● zredukowanie formalizmu w stosunku do postępowania zwyczajnego
● realizacja zasady szybkości procesowej i koncentracji procesu
● warunki tworzenia trybów szczególnych:
istotne powody tworzenia uzasadniające odstępstwa od trybu szczególnego
umożliwia to rozstrzygnięcie o przedmiocie procesu – odpowiedzialności karnej
nie naruszają gwarancyjnej funkcji pr. karnego procesowego
1. POSTĘPOWANIE UPROSZCZONE
● stosuje się przepisy o postępowaniu zwyczajnym, jeżeli przepisy dot. post. uproszczonego nie stanowią inaczej, – zatem jest to w dużej mierze postępowanie zwyczajne prowadzone z pewnymi modyfikacjami – uproszczeniami
● uproszczenia obejmują głownie postępowanie jurysdykcyjne
● przepisy zawarte są w KPK i KKS:
nie stosuje się w przestępstwach skarbowych w przypadkach nadzwyczajnego obostrzenia kary
w sprawach o wykroczenia skarbowe stosuje się przepisy KPK o post. nakazowym i uproszczonym
w sprawach o wykroczenia skarbowe rozpoznawane przez sądy wojskowe stosuje się odpowiednio przepisy KPK o postępowaniu uproszczonym
● postępowania uproszczonego nie stosuje się:
1. sprawy podlegające orzecznictwu sądów wojskowych
2. w sprawach nieletnich
3. w przypadkach odpowiedzialności podmiotów zbiorowych
● zakres przedmiotowy: art. 469 KPK
− sprawy, w których prowadzone było dochodzenie
− wyłączone przestępstwa, które jako pierwsza instancja rozpatruje sąd okręgowy
PRZEBIEG
− jeżeli oskarżony w sprawie podlegającej trybowi uproszczonemu złożył przed rozprawą wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzania postępowania dowodowego – sąd może rozpoznać go na posiedzeniu
− w postępowaniu uproszczonym sąd orzeka jednoosobowo – w uzasadnionych przypadkach prezes może zarządzić, że sprawa zostanie rozpatrzona w składzie jednego sędziego i dwóch ławników (jeżeli rozpoznaje jednoosobowo to ma prawa przewodniczącego)
− akt oskarżenia podlega tak samo kontroli formalnej prezesa sądu, – jeżeli brak braków to akt oskarżenia można doręczyć oskarżonemu razem z wezwaniem na rozprawę ( w post. zwyczajnym konieczny termin 7 dniowy)
− mogą występować nieprokuratorscy oskarżyciele publiczni (organy upoważnione z mocy szczególnych ustawowych przepisów) – obecność oskarżyciela nie jest obowiązkowa ani na rozprawie ani na posiedzeniu; art. 477 KPK – w razie nieobecności akt oskarżenia odczytuje protokolant
− skrócenie przerwy w rozprawie do 21 dni - jeżeli sprawy nie można rozpoznać w maksymalnym terminie przerwy to sprawa rozpatrywana dalej w postępowaniu zwyczajnym w tym samym składzie ( nawet jednoosobowym, mimo że niedopuszczalny w trybie zwyczajnym)
− w post. sądowym możliwa zmiana z trybu uproszczonego na tryb zwyczajny!!!
gdy nastąpiło przekroczenie 21 dniowego terminu przerwy w rozprawie; art. 484§2 KPK
jeżeli po rozpoczęciu przewodu sądowego okaże się, że sprawa nie podlega rozpoznaniu w trybie uproszczonym, a oskarżony wyrazi zgodę to rozpatrywana jest w dalszym ciągu w trybie zwyczajnym w takim samym składzie – brak zgody powoduje obowiązek prowadzenia sprawy od początku w postępowaniu zwyczajnym w składzie ławniczym ( nie trzeba zwracać sprawy prokuratorowi w celu sporządzenia „zwyczajnego” aktu oskarżenia)
Wyrok zaoczny
− w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego; muszą zajść następujące przesłanki:
1. prawidłowo doręczono oskarżonemu wezwanie na rozprawę
2. nie stawił się oskarżony i nie usprawiedliwił nieobecności oraz nie stawił się jego prawidłowo powiadomiony obrońca
3. istnieje możliwość odczytania uprzednio złożonych wyjaśnień
− negatywna przesłanka:, jeżeli usprawiedliwszy swe niestawiennictwo wnosił o odroczenie rozprawy
− ze środków zabezpieczających można orzec tylko przepadek z art. 39 KK – konieczność wydania innego środka zabezpieczającego jest negatywną przesłanką wydania wyroku zaocznego
− zaskarżalność
obowiązkiem doręczenie odpisu wyroku; w terminie 7 dni możliwe wniesienie sprzeciwu (możliwe wraz z wnioskiem o uzasadnienie wyroku – zabezpieczenie wniesienia apelacji w razie nieprzyjęci lub nieuwzględnienia sprzeciwu)
sprzeciw skuteczny tylko, gdy oskarżony usprawiedliwi swoją nieobecność na rozprawie!!!
uwzględniając sąd wydaje postanowienie, które nie jest zaskarżalne i wyznacza ponownie rozprawę
wyrok traci moc w momencie stawiennictwa oskarżonego lub jego obrońcy na ponownie wyznaczonej rozprawie
możliwe wniesienie apelacji w zwyczajnym trybie składając wniosek o uzasadnienie na piśmie i nie wnosząc sprzeciwu
oskarżyciel publiczny i oskarżyciel posiłkowy mogą zaskarżyć wyrok w drodze uruchomienia zwyczajnego postępowania odwoławczego – termin 14 dni dla każdego, liczony od dnia doręczenia wyroku wraz z uzasadnieniem
* postępowanie apelacyjne w sprawie, która w I instancji rozpatrzona została w trybie uproszczonym toczy się przed sądem okręgowym z reguły w składzie 3 sędziów – możliwe zarządzenie, że jednoosobowo pod warunkiem, że w pierwszej instancji rozpatrywana jednoosobowo; art. 476 KPK
2. POSTĘPOWANIE W SPRAWACH Z OSKARŻENIA PRYWATNEGO – rozdz. 52 KPK
● wyróżniona ze względu na sposób ścigania – uzależnione od woli pokrzywdzonego, który wnosi i popiera oskarżenie przed sądem jako oskarżyciel prywatny
● przestępstwa naruszają głównie interes pokrzywdzonego – interes publiczny tylko pośrednio – przestępstwa te wskazane w części szczególnej KK
● do postępowania z oskarżenia prywatnego możliwe jest dołączenie się prokuratora, jeżeli wymaga tego interes społeczny; art. 60 KPK
● nie stosuje się: w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych; w sprawach nieletnich
● przestępstwo z chwilą złożenia skargi przez pokrzywdzonego staje się przestępstwem ściganym z urzędu
● przedawnienie karalności: charakter materialnoprawny, nie podlega przywróceniu – może ulec przerwaniu
− brak postępowania przygotowawczego – czynności Policji jako czynności dowodowe:
1. gdy po przyjęciu na żądanie pokrzywdzonego ustnej lub pisemnej skargi – zabezpiecza dowody, a następnie przesyła skargę do właściwego sądu – art. 488§1
2. gdy na polecenie sądu dokonuje określonych czynności dowodowych, przy odpowiednim stosowaniu art. 308 KPK
− rozpoczyna się od wniesienia aktu oskarżenia przez pokrzywdzonego do sądu rejonowego – wniosek o stwierdzenie winy oskarżonego w popełnieniu przestępstwa i wyciągnięcie konsekwencji (także ustna lub pisemna skarga złożona Policji) - nie muszą spełniać wymogów stawianych aktowi oskarżenia z art.332-333
− podlega kontroli na zasadach ogólnych art. 337, 468 i 485 – jeżeli braki to zwrot w celu uzupełnienia
* akt oskarżenia pokrzywdzonego: może ograniczać się do oznaczenia osoby oskarżonej, zarzucanego mu czynu oraz wskazania dowodów, na których opiera się oskarżenie art. 487 KPK
− konieczne wpłacenie równowartości wydatków art. 621§1 KPK – 300 zł; gdy brak dowodu wpłaty, to sąd wyznacza 7 dniowy termin na uzupełnienie, – jeżeli niezupełni to skarga uważana za bezskuteczną
− regułą jednoosobowe rozpatrywanie sprawy (przy zniesławieniu obowiązkowo skład ławniczy)
− nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na rozprawie głównej jest uznawane za odstąpienie od oskarżenia ( dot. tylko rozpoczęcia rozprawy głównej)
Wyraźne odstąpienie oskarżyciela prywatnego od oskarżenia; art. 496§1 i 2
− przed rozpoczęciem przewodu sądowego na pierwszej rozprawie: obliguje sąd di umorzenia postępowania prawyatnoskargowego
− przed prawomocnym zakończeniem postępowania: sąd umarza postępowanie pod warunkiem wyrażenia zgody oskarżonego na takie rozstrzygnięcie
Posiedzenie pojednawcze
− obligatoryjne, prowadzi sędzia; art. 489§1
− próba doprowadzenia do pojednania zwaśnionych stron
− na wniosek lub za zgodą stron: zamiast postępowania pojednawczego – postępowanie mediacyjne
− czynności są protokołowane
− niestawiennictwo:
oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika bez usprawiedliwionej przyczyny – uważane za odstąpienie od oskarżenia – umorzenie postępowania; art. 491
oskarżonego bez uzasadnionej przyczyny – prowadzący posiedzenie kieruje ją na rozprawę główną i w miarę możliwości od razu wyznacza termin
− pojednanie rozszerzone – może obejmować także inne spawy z oskarżenia prywatnego toczące się między tymi samymi stronami; art. 493
Oskarżenie wzajemne
− stworzenie możliwości jednoczesnego osądzenia wszystkich stron konfliktu – sąd rozpoznaje obie sprawy w jednym postępowaniu, a obie strony są jednocześnie oskarżycielem i oskarżonym
− konieczne warunki:
wniesiony przed rozpoczęciem przewodu sądowego na rozprawie głównej
może być skierowane jedynie przeciwko oskarżycielowi prywatnemu będącemu pokrzywdzonym
niedopuszczalne, gdy niedopuszczalne postępowanie prywatnoskargowe
objęty może być jedynie czyn z oskarżenia prywatnego – musi pozostawać w związku z czynem zarzucanym osobie wno...
gosicka