POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM I INSTANCJI
MEDIACJA I POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE
Mediacja jest stworzona w celu stworzenia warunków do szybkiego i ugodowego załatwienia sprawy cywilnej.
Poddanie się mediacji jest dobrowolne. 183z1.1
Prowadzić ją można na podstawie umowy o mediację albo postanowienia sądu kierującego strony do mediacji.
Umowa może także być zawarta przez wyrażenie przez strony zgodę na mediację, gdy druga strona złożyła stosowny wniosek.
W umowie o mediację strony określają w szczególności przedmiot mediacji, osobę mediatora albo sposób wyboru mediatora.
Mediację przeprowadza się przed wszczęciem postępowania, a za zgodą stron także w toku sprawy.
Mediatorem może być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.
Organizacje społeczne i zawodowe mogą prowadzić listy stałych mediatorów oraz tworzyć ośrodki mediacyjne.
Wpis na listę wymaga zgody mediatora wyrażoną na piśmie.
Sędzia nie może być mediatorem ale może nim być sędzia w stanie spoczynku.
Mediator ma obowiązek zachowania bezstronności przy prowadzeniu mediacji oraz zachowania tajemnicy faktów, o których dowiedział się w związku z prowadzeniem mediacji.
Strony mogą zwolnić mediatora z obowiązku zachowania tajemnicy.
Postępowanie mediacyjne nie jest jawne, a jego wszczęcie następuje z chwilą doręczenia przez stronę mediatorowi wniosku o przeprowadzenie mediacji z dołączonym dowodem doręczenia jego odpisu drugiej stronie.
Mimo doręczenia wniosku mediacja nie zostaje wszczęta, gdy:
v Stały mediator w terminie tygodnia od dnia doręczenia mu wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówił przeprowadzenia mediacji,
v Strony zawarły umowę o mediację, w której wskazano jako mediatora osobę niebędącą stałym mediatorem, a osoba ta w terminie tygodnia od dnia doręczenia jej wniosku o przeprowadzenie mediacji, odmówiła przeprowadzenia mediacji.
v Strony zawarły umowę o mediację bez wskazania mediatora i osoba, do której strona zwróciła się o przeprowadzenie mediacji nie zgodziła się albo druga strona w terminie tygodni nie wyraziła zgody na osobę mediatora.
v Strony nie zawarły umowy o mediację, a druga strona nie wyraziła zgody na mediację
183z8.1 sąd może skierowac strony do mediacji aż do zamknięcia pierwszego posiedzenia wyznaczonego na rozprawie.
Po zamknięciu tego posiedzenia sąd może skierować strony do mediacji tylko na zgodny wniosek stron.
Przepis ten nie ma zastosowania przy postępowaniu nakazowym, upominawczym, uproszczonym.
Do mediacji sąd może skierowac strony tylko raz w toku postępowania.
Postanowienie o skierowaniu do mediacji może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Mediacji nie prowadzi się jeżeli strona w terminie tygodnia od dnia ogłoszenia lub doręczenia jej postanowienia nie wyraziła zgody na mediację.
Kierując strony do mediacji , sąd wyznacza mediatora, jednakże strony mogą wybrac innego mediatora.
Sąd wyznacza czas trwania mediacji na okres do miesiąca , chyba że strony zgodnie wniosły o wyznaczenie dłuższego terminu do przeprowadzenia mediacji.
W trakcie mediacji termin na jej przeprowadzenie może być przedłużony na zgodny wniosek stron.
Jeżeli upłynął termin wyznaczony do przeprowadzenia mediacji to przewodniczący wyznacza rozprawę po upływie terminu.
Postapi tak samo przed upływem terminu, jeżeli choć jedna ze stron oświadczy , że nie wyraża zgody na mediację.
Mediator niezwłocznie ustala termin i miejsce posiedzenia mediacyjnego.
Wyznaczenie posiedzenia mediacyjnego nie jest wymagane, jeżeli strony zgodzą się na przeprowadzenie mediacji bez posiedzenia mediacyjnego. – 183z11
Z przebiegu mediacji sporządza się protokół, w którym oznacza się miejsce i czas przeprowadzenia mediacji, a także imię i nazwisko (nazwę) i adres stron, imię i nazwisko oraz adres mediatora, i wynik mediacji.
Protokół podpisuje mediator.
Jeżeli strony zawarły ugodę przed mediatorem, ugodę zamieszcza się w protokole albo załącza do niego.
Strony pospisują ugodę.
Niemożność podpisania ugody mediator stwierdza w protokole.
Mediator doręcza stronom odpis protokołu i niezwłocznie po zawarciu ugody składa protokół w sądzie, który byłby właściwy do rozpoznania sprawy wg właściwości ogólnej lub wyłącznej.
Jeżeli zawarto ugode przed mediatorem to sąd na wniosek strony niezwłocznie przeprowadza postępowanie co do zatwierdzenia ugody zawartej przed mediatorem.
Jeżeli ugoda polega wykonaniu w drodze egzekucji, sąd stwierdza ją przez nadanie klauzuli wykonalności, w przeciwnym wypadku sąd zatwierdza ugodę postanowieniem na posiedzeniu niejawnym.
Jeżeli ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa , gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności, sąd odmawia nadania klauzuli wykonalności albo zatwierdzenia ugody w całości lub części.
Ugoda zawarta prze mediatorem po jej zatwierdzeniu przez sąd ma moc prawną ugody zawartej przed sądem.
Za przeprowadzenie mediacji mediatorowi przysługuje prawo do wynagrodzenia , jeżeli wyrazi na to zgodę.
Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciązają strony.
POSTĘPOWANIE POJEDNAWCZE
Postępowanie pojednawcze ma charakter fakultatywny.
Jest dopuszczalne tylko w sprawach, w których jurysdykcja przysługuje sądom polskim i które należą do drogi sądowej.
Postępowanie to stwarza możliwość zakończenia istniejącego sporu bez potrzeby wytoczenia powództwa lub wszczęcia postępowania nieprocesowego i ponoszenia związanych z tym kosztów.
Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane droga ugody zawartej przed wniesieniem pozwu.
Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. – 184
Z wnioskiem o przeprowadzenie postępowania pojednawczego określanym jako zawezwanie do próby ugodowej, bez względu na właściwość rzeczową można zwrócić do sądu rejonowego ogólnego właściwości dla przeciwnika.
W wezwaniu, które ma formę pisemną i powinno odpowiadać wymogom dla pism procesowych, należy oznaczyć zwięźle sprawę 185.1.
Ustawa nie wymaga przytoczenia przytoczenia okoliczności faktycznych i dowodów na ich poparcie, ponieważ wezwanie nie jest pozwem.
W sprawach pracowniczych możliwe jest ustne zgłoszenie wezwania , jeżeli strona działa bez adwokata lub radcy prawnego.
Postępowanie pojednawcze przeprowadza sąd w składzie jednego sędziego.
Z posiedzenia spisuje się protokół, a jeżeli doszło do ugody , osnowę jej wciąga się do protokołu.
Strony podpisują ugodę. Niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole.
Na wydanie przez sąd rejonowy w postępowaniu pojednawczym postanowienie o uznaniu ugody za niedopuszczalną przysługuje zażalenie.
Jeżeli wzywający nie stawi się na posiedzenie, sąd na żadanie pracownika włoży na niego obowiązek zwrotu kosztów wywołanych próbą ugodową.
Jeżeli natomiast przeciwnik bez usprawiedliwienia nie stawi się na posiedzenie, sąd na żądanie wzywającego, który wniósł następnie w tej sprawie pozew, uwzględni koszty wywołane próbą ugodową w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie – 186.
Sąd dązy do ugodowego załatwienia każdej sprawy cywilnej, także w drodze mediacji , gdy charakter sprawy na to pozwala, wskazuje że ustawodawca przyjął ogólne założenie, że najlepszym sposobem załatwienia sporu powstałego na tle stosunków cywilnoprawnych jest zawarcie ugody , która likwiduje konflikt i jednocześnie daje stronom możliwość optymalnego uregulowania wzajemnych relacji, nie dając przy tym poczucia „wygrania” lub „przegrania” sprawy.
WSZCZĘCIE POSTĘPOWANIA CYWILNEGO
Wszczęcie procesu cywilnego odbywa się zawsze z inicjatywy pozasądowej i polega na złożeniu przez powoda pozwu.
Postępowanie nieprocesowe z reguły wszczyna się przez złozenie wniosku, ale w niektórych sytuacjach sąd może wszcząć postępowanie z własnej inicjatywy, działając z urzędu – 506.
Takie uprawnieni ma np. sąd opiekuńczy.
Wytoczenie powództwa następuje w formie pisemnej przez wniesienie pozwu, inaczej jest gdy postępowanie przed komisją pojednawczą w sprawach o roszczenia pracowników ze stosunku pracy nie doprowadziło do zawarcia ugody, komisja na żądanie pracownika, zgłoszone w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania pojednawczego, przekazuje niezwłocznie sprawę sądowi pracy.
Wniosek pracownika o polubowne załatwienie sprawy przez komisję pojednawczą zastępuje pozew.
Pracownik zamiast zgłoszenia tego żądania może wnieść pozew do sądu pracy na zasadach ogólnych. 254 KP
Poza tym pracownik lub ubezpieczony działający bez adwokata lub radcy prawnego może zgłosić w sądzie właściwym ustnie do protokołu powództwo oraz treść środków odwoławczych i innych pism procesowych. – 466
Powód będący usługodawcą lub sprzedawcą jest zobowiązany wnieść pozew na urzędowym formularzu jeżeli dochodzi roszczeń wynikających z umów:
§ Świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych
§ Przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej
§ Dostarczenie energii elektrycznej, gazu, oleju opałowego
§ Dostarczenie wody i odprowadzenie ścieków
§ Wywóz nieczystości
§ Dostarczanie energii cieplnej
W tych sprawach pozew wnosi się na elektronicznych nośnikach informatycznych, jeżeli przepis szczególny tak stanowi.
Schemat 9
Pozew jest pismem procesowym i powinien czynić zadość warunkom wymaganym dla takiego pisma, ponadto zawierać dokładnie określone żądania, a w sprawach o prawa majątkowe także oznaczenie wartości przedmiotu sporu, chyba że przedmiotem sprawy jest oznaczona kwota pienieżna oraz przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających żądanie, a w miarę potrzeby uzasadniających również właściwość sądu.
Pozew może także zawierać wnioski o zabezpieczenie powództwa, nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności i przeprowadzenie rozprawy pod nieobecność powoda oraz wnioski służące do przygotowania rozprawy, a w szczególności wnioski o:
§ Wezwanie na rozprawę wskazanych przez powoda świadków i biegłych
§ Dokonanie oględzin
§ Polecenie pozwanemu dostarczenia na rozprawę dokumentu będącego w jego posiadaniu, a potrzebnego do przeprowadzenia dowodu, lub przedmiotu oględzin
§ Zażądanie na rozprawę dowodów znajdujących się w sądach, urzędach lub u osób trzecich.
187.2 wskazuje przykładowo jakie wnioski może zawierać pozew.
Skutki prawne wszczęcia procesu cywilnego
Wytoczenie powództwa wywołuje skutki zarówno w sferze prawa procesowego jak i materialnego.
Niektóre z nich związane są z wniesieniem pozwu, a inne z doręczeniem pozwu pozwanemu.
Schemat 10.
Procesowe i materialnoprawne skutki wytoczenia powództwa.
Do skutków procesowych wytoczenia powództwa zalicza się:
§ Utrwalenie właściwości sądu – ponieważ sąd właściwy w chwili wniesienia pozwu pozostaje właściwy aż do ukończenia postępowania, choćby podstawy właściwości zmieniły się w toku sprawy 15. dotyczy to właściwości rzeczowej oraz właściwości miejscowej każdego rodzaju.
§ Ciągłość jurysdykcji sądów polskich – ponieważ jurysdykcja krajowa istniejąca w chwili wszczęcia postępowania trwa nadal, choćby jej podstawy odpadły w toku sprawy – z wyjątkiem sytuacji o jurysdykcji decyduje miejsce zamieszkania, pobytu, siedziby pozwanego w Polsce – decyduje chwila doręczenia pozwu pozwanemu.
Wytoczenie powództwa łączy się z powstaniem obowiązku sądu do nadania sprawie dalszego biegu.
Pozew wniesiony do sądu, przed jego doręczeniem pozwanemu, podlega badaniu przez przewodniczącego, który kontroluje czy pozew czyni zadość warunkom formalnym przepisanym kodeksem i został należycie opłacony, a także czy nie zachodzi brak jednej z przesłanek procesowych, które sąd bierze pod uwagę z urzędu.
Jeżeli przewodniczący stwierdzi istnienie braków formalnych pozwu lub nieziszczenie naleznej opłaty, wydaje zarządzenie o wezwaniu powoda do poprawienia, uzupełnienia lub opłacenia pozwu w terminie tygodniowym.
Osobie zamieszkałej lub mającej siedzibę za granicą, która nie ma przedstawiciel ustawowego wyznacza termin nie krótszy niż miesiac.
Mylne oznaczenie pisma procesowego lub inne oczywiste niedokładności nie stanowią przeszkody do nadania pismu biegu i rozpoznania go w trybie właściwym.
Jeżeli braki formalne nie zostaną uzupełnione lub należna opłata nie zostanie uiszczona w wyznaczonym terminie, przewodniczący wydaje zarządzenie o zwrocie pozwu.
Pismo zwrócone nie wywołuje żadnych skutków, jakie ustawa wiąże z wniesieniem pisma procesowego do sądu – 130.2
Jeżeli pismo procesowe, które powinno być wniesione na urzędowym formularzu, nie zostało wniesione w takiej postaci albo nie może otrzymac prawidłowego biegu w związku z niezachowaniem innych warunków formalnych , przewodniczący wzywa stronę do jego poprawienia lub uzupełnienia w terminie tygodniowym, przesyłając złożone pismo.
Wezwanie skierowane do strony powinno wskazywać wszystkie braki pisma oraz zawierać pouczenie że w razie bezskutecznego upływu terminu lub ponownego złożenia pisma dotkniętego brakami przewodniczący zarządzi zwrot pisma, natomiast sprzeciw od wyroku zaocznego , zarzuty od nakazu zapłaty oraz sprzeciw od nakazu zapłaty sąd odrzuci.
Ta sama reguła ma zastosowanie do pism, które powinny być wniesione na elektronicznych nośnikach informatycznych.
Oprócz badania wymogów formalnych sąd w początkowej fazie sprawdza również istnienie przesłanek procesowych warunkujących przeprowadzenie postępowania np. drogi sądowej, jurysdykcji krajowej.
Jeżeli stwierdzi że droga sądowa jest niedopuszczalna lub sądom polskim nie przysługuje jurysdykcja, wyda postanowienie o odrzuceniu pozwu.
Takie postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym i podlega zaskarżeniu w drodze zażalenia do sądu II inst.
Przy wszczęciu postępowania następuje także badanie właściwości rzeczowej i miejscowej sądu oraz trybu postępowania.
Jeżeli właściwy jest inny sąd to sprawe należy przekazać do sądu właściwego.
Przekazanie sprawy następuje do sądu wyższej instancji. Sąd ten nie jest związany postanowieniem o przekazaniu i w sytuacji, gdy uzna się za niewłaściwy , przekaże sprawę sądowi właściwemu, nie wyłączając sądu przekazującego.
Na postanowienie o przekazaniu sprawy innemu sądowi służy stronom zażalenie – z wyjątkiem postanowienia o przekazaniu sprawy sądowi wyższej instancji.
Przewodniczący po stwierdzeniu, że pozew nie ma braków formalnych lub gdy zostały uzupełnione w terminie oraz po ustaleniu że nie ma podstaw do odrzucenia wniosku, nadaje bieg sprawie i dorecza pozew pozwanemu wraz z wezwaniem na termin rozprawy. 206
Wniesienie pozwu wywołuje także skutki materialoprawne, które wynikają z przepisów prawa materialnego:
§ Przerwa biegu przedawnienia roszczeń
§ Przerwa biegu zasiedzenia
§ Możliwość korzystania z anatocyzmu (liczenia odsetek za opóźnienie od zaległych odsetek).
§ Roszczenie o zadośćuczynienie w razie uszkodzenia ciała przechodzi na spadkobierców poszkodowanego, wtedy gdy zostało uznane na piśmie
§ W razie śmierci małżonka, który wytoczył powództwo o unieważnienie małżeństwa, unieważnienia mogą dochodzić jego zstępni
§ Możliwość rozwiązania stosunku przysposobienia mimo śmierci przysposabiającego
§ Każdy z pozostałych spadkobierców ustawowych powołanych do dziedziczenia w zbiegu z małżonkiem, przeciwko któremu spadkodawca wytoczył powództwo o rozwód lub separację z jego winy.
Procesowe i materialne skutki doręczenia pozwu.
Z chwilą doręczenia pozwu pozwanemu następuje utrwalenie jurysdykcji krajowej, gdy jurysdykcja ta jest oparta wyłącznie na przesłance zamieszkania, siedziby lub przebywania na terenie RP strony pozwanej.
Poza tym z chwilą doręczenia pozwanemu pozwu:
v Nie można w toku sprawy wszcząć pomiędzy tymi samymi stronami nowego postępowania o to samo roszczenie,
v Pozwany może wytoczyć przeciwko powodowi powództwo wzajemne
v Zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg spraw, nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej.
Doręczenie pozwu pozwanemu powoduje zawiśnięcie sporu – stan sprawy w toku.
Oznacza to że powód jak również inny uprawniony podmiot działający na rzecz powoda, nie mogą wytoczyć powództwa o to samo roszczenie.
Nie może również wytoczyć takiego powództwa pozwany przeciwko powodowi.
Zakaz ponownego prowadzenia postępowania w tej samej sprawie.
...
chomikplayboy