Kreta.pdf

K R E T A

Największa wyspa Grecji położona na granicy Morza Kreteńskiego

i Śródziemnego, stanowiąc najbardziej wysunięty na południe

przyczółek Europy.

Ma 250 km długości i 15-60 km szerokości. Liczy sobie ponad

600 tys. mieszkańców i zajmuje powierzchnię ponad 8 tys. km 2 .

Stolicą Krety oraz największym miastem na wyspie (około

100 tys. mieszkańców) jest Heraklion. Cztery duże pasma gór-

skie sprawiają, że krajobraz Krety jest niezwykle urozmaicony.

U stóp gór rozciągają się żyzne niziny z gajami oliwnymi, winni-

cami i polami kukurydzianymi. Niziny przechodzą w płaskie rów-

niny, skaliste wybrzeże i piaszczyste plaże.

Kreta - to wyspa kontrastów. Kurorty turystyczne, to miejsca,

w których życie tętni w dzień i w nocy. Wystarczy jednak udać

się poza miasto, aby znaleźć zupełnie inny świat – życie biegnie

tu spokojnie, wręcz leniwie, nikt nigdzie się nie spieszy.

Kreta jest rajem także dla miłośników przyrody – znajdą tu ta-

jemne jaskinie, porośnięte zagajnikami wzgórza i niziny, które

wiosną i jesienią pokrywają kolorowe dywany kwiatów. Urzeka

nie tylko przyroda, ale i bogactwo zabytków.

nie czystą wodą, mieniącą się wszystkimi odcieniami niebie-

skości. Miejsce to doceniła książęca para – Diana i Karol, którzy

właśnie tutaj spędzili kilka dni podczas swojego miesiąca miodo-

wego. Obok wyspa piratów Gramvoussa. Była ona piracką bazą

od XVII do XIX wieku, na której prawdopodobnie przechowywali

łupy. Z miejscem tym wiąże się postać, słynnego korsarza, ad-

mirała otomańskiej floty w służbie Sulejmana Wspaniałego – Khair

ad-dina zwanego Barbarossą. Znajdująca się tu wenecka twierdza

przechodziła różne koleje losu. Władali nią Wenecjanie, Turcy, pi-

raci, Grecy. Z wyspy roztacza się malowniczy krajobraz.

• wąwóz Samaria – leży w Górach Białych (Lefka Ori), w pd-

zach części Krety. Uchodzi on za najdłuższy wąwóz Europy. Ofi-

cjalnie liczy 18 km długości, jednak dwa pierwsze kilometry nie

są udostępnione dla turystów. Z całej 16 km trasy, w obrębie

Parku Narodowego Samaria, utworzonego tu w 1962r., turyści

mają pieszo do pokonania 13 km, a następnie jeszcze prawie

3 km nadmorską równiną do wybrzeża Morza Libijskiego. Trasa

wędrówki nie biegnie tylko w linii poziomej – trzeba zejść w dół

ponad 1200 m (do poziomu morza). Zajmuje to przeważnie

5-6 godzin bez odpoczynków.

Wysokość ścian wąwozu dochodzi do 2000 m a rozpiętość

ich szerokości waha się od 3 m do 300 m. Zielone lasy sosnowe,

różnobarwne, dzikie kwiaty, maleńkie źródełka i strumyki oraz

pełne uroku kościółki tworzą przepiękną, górską scenerię. Można

tu spotkać ostatnie, dziko żyjące kozice, zwane Agrimir lub Kri-Kri.

Wycieczka-dość wyczerpująca. Nie dla małych dzieci i osób

w podeszłym wieku. Obowiązkowo wygodne obuwie.

Dane podstawowe długość wyspy 260 km maksymalna szero-

kość 60 km minimalna szerokość 12 km powierzchnia

8.336 km 2 długość linii brzegowej 1.046 km najwyższe wznie-

sienie 2.456 m n.p.m.

Opis miejsc wartych zobaczenia na Krecie

podczas samodzielnych wycieczek:

Zachodnia Kreta:

Najbardziej zielona i ukwiecona część Krety, o piaszczystych

plażach zaliczanych do najlepszych na wyspie.

• Elafonissi – piękna plaża z reklamy batonika Bounty, położona

na pd-zach krańcu wyspy, łatwy dojazd, asfaltową krętą drogą,

przez wąwóz To p o lia, drugi co do wielkości na Krecie po Sama-

rii mijając po drodze ukrytą w skalnej jaskini kapliczkę Agia Sofia

oraz klasztor Moni Chrisokalitisas (“Złote Schody”), pochodzący

z XV w.

Nazwą Elafonissi określa się odcinek wybrzeża, zatokę i ze-

społy wysepek. Woda ma temperaturę ok. 30°C, a jej kolor ma

różne odcienie szafiru i szmaragdu. Wspaniały różowawy piasek

jest drobny i delikatny. Jest tu szereg piaszczystych mielizn, po

których można chodzić brodząc w wodzie.

• plaża Falasarna – na pn.-zach. krańcu wyspy 15 km za Kissa-

mos, szeroka, piaszczysta plaża, piasek miejscami w odcieniach

różu. Obok wykopaliska archeologiczne.

• plaża i zatoka Balos, nazywane kreteńskimi Karaibami położone

na pn-zach krańcu wyspy. Przepiękna laguna Balos z krystalicz-

www.pascal.pl teksty i zdjęcia: Autoway Polska 3/4

• miejscowości na pd wyspy:

Hora Sfakion – urocze, niewielkie miasteczko z niedużą, szarą

plażą, pięknymi widokami, małym porcikiem skąd odpływają

statki do Agia Roumeli (Samaria), Lutro i na Gavdos. Powrót

z Hora Sfakion do Chanii – przez wąwóz Imbros po krętej, as-

faltowej drodze, mrożącej krew w żyłach.

Paleochora – miasteczko położone na cyplu, wcinającym się

w Morze Libijskie, ma idealne warunki do surfowania z uwagi

na zmieniające się wiatry i 2 plaże: szeroką, piaszczystą i szarą

koło portu, z którego popłynąć można do Agia Roumeli (Sa-

maria) i na Gavdos – powrót do Chanii, nową, szeroką asfal-

tową drogą przez Góry Białe.

Frangokastello – miejscowość znana z pięknych plaż i wenec-

kiej fortecy z 1371 roku (wstęp bezpłatny). Tu 17 maja

1828 r. odbyła się kreteńska walka o niepodległość. Michalis

Dalianis wraz z kilkuset podwładnymi próbował stawić czoła

ośmiu tysiącom Turków. Kreteńczycy wytrzymali tydzień –

siódmego dnia nastąpiła krwawa masakra. Legenda o Dros-

soulites, czyli „cieniach z rosy” głosi, że co roku, na przełomie

maja i czerwca wcześnie rano przed wschodem słońca

z zamku do morza maszerują mgliste postacie – zjawy po-

ległych powstańców i znikają w wodzie....

Obok zamku – wspaniałe piaszczyste plaże (Ori Ammos i plaża

na cyplu obok zamku), które rozciągają się prawie na całej

długości zatoki o tej samej nazwie.

• most wiszący w Aradenie – dojazd od strony Hora Sfakion

przez Annopoli, nową asfaltową, bardzo krętą drogą zboczem

wzgórza – niezapomniane przeżycie i widoki na Morze Libijskie.

Most jest nowy, żelbetonowy, ale zawieszony na wysokości

150 m nad wąwozem więc przejście po nim pozostaje na długo

w pamięci. W każda sobotę miesiąca w sezonie można z niego

skakać na bungee. Obok kościółek Agios Ioannis.

• miasto Chania – do roku 1970 pełniła funkcje stolicy, którą

utraciła na rzecz Heraklionu. Dziś drugie co do wielkości miasto

Krety o niepowtarzalnym charakterze, pięknej starówce z wenec-

kimi i tureckimi pozostałościami i niezliczonej liczbie zawsze

gwarnych tawern i kafejek.

Do miejsc wartych zobaczenia należą:

port wenecki, a w nim: molo, zakończone wenecką latarnią

morską Faros, wieża Firka w której obecnie mieści się Muzeum

Morskie i Meczet Janczarów z charakterystyczną kopułą, który

obecnie służy za miejsce wystaw.

ogrody umieszczone pomiędzy ulicom Papandreou i Tzanakaki

– zaprojektowane przez Turków w roku 1870.

miejski rynek, na którym można nabyć liczne pamiątki jak

i różnorodne produkty spożywcze, poznając jednocześnie at-

mosferę typowego greckiego targu. Warto też zwrócić uwagę

na kształt hali w której znajduje się targ. Jest to budowla

wzniesiona na planie krzyża i przykryta charakterystyczną ko-

pułą.

• półwysep Akrotiri z niewielką miejscowością Stavros,

rozsławioną w 1964 roku przez ekipę filmową „Greka Zorby”. An-

thony Queen na plaży położonej u podnóża góry zatańczył znany

taniec sirtaki zwany póżniej zorbą. Statuetkę Oskara otrzymaną za

zdjęcia do filmu można zobaczyć w pobliskiej tawernie Zorbas.

• Rethymon – romantyczna miejscowość z wenecką przeszłoś-

cią. Wspaniałe zabytki architektury weneckiej i tureckiej. Samo

miasto to plątanina stromych i krętych uliczek i zaułków, pełnych

kafejek, sklepików i małych pensjonatów. Stanowi ono znakomity

przykład mieszania się kultur wschodu i zachodu.

Z ważniejszych zabytków warto zobaczyć: Fortezzę,Meczet

Nerandzes oraz Muzeum Archeologiczne, port wzniesiony

przez Wenecjan, meczet Kara Musa Paszy wielkiego wezyra

sułtana Ibrahima, renesansową fontannę Rimondiego, Porta

Guora czyli Wielką Bramę.

• klasztor Moni Arkadi – 23 km na pd-wsch od Rethymonu, na

wysokości 500 m n.p.m. znajduje się świętość narodowa Kre-

teńczyków – klasztor Arkadi. W czasie powstania przeciwko Tur-

kom schronili się tu w 1866r. mieszkańcy okolicznych wiosek

i bezskutecznie bronili się przed przeważającymi siłami wroga.

Po dwóch dniach, kiedy klęska była już przesądzona, obrońcy nie

chcąc dostać się do niewoli, zamknęli się w prochowni i wysadzili

się w powietrze. Honorową śmierć poniosło ponad 1000 obroń-

ców, w tym wiele kobiet i dzieci. Obecnie w odnowionym mona-

styrze znajduje się niewielkie muzeum, w którym wystawiono

portrety uczestników buntu i inne pamiątki. Tylko wysadzony ma-

gazyn prochu pozostał nieodnowiony – bez sufitu, który zniszczył

wybuch.

• jedyne na Krecie słodkowodne jezioro Kournas – zjazd

z głównej drogi Chania – Rethymon na wysokości Georgioupolis

ok. 2 km – żyją w nim na wolności żółwie. Na miejscu można

2/4 www.pascal.pl teksty i zdjęcia: Autoway Polska

wynająć kajak lub rower wodny czy leżaki. Obok tawerny, sklepy

z pamiątkami

• całodniowy rejs statkiem z Paleochory lub Hora Sfakion na

wyspę Gavdos – najbardziej wysuniętą na południe wyspę Eu-

ropy. Dzika przyroda, piękne plaże. Rejsy 2-3x w tygodniu.

Wyspa ma zaledwie 10 km dł. i 5 km szer. Przecinają ją głębokie

i wąskie wąwozy porośnięte piniowymi lasami. Największe wznie-

sienia liczą 400 m. Z północnego jej krańca widać wysokie na

2,5 tys. m Góry Białe na oddalonej o 50 km Krecie, a na południe

od Akrotiri Tripiti, skały wyrzeźbionej przez wodę i wiatr, roztacza

się bezmiar Morza Libijskiego.

• plaża i klasztor Moni Preveli – na południe od Rethymonu.

Droga przez piękne, widokowe tereny między innymi przez

Wąwóz Kourtaliotiko (Wąwóz Wiatrów).

Klasztor Moni Preveli - założony w XVII wieku przez mnichów,

przyciąga ciekawym położeniem, kościołem z zabytkowym

ikonostasem i muzeum klasztornym. Jest on zasłużony dla his-

torii Krety; stanowił punkt oporu przeciw okupacji tureckiej,

a także schronienie dla aliantów podczas II wojny światowej.

Plaża Preveli – piasek szary, miałki, dawniej była ostoją hipi-

sów. Można wynająć leżak i odpocząć na plaży lub rowerem

wodnym popłynąć w górę rzeki Megapotamos wpadającej do

Morza Libijskiego na Preveli i pooglądać naturalny gaj palm

daktylowych.

Wschodnia Kreta:

• zamek w Knossos koło Iraklionu – największa budowla

z okresu kultury minojskiej. Był to pałac legendarnego króla Mi-

nosa, który wybudował tu labirynt w celu ukrycia swojego syna

Minotaura - potwora o ludzkich kształtach i głowie byka. Historia

pałacu, przeplatanie się mitów z faktami tworzą jedną z najbardziej

zadziwiających historii we współczesnej archeologii. Muzeum Ar-

chologiczne w Heraklionie jest największym tego typu obiektem

gromadzącym najważniejsze znaleziska prehistoryczne i z okresu

kultury minojskiej. Wśród najcenniejszych są: dysk z inskrypcjami

z Fajstos, mozaiki, ryton, biżuterię. Warto również obejrzeć re-

konstrukcję fragmentów ściennych malowideł z Knossos i z in-

nych miejscowości.

• Red Beach oraz plaża hipisów w Matali

Plaża lokalna w Matali – w środku miasteczka, z parasolami

i leżakami, atrakcją są starożytne groty wykute w skałach,

w których w latach 60. mieszkali hipisi.

Red Beach – druga z plaż Matali, ulubiona przez nudystów.

Piasek ma na niej niesamowity pomarańczowy piasek – dojś-

cie do niej to ok. 30 min marszu z Matali przez góry na płd

stronę.

• po drodze z Matali do Heraklionu zobaczyć można starożytną

Gortynę, dawną stolicę Krety (65 r. p.n.e) gdzie znaleziono tzw.

Ta blice gortyńskie z V w p.n.e – największy zbiór greckiego prawa

karnego i cywilnego. Każda z tablic pokryta jest tekstem w kre-

teńskiej odmianie dialektu doryckiego rozmieszczonym w 12 ko-

lumnach. Tekst składa się z 600 wierszy pisanych na przemian od

lewej strony do prawej i od prawej do lewej.

Warto również zobaczyć: pozostałości bazyliki z VI w. Agios

Titos – miejsce pochówku św. Tytusa pierwszego biskupa

i patrona Krety, agorę, odeon i pretorium rzymskie, akropol,

świątynię Ateny oraz świątynię Apollina Pytyjskiego.

Fajstos – położone nad równiną Messara- ruiny najważniejszej

z siedzib minojskich na Krecie z 1900 r. p.n.e.

pozostałości I i II pałacu: apartamenty królewskie, teatr, wiel-

kie schody, sala archiwów (wstęp płatny, czynne 8-19).

• płaskowyż Lasshiti a na nim: olbrzymie, czynne nadal wiat-

raki, muzeum Homo Sapiens (wstęp 3 euro), jaskinia Zeusa

w Dikti - to tu bogini Rea miała urodzić Zeusa, w tajemnicy przed

swym mężem Kronosem. Czasem jaskinię określa się mianem

Psychro - od pobliskiej miejscowości, skąd biegnie ścieżka do

jaskini, lub po prostu Grotą Zeusa.

Z wioski Psychro prowadzi do niej stroma ścieżka, którą można

pokonać pieszo (15 min) lub na ośle. Do samej jaskini schodzą

betonowe śliskie schody. Główna komora ma prawie 70 m

długości – od niej odchodzą mniejsze, boczne komory. Na dnie

głównej komory znajduje się mały stawek. Choć jaskinia posiada

elektryczne oświetlenie, to do oświetlenia fantastycznych stalag-

mitów i stalaktytów przyda się silna latarka.

• akwarium w Gournes, ok. Gouves. Jedyne na Krecie akwa-

rium, a w nim wiele okazów ryb śródziemnomorskich i nie tylko

(m.in: koniki morskie, rekiny), wstęp płatny: dorośli – 8 euro,

dzieci- 50% zniżki.

• miasto Agios Nikolaos – jest jednym z najładniejszych i naj-

częściej odwiedzanych miast na Krecie. Jego urok oddaje nazwa

zatoki, nad którą leży – Mirabelloczyli po włosku “piękny widok”.

Ciekawostką są tu dwa porty. Pierwszy to przystań rybacka i port

www.pascal.pl teksty i zdjęcia: Autoway Polska 3/4

Ok. 1500 r. p.n.e. podczas najpotężniejsza erupcji wulkanu

w historii (pogłos detonacji 4-krotnie obiegł kulę ziemską)

wyspa została dosłownie rozerwana na strzępy i częściowo

zatopiona.

Pod wodą utworzyła się tak zwana „caldera”, czyli ogromne

urwisko w kształcie półksiężyca.

Nad powierzchnią wody pozostały jej zewnętrzne krawędzie,

obecnie wyspy: zamieszkałe Thira (Santorini) i Thirassia oraz

niezamieszkałe Palea Kameni, Nea Kameni i Aspronisi.

Najprawdopodobniej erupcja wulkanu i fala tsunami jaka po

nim powstała przyczyniła się również do zniszczenia cywiliza-

cji minojskiej na Krecie.

Resztki tej cywilizacji na Santorini zachowały się do dziś:

w starożytnym Akrotiri można oglądać ruiny piętrowych

domów, wspaniałe freski, malowidła, wazy minojskie, naczy-

nia i meble.

Dzisiaj Santorini zachwyca kontrastem białych domów na tle

czerwonych, wulkanicznych zboczy i czerni piasku na plażach.

Jest jedną z najbardziej znanych wysp na Cykladach.

Charakteryzuje się surowym krajobrazem, wspaniałymi wido-

kami, jednymi z najpiękniejszych w Europie. Osoby chcące

wypocząć mogą skorzystać z wielokolorowych plaż uformo-

wanych przez lawę.

Obecnie na Santorini mieszka ok. 7 tys. stałych mieszkańców,

żyjących głównie z turystów, którzy w sezonie bardzo licznie

odwiedzają to miejsce. Poza tym wyspa znana jest z eksportu

słodkich win, ziemi wulkanicznej, pumeksu oraz słodkich po-

midorów.

promowy położony na brzegu morza. Rolę drugiego portu (we-

wnętrznego) pełni głębokie (65 m), słone jezioro Vulismeni,

połączone z morzem kanałem o długości 60 m, wykopanym w la-

tach 1867-1871. Na wodach jeziora w dzień i w nocy pływają ko-

lorowe łodzie rybackie, a wzdłuż jego brzegów usadowiły się

kawiarnie i tawerny. Część brzegu jeziora otoczona jest wysokimi

skałami. Z kawiarni położonych wysoko na skale rozciąga się nie-

samowity widok na jezioro i zatokę.

• wyspa trędowatych Spinalonga położona w zatoce Mirabello –

polecamy kilkugodzinny rejsik z Eloundy lub Plaki. Spinalonga po-

siada bogatą, burzliwą historię. Na tej małej wyspie wenecjanie

zbudowali twierdzę odpierającą przez wiele lat ataki tureckie.

W późniejszym czasie istniała tu kolonia trędowatych. Od tego

czasu wysepka pozostała bezludna.

• plaża Vai na pn-wsch krańcu wyspy- dość mocno rozrekla-

mowana z uwagi na naturalnie rosnące tam palmy, szeroka łacha

jasnego piachu z parasolami i leżakami do wynajęcia

• całodniowy rejsik na przepiękną wysepkę Chrissi (Złota wyspa)

z miasteczka Ierapetra na pd od Agios Nikolaos. Chrisi jest

uważana za jedną z najpiękniejszych wysp koło Krety, a nawet za

najpiękniejszą w Europie. Ma złoty piasek, mikroskopijne muszelki

i ciekawe korzenie drzew cedrowych na plaży, tworzące niesa-

mowite twory, klimat afrykański. Jest to rezerwat przyrody. Nie

wolno tu nocować.

Rejs trwa 2 godz– koszt 20 euro w 2 strony – od osoby –

odpłynięcie z Ireapetry: 10.00 i 12.00, Powrót o 17.00

• całodniowy rejs na Santorini:

Santorini to w istocie wierzchołek ogromnego, zanurzonego

w morskiej toni wulkanu. W pobliżu jego krateru unosi się za-

pach siarki, wyspa od czasu do czasu drży.

Nazwa Santorini pochodzi z XIII w. od imienia Świętej Ireny

(Santa Irena).

Obowiązkowe do zobaczenia na Santorini są:

zachód słońca w Oia – najpiękniejszej miejscowości na wyspie;

wykopaliska w Akrotiri, plaże w Perissie i Kamari, Pyrgos - wioska

duchów.

Warto zarezerwować czas na całodniowy rejsik po kalderze

z przystankami przy gorących źródłach, na wulkanie i wysepce

Thirassia. Zorganizowana 1-dniowa wycieczka z polskiego biura

podróży na Santorini wolnym promem (4,5 godz. podróż

w 1 stronę) kosztuje ok. 125 euro/osoba + 25 euro za zwiedza-

nie wyspy autokarem z przewodnikiem.

Proponujemy wycieczkę indywidualną 1 lub 2-dniową*:

z Heraklionu:

– wodolot Hellenic/Flying Cat4 – codziennie oprócz środy –

9.45 (11.30), powrót 17.45 (19.25),

– wodolot SeaJets/Super Jet – codziennie oprócz sobót

i czwartków - 8.00 (10.15), powrót 18.00 (20.10)

– wodolot SeaJets/Mega Jet – codziennie - 7.00 (9.05), po-

wrót 20.30 (22.40)

cena w 1 stronę – 41 euro /42 euro, dzieci – do 5 lat – bezpłat-

nie, 5-10 lat 50%.

*na życzenie Autoway Polska rezerwuje samochód, bilet na

wodolot i nocleg na Santorini

• dla zainteresowanych aquaparki na Krecie:

http://www.limnoupolis.gr/

http://www.starbeach.gr/

http://www.aquasplash.gr

http://www.waterpark.gr/

4/4 www.pascal.pl teksty i zdjęcia: Autoway Polska

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: