ZARZĄDZANIE I ORGANIZACJA SEM. III

WYKŁAD 1                                                                                                                                                                        09.03.2003.

PRZEDMIOT ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA

DEFINICJA

Nauka o organizacji i zarządzaniu to system twierdzeń dotyczących zależności między sytuacjami i sposobami zachowania się ludzi w pracy a jej wynikami. Obejmuje ona również zalecenia mające zapewnić jak największą sprawność pracy indywidualnej i zespołowej.

Powstała na przełomie XIX i XX wieku.

Charakter: interdyscyplinarny.

Do nauk wymagających teorię należ zaliczyć ergonomię, psychonometrię, matematyczne techniki optymalizacji.

Myśliciele, którzy włożyli znaczny wkład: Taylor, Fayol, Adamiecki, Zieleniewski, Kotawicki.

ORGANIZACJA jest to grupa ludzi, którzy współpracują ze sobą w sposób uporządkowany i skoordynowany, aby osiągnąć pewien zestaw celów.

ORGANIZACJA jest to wyodrębniona względnie z otoczenia całość ludzkiego działania posiadająca określoną strukturę i pozwalająca na osiągnięcie danego celu lub grupy celów.

Podstawowymi cechami organizacji są:

·          Celowość każda organizacja ma cel

·          Złożoność organizacja, coś bardziej złożonego

·          Odrębność celów w stosunku do otoczenia te cele muszą być wyodrębnione z otoczenia

Organizacja wyróżnia 4 rodzaje zasobów:

1.       Zasoby ludzkie

2.       Zasoby finansowe

3.       Zasoby rzeczowe

4.       Zasoby informatyczne

PODSTAWY TEORII SYSTEMU

Systemem jest przepis skoordynowany wewnątrz i wskazujący określoną strukturę wkładu, elementu.

Układ taki rozpatrywany od zewnątrz jest całością, od wewnątrz zbiorem, do którego przynależność warunkują związki wzajemnej zależności między wszystkimi elementami.

Ogół elementów systemu nazywa się składem lub zbiorem. Ogół związków między elementami nazywa się STRUKTURĄ.

MODELOWANIE jest to postępowanie w Krym jeden system zwany oryginałem za pomocą innego systemu zwanego modelem.

Problem adekwatności modelu.

5 sposobów odwzorowania modelu:

1.       Mikroskopowe

2.       Makroskopowe – polega na budowaniu dużych agregatów, stosujemy czarną skrzynkę - technika

3.       Funkcjonalne – przedstawienie w formie matematycznej

4.       Sytuacyjne – opisy, scenariusze

CECHY SYSTEMU I PODEJŚCIE SYSTEMOWE.

SYNERGIZM – polega na potęgowaniu działania leku przy pomocy substancji.

Niejednoznaczność skutków w stosunku do przyczyn.

WYKŁAD 2                                                                                                                                                                        16.03.2003

ISTOTA ZARZĄDZANIA

Istotą zarządzania jest dokładne poznanie, czego się oczekuje od ludzi a następnie dopilnowanie, aby wykonali to w najtańszy i najlepszy sposób.

ZARZĄDZANIE – to zestaw działań obejmujących planowanie i podejmowanie decyzji, organizowanie, przewodzenie i kontrolowanie skierowanych na zasoby działań wykonywanych z zamiarem osiągnięcia celów organizacji w sposób sprawny i skuteczny.

Elementy procesu zarządzania:

·          Planowanie i podejmowanie decyzji                                                        ZASOBY:

·          Organizowanie                                                                                    Ludzkie

·          Przewodzenie                                                                                    Finansowe

·          Kontrolowanie                                                                                    Rzeczowe

Informacyjne

                                                                                                  ß

ZARZĄDZANIE:

Planowanie

ß              Ý

Organizowanie

ß              Ý

Przewodzenie

ß              Ý

Kontrolowanie

ß

CELE

PLANOWANIE jest to wytyczanie celów organizacji i określenie sposobu ich najlepszej organizacji.

PLANOWANIE jest to proces rozwiązywania antycypowanych problemów praktycznych polegających na poszukiwaniu sposobów działania i doborze środków zapewniających ich realizację.

Plan powinien być realny, zbilansowany, skuteczny, optymalny.

Organizowanie to proces logicznego grupowania działań i zasobów.

W procesach organizowania jest określenie sposobów wykorzystywania w celu sprawienia by członkowie organizacji współpracowali ze sobą w celu realizowania celów.

RODZAJE MENADŻERÓW:

Kryterium wg szczebla:

·          Menadżer najwyższego stopnia

·          Menadżer średniego stopnia

·          Menadżer pierwszej ligi

Kryterium wg zainteresowania:

·          Menadżer marketingu / pozyskiwanie klientów /

·          Menadżer finansów

·          Menadżer eksploatacji

·          Menadżer administracyjny

Piramida menadżerów:

Źródła umiejętności kierowniczych:

1.       Wykształcenie i system uzupełniania wiedzy

2.       Predyspozycje psychiczne i intelektualne

3.       Doświadczenie w pracy

ROLE MENEDŻERSKIE:

Menadżerowie w okresie zarządzania pełnią pewne role:

Są to role:

1.       Interpersonalne

2.       Informacyjne

3.       Decyzyjne

W ramach roli INTERPERSONALNEJ menadżerowie pełnią funkcje:

·          Reprezentanta – reprezentowanie firmy

·          Przywódcy – przewodnictwo innym

·          Łącznika – koordynacja działań

W ramach roli INFORMATYCZNEJ- menadżerowie pełnią funkcję:

·          Obserwatora – śledzenie sytuacji wokół

·          Propagatora – zachęcanie ludzi do danego celu

·          Rzecznika – wygłaszanie przemówień, informacji

W ramach roli DECYZYJNEJ wyróżniamy funkcje:

·          Przedsiębiorcy – tworzenie nowych pomysłów, idei

·          Przeciwdziałania zakłóceniom – widzi zakłócenia i przeciwdziała im

·          Dysponenty – dysponuje zasobami

EWOLUCJE ZARZĄDZANIA

Na praktykę i teorię zarządzania wpływały i nadal wpływają siły: polityczne, ekonomiczne i społeczne.

Przez SIŁY POLITYCZNE rozumiemy instytucje formalne i nieformalne sprawujące władzę

Prawa EKONOMICZNE nie mają charakteru stałego.

SIŁY SPOŁECZNE to pewne normy, tradycje, kultura.

SPOJRZENIE KLASYCZNE I ADMINISTRACYJNE NA PROCESY ZARZĄDZANIA.

Podejście klasyczne składa się z 2 wyodrębnionych gałęzi:

1.       Z naukowego zarządzania – Taylor, Gatt.

2.       Z zarządzania administracyjnego – Fayol

ISTOTA NAUKOWEGO ZARZĄDZANIA:

Naukowe zarządzanie to podejście do zarządzania zajmujące się poprawą wyników osiąganych przez zarządzających pracowników.

1.       Należy naukowo opracować każdy element procesu pracy

2.       Naukowo dobierać pracowników

3.       Nadzorować pracowników i doskonalić planowanie tak, aby pracownicy rzeczywiście pracowali.

Zarządzanie administracyjne jest to podejście do zarządzania koncentrujące się na zarządzaniu całą organizacją.

14 zasad wg Fayola:

1.       Podział pracy

2.       Autorytet

3.       Dyscyplina

4.       Jedność rozkazodawstwa – jeden szef

5.       Jedność kierownictwa – jednolitość decyzji

6.       Podporządkowanie interesu osobistego interesowi ogółu

7.       Wynagrodzenie

8.       Centralizacja

9.       Hierarchii

10.    Ładu

11.    Sprawiedliwości

12.    Stabilizacja personelu

13.    Inicjatywa

14.    Harmonia pracy zespołowej / esprit de corps /

WYKŁAD 3                                                                                                                                                          13.04.2003.

1.       Spojrzenie klasyczne

·          Naukowe zarządzanie

·          Zarządzanie administracyjne

2.       Spojrzenie behawiorystyczne – kładzie nacisk na indywidualne postawy i zachowania oraz na procesy grupowe jeden z tych kierunków jest psychologia przemysłowa ( follet) zwolennicy zwracali uwagę na warunki pracy ( oświetlenie, przerwa)jest to podejście od strony zachowania organizacyjnego

Pojawił się ruch na rzecz behawioryzmu (wymiana teorii na słowa) teorii potrzeb teoria X i Y Daglasa Gregora

Teoria X – zakłada, że psychiki człowieka nie można scharakteryzować cechą X jest cecha złą

·          Należy zmuszać ludzi do pracy i ich karać

·          Ludzie wolą żeby nimi kierować boją się odpowiedzialności

·          Ambicje ludzkie są niewielkie

Teoria Y - jest to dobra cecha praca jest to naturalna potrzeba człowieka w

·          Ludzie są przywiązani do celów w stopniu odpowiadającym osobistym nagrodą

·          Dążą do odpowiedzialności i ją chętnie, ludzie są zdolni do rozwiązywania problemów

·          Ludzie nie są głupi, ale przy złym zarządzaniu ich zdolności nie są wykorzystywane w pełni

1.       Spojrzenie ilościowe – jest to podejście do zarządzania, w którym stosuje się techniki kwantytatywne(ilościowe) dzieli się je na 2 grupy:

·          Ilościową teorie zarządzania- koncentruje się na opracowaniu modeli matematycznych przedstawiających funkcjonowanie systemu, jakim jest organizacja, wada jej jest to, że nie da się wszystkiego scharakteryzować

·          zarządzanie operacyjne- obejmuje modele mniej wyimaginowane z matematycznego punktu widzenia , zajmuje się ona wspomaganiem organizacji efektywnym wykorzystaniem zasobów w procesie produktów i usług. Techniki to modele czasu programowanie liniowe , dynamiczne PERT CPM

Zalety spojrzenia ilościowego są one użyteczne w procesie planowania zwiększa ono świadomość i złożenie. Ograniczenie trudno modelować tematycznie zjawiska socjologiczne i psychologiczne, ograniczenie jest również zjawisko niepewności przyjmowanych założeń do tych modelów.

2.       Spojrzenie systemowe

3.       Spojrzenie integrujące, – w którym wykorzystujemy wszystkie spojrzenia razem.

Zachowanie człowieka można wyjaśnić poprzez realizacje jego podstawowych. Potrzeby te układają się

W system hierarchiczny

Przykłady potrzeb  zaspakajania                potrzeby                                           przykład sposobu zaspakajania

Osiągnięci                                                        samorealizacja                             umożliwienie ambitnych prac

Status społeczny                                                szacunek                                    stanowisko służbowe

...