Bion - Antologia.pdf - Antologie - raptorx1

Wybór radzieckich opowiadań fantastyczno—naukowych

Bion

Wyboru dokonał Piotr Fast

Z języka rosyjskiego przełoŜyli Piotr Fast, Janusz Klimek, Jerzy Litwinów,

Wacław Mucha, Anna Skotnicka–Maj, Barbara StempczyŃska, Michał WołodŹko,

Teresa Zobek

Margarita Bubnowa, Wiaczesław Kiełbasjew

B ION

Wieczorny obchód laboratorium Nikołaj Nikołajewicz zakończył w gabinecie Biona.

Robot, z wyglądu całkowicie przypominający człowieka, siedział przed pulpitem sterowniczym

i obserwował wydarzenia zachodzące na ekranie.

Gdy tylko Bion spojrzał na Nikołaja Nikołajewicza, przekręcił przełącznik. Podporządkowując

się jego rozkazowi automaty w dalekim wiwarium od razu zaczęły dostarczać odpowiednie

roztwory i substancje, tworząc nieodzowną atmosferę. Teraz działał opracowany przez niego kod

rekonstrukcji — w zmieniających się i komplikujących na oczach Nikołaja Nikołajewicza formach

wkrótce juŜ moŜna było dopatrzeć się konturów kończyn, długiego, przechodzącego w ogon

tułowia, głowy z ogromnymi szczękami. Ocalała część szkieletu dawno juŜ umarłego zwierzęcia z

obcej planety przekształcała się w olbrzymią bryłę ciała. Zwierzę przypominało wymarłe ziemskie

karnozaury. Podniosło się na tylnych kończynach, zrobiło kilka kroków, wlokąc za sobą

gigantyczny ogon. Gdy się obejrzało, w jego oczach moŜna było dostrzec przeraŜenie — nie

znajdowało wokół tak dobrze znanego sobie świata: ani zbiorników wodnych, które go

wypiastowały, ani dymiącej parą ziemi, ani Bóg raczy wiedzieć czego jeszcze z otaczającego go

środowiska na zaginionej gdzieś planecie. Zwierzę zaczęło się miotać w ogromnej sali.

— Nic ciekawego — Bion popatrzył na Nikałaja Nikołajewicza. — Intelekt w zarodku.

— Jestem zadowolony z pańskiej pracy — uchylając się od dyskusji powiedział Nikołaj

Nikołajewicz. — Pozostali współpracownicy są jeszcze dalecy od rozpracowania kodów

rekonstrukcji.

— Myślę, Ŝe i u nich znajdzie się coś w tym rodzaju. — Bion wyłączył ekran. — W kosmosie

nie ma niczego nawet zbliŜonego pod względem złoŜoności do człowieka. Powinniśmy

wskrzeszać nie te stworzenia, a ludzi.

— Na razie tworzymy jedynie najprostsze oŜywające organizmy — zauwaŜył Nikołaj

Nikołajewicz.

— Tak. Ale moŜemy o wiele więcej. — Bion wyczekująco popatrzył na Nikołaja Nikołajewicza

swymi zielonymi oczyma. — I na tych samych zasadach. KaŜda Ŝywa komórka zdolna jest

odtworzyć całość — organizm, którego częścią kiedyś była. Pamięta tę całość w tysiącach

najdrobniejszych i złoŜonych szczegółów. Rzecz polega jedynie na udoskonaleniu techniki

pobudzenia pamięci komórki. Proponuję wydzielić samodzielną grupę badawczą, wolną od spraw

bieŜących, która opracowałaby ogólną teorię rekonstrukcji struktur organicznych i zajęła się

„wskrzeszaczem”.

— I włączyć do niej pana — uśmiechnął się Nikołaj Nikołajewicz. — Na razie nie moŜemy się

zgodzić na utworzenie takiej grupy. Laboratorium jest przeciąŜone. Na Ziemię powracają setki

ekspedycji z róŜnych planet. Dostarczają one niezliczoną ilość szczątków znalezionych tam form

Ŝycia. Ledwo nadąŜamy z ich oŜywianiem. O grupie zajmującej się tylko „wskrzeszaczem” dla

ludzi lub czystą teorią obecnie nie moŜe być nawet mowy. Mówię Panu o tym i sam ubolewam.

— I zabrania mi pan nawet myśleć o „wskrzeszaczu”‘?

— Dlaczego? — Nikołaj Nikołajewicz trzymał się jak lawniej prosto, unikając kłótni Nie mam

zamiaru skorzystać ze swych praw administracyjnych. Ale to nic powinno przeszkadzać w pana

codziennych obowiązkach.

PoŜegnali się.

Bion poszedł do swojego pokoju połoŜonego wewnątrz laboratorium, a Nikołaj Nikołajewicz

postawszy kilka minut w korytarzu, skierował się na drugi koniec ogromnego budynku.

Minęło kilka dni. Bion przy kaŜdej nadarzającej się okazji zaczynał z Nikołajem

Nikołajewiczem rozmowę o „wskrzeszaczu”. Ten, zmęczony sprawami bieŜącymi, postanowił z

nim szczerze porozmawiać. Pod koniec dnia, gdy zobaczył Biona wychodzącego z gabinetu do

swego pokoju, Nikołaj Nikołajewicz poszedł za nim.

Zapukał i od razu przez matowe szkło „spojrzała na niego twarz Biona. Malowało się na niej

przeraŜenie: widocznie Bion zupełnie nie oczekiwał spotkania z kierownikiem laboratorium — u

siebie i w tym czasie. Wargi jego złoŜyły się w jakieś słowo, ale minęło kilka minut, zanim

otworzył drzwi. W pokoju widoczne były ślady pospiesznie zamaskowanego nieporządku: do okna

przysunięto kilka nowiutkich analizatorów biologicznych, zza szafy prowadziły ku nim

—przewody, na stole leŜały porozrzucane schematy logiczne, kodujące mechanizmy, walało się

tam jeszcze mnóstwo innych przyrządów, dobrze znanych Nikołajowi Nikołajewiczowi z praktyki

oŜywiania.

— Ja do pana bez specjalnej potrzeby — wyczuwając niezręczność sytuacji zaczął Nikołaj

Nikołajewicz.

— Proszę wejść — Bion zaprosił go do pokoju. Zaproponował miejsce na tapczanie, na którym

pewnie spał, albowiem oprócz fotela w pokoju niczego więcej nie było. — Wiedziałem, Ŝe pan się

zjawi.

— Ach tak! — brwi Nikołaja Nikołajewicza uniosły się do góry.

— Pana niepokoi „wskrzeszacz”. Pan przyszedł tutaj z obawy, Ŝe mógłbym go stworzyć sam i

zrobić z nim coś

takiego, za co Pan jako naczelnik laboratorium będzie odpowiadać.

— Jest pan przenikliwy — Czując, Ŝe rozmowa moŜe się nie udać, odpowiedział Nikołaj

Nikołajewicz. — Jestem tu właśnie z tego powodu. Dałem panu ogromną samodzielność. I dąŜąc

ku jakimś tam swoim celom, usiłuje p8n skonstruować „wskrzeszacz”. Naturalne; Ŝe mnie to

niepokoi i interesuje.

— Bardziej niepokoi — zauwaŜył Bion.

— Niech będzie i tak — sucho odpowiedział Nikołaj Nikołajewicz. — Ale proszę spojrzeć na

wszystko z mojego punktu widzenia. JeŜeli rzeczywiście kierowałby się pan celami czysto

naukowymi, to nie przejawiałby takiego uporu. Zadręczył mnie pan dosłownie swymi rozmowami

o konieczności prac nad „wskrzeszaczem”. Co panu szkodzi poczekać, wysłuchać moich

dowodów — przecieŜ są oczywiste same w sobie. A teraz jestem po prostu oszołomiony: to, co

widzę u pana, to moŜe gotowe części „wskrzeszacza”, tylko nie zmontowane — ich funkcjonalna

rola jest zbyt jasna. Nic przypuszczałem, Ŝe pan zaszedł juŜ tak daleko. Dlaczego robi pan

wszystko w tajemnicy przede mną?

— Proszę mi wierzyć, nigdy nie przekroczę dopuszczalnych granic. A mówić konkretnie o

swoich celach na razie jeszcze nie mogę.

— I w ramach tego, co dopuszczalne jest wiele dziwnego — zauwaŜył Nikołaj Nikołajewicz. —

Ale cieszę się, Ŝe powiedział pan wreszcie przynajmniej część prawdy.

Po tej rozmowie przez kilka tygodni wszystko odbywało się na pozór normalnie. Nikołaj

Nikołajewicz witał się przy spotkaniu z Bionem, długo rozmawiali o sprawach bieŜących. Ale

pewnego razu, uporawszy się ze swoim zadaniem szybciej niŜ zwykle, Bion podszedł do Nikołaja

Nikołajwicza i poprosił o pozwolenie odejścia do siebie. PrzeciąŜony nawałem spraw Nikołaj

Nikołajewicz odruchowo wyraził zgodę, ale ledwie Bion się oddalił, coś go zaniepokoiło. Zostawił

swoje sprawy i poszedł za robotem.

Widział, jak za Bionem zatrzasnęły się drzwi. Podporządkowując się nieoczekiwanemu uczuciu

niepokoju Nikołaj Nikołajewicz kilka minut stał nieruchomo, potem przeszedł kilkadziesiąt

metrów po olbrzymim korytarzu, zatrzymał się i wolno poszedł z powrotem.

Usłyszał jakiś dźwięk i szybko się odwrócił: z pokoju Biona ktoś wychodził. Nikołaj

Nikołajewicz bez namysłu skierował się na jego spotkanie. Człowiek szedł bardzo szybko patrząc

prosto przed siebie. Jego twarz była blada i skupiona.

..Mało to dziwaków bywa u tego robota” — pomyślał Nikołaj Nikołajewicz, ale gdy podszedł

bliŜej, poznał, Ŝe coś zdecydowanie wyróŜnia tego człowieka, Ale co — nie mógł pojąć. Nikołaj

Nikołajewicz zamierzał zatrzymać go, zapytać. Ale on wyraźnie unikał spotkania z Nikołajem

Nikołajewiczem. Szybko skręcił na schody prowadzące do wyjścia z laboratorium i zniknął.

Minęło jeszcze kilka dni. Obraz tego człowieka nie wychodził Nikołajowi Nikołajewiczowi z

głowy. Zaniedbując inne sprawy starannie obserwował teraz Biona. W ciągu dwóch następnych

tygodni nic się nowego nic zdarzyło. Poczuł, jak niejasna nawet dla niego samego obawa zaczyna

go opuszczać. Ale pewnego razu, stojąc na końcu korytarza, znowu zobaczył, jak z pokoju Biona

wyszedł jakiś człowiek. Tak samo skoncentrowany, spieszący się do wyjścia z laboratorium. Nie

wchodził do pokoju robota — Nikołaj Nikołajewicz był o tym przekonany — ale wychodził z

niego, dziwny, jakby wyrwany z innego świata. Nikołaj Nikołajewicz omal nie krzyknął z powodu

nieoczekiwanego domysłu, który zdumiał nawet jego samego.

Po kilku minutach był juŜ u psychoanalityka laboratorium. Ten wysłuchał jego zawiłego potoku

słów i sucho zauwaŜył:

— Powinien mi pan powiedzieć o swoich podejrzeniach wcześniej.

Po kilku minutach byli juŜ koło pokoju Biona. Psychoanalityk zapukał, ale nikt nie

odpowiedział. Nikołaj Nikołajewicz zapukał ponownie. Ale cisza trwała nadal.

— Proszę otworzyć — krzyknął Nikołaj Nikołajewicz. — Pan nie ma do tego prawa.

— Proszę nie brać na siebie zbyt wiele — zaczął psychoanalityk. Nie jest pan nawet

człowiekiem.

Usłyszeli jedynie pośpieszne kroki za ścianą i miarowy warkot aparatu.

— Proszę otworzyć — krzyknął znowu Nikołaj Nikołajewicz i uderzył w drzwi. — Teraz

wszystko rozumiemy.

Warkot pracującego aparatu ucichł, znowu dały się słyszeć kroki i dźwięk rozłączanych

metalowych części.

Spojrzawszy na siebie Nikołaj Nikołajewicz i psychoanalityk zaczęli wyłamywać drzwi. Kiedy

zatrzeszczały i juŜ prawie się poddały, rozległ się głos Biona:

— Otworzę panom sam.

Blady, lecz uśmiechający się, stał na progu i nie śpieszył się ich przepuścić. Odepchnęli go i

wtargnęli do pokoju.

„Wskrzeszacz” był jeszcze na podłodze — Bionowi w pośpiechu nie udało się go

zdemontować. Ogromne, przypominające elipsę ciało pulsowało pod ciśnieniem mas

biologicznych. Niezliczone mechanizmy obliczeniowe, regulatory kodów biologicznych. Nikołaj

Nikołajewicz i psychoanalityk zatrzymali się przed maszyną.

— Pan oŜywia ludzi — wyszeptał Nikołaj Nikołajewicz. — A ze mną pan rozmawia o wadze i

konieczności badań.

Bion nic nie odpowiedział, widocznie zrozumiał, Ŝe zaprzeczać w tej sytuacji nie ma sensu.

— IleŜ lat, pytam, pan się tym zajmuje, ile lat prowadzi pan z nami tę grę?

— Grę? — Bion popatrzył na Nikołaja Nikołajewicza. Tak. Dlatego, Ŝe z tej maszyny

wychodzili nic ludzie z ludzką powłoką, ale nie ludzie. Prawa rekonstrukcji subtelnych ludzkich

struktur są jeszcze nieosiągalne ze względu na swą złoŜoność. I potrzeba wielu lat, aby je

wyjaśnić…

— Ja juŜ wszystko wyjaśniłem — przerwał mu Bion. — Zanim tacy jak pan rozwaŜali o

złoŜoności.

— Co pan brał do rekonstrukcji? — spytał Nikołaj Nikołajewicz.

— Części czaszki. Według moich obliczeń one się najbardziej nadają.

— Dlaczego wskrzeszeni unikali mnie?

— Dlatego, Ŝe im to wpoiłem. Unikają ludzi w ogóle, nie tylko pana. Powinni najpierw

przyzwyczaić się do ludzi.

— Czy opracował pan równieŜ program przystosowania wskrzeszonych do Ŝycia? — zapytał

psychoanalityk.

— Tak — odpowiedział Bion. — Zmuszony byłem to zrobić. Ich działania są na razie

nieuświadomione, a zachowanie kierowane jest po prostu przez zespół załoŜonych przeze mnie

programów i nic więcej. Ale jest to faza przygotowawcza do skoku w Ŝycie. Niedługo będzie im

się wydawać, Ŝe mieli dzieciństwo, przeszłość, Ŝe są zwykłymi ludźmi. Pracowałem nad tym nie

mniej, niŜ nad samym „wskrzeszaczem”, i proszę mi wierzyć, czegoś tam się nauczyłem.

— Mechaniczny awanturnik — wycedził przez zęby Nikołaj Nikołajewicz. — Nie znamy

jeszcze motywów pańskiego postępowania. Nawet jeśli nie brać tego pod uwagę, to gdzie jest

gwarancja, Ŝe ci ludzie będą zdolni wejść w nasze Ŝycie, Ŝe nie zostaną zgnieceni, zniszczeni przez

zmiany, które w nim zaszły! Dlaczego pan uwaŜa, Ŝe prawo decydowania o losach tych ludzi

naleŜy do pana? Jakie pan miał prawo dawać im drugie Ŝycie — nasz świat nie jest do tego

przystosowany! Czy pan zdaje sobie sprawę z tego, ile problemów rozwiązał od razu za

człowieka? Samodzielnie, bez Ŝadnego prawa do tego.

— Postaram się wszystko wyjaśnić — wymamrotał Bion.

— To zrobi pan później — przerwał mu Nikołaj Nikołajewicz.. — A teraz proszę powiedzieć,

kim są ci ludzie’?

— Nie mogę — Bion wyglądał Ŝałośnie. — Nie mogę, proszę mi wierzyć. Nie mogę tego teraz

zrobić.

— Nie panu o tym sądzić — powiedział psychoanalityk. — Pana obowiązkiem jest

podporządkować się nam.

— Tak. Ale tylko wtedy, gdy to przynosi korzyść.

— Weźmiemy losy tych ludzi w swoje ręce — powiedział Nikołaj Nikołajewicz. I w związku z

tym powinniśmy wiedzieć, jak weszli w nasze Ŝycie, kim są teraz. Jaka jest ich struktura

biologiczna, na czym polega odchylenie ich psychiki od normy. Uwierzyć w to, Ŝe są biologicznie

i psychicznie zdrowi nie mogę.

— Nie moŜecie teraz niczego Ŝądać ode mnie — krzyknął Bion. — Zniszczycie tylko

wszystko…

— Pan nie moŜe nie posłuchać — psychoanalityk chłodno i władczo patrzył na Biona.

Ten kilka minut walczył ze spojrzeniem psychoanalityka, a potem powiedział:

— Zbyt wielu rzeczy nie rozumiecie w zaistniałej sytuacji — w swoim czasie byliście bezsilni

wobec technicznych problemów „wskrzeszacza”, jesteście bezsilni równieŜ teraz wobec

psychologicznych i moralnych. Proszę was, nie przeszkadzajcie mi.

— Pan po prostu wyszedł spod kontroli — rzekł Nikołaj Nikołajewicz. — Idea słuŜby

człowiekowi w laboratorium rekonstrukcji Ŝywych form przybrała u pana postać idei

„wskrzeszacza”. Pan się nią zaraził, w pańskim pojęciu Ŝyć — znaczy wskrzeszać. Będzie pan

wskrzeszać do końca swego istnienia. Pan na siłę wpycha człowieka w drugie Ŝycie i mówi: Ŝyj. I

nie wie pan, czy jest to dla niego dobre, czy złe. Pański wynalazek jest przedwczesny. A moŜe

Bion - Antologia.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: