Piek�o - (gr. geenna)-czym jest ? S�d ostateczny wed�ug danych Nowego Testamentu mo�e mie� dwa wzajemnie wykluczaj�ce si� wyroki - zbawienie albo pot�pienie, niebo albo piek�o. To ostatnie samorzutnie kojarzymy z miejscem pot�pionych. Nauka o tym "miejscu" rozwija si� w Pi�mie �w. nie od razu. Na jej ca�o�� sk�adaj� si� dwa niezale�ne od siebie w�tki tematyczne, kt�re pozostawi�y w terminologii trwa�y �lad: 1. nauka o Szeolu podlega ewolucji; pierwotne miejsce przebywania wszystkich zmar�ych bez r�nicy w pismach p�nego judaizmu, pod wp�ywem zetkni�cia si� z my�l� filozoficzn� greck� i pod wp�ywem przemy�lenia prawdy o sprawiedliwym Bogu, ulega podzia�owi na "�ono Abrahama" (por. K. 16,23), zwane tak�e "rajem" (por. K. 23,43) oraz "gehenn�" jako miejsce kary (por. 2 Mch 6,26; 7,36; Mdr 4,19). 2. nazwa "gehenny" odby�a r�wnie� drog� ewolucji semantycznej: os�awiona dolina Ge-Hinnom, le��ca na pd. od Jerozolimy, u zbiegu dolin Cedronu i Tyropeonu oraz Wadi er-Rababi, miejsce najpierw zbrodniczego kultu Molocha (por. 2 Krl 16,3; 21,6), potem zbezczeszczone naumy�lnie przez kr�la Jozjasza (por. 2 Krl 23,10) wreszcie przekl�te przez Jeremiasza (7,32; 19,6n). St�d termin geenna w Nowym Testamencie oznacza ju� miejsce wiecznego pot�pienia (np. Mk 9,43 par. �k 12,5 par.), podczas gdy ha[i]des oznacza miejsce wszystkich zmar�ych, Szeol. Opr�cz terminu "piek�o" wyst�puje jeszcze kilka innych okre�le�, kt�re m�wi� o wiecznej karze czy odrzuceniu, wyra�aj�c je mniej lub wi�cej metaforycznym sposobem. Biblia wyra�nie odr�nia piek�o od grobu. Dla okre�lenia piek�a Pismo �w. u�ywa najcz�ciej greckiego s�owa gehenna Mt 5;22, 29, 30, 10;28, 18;9, 23;15, 33, Mk 9;43-47, �k 12;5, Jk 3;6. Dla okre�lenia grobu natomiast s��w greckich mnema, mnemeion J 11;17, Mt 8;28, Mk 6;29, �k 24;2, Dz 2;29, Rz 3;13, lub hebr. terminu gueber Iz 53;9, Ps 88;6, Hi 10;19, 2Krn 34;28. R�wnie� Biblia zdecydowanie odr�nia piek�o od �mierci, dla kt�rej oznaczenia stosowany jest wyraz grecki thanatos Mt 10;21, �k 24;20. Pokazuje to �k 12;5 "B�jcie si� Tego, kt�ry po zabiciu (tzn. �mierci) ma moc wtr�ci� do piek�a (gr. gehenna)." por. Prz 23;14 Chrystus w swoich naukach najcz�ciej wieczn� kar� piek�a przeciwstawia wiecznej nagrodzie nieba. Pos�uguje si� przy tym licznymi obrazami kontrastowymi: "g��d cierpie� b�dziecie" �k 6;25, -----------------------"b�dziecie nasyceni" �k 6;21, 13;2 "smuci� si� i p�aka� b�dziecie" �k 6;25,------------------------ "�mia� si� b�dziecie" �k 6;2 "zostan� wyrzuceni na zewn�trz" Mt 8;12,------- "wejd� do rado�ci twego pana" Mt 25;2 "wyrzuceni (...) w ciemno��" Mt 8;12,------- "Pan B�g b�dzie �wieci� nad nimi" Ap 22;5 "b�d� cierpie� katusze (...) na wieki wiek�w" Ap 20;10,------"i b�d� kr�lowa� na wieki" Ap 22;5 (por. Mt 25;46) Stan piekielny cz�owieka Pismo �w. przedstawia w wielu obrazach: M�ka wieczna Mt 25;46, �k 16;23-28; gniew Bo�y J 3;36; piec rozpalony Mt 13;42, 50; piek�o ogniste Mt 5;22; p�omie� ognia Syr 21;9; cierpienie �k 6;25, 16;24n., Ap 20;10; katusze Ap 14;10n., 20;10; p�acz i zgrzytanie z�b�w Mt 8;12, 13;42, 50, 22;13, 24;51, 25;30, �k 6;25, 13;28; ogie� wieczny Mt 3;12, 7;19, 13;40, 18;8, 25;41, �k 3;16n., Mk 9;43, 48; "trawi�cy" robak nie gin�cy Mk 9;48, Syr 7;17, Jdt 16;17; rdza Jk 5;3; ciemno�ci Mt 22;13, 25;30, Jud 13 (por. ciemne lochy 2P 2;4, �k 8;31); jezioro ogniste Ap 19;20, 20;10, 14n., 21;8; jezioro siarki Ap 20;10; miejsce na zewn�trz Mt 8;12, 22;13, 25;30, Ap 3;12; mrok 2P 2;17; Tartar 2P 2;4; zag�ada Flp 1;28, 3;19, 1Tes 5;3; druga �mier� Ap 2;11, 20;6, 20;14, 21;8. Gro�ba wiekuistego odrzucenia - piek�o - jest prawd� wyra�nie niedwuznacznie objawion� we wszystkich warstwach �r�de� Nowego Testamentu, wyra�on� cz�sto s�owami zaczerpni�tymi ze Starego Testamentu, jak to wida� z nast�puj�cych tekst�w: Mk 9, 43-48 "Je�li twoja r�ka jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij j�; lepiej jest dla ciebie u�omnym wej�� do �ycia wiecznego, ni� z dwiema r�kami p�j�� do piek�a (geennam) w ogie� nieugaszony. I je�li twoja noga jest dla ciebie powodem grzechu, odetnij j�; lepiej jest dla ciebie, chromym wej�� do �ycia, ni� z dwiema nogami by� wrzuconym do piek�a. Je�li twoje oko jest dla ciebie powodem grzechu, wy�up je; lepiej jest dla ciebie jednookim wej�� do kr�lestwa Bo�ego, ni� z dwojgiem oczu by� wrzuconym do piek�a, gdzie robak ich nie umiera i ogie� nie ga�nie". Iz 66, 24 "A gdy wyjd�, ujrz� trupy ludzi, kt�rzy si� zbuntowali przeciw Mnie; bo robak ich nie zginie, i nie zaga�nie ich ogie�, i b�d� odraz� dla wszelkiej istoty �yj�cej". Jdt 16, 17 "Biada poganom, kt�rzy powstaj� przeciw memu narodowi: Pan Wszechmocny ich ukarze w dzie� s�du, ze�le w ich cia�o ogie� i robactwo, i j�cze� b�d� z b�lu na wieki". Mt 10,28 Nie b�jcie si� tych, kt�rzy zabijaj� cia�o, lecz duszy zabi� nie mog�.B�jcie si� raczej Tego, kt�ry i dusz� i cia�o mo�e zatraci� w piekle (geennan) �k 12,4n Nie b�jcie si� tych, kt�rzy zabijaj� cia�o, a potem nic wi�cej uczyni� nie mog�.Poka�� wam, kogo si� macie obawia�: b�jcie si� Tego, kt�ry po zabiciu ma moc wtr�ci� do piek�a (geennan). Tak, m�wi� wam: Tego si� b�jcie". "Zatracenie" dotyczy ca�ego cz�owieka a jest w swej istocie, zgodnie z idiomatycznym zwrotem semickim o "traceniu duszy", po prostu zaprzeczeniem �ycia, nie w sensie unicestwienia, lecz rozmini�cia si� z tym, co jest "�yciem wiecznym", przedmiotem nauczania Jezusa i chrze�cija�skiej nadziei. W kazaniu na g�rze, w ramach tematu "wype�niania Prawa", mowa jest o karach, za przekroczenie V przykazania w interpretacji Jezusa. Trzecia, najwi�ksza kara, jest ju� eschatologiczna: Mt 5, 22 "A kto by mu rzek�: "Bezbo�niku", podlega karze piek�a ognistego (eis ten geennan tou pyros). Identyczny zestaw "gehenny" z ogniem zachodzi jeszcze w Mt 18, 9 analogiczny za� w Jk 3, 6. Sam za� ogie� jako "wieczny" (aionion) wyst�puje w Mt 18, 8 jako paralela do "piek�a ognistego" z wiersza nast�pnego (9). Zar�wno "ogie�", jak i "m�ka" s� losem odrzuconych na wieki wyrokiem s�du ostatecznego sprawowanego przez Syna Cz�owieczego jako Kr�la. Mt 25, 34 "P�jd�cie, b�ogos�awieni Ojca mojego, we�cie w posiadanie kr�lestwo, przygotowane wam od za�o�enia �wiata". Mt 25, 41 Id�cie precz ode Mnie, przekl�ci w ogie� wieczny, przygotowany diab�u i jego anio�om". Mt 25, 34 "P�jd�cie, b�ogos�awieni Ojca mojego, we�cie w posiadanie kr�lestwo, przygotowane wam od za�o�enia �wiata". Mt 25, 41Id�cie precz ode Mnie, przekl�ci w ogie� wieczny, przygotowany diab�u i jego anio�om". Mt 25, 46 "I p�jd� ci na m�k� (kolasin) wieczn�, sprawiedliwi za� do �ycia wiecznego". Termin grecki (kolasin) ma trzy znaczenia tzn. odci�cie, ograniczanie (kr�powanie) i karcenie. M�ka wieczna jest wi�c wiecznym karceniem (Mt 13, 42), wiecznym skr�powaniem (Mt 22, 13) i wiecznym odci�ciem od oblicza Pana (2Tes 1, 9). T� interpretacj� s�owa kolasin potwierdza te� kontekst tzn. Mt 25, 41 "Id�cie precz ode Mnie przekl�ci, w ogie� wieczny, przygotowany diab�u i jego anio�om!". "M�ka", a �ci�lej "kara", s� r�wnoleg�e do "ognia". Innymi s�owy: kar� jest ogie�, rozumiany w konwencji gatunku literackiego, z jakiego ca�y obraz bierze pocz�tek. Jest zasadniczo metaforyczny. Takie s� "plewy" (Mt 3, 12 par.), taki "chwast" (Mt 13,30. 40-42) i taka "usch�a latoro�l" (J 15, 6), a wsz�dzie tam jest kara "ognia". Jeden logion Mateuszowy i powtarzaj�cy si� refren w przypowie�ciach eschatologicznych zawieraj� okre�lenie "p�acz i zgrzytanie z�b�w". Logion mianowicie grozi tak� kar� "synom Kr�lestwa" tzn. �ydom, kt�rzy nie zechc� uzna� Mesjasza w Jezusie (Mt 8,12; �k 13,28), w przypowie�ciach za� widzimy t� kar�, jak spada na "chwast" (Mt 13, 42) w "piecu rozpalonym", co powtarza si� w przypowie�ci o sieci (13, 50) wzgl�dem "z�ych", na biesiadnika, kt�ry na uczt� kr�lewsk� nie przywdzia� stroju weselnego (22, 13), na s�ug� niewiernego, zn�caj�cego si� nad wsp�s�ugami (24, 51) i na "s�ug� nieu�ytecznego" w przypowie�ciach o talentach (25, 30). Jak wida�, jest to formu�a w tej Ewangelii stereotypowa, oparta na wzorach ze Starego Testamentu (np. Ps 112, 10), kt�ra wyra�a niewczesny �al, rozpacz i w�ciek�o�� tych, kt�rzy samochc�c pozbawili si� szcz�cia, a ma zobrazowa� okropno�� takiej wiekuistej frustracji. Spo�r�d wy�ej om�wionych miejsc o "p�aczu i zgrzytaniu z�b�w" trzy zawieraj� inne wa�ne okre�lenie stanu pot�pienia - "ciemno�ci na zewn�trz" (to skotos to exsoteron). W dwu pierwszych wypadkach ten zwrot o wyrzuceniu jest zrozumia�ym kontrastem do jasno o�wietlonej sali biesiadnej, symbolu szcz�cia wiekuistego (Mt 8, 12; 22, 13), w trzecim za� jest uwyra�nienie faktu odrzucenia leniwego s�ugi. Kontrast �wiat�a i mroku datuje si� od pierwszej karty Pisma �w. I wielokrotnie potem oddaje metaforycznie r�nic� mi�dzy dobrem a z�em, szcz�ciem i niedol�, co szczeg�lnie rozwinie Ewangelia Jana (J 1, 4 por. 1J 1,5). Tu ten kontrast doprowadzony jest do samego kresu dziej�w zbawienia, skoro "sprawiedliwi b�d� ja�nie� jak s�o�ce w kr�lestwie Ojca swego" (Mt 13, 43 por. Dn 12, 3). Przejd�my do tekst�w wyra�nie m�wi�cych o odrzuceniu pot�pionych. Mt 7, 21-23 "Nie ka�dy, kt�ry Mi m�wi: Panie, Panie, wejdzie do kr�lestwa niebieskiego, lecz ten, kto spe�nia wol� mojego Ojca, kt�ry jest w niebie. Wielu powie Mi w owym dniu: Panie, Panie, czy nie prorokowali�my moc� Twego imienia, i nie wyrzucali�my z�ych duch�w moc� Twego imienia, i nie czynili�my wielu cud�w moc� Twego imienia? Wtedy o�wiadcz� im: Nigdy was nie zna�em. Odejd�cie ode Mnie wy, kt�rzy dopuszczacie si� nieprawo�ci". �k 13, 23-27 "Raz kto� Go zapyta�: Panie, czy tylko nieliczni b�d� zbawieni? On rzek� do nich: Usi�ujcie wej�� przez ciasne drzwi; gdy� wielu, powiadam wam, b�dzie chcia�o wej��, a nie b�d� mogli. Skoro Pan domu wstanie i drzwi zamknie, w�wczas stoj�c na dworze, zaczniecie ko�ata� do drzwi i wo�a�: Panie, otw�rz nam; lecz On wam odpowie: Nie wiem, sk�d jeste�cie. Wtedy zaczniecie m�wi�: Przecie...
julita29