Herbert Zbigniew - Dramaty.pdf

(378 KB) Pobierz
Herbert Zbigniew - Dramaty
Zbigniew
Herbert
DRAMATY
Jaskinia filozofów
Osoby:
SOKRATES
STRAśNIK
WYSŁANNIK RADY
PLATON
KSENOFONT
FEDON
FAJDROS
LACHES
KSANTYPA
KRITON
OPIEKUN ZWŁOK
CHÓR
UCZNIOWIE
Prolog
Muzyka. Na tle hałasu bębna i miedzi przeszywający
głos piszczałki. Scena pusta, bez Ŝadnych dekoracji.
Wchodzą osoby chóru ubrane w krótkie jasne sukien-
ki, na głowach papierowe spiczaste czapeczki. Twarze
mocno upudrowane.
CHÓRZYSTA I z głębokim ukłonem
Rzecz o Sokratesie, synu akuszerki i kamieniarza.
CHÓRZYSTA II
Opowieść z pestką.
CHÓRZYSTA III
Pełna słów, aluzji i pauz,
CHÓRZYSTA IV
Niestety, bez akcji.
CHÓRZYSTA V
Kto nie zabrał z domu jedzenia, moŜe się jeszcze
wycofać.
CHÓRZYSTA VI
Cena biletu zostanie zwrócona.
CHÓRZYSTA I
Sztuka, jako się rzekło, o filozofie.
CHÓRZYSTA II
Który Ŝył długo.
CHÓRZYSTA III
Działał na niwie oświaty.
CHÓRZYSTA IV
Ale nie umarł śmiercią naturalną.
CHÓRZYSTA V
Co daje postaci posmak sensacji.
CHÓRZYSTA VI
A takŜe szczyptę heroizmu.
CHÓRZYSTA I
Przez trzy akty trzeba wysilać dociekliwość.
CHÓRZYSTA II
Aby rozwiązać ten węzeł.
CHÓRZYSTA III
Wzniosłych kłamstw i płytkich hipotez.
CHÓRZYSTA IV
Dlatego będziemy musieli posługiwać się cudzymi
oczyma.
CHÓRZYSTA V
Znajdzie się tu zatem coś dla krótkowidzów i coś
dla dalekowidzów.
CHÓRZYSTA VI
Najmniej dla tych, którzy widzą dobrze.
CHÓRZYSTA I
Autor kazał przeprosić i powiedzieć, Ŝe odpowie-
dzi nie da.
CHÓRZYSTA II
Mówi, Ŝe sam nie wie.
CHÓRZYSTA III
Powiada, Ŝe jakby wiedział, toby napisał dzieło
po niemiecku.
CHÓRZYSTA IV
A nie zwoływałby aktorów i nie szarpałby za
sznurek.
CHÓRZYSTA V
No cóŜ, ale nie wie.
CHÓRZYSTA VI
I my, którzy sztukę godzenia się na wszystko
doprowadziliśmy do szczytu, takŜe z tym musimy
się pogodzić.
CHÓRZYSTA I
Okolicznością łagodzącą jest fakt, Ŝe sztuka po-
chodzi z czasów zamierzchłych.
CHÓRZYSTA II
Wtedy technika przesłuchań stała na niskim po-
ziomie.
CHÓRZYSTA III
Sokrates dopiero wynalazł dialektykę.
CHÓRZYSTA IV
Praktyczny podręcznik dla sędziów śledczych zo-
stał opracowany znacznie później.
CHÓRZYSTA V
Dlatego oskarŜony tak długo broił.
CHÓRZYSTA VI
A głowa jego, wyrzucona na wysoki brzeg naszych
czasów, ma zamazane rysy.
CHÓRZYSTA I
My nie zrobimy potomnym takiego kawału.
CHÓRZYSTA II
Wszyscy wysłani na tamtą stronę będą mieli do
szyi przytwierdzony kamień z paragrafem, na
który umarli.
CHÓRZYSTA III
Wszystkie inne materiały zostaną zniszczone, aby
nie stanowiły pokusy dla psychologów.
CHÓRZYSTA IV
Paru niewinnych i nieomylnych zabalsamujemy.
Dzieła ich teŜ zabalsamujemy i będziemy poka-
zywać motłochowi. Całkiem bezpłatnie.
CHÓRZYSTA V
W ten sposób ludzkość wyzwolona będzie od
dramatów i od sztuki, która rodzi się z wątpie-
nia.
CHÓRZYSTA VI
I zostanie tylko historia dowiedziona sposobem
geometrycznym.
Odgłos przypominający świst bata.
CHÓR
Zaczynamy.
AKT PIERWSZY
Scena pierwsza
Więzienie kamienne. Mrok. Na pryczy człowiek okryty
płaszczem. Schody po lewej stronie. Małe okno. Wcho-
dzi Wysłannik Rady i StraŜnik.
WYSŁANNIK
Śpi?
STRAśNIK
Śpi. WciąŜ śpi. Śpi w południe i w nocy.
WYSŁANNIK
Chory?
STRAśNIK
Nie. Mówi, Ŝe przyzwyczaja się do śmierci. Ory-
ginał.
WYSŁANNIK
Zbudź go.
STRAśNIK
Prosił mnie wczoraj, aby mu dać spokój. Przy-
chodzą tu wciąŜ ludzie i męczą go. Ty jesteś jego
uczniem?
WYSŁANNIK
Nie. Urzędowa sprawa.
STRAśNIK
A, to co innego, (potrząsa ramieniem śpiącego i wo-
ła) Człowieku! Z mrocznej krainy marzeń wróć na
ziemię jałową i kamienną! Przyzywam cię!
LeŜący budzi się, spuszcza nogi z pryczy, przykłada
ręce do oczu. StraŜnik śmieje się.
WYSŁANNIK
Ja do ciebie, Sokratesie.
SOKRATES
Aaa.
WYSŁANNIK
Przerwałem ci sen?
SOKRATES
Tak.
WYSŁANNIK
Co ci się śniło?
SOKRATES
Nicość - Ŝywioł łagodny i kołyszący.
WYSŁANNIK
Rozumiem, coś jak morze. Poznajesz mnie?
SOKRATES
Nie
WYSŁANNIK
Jestem wysłannikiem Rady. Przychodzę tu z misją.
Do StraŜnika gest, aby zostawił ich samych.
Scena druga
WYSŁANNIK
Pojutrze, jak ci wiadomo, przypływa statek z Delos.
To znaczy, pojutrze wypijesz truciznę. Sam chyba
rozumiesz, Ŝe wygrzebaliśmy ten stary przepis re-
ligijny po to tylko, aby ułatwić ci ucieczkę.
SOKRATES
Zgłoś jeśli naruszono regulamin