâĐzia siĐ

na wiele gaâċzek, ma wiele zakoĚczeĚ i te zakoĚczenia unerwiajċ tzw. Tkanki efektorowe jak

np. miĐĤnie szkieletowe. Ciaâo komórkowe posiada wszystkie podstawowe struktury komórki:

EâonĐ komórkowċ, cytoplazmĐ, jċdro komórkowe, mitochondria, ER, aparat Golgiego. W

komórce nerwowej w ustroju stan pobudzenia(stan czynny)przenoszony jest zawsze

jednokierunkowo, od dendrytów, przez ciaâo komórki, wzdâXİ aksonu do jego zakoĚczeĚ. Ten

jednokierunkowy przepâyw zapewnia bardzo wysoki stopieĚ uporzċdkowania przepâywu

informacji. W ustroju informacje pâynċ wzdâXİ nerwów(wâókien nerwowych) w dwóch

kierunkach: z centralnego ukâadu nerwowego na obwód do unaczynionych tkanek, mówimy ze

Zâókna przewodzċce w tym kierunku sċ to wâókna odĤrodkowe. Przykâadem wâókna

odĤrodkowego jest wâókno unerwiajċce komórki miĐĤnia szkieletowego. Druga grupa wâókien

prowadzi informacje doĤrodkowo tzn. do centralnego ukâadu nerwowego z obwodu. Sċ to tzw.

Zâókna czuciowe. W warunkach prawidâowych te drogi sċ czynnoĤciowo obok siebie caâkowicie

oddzielone, pomimo İe wâókna odĤrodkowe i doĤrodkowe znajdujċ siĐ zwykle w jednym

nerwie(leİċ obok siebie).

BIOPRĊD- prċd elektryczny(czynnoĤciowy)

SYNAPSA- poâċczenie jednej komórki z innċ(nerwowa-

nerwowa, nerwowa- efektorowa)

Zâókna majċ otoczki mielinowe(nie wszystkie)

im grubsze wâókna tym szybciej przewodzċ

najszybsze- 120 m/s

najwolniejsze- 0,3 cm/s

zakoĚczenie aksonu hamuje lub zwiĐksza przekazanie

informacji przez mediator; prċd powoduje uwalnianie

mediatora(substancji chemicznej); wâókno nie jest

przymocowane.

stan spoczynku:

- wnĐtrze komórki- minus

- otoczenie komórki- plus

Po pobudzeniu zmiana âadunku- potencjaâ czynnoĤciowy zaczyna pâynċþ w jednym kierunku.

NARZADY ZMYSáÓW:

Informujċ o rzeczywistoĤci Ĥwiata zewnĐtrznego oraz o stanie naszego ustroju. Odbieramy je

dziĐki wyspecjalizowanym strukturom, które nazywamy receptorami.

-eksteroreceptory- odbierajċ informacje ze Ĥwiata zewnĐtrznego

-interoreceptory- odbierajċ informacje z wnĐtrza naszego ciaâa np. ból brzucha

-telereceptory- odbierajċ informacje z oddali (do ucha)

-prioprioreceptory- odbierajċ informacje z narzċdów ruchu(stawów, ĤciĐgien, miĐĤni)

Receptor po pobudzeniu powoduje depolaryzacjĐ(powstanie bioprċdu)we wâóknie nerwowym,

które ten receptor unerwia. Informacje z receptorów czucia pâynċ wâóknami doĤrodkowymi do

rdzenia krĐgowego i drogami wstĐpujċcymi rdzenia do mózgowia. Tylko te informacje z

narzċdów czucia, które dojdċ do okreĤlonej struktury mózgowia sċ odbierane i analizowane.

Bez mózgowia nie ma odbioru informacji. Informacje z oka(z siatkówki) muszċ dotrzeþ do kory

mózgowej obszaru potylicznego. Informacje z narzċdu sâuchu docierajċ do kory skroniowej, z

narzċdu wĐchu do tzw. Ukâadu limbicznego mózgowia, natomiast informacje z caâego ciaâa

docierajċ do zakrĐtu zaĤrodkowego kory mózgowej

FIZJOLOGIA- nauka o funkcjach ukâadów i narzċdów czâowieka

PATOFIZJOLOGIA- nauka o zaburzeniach fizjologii

:á$ģCIWOSCI UKáADU NERWOWEGO:

- koordynuje i reguluje dziaâanie ukâadów

- przewodzi informacje

- odbiera informacje

- przechowuje informacje(pamiĐþ - krótkotrwaâa i dâugotrwaâa)

- myĤlenie, kojarzenie, zdolnoĤþ - treningu

- wygaszanie lub blokowanie informacji(podĤwiadome i Ĥwiadome)

Synapsy mogċ byþ chemiczne i elektryczne; morfologiczna asymetria pomiĐdzy bâonċ

presynaptycznċ(pĐcherzyki z mediatorem) a bâonċ postsynaptycznċ(bez)- sprzĐİenie

elektrowydzielnicze.

DYWERGENCJA- rozchodzenie siĐ potencjaâów na inne komórki nerwowe(sâXİy do analizy

informacji)

KONWERGENCJA- z wielu nerwów informacja wpâywa do jednego(sprzyja scaleniu informacji)

ZDROWIE- 1974. WHO- stan dobrostanu fizycznego, psychicznego, spoâecznego, a nie tylko

brak choroby.

CHOROBA- jest wtedy, kiedy dominujċ procesy patogenne nad mechanizmami obronnymi,

wyrównujċcymi; jest to zaburzenie homeostazy

1. WYRÓįNIAMY NASTďPUJĊCE CZYNNIKI CHOROBOTWÓRCZE:

a)zewnĐtrzne:

- biologiczne: wirusy, bakterie, pasoİyty, itd.

- fizyczne: promieniowania

- chemiczne: kwasy, sole, zasady, zanieczyszczenia

- spoâeczne: stres

b)wewnĐtrzne:

- defekty genetyczne

- choroby psychosomatyczne

c)choroby o nieznanej etiologii

d)choroby jatrogenne: dziaâalnoĤþ lekarza, np. podawanie glikokokortykosteroidów(okrċJâa

twarz, opuchlizna, otyâRĤþ)

2. CHOROBY DZIELIMY NA:

- organiczne: jeİeli ich podâRİem sċ zmiany anatomiczne tkanki lub narzċdu

- czynnoĤciowe: gdy nie wykazujċ uchwytnych zmian organicznych, tj. procesów patogennych,

zmieniajċcych strukturĐ narzċdu lub tkanki

- psychosomatyczne

3. OBJAWY- choroba pojawia siĐ po okresie utajenia:

- odpodmiotowe: subiektywne, zgâaszane przez pacjenta

- odprzedmiotowe: uchwytne w badaniach lekarskich

- typowe: jeİeli sċ objawami ksiċİkowymi, wzorcowymi

- nietypowe: z reguây sċ uogólniane, subiektywne: zâe samopoczucie, obniİenie nastroju,

gorċczka, itd.

4. PRZEBIEG CHOROBY:

- ostry: nagây poczċtek, nasilenie objawów, nagây koniec(najczĐĤciej u dzieci)

- przewlekây: dâugi okres utajenia, dâugi czas trwania, objawy wolno nasilajċ siĐ w czasie

choroby(nowotwory)

- wznowa(nawrót) choroby: jeİeli choroba pojawiâa siĐ po okresie zupeânego ustania objawów

chorobowych(recydywa)

- komplikacje(powikâania): rozwiniĐcie siĐ innej choroby na skutek zmian zwiċzanych z postĐpem

poprzedniej choroby

-zejĤcie choroby: wyzdrowienie zupeâne, wyzdrowienie czĐĤciowe(pozostajċ trwaâe nastĐpstwa

np. po gruĮlicy), zejĤcie Ĥmiertelne)

PATOFIZJOLOGIE UKáADU NERWOWEGO

1. ZABURZENIA PSYCHICZNE- CZYNNIKI ETIOLOGICZNE

-czynniki endogenne- predyspozycje genetyczne

-czynniki somatyczne+ procesy chorobotwórcze doprowadzajċce do zaburzeĚ OUN, np.

odkleszczowe zapalenie mózgu

- czynniki psychogenne- stres psychiczny

2. EPIDEMIOLOGIA ZABURZEę PSYCHICZNYCH

- nerwice- wskaĮnik zachorowaĚ na nerwice w ciċgu İycia wynosi 15%; jednak niecaâa Þ

chorych idzie do lekarza; przewaİajċ kobiety, czĐĤciej mieszkaĚcy duİych miast, rozwiedzeni,

owdowiali

- schizofrenia- wskaĮnik zapadalnoĤci to 0,3 na 1000 osób; ryzyko zachorowaĚ pomiĐdzy 15-

45 rokiem İycia; nie ma zróİnicowania na pâHþ; chorzy czĐĤciej pojawiajċ siĐ w grupach i

rejonach uboİszych i gorzej sytuowanych

- paranoje- (reakcje paranoiczne)- ryzyko zachorowaĚ wynosi zaledwie 0,05-0,1%;

rozpowszechnione takİe u osób hospitalizowanych z powodu zaburzeĚ psychicznych- 2,7%;

kobiety, ludnoĤþ miejska

- halucynacje i parofrenie- rzadkoĤþ, zaledwie do 1 osób hospitalizowanych z powodu zaburzeĚ

psychicznych

- otĐpienie- gâównie zaburzenia OUN o podâRİu organicznym; ryzyko zachorowaĚĤciĤle

powiċzane z wiekiem; 65 lat- ok. 10%, 80 lat- 90% populacji

- depresje i samobójstwa- Polska zajmuje poĤrednie miejsce pomiĐdzy krajami o najwyİszym

wskaĮniku samobójstw; ryzyko samobójstwa okreĤla siĐ w Polsce na 15/ 100000 ludnoĤci;

najwyİsze wskaĮniki dotyczċ osób w wieku 45 lat; czĐĤciej u mĐİczyzn(2-3-krotnie)u osób

samotnych; wysoki odsetek lekarzy, studentów, İRânierzy

3. CHOROBY

a)zaburzenia ĤwiadomoĤci- utracenie zdolnoĤci do racjonalnego myĤlenia, realnej oceny

-stan splċtania- osâabienie koncentracji, sennoĤþ, ogólna dezorientacja

-halucynacje- myĤli niespójne, zdezorganizowane, urojenia

-stan majaczeniowy- urojenia, omamy, drgawki, Ĥlinienie, poty

- Ĥpiċczka(najciĐİsze zaburzenie)- brak przytomnoĤci, zachowane odruchy neuronowe,

zaburzenia metabolizmu(uszkodzenie mózgu)

b)choroba Parkinsona- etiologia nieznana, choroba zwyrodnieniowa oĤrodkowego ukâadu

nerwowego, rozpoczyna siĐ miedzy 50 a 60 rokiem İycia, objawy to sztywnoĤþ, zuboİenie

ruchowe, drİenia; najbardziej staâe i nasilone zmiany wystĐpujċ w istocie czarnej

c)otĐpienie- zespóâ objawów wynikajċcych z pogorszenia funkcji poznawczej, dochodzi do

zaburzeĚ pamiĐci, trudnoĤci w wyraİaniu opinii, trudnoĤci w orientacji przestrzennej i myĤleniu

abstrakcyjnym; przyczyny otĐpienia to:

- choroba Alzheimera-50%

- wieloogniskowe udary mózgu

- alkoholizm

- choroba Parkinsona

- HIV/AIDS

- choroby prionowe

- przewlekâe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

d)choroby demilinizacyjne:

- stwardnienie rozsiane- degeneracja osâonek mielinowych(w caâym mózgu), brak leczenia,

etiologia nieznana, prawdopodobnie genetyczne

- padaczka- samoistna(etiologia nieznana, zsynchronizowane wyâadowania), objawowa(urazy

Jâowy, mózgu, alkoholizm)

- miastenia- zwiċzana z nieprawidâowċ funkcja zâċcza nerwowo-miĐĤniowego, blokowanie

receptorów nikotynowych, autoimmunologia, osâabienie zâċczy nerwowych, szybkie zmĐczenie

- choroby nerwowo-ruchowe i neuropatie obwodowe- zwiċzane z osâabieniem neuronów

ruchowych lub neuronów obwodowych

OKO-NARZĊD WZROKU

PERCEPCJA WZROKOWA

1.Powstanie ostrego obrazu na siatkówkach.

2.Przemiana bodĮca Ĥwietlnego w impulsy nerwowe.

3.Kodowanie, przesyâanie impulsów do kory mózgowej

Kwant Ĥwiatâa wywoâuje prċd czynnoĤciowy w nerwie wzrokowym, tam powstaje obraz

rzeczywisty, w ruchu i w kolorze.

BUDOWA OKA I POWSTAWANIE OBRAZU

Oko ludzkie zbudowane jest(od zewnċtrz) z grubej elastycznej warstwy zwanej twardówkċ,

która od przodu przechodzi w przezroczysta rogówkĐ(zdolnoĤþâamiċca 40D). Druga warstwa to

naczyniówka. Jest to gesty splot naczyĚ krwionoĤnych, który z przodu przechodzi w tzw.

ciaâko rzĐskowe, na którym na wiĐzadâach zawieszona jest soczewka. Do przodu od soczewki

znajduje siĐ tĐczówka ze Įrenica w Ĥrodku. Najbardziej wewnĐtrznċ, trzeciċ warstwċ oka jest

siatkówka. Jest tċ czĐĤciċ oka, w której padajċce promienie Ĥwiatâa powodujċ powstanie

bioprċdu w opuszczajċcych gaâNĐ ocznċ wâóknach nerwowych. PomiĐdzy rogówkċ a soczewkċ

znajduje siĐ przestrzeĚ zwana komorċ przedniċ, nastĐpnie pomiĐdzy tĐczówkċ a wiĐzadâami

soczewki znajduje siĐ przestrzeĚ zwana komora tylnċ. Obie komory wypeânione sċ pâynem

wodnistym. Nadmiar tego pâynu jest przyczynċ powstawania zespoâu chorobowego zwanego

jaskrċ. Caâċ przestrzeĚ pomiĐdzy soczewka a siatkówkċ wypeânia galaretowata masa zwana

ciaâkiem szklistym.

:âDĤciwċ warstwċ, która odbiera(powoduje powstanie bioprċdu) sċ receptory siatkówki zwane

prĐcikami i czopkami. Czopki sċ receptorami widzenia barw tzw. widzenia fototropowego.

PrĐciki sċ receptorami widzenia skotopowego tzn. widzenia ciemnoĤci(widzenie szaroĤci). Czopki

Vċ zgrupowane gâównie w miejscu siatkówki zwanym plamkċİyâWċ. Jest to miejsce postrzegania

barw oraz widzenia ostrego. W kaİdej z tych komórek(w czopkach i prĐcikach)znajduje siĐ

warstwa barwników, która ulega przeksztaâceniu pod wpâywem kwantów Ĥwiatâa. Wyzwala to

szereg reakcji, które doprowadzajċ do zmian przepuszczalnoĤci bâon komórkowych dla jonów Na

i K.

Kaİde oko opuszcza nerw wzrokowy, wchodzi do wnĐtrza czaszki w tzw. skrzyİowaniu nerwów

wzrokowych, nastĐpuje skrzyİowanie wâókien nerwowych odchodzċcych od przynosowych czĐĤci

siatkówki. Powstaây zespóâ wâókien, w którym znajdujċ siĐ przyskroniowe czĐĤci jednego oka i

przynosowe drugiego oka nazywa siĐ pasmem wzrokowym, które dochodzi do ciaâ kolankowatych

bocznych, gdzie tworzy poâċczenia synaptyczne ze znajdujċcymi siĐ tam ciaâami komórek

nerwowych. Wâókna tych komórek docierajċ do okolicy potylicznej kory mózgowej w postaci

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: