Finanse publiczne – wykład

Tryb niestacjonarny 2009/2010

Prawo finansowe

Prawo finansów publicznych jest gałęzią prawa, jest to całokształt norm prawnych regulujących stosunki finansowe zaliczane do finansów publicznych.

Prawo finansów publicznych obejmuje wiedzę z zakresu

·         część ogólna pfp

·         prawo walutowe i dewizowe

·         prawo dochodów publicznych

·         prawo sektora finansów publicznych

Normy prawa finansów publicznych z punktu widzenia funkcji jakie pełnią podzielić można na

1)      Normy prawa materialnego- regulują prawa i obowiązki w charakterze pierwotnym tj. ustanawiają rozmaite prawa i obowiązki związane z gromadzeniem i wydatkowaniem środków pieniężnych

2)    Normy proceduralne regulują zasady postępowania uczestników stosunków rynkowych

3)    normy prawa ustrojowego

ŹRÓDŁA PRAWA FINANSÓW PUBLICZNYCH

·         konstytucja

·         ustawa

·         rat. umowy międzynarodowe

·         rozporządzenia

·         przepisy UE

Cechy źródeł prawa finansów publicznych

1. 1. 1. 1. Brak kodyfikacji
         2. Rozbudowana regulacja prawna obejmująca wiele rozproszonych, różnej rangi aktów prawnych
         3. Częste zmiany aktów prawnych o zróżnicowanym charakterze
         4. Występowanie systemu delegacji dla RM, ministra finansów, odesłań do aktów niższego rzędu bez merytorycznych rozstrzygnięć
         5. Zmienny zakres przedmiotowy
         6. Coraz większa jednolitość regulacji prawnych dla poszczególnych podmiotów własności o odmiennym statusie prawa

ZWIĄZKI MIEDZY PRAWEM FINANSÓW PUBLICZNYCH A INNYMI GAŁĘZIAMI PRAWA

1. PFP wykorzystuje prawne pojęcia wykształcone na gruncie innych gałęzi prawa
2. Istnieją obszary granicznej regulacji prawnej. Określone instytucje prawne regulowane są po części normami zaliczanymi do innych gałęzi prawa
3. Niektóre instytucje materialnego prawa finansów publicznych nie są wyposażone w odrębne procedury lecz korzystają z uregulowań proceduralnych innych dziedzin prawa
4. PFP Związane jest z prawem karnym, które przewiduje sankcje karne za niektóre działania naruszające przepisy prawa finansów publicznych.

Projekty ustaw zarezerwowane dla rady ministrów

·         ustawa budżetowa

·         ustawa o prowizorium budżetowym

·         ustawa o zaciąganiu długu publicznego

·         ustawa o udzielaniu gwarancji finansowej przez państwo

Jednostkami sektora finansów publicznych są:

I

1. Organy władzy
2. organy adm. Rządowej
3. organy kontroli państwowej i ochrony prawa
4. sądy i trybunały

II

Jednostki samorządu terytorialnego i ich organy oraz związki

III

1. jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze
2. państwowe i samorządowe fundusze celowe
3. państwowe szkoły wyższe
4. jednostki badawczo-rozwojowe
5. samodzielne, publiczne zakłady opieki zdrowotnej
6. państwowe i samorządowe instytucje kultury
7. ZUS, KRUS i zarządzane przez nie fundusze
8. NFZ, PAN i tworzone przez nie jednostki organizacyjne
9. inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych z wyłączeniem przedsiębiorstw, banków i spółek prawa handlowego.

Części sektora finansów publicznych

1. rządowy
2. samorządowy
3. ubezpieczeniowy

 ŹRÓDŁA ŚRODKÓW PUBLICZNYCH

1. 1. Dochody publiczne

·         daniny publiczne (podatki, opłaty, inne)

·         pozostałe dochody (dochody z mienia, sprzedaż majątku, rzeczy, praw, świadczenie usług, sprzedaż praw nie stanowiących dochodu, spadki, zapisy darowizny)

2. 2. Środki pochodzące za źródeł zagranicznych nie podlegające zwrotowi
   3. Środki z budżetu UE
   4. Przychody jednostek organizacyjnych i osób prawnych sektora finansów publicznych
   5. Przychody budżetu państwa i j.s.t.

·         sprzedaż papierów wartościowych i innych operacji finansowych

·         prywatyzacja majątku

·         spłaty udzielonych pożyczek

·         otrzymane pożyczki i kredyty

Przeznaczenie środków publicznych

·         wydatki publiczne

·         rozchody publiczne

·         spłaty otrzymanych kredytów i pożyczek

·         wykup papierów wartościowych

·         udzielone pożyczki

·         płatności dokonywane z przychodów z prywatyzacji

1