Kaktusy mrozoodporne.pdf

VADEMECUM

KOLEKCJONERA KAKTUSÓW

( KAKTUSY MROZOODPORNE)

BYDGOSKI KLUB MIŁOŚNIKÓW KAKTUSÓW

BYDGOSZCZ - LUTY 2002 ROK

Spis treści

strona

I. Zalety mrozoodpornej kolekcji kaktusów

II. Środowisko naturalne kaktusów mrozoodpornych

III. Wpływ warunków atmosferycznych na kaktusy

mrozoodporne

IV. Zakładanie ogródków skalnych i pielęgnacja kaktusów

V. Ochrona kaktusów mrozoodpornych przed szkodnikami

i chorobami

VI. Rozmnażanie kaktusów mrozoodpornych

VII. Literatura

I. Zalety mrozoodpornej kolekcji kaktusów.

Często słyszy się twierdzenie, że kaktusowe hobby wymaga specy-

ficznych warunków uprawy a tym samym wiąże się z wysokimi kosztami

utrzymania i dlatego należy do drogich przyjemności na którą nie każdy

może sobie pozwolić. Niewątpliwie zawarta jest w tym jedynie część

prawdy, bo w uprawie trzeba jednak naszym ulubieńcom zapewnić choć

minimum warunków panujących w środowisku naturalnym. Analizując

jednak warunki w których żyją kaktusy łatwo zauważyć, że stanowią dość

zróżnicowaną rodzinę i są rozprzestrzenione w wielu strefach klimatycz-

nych. Zamieszkują rozległe obszary obu Ameryk, od Patagonii aż po Ka-

nadę. Wiele też z nich rośnie w klimacie kontynentalnym zbliżonym do

naszego.

Właśnie rośliny z tych regionów nie wymagają szczególnie troskli-

wej opieki, co nie jest bez znaczenia zimą, tj. w okresie najbardziej nie-

bezpiecznym dla zdrowego przetrwania kaktusów, który wiąże się z naj-

większymi trudnościami uprawowymi i wymaga sporych nakładów finan-

sowych (wydzielenie odpowiedniego miejsca z optymalnym oświetleniem

i temperaturą).

Będąc posiadaczem kawałka działki czy też przydomowego ogródka

możemy stać się hobbystą dysponującym doskonałymi warunkami do

uprawy kaktusów, przy znikomych kosztach i nakładach pracy. Ostatecz-

nie wystarczy do tego, tyle że w mniejszej skali - zwykła balkonowa

skrzynka.

Całe zagadnienie sprowadza się tu jedynie do wyboru odpowiednich

roślin. Nie kolekcjonujemy za wszelką cenę tych gatunków, którym nie

jesteśmy w stanie zapewnić optymalnych warunków bytowania w okresie

wegetacji a tym bardziej w okresie spoczynku! Zbieranie kaktusów bez

zapewnienia im wymaganych temperatur może zakończyć się nawet utratą

całej kolekcji i zniechęcić do kontynuowania tego pięknego hobby.

Jeżeli zdecydujemy się na uprawę kaktusów, które podczas zimy nie

wymagają w ogóle ogrzewania lub jedynie w minimalnym stopniu, tym

samym pomniejszają koszty utrzymania kolekcji. Uproszczona pielęgna-

cja i estetyczniejsza upraw to obok minimalnych kosztów kolejne zalety

mrozoodpornej kolekcji.

W przekonaniu wielu jeszcze kaktofilów, którzy cokolwiek słyszeli

o mrozoodpornych kaktusach panuje pogląd, że ilość tych gatunków ogra-

nicza się zaledwie do kilku drobnych, płożących się roślin typu Opuntia

-3-

fragilis czy też Opuntia pheacantha. Tymczasem prawda jest zupełnie

inna. Oprócz wielu gatunków opuncji ( Maihuenia, Opuntia,

Cylindropuntia ) należą tu również kaktusy kuliste i cylindryczne, np.

niektóre gatunki z rodzajów Coryphantha, Neobesseya, Echinocereus czy

Pediocactus. Asortyment roślin do wysadzania może być jeszcze większy

jeżeli zabezpieczy się je przed wpływem opadów atmosferycznych.

Chodzi tu o niektóre gatunki z rodzajów Escobaria, Sclerocactus,

Austrocactus, Pterocactus czy większość przedstawicieli rodzajów

Echinocereus i Tephrocactus oraz kolejną, mniej znaną a liczną grupę

opuncji.

Wszystkie je można uprawiać na stanowiskach (z mniejszym lub

większym powodzeniem) pamiętając o ochronie przed deszczem i

śniegiem.

Jeżeli dodamy do tego jeszcze te gatunki, które jedynie w minimal-

nym stopniu wymagają zabezpieczenia przed nagłymi zmianami tempera-

tury i większymi mrozami, to liczba ta okaże się wręcz imponująca.

Zresztą na tym polu jest szczególnie dużo miejsca na eksperymenty, gdyż

wśród poszczególnych rodzajów z pewnością dałoby się jeszcze wyszukać

pojedyncze gatunki - dotychczas nie uprawiane w gruncie. Jednak nawet

mniej lubiane i często wręcz pogardzane mrozoodporne opuncje mogą

okazać się wdzięcznymi i pięknie kwitnącymi roślinami, które każdemu

ich właścicielowi zapewnią wiele radosnych przeżyć.

II. Środowisko naturalne kaktusów mrozoodpornych.

Tereny występowania kaktusów ciągną się łańcuchem Kordylierów

przez obszar o długości około 12. 000 km, od Gór Skalistych w Kanadzie,

aż po bezdrzewne równiny Patagonii.

Najmniej wymagające i najbardziej odporne w naszym klimacie

podczas zimy są kaktusy pochodzące z kanadyjskich prowincji Manitoba,

Alberta i Kolumbia Brytyjska oraz ze stanów amerykańskich: Idaho,

Montana, Dakota, Wyoming i Nebraska. Tutaj w lodowatym powietrzu

górskim, występują głównie płożące się opuncje. W ich ojczyźnie panuje

znacznie surowszy klimat niż wynikałoby to z położenia geograficznego.

Panuje tu klimat wybitnie kontynentalny, z temperaturami spadającymi

często poniżej -30°C. Kaktusy są jednak wtedy przykryte grubą warstwą

śniegu. Natomiast na wiosnę i w lecie obszary te znajdują się pod wpły-

wem gorących mas powietrza. Przejście od zimy do lata jest tu bardzo

-4-

szybkie. Lato jest krótkie, upalne i suche a po nim przychodzi długotrwała

pogodna jesień.

W stanach Kolorado, Utah, Newada klimat jest półpustynny, konty-

nentalny; lato niezmiernie gorące i bardzo suche. Opady są tu wyjątkowo

skąpe a granica wiecznego śniegu przebiega wysoko w górach. Kaktusy

rosną zwykle na wysokości 2-3 tysięcy m n. p. m. Zimy są z reguły suche,

chociaż czasami spada śnieg i nierzadko panują temperatury ujemne do -

16 C. Szczególnie charakterystyczne dla tych terenów są duże dobowe

wahania temperatury.

Również w Arizonie, Teksasie, Nowym Meksyku i w przygrani-

cznych stanach meksykańskich, chociaż zima jest tam okresem

zdecydowanie suchym, zdarza się mróz i śnieg.

Kaktusy pochodzące z Ameryki Południowej rosną zwykle w wyso-

kich partiach Andów, na wysokości 2-3 tysięcy m n. p. m. (Peru, Boliwia,

Płn. Argentyna, Płn. Chile) i do prawidłowego rozwoju wymagają niskich

temperatur oraz suszy w okresie zimy. Panuje tu duża przewiewność i

suchość powietrza. Nocą panuje w górach przenikliwe zimno, ale w dzień,

dzięki dużemu nasłonecznieniu, temperatura wzrasta znacznie powyżej

0°C. Granica wiecznego śniegu przebiega powyżej 5000 m, ale wysoko

rosnące oreocereusy czy tefrocactusy nieraz całymi dniami pokryte są

białymi czapami śniegu.

Tereny południowej części Andów (Chile i Patagonia) mają podobne

warunki zimowe jak północna i centralna Europa a może nawet jeszcze

ostrzejsze. Panuje tu wilgotne zimno z opadami śniegu. W centralnym

Chile widuje się kaktusy z rodzaju Eriosyce lub Trichocereus prawie

całkowicie pokryte śniegiem. Gatunki z terenów południowego Chile, z

rodzaju Maihuenia bywają miesiącami zagrzebane w śniegu i wilgoci.

Na najdalej wysuniętym na południe obszarze aż do Cieśniny Ma-

gellana rosną gatunki Austrocactus australis, Pterocactus bertinii i Te-

phrocactus darwinii. Lato trwa tu tylko dwa miesiące, nic więc dziwne-

go, że właśnie te i inne kaktusy z tych terenów muszą bez szkody dla sie-

bie wytrzymywać temperatury ujemne.

Zresztą bez względu na jakim terytorium kaktusy te rosną, jedną ce-

chę mają wspólną - jest nią wrodzona odporność na mróz i opady śniegu.

III. Wpływ warunków atmosferycznych na kaktusy mrozoodporne.

Znajomość warunków klimatycznych w środowisku naturalnym w

przypadku uprawy kaktusów mrozoodpornych jest szczególnie cenna i

-5-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: