TYGODNIK PRAWO W FIRMIE z 4 października 11 (nr 192).pdf

prenumerata

Tygodnik

WYDAWCA:

PRAWO W FIRMIE

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

WTOREK 4 pa dziernika 2011 | Nr 192 (3078)

DZI PORADY

Ekspert GP

S dy polubowne

Arbitra czeka na nalen

mu ze strony władz UE uwag�

– pisze dr Beata Gessel-

-Kalinowska vel Kalisz | C2

Jak przedsibiorca

moe si broni przed

opieszałoci urzdu

Je li urz d nie załatwi sprawy w terminie lub przewlekle

prowadzi post powanie – przedsi biorca mo e u y

instrumentów prawnych, które zmusz organ

do załatwienia sprawy

Nieruchomo � ci

 Podmioty rosyjskie i zagraniczne maj jednakowe prawo

do nabycia nieruchomoci mieszkaniowej w Rosji

| C 2

Aukcje internetowe

Serwisy aukcyjne mog

odpowiada€ za naruszenia

praw własno‚ci intelektualnej

– wyjania Adrianna Zicik | C2

Prawo handlowe

 Umowy zawierane przez spółki kapitałowe mog by�

niewa�ne z powodu braku zgody wspólników

| C3

Zamówienia publiczne

 Przedsi-biorca, który nie spełnia wszystkich warunków

przetargowych, równie� mo�e bra� udział w przetargu | C 7

wiadczenie usług

Umowy outsourcingowe mog

okre‚la€ zasady współpracy

nie tylko z partnerem

zewn�trznym – tłumaczy

Michał Bielawski | C3

Procedury odwoławcze

 Jawno� jest jedn z podstawowych zasad post-powania

o zamówienie publiczne

| C 7

Niedozwolone klauzule

 Klient portalu skierowanego do osób o wykształceniu

prawniczym mo�e by� klasyﬁ kowany jako konsument

| C 8

Przedsi � biorcy

 Tylko raz mo�na przedłu�y� zezwolenie na prowadzenie

działalnoci w zakresie gier na automatach

| C 8

Spółki kapitałowe

Kady z małonków – o ile

drugi nie wyraził sprzeciwu

– moe samodzielnie zby€

wspólne akcje/udziały – uwa�a

dr Radosław Kwanicki | C6

Gazeta Prawna

Jak mo na si � broni � przed

na � ladownictwem towarów

Serwis Kadrowy

Czy mo na …da � od pracodawcy

opłacenia szkolenia

Jak poprawi � bł…d w raporcie

ZUS RSA

www.kadry.gazetaprawna.pl

ZA TYDZIE”: Jak strona konsorcjum budowlanego mo�e zabezpieczy� swoje prawa

Za inwestycje wójta zapłac…

lokalne ﬁ rmy

www.gazetaprawna.pl

C 2

KOMENTARZE

DGP | 4 października 2011 | nr 192 (3078) | www.GAZETAPRAwNA.Pl

Rosja

Nabycie domu

bez ograniczeń

dr Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz

Unia nie wspiera arbitrażu

między stronami. Wybierając arbitraż, strony chcą mieć

pewność, że kwestia ważności klauzul arbitrażowych,

o ile dojdzie do sądu powszechnego, rozstrzygana bę-

dzie przez sąd uzgodniony przed, a nie po rozpoczęciu

sporu. Stanowi to esencję zasady autonomii stron, którą

komisja wzmocniła w swojej propozycji. Pytanie o to, czy

„wyłączać czy nie wyłączać” postępowanie arbitrażowe

z zakresu stosowania Rozporządzenia Bruksela I wywo-

łało burzliwą dyskusję w środowisku arbitrażowym. Jako

główny argument przemawiający za wyłączeniem podno-

szona jest efektywność i wiarygodność obowiązujących

konwencji nowojorskiej i genewskiej, które przywoływane

są również w uzasadnieniu projektu rezolucji PE. Wydaje

się, że brakuje zrozumienia faktu, że żadne z istniejących

rozwiązań prawnych nie rozwiązuje w rzeczywistości

problemu jurysdykcji. Propozycja Komisji Europejskiej,

choć zawiera pewne szczegóły budzące wątpliwości, ge-

neralnie umożliwiała rozwiązanie problemu jurysdykcji,

wskazując jurysdykcję sądu miejsca arbitrażu, co jest

zgodne z poglądem środowiska arbitrażowego. W dyskusji

zabrakło głosu użytkowników instytucji arbitrażu, którzy

oczekują jasno określonych i prostych zasad.

Zgodnie z rosyjskim ustawodawstwem podmioty rosyjskie

i zagraniczne mają jednakowe prawo do nabycia własno-

ści nieruchomości mieszkaniowej na terytorium Rosji

Jak pokazuje prakty-

ka, zagraniczne osoby

fizyczne i prawne mogą

nabywać nieruchomości

lokalowe bez jakichkol-

wiek ograniczeń. Są rów-

nież objęte tym samym

porządkiem zawierania

i rejestracji umów sprze-

daży lokalu co podmio-

ty rosyjskie. Muszą być

jednak zameldowane na

terytorium Rosji. Zamel-

dowanie na stały pobyt

jest przewidziane jedynie

dla obywateli rosyjskich,

natomiast zagraniczne

osoby fizyczne podlegają

jedynie zameldowaniu na

pobyt czasowy, nawet je-

żeli są właścicielami nie-

ruchomości na terytorium

tego państwa.

Wyjątek od zasady

Jedną z podstawowych

różnic pomiędzy pod-

miotami rosyjskimi i za-

granicznymi w zakresie

prawa do nabycia nieru-

chomości gruntowej jest

to, że własność tej nieru-

chomości, jeżeli należy

ona do organów państwo-

wych lub samorządowych

może być przeniesiona

w określonych przypad-

kach nieodpłatnie tylko

na obywateli rosyjskich.

Zagraniczne osoby fizycz-

ne i prawne mogą nabyć

własność takiej nierucho-

mości tylko odpłatnie i na

podstawie umowy dzier-

żawy.

Podmioty zagraniczne

nie mogą nabyć własno-

ści nieruchomości grun-

towych przeznaczonych

dla członków ogrodni-

czych, sadowniczych

i letniskowych stowa-

rzyszeń działających

non profit. Podobnie

jest z gruntami położo-

nymi na terytoriach przy-

granicznych Rosji oraz

z gruntami rolnymi. Je-

śli chodzi o grunty rolne,

to podmioty zagraniczne

mogą przyjmować je je-

dynie w dzierżawę. Po-

wyższe ograniczenia nie

odnoszą się jednak do sy-

tuacji, w której obywa-

tel zagraniczny nabywa

grunt rolny jedynie pod

budowę domu.

Własność nieruchomo-

ści budynkowych, je-

żeli taka nieruchomość

nie znajduje się na tery-

torium przygranicznym

Rosji i nie należy do tzw.

obiektów o strategicznym

znaczeniu dla państwa,

może być nabywana bez

ograniczeń.

Zakup nieruchomości

Sytuacja podmiotu za-

granicznego, który nabył

nieruchomość na teryto-

rium Federacji Rosyj-

skiej, nie różni się – poza

pewnymi wyjątkami – od

sytuacji rosyjskiego na-

bywcy nieruchomości.

Jednym z nich jest zale-

galizowanie pobytu oby-

watela zagranicznego na

terytorium Federacji Ro-

syjskiej. Może on przeby-

wać na terytorium Rosji

nie dłużej, niż ważna jest

jego wiza.

Legalizacja dokumentów

Wszelkie dokumenty

niezbędne do zawarcia

umowy sprzedaży nieru-

chomości, takie jak peł-

nomocnictwo do kupna

udzielone przez pod-

miot zagraniczny, zgoda

małżonka obywatela za-

granicznego albo orga-

nu spółki zagranicznej

na kupno nieruchomo-

ści (jeśli jest wymagana),

dokumenty założycielskie

zagranicznej osoby praw-

nej itd. wymagają legali-

zacji.

Dla państw będących

stronami konwencji ha-

skiej dokumenty takie

wymagają umieszczenia

apostil. Powinny one być

ponadto przetłumaczone

na język rosyjski, wraz

z poświadczonym przez

rosyjskiego notariusza

podpisem tłumacza.

Umowa sprzedaży nie-

ruchomości może być

zawarta w formie nota-

rialnej albo w zwykłej

formie pisemnej. Pod-

lega obowiązkowej re-

jestracji państwowej

i uważa się ją za zawar-

tą od momentu takiej re-

jestracji.

Rejestracji dokonuje

Federalna Służba Reje-

stracji Państwowej, Ka-

tastru i Kartografii (tzw.

Rosrjejestr).

Płatności w przypad-

ku sprzedaży nierucho-

mości na terytorium

Federacji Rosyjskiej

dokonywane są tylko

w rublach. Strony mo-

gą określić kurs rubla

w dowolnej walucie.

PodSTawa PRawna Art. 5 i 15

Kodeksu Ziemskiego Federacji

Rosyjskiej

niami, że arbitraż wciąż czeka na należną mu ze

strony władz Unii Europejskiej uwagę. Prowadzone

w ubiegłym roku przez Komisją Europejską prace dawały

nadzieję, że ta polityka się zmieni. Szczególnie obiecujące

było zainteresowanie komisji i propozycja uregulowania

kwestii postępowań sądowych wokół arbitrażu (doty-

czyła rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady

w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych

oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlo-

wych, COM (2010) 748,). Tym bardziej zdumiewające jest

to, że PE w swoim projekcie rozporządzenia z 28 czerwca

2011, w sprawie kluczowego dla rozpatrywania sporów

w UE, Rozporządzenia Bruksela I (2010/0383(COD)) –

dotyczącego jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania

orzeczeń w sprawach cywilnych i handlowych na tere-

nie UE – odmówił uznania propozycji komisji i poprzez

zmianę art. 1.2.(d) rozporządzenia dokonał wyłączenia

z zakresu stosowania rozporządzenia nie tylko arbitrażu,

ale również wszystkich postępowań sądowych mających

za przedmiot klauzule arbitrażowe. Czy propozycja Par-

lamentu powinna być traktowana jak krok wstecz w roz-

woju europejskiego procesu harmonizacji instrumentów

sądowych? W mojej opinii, tak. Przede wszystkim dlatego,

że propozycja ta pozostaje w sprzeczności z podstawową

zasadą UE wzajemnego zaufania między sądami państw

członkowskich i umożliwia powrót do stosowanych wcze-

śniej takich środków zabezpieczających, jak sądowy za-

kaz wszczynania i dalszego prowadzenia postępowania

przed sądem innego państwa.

Pozytywne wiadomości płyną natomiast z Komisji

Prawnej Parlamentu UE, która przygotowała niedawno

projekt raportu zawierający wniosek o przyjęcie rezolucji

PE w sprawie alternatywnych sposobów rozstrzygania

sporów (ADR) w sprawach cywilnych, handlowych i ro-

dzinnych (2011/2117 (INI)), w którym wyraża się zamiar

harmonizacji przepisów, również w relacjach pomiędzy

przedsiębiorcami. Mimo że dotychczasowa polityka UE

polegała na wyłączeniu arbitrażu z zakresu ADR, tym

razem nie jest to tak oczywiste. W punkcie 10 propozycji

znajdujemy następujące stwierdzenie „arbitraż i media-

cja oraz pewne procedury pozasądowego rozstrzygania

sporów (ADR)”, które może sugerować, że obecnie zakres

ADR może obejmować także arbitraż. Autorzy raportu

wzywają Komisję Europejską do rozwinięcia istnieją-

cych rozwiązań i zachęcenia państw członkowskich do

zwiększenia nakładów finansowych, mając na względzie

to, że procedury ADR zapewniające stronom niskokosz-

tową alternatywę nie powinny być „tańszym i gorszym

sposobem dochodzenia sprawiedliwości”.

Projekt ten narusza również zasadę autonomii stron

stanowiącą podstawę arbitrażu, umożliwiając nieprzewi-

dziane przejęcie jurysdykcji przez sądy państw członkow-

skich wbrew zapisowi na sąd polubowny uzgodnionemu

dr Beata Gessel-Kalinowska vel Kalisz, prezes Sądu

Arbitrażowego Lewiatan, wspólnik zarządzający Kancelarii

Prawnej GESSEL

Adrianna Zięcik

Aukcje internetowe pod kontrolą

wiedzialne za naruszenia praw własności intelektu-

alnej. Konieczność zwiększonej kontroli tego, czy na

internetowych serwisach aukcyjnych nie dochodzi do

naruszeń praw własności intelektualnej, wynika z szero-

ko już komentowanego orzeczenia Trybunału Sprawie-

dliwości Unii Europejskiej z 12 lipca 2011 r. Trybunał

rozpatrywał sprawę sprzedaży produktów L’Oréal na por-

talu aukcyjnym eBay bez zgody L’Oréal (sprawa numer

C-324/09) i zajął się między innymi kwestią odpowie-

dzialności pośredników sprzedaży (zwani także opera-

torami rynku elektronicznego), konkretnie problemem

odpowiedzialności pośrednika internetowego za treści

zamieszczone przez użytkowników na jego platformie.

nie sposób przyjąć, że operator rynku elektronicznego

zawsze jest w stanie rozróżnić, które z zamieszczanych

na jego platformie treści mają charakter bezprawny,

a które nie. Niemniej jednak trybunał orzekł, iż nawet

jeśli operator nie odgrywał aktywnej roli w oferowaniu

produktów naruszających prawa własności intelektual-

nej, nie powinien być zwolniony z odpowiedzialności,

o ile miał świadomość faktów czy okoliczności, których

ocena dokonana przez podmiot rzetelnie prowadzący

działalność gospodarczą powinna prowadzić do wnio-

sku, że oferowane produkty lub sposób ich oferowania

są bezprawne, a operator mimo posiadanej wiedzy nie

powstrzymał bezprawnych działań.

Na podstawie art. 11 Dyrektywy 2004/48/EC (dyrektywa

o egzekwowaniu praw własności intelektualnej), upraw-

niony np. z prawa ochronnego na znak towarowy musi

mieć możliwość skutecznego wnoszenia roszczeń prze-

ciwko pośrednikom, których usługi są wykorzystywane

przez stronę trzecią w celu naruszenia praw własności

intelektualnej. Rodzaje przysługujących roszczeń i eg-

zekwowanie praw należy do porządku krajowego, ale

cele dyrektywy muszą być osiągnięte, zatem egzekucja

praw – skuteczna. Trybunał stwierdził, że sądy krajowe

w państwach członkowskich właściwe w zakresie ochro-

ny praw własności intelektualnej powinny orzekać tak,

by operator podejmował nie tylko środki mające na celu

skuteczne zaniechanie naruszeń, ale także zapobieganie

naruszeniom w przyszłości. Operator może przykłado-

wo podjąć środki ułatwiające identyfikację sprzedaw-

ców, którzy są jego klientami. Orzeczenie trybunału nie

wprowadza ograniczeń w handlu internetowym, jednak

niewątpliwie stanowi przełomową decyzję, wzmacnia-

jącą pozycję właścicieli praw własności intelektualnej

w odniesieniu do problemu naruszeń polegających na

oferowaniu na internetowych serwisach aukcyjnych

produktów inkorporujących te prawa przez podmiot

inny niż ich właściciel bądź osoba przezeń uprawniona.

Veronika Konyaeva

prawnik w Departamencie

Prawa Rosyjskiego, Chałas

i Wspólnicy Kancelaria

Prawna

Trybunał ustalił, iż pomimo przypadków wyłączenia

odpowiedzialności operatorów, wynikających z art. 14

Dyrektywy 2000/31/EEC (dyrektywa o handlu elektro-

nicznym), wyłączenia takie nie mają zastosowania, gdy

operator posiadający wiedzę o transakcjach na swoim por-

talu i kontrolujący je, odgrywał „aktywną rolę” w procesie

sprzedaży. Aktywna rola została zdefiniowana w sposób

przykładowy jako „pomoc polegająca na optymalizacji

prezentacji konkretnych ofert sprzedaży lub ich promo-

cja”, zatem jako podejmowanie działań zmierzających do

promocji jednych ofert względem innych. Każdorazowo

do oceny sądu krajowego będzie należało ustalenie, czy

odpowiedzialność można wyłączyć, czy też nie. Często

Tygodnik

PRAWO W FIRMIE

Redaktor prowadzący:

Teresa Siudem

tel. 22 530 41 28

ewa.ciechanowska@infor.pl

prenumerata

WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Adrianna Zięcik, rzecznik patentowy w Kancelarii AOMB

Polska sp. z o.o.

T rudno jest nie zgodzić się z często wyrażanymi opi-

I nternetowe serwisy aukcyjne mogą być współodpo-

DGP | 4 października 2011 | nr 192 (3078) | www.GAZETAPRAwNA.Pl

PRAWO W PRAKTYCE

C 3

Świadczenie usług

Umowa outsourcingowa wyznaczy standardy

Umowy outsourcingowe mogą skutecznie i efektywnie okre-

ślać zasady współpracy nie tylko z partnerem zewnętrznym,

ale także pomiędzy działami w irmie

kacji i zarządzania umową,

prawo przeprowadzania au-

dytów przez klienta u part-

nera zewnętrznego, opis

praw do własności intelek-

tualnej wytworzonej podczas

współpracy oraz szczególnie

istotny dla ustanawiania po-

zytywnych standardów opis

operacyjnych aspektów wy-

outsourcowanych usług.

Lista procesów

Umowa outsourcingowa

musi zawierać listę out-

sourcowanych procesów

wraz z ich dokładnym opi-

sem, a także listę wszystkich

działań (tzw. podprocesów),

jakie musza zostać wyko-

nane dla efektywnej reali-

zacji projektu. Przykładem

może być proces obsługi

zobowiązań, czyli obsługi

faktur przychodzących od

dostawców. W tym przypad-

ku procesem będzie obsługa

faktur, natomiast podproce-

sami będą takie zadania jak

zweryfikowanie poprawno-

ści faktury, wprowadzenie jej

do systemu i zapłata.

Lista procesów mo-

że zawierać sche-

maty operacyjne

czy instrukcje pracy na da-

nym stanowisku.

Parametry usługi

W każdym kontrakcie

outsourcingowym należy

uwzględnić tzw. Service Le-

vel Agreement (SLA). Jest to

szczegółowe określenie para-

metrów ilościowych i jako-

ściowych dobrze wykonanej

usługi. W każdej umowie out-

sourcingowej SLA jest różny

i odnosi się precyzyjnie do

zaplanowanej przez obie stro-

ny współpracy. Dla przykładu

w obszarze IT dokument mo-

że opisywać m.in., ile czasu

dostawca ma na dostarczenie

nowego sprzętu w wypadku

awarii, a w zakresie księgo-

wości np., ile czasu powinien

trwać proces obsługi faktury

od otrzymania dokumentu do

sporządzenia płatności i jej

zaksięgowania.

SLA to nic innego jak pre-

cyzyjne określenie wymagań

wobec jednostki podrzęd-

nej, a więc może mieć za-

stosowanie także wewnątrz

organizacji. Wiele firm, nieko-

rzystających z outsourcingu,

ma wyodrębnione pododdzia-

ły i jednostki serwisowe, które

mogą być rozliczane według

podobnych standardów.

Aby dobrze przygotować

SLA, należy do wcześniej

przygotowanej listy procesów

dobrać odpowiednie wskaź-

Przykład

Prawidłowo przygotowa-

na umowa outsourcingo-

wa zawiera elementy, które

precyzyjnie określają, w jaki

sposób zostanie wykonana

usługa i jak będą mierzone

jej efekty. Powinna również

identyfikować kolejne etapy

procesu, opisując najważ-

niejsze czynniki warun-

kujące standardy jakości.

Właściwa konstrukcja umo-

wy outsourcingowej pozwala

zwiększyć efektywność dzia-

łań dostawcy i klienta oraz

gwarantuje bezpieczeństwo

współpracy. Wprowadzenie

metod i standardów wyzna-

czanych przez umowy out-

sourcingowe może przynieść

wiele korzyści także firmom

niekorzystającym z usług

partnera zewnętrznego.

Warunki współpracy

Precyzyjne określenie wa-

runków i ram współpracy

outsourcingowej gwarantuje

satysfakcję klienta i umożli-

wia mu pełną kontrolę nad

wydzielonym na zewnątrz

procesem biznesowym. Do-

kument powinien zawierać:

n podział kompetencji mię-

dzy stronami,

n zakres odpowiedzialności

partnerów (zarówno po stro-

nie klienta i usługodawcy,

gdyż dostawca outsourcin-

gowy przejmuje zazwyczaj

tylko część operacji),

n możliwe konsekwencje

na wypadek, gdyby któryś

etap pracy nie został zreali-

zowany z należytą staran-

nością.

Podobne parametry może

określić każda firma w sto-

sunku do swojego działu we-

wnętrznego. Niejednokrotnie

jest to pierwszy krok dla firm,

które jeszcze nie są gotowe na

outsourcing, a chciałyby się

przygotować do takiej współ-

pracy w przyszłości.

Umowa outsourcingowa to

bardzo obszerny dokument,

obejmujący wszystkie aspek-

ty współpracy pomiędzy

klientem a dostawcą usług.

Szczególnie istotne z punktu

widzenia poprawy działania

organizacji są zapisy dotyczą-

ce współpracy operacyjnej

pomiędzy stronami. Zalicza

się tu m.in. zasady transferu

procesów, opis zarządzania

kadrami, zasady komuni-

Parametry usługi

Wprowadzając wskaźnik określający jak długo średnio trwa

rozliczenie delegacji służbowych irma może łatwo zorientować się

czy w danym miesiącu proces rozliczeń przebiegł bardziej czy mniej

sprawnie. Pozwala to na ocenę pracy usługodawcy lub wewnętrznego

działu, a także na identyikację ewentualnych utrudnień i zaburzeń.

Ustalenie PI jest także czynnikiem motywującym pracowników do

utrzymania wysokich standardów pracy.

niki, tzw. Performance Indi-

cators (PI). Są to mierzalne

instrumenty do kontroli pod-

wykonawcy. W przypadku

księgowania faktury warto

ustalić np., ile faktur ma zo-

stać obsłużonych w miesią-

cu, ile z nich przypadnie na

jednego pracownika, jaki jest

dopuszczalny poziom błę-

dów, ile średnio powinien

trwać proces obsługi faktu-

ry itd. Określając parametry

formułujemy jednocześnie

standardy realizacji

procesów. W efekcie

klient ma większe po-

czucie kontroli i wiedzy na

temat jakości usług dostawcy.

Ustalone wskaźniki muszą

pozwalać na ich regularny

pomiar i ocenę. Zdarza się,

że jest to proces bardzo pra-

cochłonny, dlatego wybór PI

musi być przemyślany. Istot-

na jest identyfikacja i wybór

wskaźników szczególnie waż-

nych dla danego procesu i dla

organizacji (Key Performance

Indicators, KPI). Aby ułatwić

proces oceny, poszczególnym

wskaźnikom można przypisać

wagi. W przypadku księgowa-

nia faktur najistotniejszymi

parametrami będą czas ob-

sługi faktury tak, aby faktura

była zapłacona na czas w celu

uniknięcia odsetek za zwłokę

oraz poprawne zastosowanie

stawek VAT (KPI). Mniej istot-

ne w tym przypadku pewnie

jest to, czy była to 15, czy 72

faktura w danym miesiącu

(PI) – ten wskaźnik będzie

używany wyłącznie przez

outsourcera w celu ustale-

nia, ile faktycznie pracy dla

nas wykonał, niemniej jednak

nie jest on krytyczny z punktu

widzenia jakości procesu księ-

gowania.

Podstawa Prawna Ustawa z 23

kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U.

nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Przykład

Lista procesów

Opracowując dokładną procedurę księgowania faktury, należy

uwzględnić nie tylko wytyczne dla pracowników, lecz także

zdjęcia z ekranu komputera, obrazujące poszczególne etapy

księgowania faktury w systemie używanym w danej spółce. Tego

typu dokumentację warto stworzyć, nawet jeśli organizacja nie

korzysta z outsourcingu. Mając taką dokumentację, bardzo szybko

wdrożymy nowego pracownika czy zastąpimy specjalistę w razie

choroby. Możemy też dużo łatwiej rozliczyć pracowników z powie-

rzonych im zadań. Dodatkowo taki system umożliwia wdrożenie

jednolitego sposobu pracy w całym dziale, a w wypadku większych

irm – we wszystkich oddziałach. Raz opisany proces jest

doskonałą bazą do jego doskonalenia i poprawiania efektywności.

Michał Bielawski

Financial Controller Infosys

BPO Europe

zawieRanie uMÓw

Nowe spółki muszą zachować ostrożność

Wiele umów zawieranych przez spółki kapitałowe może być

nieważnych z powodu braku zgody wspólników na ich podpisa-

nie. Oznacza to, że urzędnicy mogą kwestionować rozliczenia

podatkowe związane z tymi transakcjami.

Co istotne, nie da się

ominąć ograniczeń wpro-

wadzonych przez art. 229

k.s.h. przez zamieszczenie

w umowie spółki generalne-

go zezwolenia na nabywanie

nieruchomości bez uchwały

wspólników (co jest możli-

we na podstawie art. 228

pkt 4 k.s.h.). Warto jednak

pamiętać, że w przypadku

spółki z o.o. ograniczenia

nie dotyczą tylko zbywców,

którzy są wspólnikami, ale

także transakcji z osoba-

mi trzecimi.

W spółce akcyjnej

Zgodnie z art. 394 k.s.h.

w spółkach akcyjnych też jest

wymagana uchwała walne-

go zgromadzenia akcjonariu-

szy na dokonanie niektórych

transakcji w pierwszych

dwóch latach od zarejestro-

wania spółki (i to powzięta

większością dwóch trzecich

głosów). Sankcją za brak ta-

kiej zgody akcjonariuszy

jest – podobnie jak w spółce

z o.o. – nieważność umowy.

Chodzi o nabycie dla spół-

ki jakiegokolwiek mienia (a

więc nie tylko nieruchomości

i środków trwałych) za cenę

przewyższającą 10 proc. wpła-

conego kapitału zakładowego,

od niektórych kate-

gorii sprzedających.

Chodzi o założyciela

lub akcjonariusza spółki.

Zgody wymagają też zaku-

py dokonywane przez spółkę

lub spółdzielnię zależną, je-

śli nabycie następuje od za-

łożyciela lub akcjonariusza

spółki. Wreszcie chodzi też

o nabycie mienia od spółki

dominującej albo spółki bądź

spółdzielni zależnej. Ogra-

niczenia zawarte w art. 394

k.s.h. nie obowiązują zaś przy

nabyciu mienia na podstawie

przepisów o zamówieniach

publicznych, w postępowa-

niu likwidacyjnym, upadło-

ściowym i egzekucyjnym

oraz do nabycia papierów

wartościowych i towarów

na rynku regulowanym.

Skutki podatkowe

Choć prawnicy różnią

się poglądami, czy umowy

zawarte bez wymaganych

zgód wspólników bądź ak-

cjonariuszy są bezwzględnie

nieważne, to jednak lepiej

postarać się – przy zawiera-

niu transakcji – o posiada-

nie odpowiednich uchwał.

Kontraktom takim może się

bowiem uważnie przyglądać

fiskus. Jeśli podczas kontroli

podatkowej urzędnicy za-

czną podejrzewać, że zawar-

ta przez spółkę umowa jest

nieważna, to zakwestionują

też prawidłowość rozliczeń

podatkowych z tym związa-

nych (zwłaszcza kosztów

uzyskania przychodu, amor-

tyzacji, deklaracji podatko-

wych VAT i CIT). Grozi to

spółce i odpowiedzialnym

za zarządzanie nią konse-

kwencjami podatkowymi

i karno-skarbowymi.

Podstawa Prawna Ustawa z 15

września 2000 r. – Kodeks spółek

handlowych (Dz.U. nr 94, poz. 1037

ze zm.).

W stosunku do spółek

z ograniczoną odpowiedzial-

nością i spółek akcyjnych

przez pierwsze dwa lata ich

istnienia obowiązują ograni-

czenia wynikające z art. 229

i 394 kodeksu spółek han-

dlowych. Przepisy te nie są

identyczne – pierwszy z nich

dotyczy spółek z o.o., drugi

spółek akcyjnych.

W spółce z o.o.

Umowa o nabycie nierucho-

mości (albo choćby udziału

w niej) lub środków trwa-

łych za cenę przekraczającą

25 proc. kapitału zakładowe-

go zawarta przed upływem

dwóch lat od zarejestrowa-

nia spółki wymaga uchwały

wspólników. Inaczej (zgodnie

z art. 17 par. 1 k.s.h.) jest nie-

ważna. Środki trwałe to nie

tylko nieruchomości (grunty,

budynki, budowle), ale tak-

że np. maszyny, urządzenia,

środki transportu oraz inne

przedmioty, a nawet żywy

inwentarz o przewidywanym

okresie używania dłuższym

niż rok.

Do wyrażenia zgody wy-

starczy uchwała wspólni-

ków podjęta bezwzględną

większością głosów. Brak

odpowiedniej uchwa-

ły wspólników podjętej

przed albo nie później niż

w ciągu dwóch miesięcy od

dnia złożenia oświadczenia

przez spółkę z o.o. powodu-

je więc nieważność umowy.

Złagodzeniem tych rygo-

rów jest określenie

minimalnego limitu

wartości transakcji

wymagającej zgody wspól-

ników na 50 tys. zł.

Drugim złagodzeniem

jest wpisanie tej konkret-

nej transakcji nabycia do

umowy spółki. Wtedy zgo-

da wspólników na nabycie

nie jest już wymagana, bo

została ona niejako wyrażo-

na przy zakładaniu spółki.

Nie wystarczy jednak po-

stanowienie umowy spółki

generalnie dopuszczające na-

bywanie w ciągu tych dwóch

pierwszych lat jakichkolwiek

środków trwałych albo nie-

ruchomości.

Przykłady

Uchwała nie jest konieczna

Spółka z o.o. o kapitale zakładowym 25 tys. zł nabyła 1/2

udziału w nieruchomości (działce rolnej) od jednego ze swoich

wspólników. Wycena udziału to 12700 zł. Mimo że wartość

transakcji przekracza 25 proc. kapitału zakładowego, to jednak

jest niższa od 50 tys. zł. Uchwała wspólników ze zgodą na nabycie

nie jest więc potrzebna.

2 Bez zgody akcjonariuszy

Stroną transakcji jest członek zarządu spółki, który jednocześnie

jest akcjonariuszem. Potrzebna jest więc uchwała walnego

zgromadzenia. Zgoda akcjonariuszy nie jest wymagana, gdy

mienie sprzedaje przewodniczący rady nadzorczej spółki, który

nie posiada jednocześnie jej akcji.

Michał Kosiarski

autor prowadzi irmę

konsultingową

cenniK PRenuMeRaTY:

Cena prenumeraty DZIENNIKA GAZETY PRAWNEJ: Wersja Standard: miesięczna (październik 2011 r.): 82,95 zł , październik – grudzień 2011 r.: 244,90 zł . Wersja Premium: miesięczna (październik 2011 r.): 100,95 zł ,

październik – grudzień 2011 r.: 292,90 zł . Wszystkie ceny brutto (zawierają 8 % VAT). Więcej informacji na stronie www.gazetaprawna.pl/prenumerata

C 4

ekspert

DGP | 4 października 2011 | nr 192 (3078) | www.GAZETAPRAwNA.Pl

Jak przedsiębiorca

może się bronić przed

opieszałością urzędu

Jeśli urząd nie załatwi sprawy w terminie lub przewlekle prowadzi postępowanie – przedsiębiorca może użyć środków

prawnych, które zmuszą organ do załatwienia sprawy. Może wnieść zażalenie do organu wyższego stopnia, a gdy go nie

ma – wezwać organ prowadzący postępowanie do usunięcia naruszenia prawa

siębiorców i prowadzonych przez nich

działalności gospodarczej jest nieterminowe

załatwianie spraw przez organy administra-

cji. W wielu bowiem typach postępowań

administracyjnych, np. dotyczących pro-

cesu inwestycyjno-budowlanego, czas jest

kluczowym czynnikiem decydującym o po-

wodzeniu przedsięwzięcia biznesowego.

Paradoksem tej sytuacji jest fakt, że jedną

z podstawowych zasad polskiej procedury

administracyjnej jest zasada szybkości postę-

powania oraz będące jej emanacją przepisy

wyznaczające relatywnie krótkie terminy za-

łatwiania spraw administracyjnych. Zgodnie

z art. 12 par. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r.

– Kodeks postępowania administracyjnego

dalej: k.p.a.), organy administracji publicznej

powinny działać w sprawie wnikliwie i szyb-

ko, posługując się możliwie najprostszymi

środkami prowadzącymi do jej załatwienia.

Ponadto w par. 2 wskazanego przepisu usta-

wodawca zobowiązał organy do załatwienia

spraw niezwłocznie, jeśli nie jest konieczne

zebranie dowodów, informacji lub wyjaśnień.

Normy te, będące zasadami ogólnymi postę-

powania administracyjnego zobowiązują więc

organ do możliwie szybkiego postępowania,

jednak bez uszczerbku dla jego dokładnego,

rzetelnego prowadzenia.

Termin do załatwienia sprawy

Gwarancją realizacji zasady szybkości po-

stępowania, a zarazem jej rozwinięciem

i doprecyzowaniem, są normy wyrażone

w artykułach 35 – 38 k.p.a. W artykule 35

k.p.a. ustawodawca określił terminy, w ja-

kich powinny być załatwiane sprawy ad-

ministracyjne. Ustanowiono w nim trzy

rodzaje terminów – niezwłocznie, oraz ter-

min jednego i dwóch miesięcy.

Zgodnie z par. 1 art. 35 k.p.a. organy ad-

ministracji publicznej powinny załatwiać

sprawy bez zbędnej zwłoki. Norma ta jest

ogólną wskazówką dotyczącą wszystkich

spraw załatwianych w postępowaniu admi-

nistracyjnym w taki sposób, aby nie tylko do-

chować terminów zakreślonych w kodeksie,

ale również – w miarę możliwości załatwiania

ich w terminach krótszych (tak: wyrok WSA

z 9 października 2009 r., sygn. IV SAB/Wa

116/09). Podobną tezę wyraził sąd administra-

cyjny w wyroku z 10 sierpnia 2009 r., sygn. II

SAB/Kr 29/09, gdzie stwierdzono, że jeśli to

możliwe, to sprawa powinna być załatwiona

w terminie krótszym niż określone ustawowo.

Zgodnie natomiast z art. 35 par. 2 k.p.a.

sprawy, które mogą być rozpatrzone w opar-

ciu o dowody przedstawione przez stronę

łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania

lub w oparciu o fakty i dowody powszech-

nie znane albo znane z urzędu organowi,

przed którym toczy się postępowanie, bądź

możliwe do ustalenia na podstawie danych,

którymi rozporządza ten organ, powinny być

załatwione niezwłocznie. Zwrot niezwłocz-

nie, ma bardzo podobny zakres znaczeniowy

jak zwrot z par. 1 tego artykułu i oznacza

załatwienie sprawy bez zbędnej zwłoki, czy

też tak szybko, jak to możliwe.

Art. 35 par. 3 k.p.a. ustanawia terminy,

dla załatwienia przez organ administracji

publicznej spraw, które wymagają przepro-

wadzenia postępowania wyjaśniającego. Pod-

stawowy jest tutaj termin jednego miesiąca.

Należy zwrócić uwagę na konstrukcję tego

przepisu, bowiem ustawodawca stwierdził,

że sprawę, która wymaga przeprowadzenia

postępowania wyjaśniającego, należy zała-

twić nie później niż w ciągu miesiąca. Ozna-

cza to, że czas załatwienia sprawy może być

krótszy. Termin dwóch miesięcy odnosi się

do załatwienia sprawy szczególnie skompli-

kowanej. Pojęcie „sprawa szczególnie skom-

plikowana” jest pojęciem nieostrym i trudno

dokładnie wskazać, jaki typ spraw można

zakwalifikować właśnie do tych szczególnie

skomplikowanych. Trzeba więc przyjąć, że

są to sprawy o niezwykle, ponadprzeciętnie

złożonym stanie faktycznym lub prawnym.

Ponadto w przypadku rozpatrywania sprawy

w postępowaniu odwoławczym organ admi-

nistracyjny jest zobowiązany do załatwienia

jej w terminie jednego miesiąca.

Ustawy szczególne mogą jednak ustana-

wiać inne terminy do załatwienia sprawy

(patrz ramka).

Wyznaczenie nowego terminu

Zgodnie z art. 36 par. 1 k.p.a. organ admi-

nistracji publicznej, w przypadku niezała-

twienia sprawy w terminie obowiązany jest

zawiadomić o tym strony, podając przyczyny

zwłoki oraz wyznaczyć nowy termin zała-

twienia sprawy. Zgodnie z orzecznictwem,

zastosowanie tego artykułu powinno jed-

nak być wyjątkiem, a nie regułą (tak wyrok

WSA z 28 maja 2010 r., sygn. IV SAB/Wa

68/10). Nowy termin powinien być dokład-

nie oznaczony, przez wskazanie dokładnej

daty załatwienia sprawy, podania liczby dni

(np. w ciągu 7 dni), albo przez wskazanie

miesiąca lub dwóch miesięcy etc. Brak jest

ograniczeń co do wielokrotności wyzna-

czania nowych terminów z art. 36 k.p.a.

do załatwiania sprawy, jednakże zgodnie

z orzecznictwem „wielokrotne informowanie

strony przez organ, iż sprawa zostanie zała-

Zażalenie i wezwanie do usunięcia naruszenia prawa

Zażalenie i wezwanie do usunięcia naruszenia pra-

wa powinny zawierać:

n wskazanie organu będącego adresatem

– w przypadku zażalenia – organ wyższego stopnia

wobec organu dopuszczającego się bezczynności

lub prowadzącego postępowanie w sposób prze-

wlekły,

– w przypadku wezwania do usunięcia naruszenia

prawa – organ, który dopuszcza się bezczynności

lub prowadzi postępowanie w sposób przewlekły

n w przypadku kierowania zażalenia do organu

wyższego stopnia można również wskazać organ,

który dopuścił się bezczynności lub prowadzi po-

stępowanie w sposób przewlekły,

n oznaczenie wnioskodawcy (imię i nazwisko, adres),

n oznaczenie sprawy, w której doszło do bezczyn-

ności lub przewlekłości,

n treść żądania,

n krótkie uzasadnienie,

n podpis składającego zażalenie.

twiona w terminie późniejszym, nie może

stać się regułą, ponieważ organ administracji

w ten sposób narusza wyrażoną w art. 12

k.p.a. zasadę szybkości postępowania” (wyr.

WSA z 29 września 2010 r., sygn. I SAB/

Wa 161/10). W powyższym orzeczeniu sąd

uznał, że wielokrotne przedłużanie spra-

wy może być traktowane jako bezczynność

administracji, a w obecnym stanie praw-

nym (po wprowadzeniu nowych instytucji

prawnych) może być również uznane za

przewlekłość postępowania.

Wyjątek od zasady

Wyjątkiem od opisanej powyżej sytuacji co

do możliwości kilkukrotnego informowania

strony o niezałatwieniu sprawy w terminie

i wyznaczaniu nowych terminów są in-

stytucje przewidziane w ustawie z 2 lipca

2004 r. o swobodzie działalności gospodar-

czej. Zgodnie bowiem z art. 11 ust. 7 tej

ustawy termin rozpatrzenia wniosku może

zostać przedłużony dodatkowo tylko jeden

raz, a przedłużenie terminu rozpatrzenia nie

może przekroczyć dwóch miesięcy. Należy

jednak zaznaczyć, że regulacja ta odnosi się

tylko do spraw objętych zakresem tej ustawy.

Ze względu na złożony charakter admi-

nistracji publicznej, gdzie prawo jest tylko

jednym z regulatorów jej funkcjonowania

obok takich czynników jak organizacja pracy

w urzędzie, relacje międzyludzkie – zwierzch-

nik – podwładny itp., terminy te rzadko są

jednak dotrzymywane, co jest niezgodne z za-

sadą praworządności oraz jest naruszeniem

prawem obywatela do dobrej administracji.

Niezałatwienie sprawy w terminie określo-

nym w ustawie, bądź niewyznaczenie nowe-

go terminu, wówczas gdy jest to konieczne,

jest uznawane za stan bezczynności organu

administracji publicznej. Wielokrotne wy-

znaczanie nowego terminu lub pozorowanie

czynności zmierzających do wyjaśnienia

sprawy powoduje stan przewlekłego pro-

wadzenia postępowania przez organ.

Bezczynność organu administracji

W doktrynie podkreśla się, że stan bezczyn-

ności organu administracji publicznej wystę-

puje wówczas, gdy organ nie rozstrzygnął

sprawy w wymaganym terminie i nie podjął

czynności związanych z trybem procedowa-

nia. Stan ten zwany jest również milczeniem

administracji. Należy zaznaczyć, że stan ten

ujawnia się bezpośrednio po upływie termi-

nów ustawowych do załatwienia sprawy,

lub terminów wyznaczonych na podstawie

wskazanego wyżej art. 36 k.p.a., niezależnie

od tego, jakie były przyczyny uchybienia,

temu terminowi. Naczelny Sąd Administra-

cyjny w wyroku z 5 października 2002 r.,

sygn. I SAB 3/02, wskazał na przykład, że

„bezczynność organu ma miejsce wówczas,

gdy nie załatwia on sprawy w terminach

wskazanych w art. 35 par. 1 – 3 k.p.a., ani

nie wykonuje czynności, o których mowa

w art. 36 k.p.a. Bezczynności tej nie uspra-

wiedliwia pismo organu domagające się od

skarżącego przedłożenia mapy, gdyż to organ

jest obowiązany przeprowadzić dowody, co

mu nakazuje art. 7 k.p.a. (zasada prawdy

obiektywnej – przyp. aut.) i obowiązku tego

nie może przerzucać na stronę postępowania,

pozorując w ten sposób, iż sprawa nie może

być załatwiona z przyczyn nieleżących po

stronie organu”. Wojewódzki Sąd Administra-

cyjny w wyroku z 8 maja 2009 r., sygn. I SAB/

Wa 15/09, wskazał ponadto, że bezczynność

występuje wówczas, gdy „gdy organ zwleka

z wydaniem decyzji, postanowienia albo

aktu lub dokonaniem czynności dotyczącej

uprawnień lub obowiązków wynikających

z przepisów prawa, a sprawa ma charakter

sprawy z zakresu administracji publicznej”

przy czym, jak stwierdzono „nie ma znacze-

nia okoliczność, z jakich powodów określony

akt (decyzja, postanowienie, inny akt) nie

został podjęty lub czynność nie została do-

konana, a w szczególności, czy bezczynność

organu spowodowana została zawinioną lub

niezawinioną opieszałością organu w ich

podjęciu lub dokonaniu”.

Przewlekłość postępowania

Przewlekłość postępowania jest relatyw-

nie nową instytucją, wprowadzoną przez

ustawę z 20 stycznia 2011 r. o odpowie-

dzialności majątkowej funkcjonariuszy za

rażące naruszenie prawa, która m.in. zno-

welizowała k.p.a.

Pojęcie przewlekłości postępowania można

ująć jako zastój procesowy. Polega ona na

prowadzeniu postępowania nieuzasadnienie

długotrwale. Stwierdzenie stanu przewlekło-

ści postępowania wymaga przeprowadzenia

wielu ocen toku czynności procesowych,

ustaleń faktycznych i tego, czy długotrwałe

postępowanie wynika z zaniechań lub wa-

dliwości czynności podejmowanych przez

stronę tego postępowania. Jak wskazuje się

Krótsze terminy do załatwienia sprawy

Ustawa z 18 marca 2010 r. o szczególnych upraw-

nieniach ministra właściwego do spraw Skarbu Pań-

stwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach

kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzą-

cych działalność w sektorach energii elektrycznej,

ropy naftowej oraz paliw gazowych przewiduje inne

niż określone w art. 35 k.p.a. terminy do załatwienia

sprawy. Zgodnie z jej art. 2 ust. 5 w przypadku gdy

minister właściwy do spraw Skarbu Państwa wnie-

sie sprzeciw wobec uchwały podjętej przez zarząd

spółki, której mienie zostało ujawnione w wykazie

obiektów wchodzących w skład infrastruktury tech-

nicznej, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy

powinien być załatwiony w terminie 14 dni.

Tygodnik

PRAWO W FIRMIE

J ednym z poważnych problemów przed-

DGP | 4 października 2011 | nr 192 (3078) | www.GAZETAPRAwNA.Pl

ekspert

C 5

w doktrynie, stan przewlekłości postępo-

wania konstytuuje na przykład opieszałość

w wyznaczaniu i prowadzeniu czynności

dowodowych, mnożenie takich czynności

ponad potrzebę itd. Nie można ustalić za-

mkniętego katalogu zdarzeń, którymi da się

opisać przewlekłość postępowania, w dużej

mierze zależy to bowiem od konkretnej spra-

wy administracyjnej, stopnia jej skompliko-

wania i złożoności. W wyroku z 20 grudnia

2007 r., sygn. I SAB/Wa 162/07, WSA wska-

zał, że „nawet jeśli postępowanie admini-

stracyjne jest szczególnie skomplikowane,

kilkuletnia zwłoka organu w załatwieniu

sprawy w terminie określonym w art. 35

k.p.a. nie jest usprawiedliwiona”.

Zażalenie lub wezwanie

Najistotniejszy, z punktu widzenia niniej-

szego opracowania, jest art. 37 k.p.a., który

przyznaje stronie możliwość ochrony swoich

praw w przypadku bezczynności organu lub

przewlekłego prowadzenia sprawy. Zgodnie

z tym przepisem w przypadku niezałatwie-

nia sprawy w terminie (ustawowym lub

wyznaczonym na podstawie art. 36 k.p.a.)

lub w przypadku przewlekle prowadzonego

postępowania strona dysponuje określonymi

prawnie instrumentami, mającymi zmusić

dany organ do załatwienia sprawy.

Rozróżniamy tu dwa podstawowe instru-

menty. Pierwszym jest zażalenie do organu

wyższego stopnia, drugim zaś, który dotyczy

sytuacji, w której brak jest organu wyższego

stopnia, jest wezwanie do usunięcia naru-

szenia prawa. Oba te instrumenty strona

może stosować zarówno wobec stanu bez-

czynności, jak i przewlekłości postępowania.

Zażalenie wnosi się bezpośrednio do organu

wyższego stopnia, ustalanego na podstawie

art. 17 k.p.a. Dopiero ten organ wezwie or-

gan, którego działalność jest przedmiotem

zażalenia, do przesłania akt. Pewnym manka-

mentem wskazanego środka prawnego jest ko-

nieczność przekazania akt sprawy organowi

rozpoznającemu zażalenie, co uniemożliwia

w tym okresie wydanie rozstrzygnięcia i za-

kończenia przewlekle prowadzonej sprawy.

Organ badający zażalenie na podstawie

art. 37 par. 2 k.p.a, w przypadku uznania

zasadności tego środka prawnego wyznaczy

organowi dodatkowy termin do załatwienia

sprawy, zarządzi wyjaśnienie przyczyn i usta-

lenie osób winnych niezałatwienia sprawy.

Ponadto organ ten ma obowiązek stwierdzić,

czy niezałatwienie sprawy w terminie mia-

ło miejsce z rażącym naruszeniem prawa.

Organ prowadzący postępowanie jest zo-

bowiązany do załatwienia sprawy w wy-

znaczonym przez organ wyższego stopnia

terminie.

Warto w tym miejscu zauważyć, wobec

wielu niejasności w doktrynie, że organem

wyższego stopnia w sprawie organów jedno-

stek samorządu terytorialnego dopuszcza-

jących się bezczynności lub przewlekłości

postępowania jest właściwe samorządowe

kolegium odwoławcze.

W sytuacji gdy stan bezczynności lub

przewlekłości postępowania dotyczy or-

ganów, wobec których brak jest organów

wyższego stopnia, np. ministrów, wów-

czas strona zgodnie z art. 37 par. 1 może

wezwać dany organ do usunięcia narusze-

nia prawa. Wezwanie to należy wnieść do

organu, który dopuszcza się bezczynno-

ści lub prowadzi postępowanie w sposób

przewlekły.

Czynności organu, do którego zostało

skierowane zażalenie, zgodnie z orzecz-

nictwem powinny być przeprowadzone

w ciągu miesiąca zgodnie z terminem okre-

ślonym w art. 35 par. 3 k.p.a. (tak wyr.

WSA z 29 października 2008 r., sygn. II

SAB/Bk 16/04). Po upływie tego terminu

wnioskodawca może wnieść skargę do sądu

administracyjnego na bezczynność organu

wyższego stopnia.

Skarga do sądu administracyjnego

W praktyce może zaistnieć jednak sytuacja,

w której pomimo wyznaczenia terminu do

załatwienia sprawy lub po wezwaniu do

usunięcia naruszenia prawa organ, którego

bezczynność lub przewlekłe prowadzenie

sprawy było przedmiotem interwencji, na-

dal nie załatwia sprawy. Podstawowym in-

strumentem chroniącym prawo jednostki do

szybkiego załatwienia sprawy administracyj-

nej w takiej sytuacji jest możliwość wniesie-

nia skargi na bezczynność lub przewlekłość

postępowania do sądu administracyjnego.

Konieczne jest jednak spełnienie przesłanki

wynikającej z art. 52 par. 1 w zw. z art. 52 par.

2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. o postępowa-

niu przed sądami administracyjnymi, dalej

p.p.s.a.) – wniesienie skargi na bezczynność

lub przewlekłość postępowania jest możliwe

tylko wówczas, gdy zostały wyczerpane środ-

ki zaskarżenia. W omawianych sytuacjach

będzie to odpowiednio zażalenie w przed-

miocie bezczynności lub przewlekłości bądź

wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.

Wówczas można w trybie art. 52 par. 1

skierować do sądu administracyjnego skar-

gę w omawianej sprawie. Skarga powinna

czynić zadość wymogom formalnym. Stąd

też powinna zawierać:

n oznaczenie sądu, do którego jest skie-

rowana,

n imię i nazwisko lub nazwę strony,

n miejsce zamieszkania strony,

n oznaczenie organu, którego bezczynność

lub przewlekłość postępowania jest przed-

miotem sprawy,

n oznaczenie przedmiotu sprawy,

n określenie naruszenia prawa,

n oznaczenie rodzaju, (czyli tytuł pisma:

„Skarga na bezczynność” bądź „Skarga na

przewlekłość postępowania”),

n wskazanie skarżonej czynności,

n osnowę wniosku lub oświadczenia,

n podpis,

n wymienienie załączników.

Istotne jest, aby zawsze pamiętać, że skarga

do sądu powinna być wniesiona za pośred-

nictwem organu, którego bezczynność lub

przewlekłość postępowania jest przedmio-

tem skargi. Oznacza to, że skargę należy

wnieść do danego organu, który przekaże ją

do sądu. Jest to uzasadnione tym, że organ

ma możliwość działania w trybie samokon-

troli i może w uzasadnionych przypadkach,

zgodnie z art. 54 par. 3 p.p.s.a., uwzględnić

skargę w całości. Takie postępowanie jest

dla strony korzystne, ponieważ umożliwia

znaczne skrócenie postępowania wobec

perspektywy postępowania sądowoadmi-

nistracyjnego.

Jeżeli jednak organ nie uwzględni skargi,

na podstawie art. 54 par. 2 p.p.s.a. prze-

kazuje skargę sądowi wraz aktami sprawy

w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia.

Co istotne, w razie niezastosowania się do

tego obowiązku strona na podstawie art. 55

par. 1 p.p.s.a. może wnieść, do właściwe-

go sądu administracyjnego o wymierzenie

organowi grzywny. Jeśli to nie okaże się

skuteczne, i pomimo wymierzenia grzywny

organ nadal nie przekazuje sprawy sądowi

administracyjnemu, wówczas skarżący może

żądać od sądu, na podstawie art. 55 par. 2

p.p.s.a., rozpoznania sprawy na podstawie

nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktycz-

ny i prawny przedstawiony w skardze nie

budzi uzasadnionych wątpliwości.

Należy pamiętać o tym, że zgodnie prawem

konieczne jest uiszczenie wpisu od skargi na

bezczynność lub przewlekłość postępowania

w wysokości 100 zł. Wpis taki powinien być

uiszczony na konto właściwego w sprawie

wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Podstawa Prawna Ustawa z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks

postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. 2000 r. nr 98, poz.

1071 ze zm.).

Ustawa z 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej

funkcjonariuszy za rażące naruszenie prawa (Dz.U. 2011 r.

nr 34, poz. 173).

Ustawa z 30 sierpnia 2002 r. o postępowaniu przed sądami

administracyjnymi (Dz.U. 2002 r. nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności

gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.),

Ustawa z 18 marca 2010 r. o szczególnych uprawnieniach

ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz ich

wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach

kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii

elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych (Dz.U. nr 65,

poz. 404).

Wzory

Zażalenie na przewlekłość postępowania lub bezczynność

...................., 5 lipca 2011 r.

Jan Kowalski

Samorządowe Kolegium Odwoławcze

w ..............................................................

Dot. sygn. akt .............................

Zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie

Na podstawie art. 37 k.p.a. wnoszę o:

1) wyznaczenie Prezydentowi ......................................... terminu załatwienia sprawy o sygn. akt

.................. w przedmiocie wydania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania dla nierucho-

mości położonej w .................................. nr ewid. 1/12;

2) wyjaśnienia przyczyn niezałatwienia sprawy w terminie.

Uzasadnienie

Od dnia złożenia wniosku o wydanie warunków zabudowy dla przedmiotowej inwestycji (2 kwietnia

2011 r.) organ prowadzący postępowanie nie załatwił sprawy ani nie poinformował o przekroczeniu

kodeksowego terminu jej rozstrzygnięcia. Ponadto nie wyznaczył nowego terminu jej załatwienia.

Prezydent ........................ pozostaje zatem w zwłoce od upływu terminu do załatwienia sprawy, tj. od

3 maja 2011 r. W tym stanie rzeczy niniejsze zażalenie jest uzasadnione.

Jan Kowalski

Wezwanie do usunięcia naruszenia prawa

.........................., 20 lipca 2011 r.

Skarżący:

Jan Kowalski

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

Dot.: sygn. akt ..........................

WEZWANIE

do usunięcia naruszenia prawa

Na podstawie art. 37 ust. 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego

(t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 ze zm.) wzywam do usunięcia naruszenia prawa poprzez nieter-

minowe załatwianie odwołania od decyzji Wojewody .................... z 4 czerwca 2011 r. znak: ..................

w przedmiocie odmowy wydania paszportu.

Uzasadnienie

W dniu 6 czerwca 2011 r. wniosłem do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji za pośrednic-

twem Wojewody ............................ odwołanie od decyzji Wojewody ............................ z 4 czerwca

2011 r. znak: ...................................... w przedmiocie odmowy wydania paszportu.

Pomimo upływu terminu do rozpoznania odwołania, o którym mowa w art. 35 par. 3 k.p.a., do dziś

nie została wydana decyzja w sprawie. Organ nie wyznaczył również nowego terminu załatwienia

sprawy. Nie zostałem ponadto poinformowany o przyczynach zwłoki.

Mając na uwadze powyższe, wnoszę jak na wstępie.

Jan Kowalski

Skarga na bezczynność organu administracji:

..........................., 25 sierpnia 2011 r.

Skarżący:

Jan Kowalski

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie

za pośrednictwem:

Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji

Organ administracyjny, którego działalność

jest przedmiotem zaskarżenia:

Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji

Dot. sygn. akt. ............................

SKARGA

na bezczynność Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie rozpoznania

odwołania od decyzji Wojewody ...................... w przedmiocie odmowy wydania paszportu

Wnoszę:

1. o zobowiązanie Ministra do wydania aktu w terminie 14 dni od dnia doręczenia organowi odpisu

prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy;

2. o zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania podług norm przepisanych;

UZASADNIENIE

20 lipca skarżący wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z wezwaniem do usu-

nięcia naruszenia prawa w przedmiocie bezczynności organu w trybie art. 37 par. 1 k.p.a. Do dnia

wniesienia niniejszej skargi Minister nie rozstrzygnął sprawy w przedmiocie odwołania od decyzji

Wojewody ......................... z 4 czerwca 2011 r. znak ................................ .

Zgodnie z art. 35 par. 1 k.p.a. organ administracji publicznej powinien załatwiać sprawy bez zbędnej

zwłoki. Ponadto art. 35 par. 3 k.p.a. stanowi, że sprawa w postępowaniu odwoławczym powinna być

załatwiona w terminie jednego miesiąca. Do dnia wniesienia niniejszej skargi organ nie wydał żad-

nego rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie, jak również nie zawiadomił strony, zgodnie z wymo-

giem art. 36 par. 1, o przyczynach zwłoki, jak też nie wskazał nowego terminu załatwienia sprawy.

Skarżący wyczerpał również środki zaskarżenia, co jest wymogiem do złożenia skargi na bezczyn-

ność organu zgodnie z wymogiem art. 52 par. 1 w zw. z art. 52 par. 2 ustawy prawo o postępowaniu

przed sądami administracyjnymi.

Nie ulega wątpliwości, że Minister pozostaje w zwłoce w załatwianiu odwołania od decyzji Wojewody

............................ Skoro zatem Minister nie załatwia sprawy w przepisanej prawem formie (ani nie

wydaje decyzji, ani nie stwierdza niedopuszczalności wniesionego środka zaskarżenia), to pozosta-

je w bezczynności. Jest to jaskrawe naruszenie porządku prawnego przez niewypełnienie dyrektywy

szybkości postępowania administracyjnego.

Mając powyższe na względzie, skarga zasługuje na uwzględnienie. Wnoszę również o zwrot kosztów

postępowania według norm przepisanych.

Jan Kowalski

Załączniki:

1) odpis skargi;

2) dowód uiszczenia wpisu stałego w wysokości 100 zł.

dr Maksymilian

Cherka

adwokat, adiunkt

w Katedrze Prawa

i Postępowania

Administracyjnego

WPiA UW, wspólnik

w Elżanowski

Cherka & Wspólnicy

Kancelaria Prawna Sp.

Jacek Piecha

doktorant w Katedrze

Prawa i Postępowania

Administracyjnego

WPiA UW, prawnik

w Elżanowski

Cherka & Wspólnicy

Kancelaria Prawna

Sp.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: