Neurokinezjologiczna diagnostyka i terapia dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego - L. Sadowska(1).pdf - SPECYFICZNE TRUDNOSCI W UCZENIU SIE - pedagog107

Spis treści

1. Rozwój dziecka. Podstawy anatomiczne i patofizjologiczne

Ludwika Sadowska

1.1. Charakterystyka rozwoju dziecka

1.2. Wybrane elementy z anatomii i czynności narządu ruchu człowieka

1.3. Układ mięśniowy i mechanizmy jego funkcjonowania

1.4. Rola sieci neuronalnych w sterowaniu lokomocją człowieka

1.5. Integracja sensoryczna i jej rola w aktywności człowieka

1.6. Rola plastyczności mózgu w rozwoju dziecka

Piśmiennictwo

Wykaz rysunków

Wykaz tabel

2. Budowa i funkcja układu nerwowego

Alicja Kędzia

2.1. Rozwój ośrodkowego układu nerwowego (oun)

2.2. Podstawowe elementy układu nerwowego

2.3. Budowa i funkcja ośrodkowego układu nerwowego (oun)

2.4. Opis dróg

Piśmiennictwo

112

Wykaz rysunków

113

3. Neurokinezjologiczna diagnostyka niemowląt

z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego

Ludwika Sadowska, Grażyna Banaszek

115

3.1. Rozważania na temat ontogenezy postawy i lokomocji

116

3.2. Neurokinezjologiczna kompleksowa diagnostyka niemowląt

120

Piśmiennictwo

172

Wykaz rysunków

174

Wykaz tabel

174

4. Zasady rehabilitacji metodą odruchowej lokomocji

Ludwika Sadowska, Anna Szkolnicka, Grażyna Banaszek

175

4.1. Wprowadzenie do terapii

175

4.2. Zasady wyzwalania kompleksów motorycznych odruchowej lokomocji

180

4.3. Wyzwalanie kompleksu motorycznego w postaci odruchowego obrotu

188

4.4. Wyzwalanie kompleksu motorycznego podczas stymulacji

odruchowego pełzania

209

4.5. Wskazania do terapii neurokinezjologicznej metodą odruchowej lokomocji

228

Piśmiennictwo

238

Wykaz rysunków

240

5. Ocena diagnostyki i stymulacji metodą Vojty

dzieci z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego

(na podstawie badań własnych i przeglądu piśmiennictwa)

Ludwika Sadowska, Anna Krejft, Adam Wiraszka

243

5.1. Ocena neurokinezjologicznej diagnostyki i terapii za pomocą

algorytmu Krefft (w badaniach własnych)

244

5.2. Wczesne rozpoznanie i leczenie dzieci z uszkodzonym oun metodą Vojty

(przegląd piśmiennictwa)

277

Piśmiennictwo

288

Wykaz rysunków

292

Wykaz tabel

292

Ludwika Sadowska

Rozwój dziecka. Podstawy

anatomiczne i patofizjologiczne

1.1. Wybrane badania rozwoju dziecka

W opracowaniu dotyczącym wczesnej diagnostyki i leczenia zaburzeń

rozwoju psychomotorycznego dzieci konieczne jest wprowadzenie wybranych

elementów z podstawowych dziedzin opisujących morfologię oraz fizjologię

człowieka. Aby przypisać określonej właściwości fizjologicznej jej wartość

i prawdziwe znaczenie, należy odnieść ją do całości i ostateczne wnioski wycią-

gać, także mając na uwadze całość. Izolując poszczególne części organizmu,

czynimy tak dla ułatwienia analizy eksperymentalnej, a nie po to, aby je trak-

tować jako odrębne całości.

Wiadomo, że ontogeneza to rozwój osobniczy człowieka od chwili po-

częcia do naturalnej śmierci. Embriologia zajmuje się procesami rozwoju

przed urodzeniem, zaś postembriologia, czyli egzogeneza śledzi rozwój

jednostki ludzkiej po urodzeniu poprzez wszystkie jego okresy, czyli: nowo-

rodkowy, niemowlęcy, przedszkolny, szkolny, wiek dojrzały oraz okres sta-

rzenia się.

Biologiczna definicja rozwoju człowieka podkreśla, iż jest to proces

wielostopniowy, nieodwracalny, a jego motorem jest immanentna tendencja

do osiągania coraz wyższego poziomu równowagi dzięki istniejącym mechaniz-

mom samoregulacji. Jest to proces poszerzania funkcji struktur morfologicznych

organizmu w celu zwiększenia jego aktywności w otoczeniu. Adaptacja dziecka

do otoczenia dokonuje się poprzez asymilację i akomodację, które na każdym

kolejnym etapie rozwoju osobniczego doprowadzają do wykształcenia się

nowej postaci równowagi. Pojęcie równowagi między czynnikami genetycz-

nymi i środowiskowymi jest kluczowym elementem ekologicznej teorii roz-

woju człowieka (Piaget 1966, 1981).

Okres rozwojowy człowieka od poczęcia do uzyskania pełnej dojrzałości

osobniczej uwzględnia możliwość prokreacji i realizacji pełni życia w wymiarze

psychosomatycznym i duchowym, jest czasem gwałtownych przemian wew-

nątrz organizmu w interakcji ze środowiskiem zewnętrznym.

W obszarze medycyny wieku rozwojowego pediatria społeczna określa

odpowiednią postawę zapobiegania lub postępowania leczniczego w choro-

bach dzieci, zajmuje się oceną norm wzrastania i rozwoju, ich wszelkimi

uwarunkowaniami, także epidemiologią chorób zakłócających ten rozwój

oraz ich prewencją.

Pediatria etologiczna propaguje diagnozowanie stanu zdrowia metodą

obserwacji spontanicznego zachowania się dziecka, bez dodatkowych, często

skomplikowanych badań laboratoryjnych i pomocniczych. Wnikliwa obser-

wacja spontanicznego zachowania dziecka w możliwie naturalnych warunkach

stanowi główne kryterium oceny zdrowia. W Instytucie Pediatrii Społecznej

Medycyny Młodzieżowej Uniwersytetu im. Ludwika Maksymiliana w Mona-

chium powstała Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (MFDR).

To dzieło zespołu naukowego kierowanego przez prof. dr h.c. Theodora Hell-

brugge, znanego pediatry, przewodniczącego niemieckiej fundacji „Promyk

Słońca", eksperta Światowej Organizacji Zdrowia zostało udostępnione pedia-

trom polskim (Hellbrugge i in. 1994, 1995). Hellbrugge (Hellbrugge i in. 1994)

przez rehabilitację rozwojową rozumie łącznie: wczesną diagnostykę, wczesną

terapię wrodzonych lub wcześnie nabytych uszkodzeń ośrodkowego układu

nerwowego (oun) oraz wczesną integracją zaburzonych w rozwoju dzieci ze

społeczeństwem. Wczesna diagnostyka zaburzeń rozwoju oun, to jest w pierw-

szych miesiącach życia dziecka, jest najtrudniejsza wobec niedojrzałości

tkanek, narządów i układów narządowych, jak też podobieństwa objawów

fizjologicznych, które ulegają w kierunku patologicznym.

Zadaniem rehabilitacji rozwojowej jest prewencja zaburzeń postawy

i motoryki w celu rozwinięcia zdolności komunikowania się z otoczeniem

i uzyskanie przez dziecko samodzielności. Rehabilitacja rozwojowa propo-

nuje wkroczenie czynne w procesy naprawcze, jaką stwarza plastyczność

rozwijającego się mózgu i jego podatność na bodźce zewnętrzne, a szcze-

gólnie te, które w sposób naturalny wzmacniają siłę i równowagę w rozwoju

organizmu.

Międzynarodowe badania pod nazwą „Rozwój Dziecka" pozwoliły na

zestawienie różnych skal rozwoju najważniejszych funkcji psychomotorycz-

nych w pierwszym roku życia dziecka. Opracowany system testów rozwojo-

wych tzw. Monachijska Funkcjonalna Diagnostyka Rozwojowa (MFDR)

w pierwszym, drugim i trzecim roku życia pozwala pediatrom i psycholo-

gom na wczesne rozpoznanie nawet niewielkich opóźnień w rozwoju funkcji

motorycznych takich, jak raczkowanie, siadanie, chodzenie, chwytanie przez

określenie wieku ich pojawienia się. MFDR określa ponadto wiek percepcji jako

miarę postrzegania zmysłowego i umiejętności pojmowania, wieku mówienia

będącego miarą rozwoju umiejętności wyrażania dźwięków mowy artykuło-

wanej oraz ich rozumienia, a także umiejętności kontaktowania się z otocze-

niem będącej miarą dojrzałości społecznej dziecka.

Ocena stanu rozwoju dziecka odbywa się w jego naturalnych warunkach

środowiskowych, w rodzinie, w ścisłej współpracy lekarza z rodzicami i/lub

opiekunami dziecka, od najwcześniejszego okresu życia dziecka. Podkreśla

się, że zdrowie dziecka jest uwarunkowane współuczestnictwem rodziców

w stymulacji jego rozwoju i w procesie właściwej pielęgnacji. Matka pierwsza

ocenia rozwój swego dziecka podczas pielęgnacji. Obdarzając swe dziecko

miłością, może bardzo trafnie dostrzec pewne nieprawidłowości rozwoju

oraz podzielić się spostrzeżeniami z lekarzem pediatrą, który winien cenić

rodzicielską intuicję i umiejętność interpretacji spontanicznego zachowania

dziecka.

Istnieje wiele sposobów i technik badawczych służących ocenie rozwoju

psychomotorycznego niemowląt i małych dzieci, opracowanych dla potrzeb

lekarzy pediatrów, psychologów, socjologów jak również dla rodziców. Świa-

dome uczestnictwo rodziców w rozwoju dziecka od jego poczęcia poprzez

narodziny i okres niemowlęctwa jest niezmiernie ważne dla jego rozwoju,

kształtowania się indywidualnych predyspozycji i umiejętności w ciągłej

integracji ze środowiskiem. Poza miłością rodzicielską potrzebna jest w tym

celu podstawowa wiedza o fazach rozwojowych zdrowego niemowlęcia,

Neurokinezjologiczna diagnostyka i terapia dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego - L. Sadowska(1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: