wycena_maszy_urzadzen_Napiorkowski.pdf

Dr hab. inż. Jerzy Napiórkowski prof. nadzw.

WYCENA MASZYN I URZĄDZEŃ

Email: napj@uwm.edu.pl

1. WPROWADZENIE

Proces wyceny - uporządkowany ciąg działań analityczno – rachunkowych w wyniku

których uzyskiwane jest realne oszacowanie wartości obiektu mechanicznego w

określonej rzeczywistości gospodarczej.

Maszyna – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie

zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa ( Dz.U. Nr 259

poz.2170) – zespół sprzężonych części lub elementów składowych, z których

przynajmniej jeden jest ruchomy, wraz z odpowiednimi elementami uruchamiającymi,

obwodami sterowania, zasilania, połączonych wspólnie w celu określonego zastosowania,

w szczególności do przetwarzania, obróbki, przemieszczania lub pakowania materiałów.

Środek techniczny - w metodologii wyceny to uogólnienie maszyny, urządzenia,

narzędzia i niejednokrotnie utożsamiany jest z obiektem mechanicznym. Środkiem

technicznym w rozumieniu powyższej definicji jest np. maszyna, urządzenie, narzędzie,

pojazd, agregat, linia technologiczna itd., pracujące w systemie operacyjnym.

Eksploatacja (PN – 82/N – 04001) - jest to zespół celowych działań organizacyjno-

technicznych i ekonomicznych ludzi z obiektem mechanicznym oraz wzajemne relacje

występujące pomiędzy nim od chwili przejęcia do użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

aż do likwidacji.

NAUKI O EKSPLOATACJI

Tribologia

Niezawodność Diagnostyka Użytkowanie Obsługiwanie

techniczna Bezpieczeństwo

Logistyka Zarządzanie

Użytkowanie - to działanie związane z wykorzystaniem obiektów mechanicznych zgodne

z konstrukcją i przeznaczeniem.

Obsługiwanie - to działanie organizacyjno-techniczne związane z utrzymywaniem

w ciągłej sprawności technicznej obiektów mechanicznych oraz podtrzymywaniem

i przywracaniem im zdatności użytkowej.

Potencjał eksploatacyjny - zdolność obiektu mechanicznego do realizowania zadań

eksploatacyjnych. Potencjał eksploatacyjny jest wartością obiektywną, nadaną w procesie

projektowania i konstruowania maszyny. Potencjał eksploatacyjny jako cecha

charakteryzuje zapas zdolności maszyny do wykonywania przewidzianych funkcji. W

procesie użytkowania następuje stopniowy ubytek tego potencjału, a jego intensywność

uzależniona od rodzaju i warunków użytkowania oraz strategii realizowanych obsług.

Intensywność użytkowania - czas pracy w sensie technologicznym wykorzystania

obiektu technicznego odniesiony do czasu kalendarzowego np. liczba obrobionych

hektarów w ciągu roku.

Resurs międzyobsługowy – liczba jednostek pracy w ujęciu technologicznym obiektu,

po których należy zrealizować określoną obsługę ( np. godzin, mth).

Niezawodność – właściwość obiektu charakteryzująca jego zdolność do wykonywania

określonych funkcji, w określonych warunkach i określonym czasie. W sensie ilościowym

niezawodność to prawdopodobieństwo poprawnego funkcjonowania zgodnie z

przeznaczeniem w określonym czasie.

Trwałość obiektu - właściwość obiektu charakteryzująca jego zdolność do zachowania

stanu zdatności w określonych warunkach do wykonania naprawy głównej, pomiędzy

naprawami głównymi czy też zakończenia eksploatacji. W sensie ilościowym określa się

wykonaną pracą (h,km,mth).

Uszkodzenie – przejście elementu, a niekiedy i całego obiektu ze stanu zdatności w stan

niezdatności.

Tribologia - nauka o tarciu i procesach towarzyszących tarciu zajmuje się opisem zjawisk

tarcia, zużywania oraz smarowania.

Diagnostyka techniczna - badanie i ocena stanów technicznych obiektów, na podstawie

symptomów diagnostycznych, bez ich demontażu w sposób istotny naruszający

funkcjonowanie obiektu. Etapy diagnostyki: geneza – diagnoza – prognoza.

Bezpieczeństwo - analiza błędów i uszkodzeń, które stwarzają sytuacje zagrożenia lub

powodują wypadki w systemie człowiek – środowisko – obiekt techniczny.

Logistyka - nauka zajmująca się metodami efektywnego zabezpieczenia funkcjonowania

procesów podstawowych realizowanych w systemach działania.

Zarządzanie eksploatacją – działanie obejmujące planowanie i podejmowanie decyzji,

organizowanie, kierowanie i kontrolowanie, skierowane na zasoby systemu eksploatacji

(ludzkie, finansowe, rzeczowe i informacyjne) i wykonywane z zamiarem osiągnięcia:

- racjonalnego wykorzystania obiektów mechanicznych,

- utrzymania obiektów mechanicznych w stanie zdatności funkcjonalnej i zadaniowej.

2. IDENTYFIKACJA PRZEDMIOTU WYCENY

Identyfikacja wycenianych obiektów mechanicznych winna obejmować :

¾ stan formalno – prawny, w celu ustalenia prawowitego właściciela,

¾ nazwę, typ i model,

¾ przeznaczenie,

¾ firmę,

¾ rok produkcji,

¾ numer fabryczny ( inwentarzowy, rejestracyjny),

¾ charakterystykę źródła napędu.

Bez względu na metodę wyceny wartości, konieczne jest przeprowadzenie analizy

wszystkich istotnych cech środka technicznego wpływających na szacowaną wartość, a

przede wszystkim:

¾ opis przeznaczenia, istoty działania i/lub konstrukcji,

¾ podstawowe nominalne dane techniczne,

¾ wyposażenie podstawowe i dodatkowe,

¾ informacje dotyczące stanu technicznego oraz wartości miar zużycia,

¾ informacje o przeprowadzonych naprawach (czas przeprowadzenia, zakres i koszt),

¾ informacje o ewentualnych koniecznych naprawach (zakres i prognozowany ich koszt),

¾ informacje o przebiegu eksploatacji,

¾ charakterystykę intensywności użytkowania,

¾ prognozę dotyczącą pozostałego do dyspozycji okresu użytkowania,

¾ informację dotyczącą wtórnego rynku wycenianego obiektu mechanicznego,

¾ inne istotne informacje uzasadniające przyjętą metodę wyceny lub komentujące

uzyskane wartości obiektów.

Rok produkcji w skojarzeniu z informacjami o eksploatacji jest podstawą do ustalenia

wieku chronologicznego, efektywnego wieku eksploatacji i pozostałego do dyspozycji

okresu użytkowania. Wśród informacji o stanie technicznym niezbędne jest określenie

danych takich jak:

¾ kompletność maszyny,

¾ dotychczasowaniezawodność,

¾ przewidywany czas użytkowania w obecnym stanie technicznym,

¾ przeprowadzone naprawy i modernizacje (termin, zakres i koszt),

¾ konieczne do wykonania naprawy i obsługi (zakres i koszt),

¾ prognoza czasu użytkowania po przeprowadzeniu napraw,

¾ rodzajezużycia elementów oraz ustalenie przyczyn ich powstawania,

¾ wyznaczenieilościowych miar zużycia.

3. INFORMACJA W WYCENIE

Założenia dotyczące rynku

Wartość rynkowa maszyn może być określona wyłącznie na podstawie analizy rynku, na

którym jest przedmiotem obrotu. Umiejętność przyjęcia do konkretnej wyceny

odpowiedniego rynku świadczy o kompetencjach rzeczoznawcy. Zidentyfikowany rynek

stanowi podstawę do przeprowadzenia jego analizy pod kątem wyboru cech rynkowych

(atrybutów), które w sposób zasadniczy wpływają na wartość rynkową maszyny. Przyjęty

do analizy rynek maszyn, często będących przedmiotem transakcji powinien być rynkiem

lokalnym. W przypadku, gdy brak jest danych na rynku lokalnym analizę rozszerza się na

rynek krajowy lub, gdy brakuje informacji na rynku krajowym - na rynek międzynarodowy.

Źródła informacji

¾ podstawowe charakterystyki techniczno - funkcjonalne wycenianego środka

technicznego - literatura specjalistyczna ( prasa, książki), instrukcje obsługi, katalogi

maszyn, informacje internetowa.

¾ informacja o cenie nowych, porównywalnych, środków technicznych – informacje

internetowa, informacja od przedstawiciela handlowego, cennik maszyn i urządzeń

BISTYP, cennik maszyn i urządzeń WACETOB, cenniki maszyn specjalistyczne

(PIMR, SITSpoż).

¾ informacje o cenie środków technicznych na rynku wtórnym - komisy, przetargi, prasa

specjalistyczna, informacje internetowe: www.kupsprzedaj.pl , www.motogielda.pl ,

www.traktorpool.de , www.anonse.pl ; www.bgzleasing.pl ; www.mascuc.pl ,

www.neeon.pl, www.allegro.pl , www.autoline.com.pl, www.minutemachine.com,

www.maszyny-do-betonu.assettrader, www.inter-wiba.com.pl, www.tabor24.pl,

www.europe-machinery.com.es ;

4. RODZAJE WARTOŚCI

Wartość - cecha środka technicznego traktowana jako potencjalna cena możliwa do

uzyskania podczas sprzedaży na rynku , przy uwzględnieniu założeń i uwarunkowań

procesu wyceny.

Wartość rynkowa - najbardziej prawdopodobna cena do uzyskania na rynku przy

uwzględnieniu następujących uwarunkowań:

- transakcja zachodzi na wolnym i konkurencyjnym rynku bez zakłóceń irracjonalnych

kierowanymi szczególnie motywami,

- znajdujesię chętny sprzedawca i nabywca, którzy nie działają w sytuacji przymusowej,

- znanesą zalety i wady maszyn,

- czas niezbędnego wyeksponowania maszyny na rynku uwzględnia jej rodzaj i stan

rynku.

Wartość rynkowa wyznaczana jest podejściem porównawczym lud dochodowym.

Wartość rynkowa przy kontynuacji działania - rodzaj wartości rynkowej odnoszącej się

do maszyn, które są zainstalowane i uruchomione, użytkowane i nadal będą użytkowane

w tym samym miejscu. W wartości tej uwzględnione są koszty zainstalowania i

uruchomienia, które powinno się wyznaczyć z rzeczywiście poniesionych kosztów lub

narzutem 15- 20% aktualnej wartości maszyn.

Wartość rynkowa dla alternatywnego zastosowania - jest rodzajem wartości rynkowej

lecz wyznaczonej przy założeniu, że nabywca poniesie koszty związane z przeniesieniem

maszyny na nowe miejsce użytkowania lub poniesie koszty modernizacji obiektu

mechanicznego po zmianie przeznaczenia. Koszty demontażu przyjmuje się równe 5-10%

aktualnej wartości maszyny.

Wartość rynkowa dla wymuszonej sprzedaży - zostaje określona jako wartość

upłynnienia przy uwzględnieniu, że istnieją ograniczenia sprzedaży ze względu na limit

czasowy lub występują inne ograniczenia sfinalizowania transakcji, które nie mogą być

uznane za wystarczające lub rozsądne okresy marketingu lub wynegocjowania ceny

sprzedaży:

W ws = (W r - K d ) x a

gdzie: W ws - wartość rynkowa dla wymuszonej sprzedaży,

W r - wartość rynkowa,

K d - koszt demontażu,

a - współczynnik wymuszonej sprzedaży, przyjmuje się od

0,5 do 0,75 w zależności od sytuacji danej branży

przemysłu na rynku.

Wartość rynkowa przy sprzedaży zorganizowanej całości gospodarczej - jest to

przewidywana cena, która może być uzyskana ze sprzedaży zorganizowanej całości wraz

z nieruchomością. W przypadku likwidacji upadłego przedsiębiorstwa w wartości maszyn

należy uwzględnić uwarunkowania odnoszące się do całej nieruchomości.

Wartość rynkowa przy sprzedaży maszyny na zlecenie - przewidywana cena, która

może być uzyskana przy sprzedaży przez wyspecjalizowaną firmę. W wartości należy

uwzględnić koszty związane z pośrednictwem w sprzedaży.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: