Badanie składu ziarnowego kruszyw naturalnych otoczkowych, czyli oznaczenie danego kruszywa wykonuje się metodą analizy sitowej przez ustalenie ilości kruszywa pozostającego na poszczególnych sitach.
Przyrządy do badań: a) suszarka szafkowa z termoregulacją
b) komplet sit normowych
c) waga techniczna do 5 kg
Uwagi dotyczące sita i przesiewu:
1. Każde sito musi być mocno i sztywnie osadzone w ramie uniemożliwiając odkształcenie się podczas przeciewu.
2. Sita są ustawione w sposób o najmniejszych otworach znajduje się na dole, nad nim sita o kolejnych większych otworach
3. Na samym spodzie stosu sit powinna być umieszczona skrzyneczka o szczelnym dnie.
Wymiary otworów kwadratowych lub okrągłych w zestawie sit kontrolnych wg. Normy PN-En 993-2:1999 są następujące:0,063; 0,125; 0,25; 0,5; 1,0; 2,0; 4,0; 8,0; 16,0; 31,5; 63,0; 125mm.
4. Próbkę wysuszonego kruszywa należy wsypać na sito o największych otworach.
5. Przesianie należy prowadzić za pomocą ręcznego lub mechanicznego utrząsania.
6. Przesianie należy uważać za zakończone, gdy nie więcej niż 1 % całej próbki przechodzi przez sito w ciągu jednej minuty wstrząsania.
7. Ziarna, które podczas przesiewu uwięzły w otworach sit należy ostrożnie usunąć i dołączyć do pozostałości na danym sicie.
Przygotowanie próbki laboratoryjnej:
Do badania pobiera się tzw. Średnią próbkę laboratoryjną po przez kratowanie próbki ogólnej.
Ze średniej próbki laboratoryjnej pobiera się próbkę analityczną, którą się suszy w temperaturze 105-110*C do stałej masy. Następnie studzi się do temperatury otoczenia i odważa się próbkę do wykonania analizy sitowej. Najmniejsza masa próbki jest zależna od wymiaru największych ziaren badanego kruszywa ( według norm lub książki):
· Kruszywo do 0,5 mm – najmniejsza masa próbki 0,1kg,
· Kruszywo do 2,0 mm – najmniejsza masa próbki 0,4 kg,
· Kruszywo do 4,0 mm – najmniejsza masa próbki 0,8 kg,
· Kruszywo do 8,0 mm – najmniejsza masa próbki 1,6 kg,
· Kruszywo do 16,0 mm – najmniejsza masa próbki 3,2 kg,
· Kruszywo do 31,5 mm – najmniejsza masa próbki 6,3 kg,
· Kruszywo do 63,0 mm – najmniejsza masa próbki 12,6 kg,
· Kruszywo ponad 63,0 mm – najmniejsza masa próbki 20,0 kg .
Oznaczenie składu ziarnowego można wyznaczyć metodą na sucho lub na mokro.
1. Metoda na sucho.
Polega na rozdzieleniu kruszywa na frakcje za pomocą sit, a następnie na ustaleniu procentowego udziału mas poszczególnych frakcji w masie próbki kruszywa. Po zakończeniu przesiewu zważyć z dokładnością do 1g pozostałość na poszczególnych sitach, a także kruszywo, które przeszło przez sito o najmniejszych otworach, tj. zawartość skrzyneczki znajdującej się na spodzie zestawu. Suma tych mas nie powinna różnić się od pierwotnej masy badanej próbki więcej niż 0,5 %. Zawartośc frakcji lub grupy frakcji oblicza się z dokładnością do 1% wg. Wzoru.
2. Metoda na mokro.
Sita są zestawione jak w przypadku przesiewu suchego, jednak bez dolnego pojemnika. Zestaw sit z kruszywa umieszczonego na górnym sicie należy wstrząsać, polewając równocześnie wodą. Po zakończeniu przesiewu należy każdą frakcję wysuszyć do stałej masy w temperaturze 105-110*C i zważyć. Ziarna, które uwięzły w otworach sit zalicza się do pozostałości na sicie. Gdy kruszywo zawiera ziarna zlepione lub zbrylone można próbkę zalać wodą pozostawić na 24 h poczym przelać masę próbki z wodą na powierzchnię górnego sita. Można też próbkę kruszywa z wodą poddać gotowaniu, wystudzeniu i przesianiu.
Badanie frakcji :
Zawartość frakcji lub grupy frakcji oblicza się z dokładnością do 1% wg. Wzroru:
fi = (mi /m) * 100 %
gdzie:
mi – masa kruszywa pozostałego na sicie o prześwicie i mm, g,
m – masa próbki pobranej do badania przed przesianiem, g.
Procentowy udział danej frakcji w stosunku do masy próbki zapisuje się w układzie tabelarycznym oraz sporządza wykres.
Na podstawie przeprowadzonej analizy sitowej należy następnie przeprowadzić:
1) Oznaczenie punktu piaskowego(udział ziaren o średnicy do 2 mm) wg. woru
Gdzie:
f(0 ¸2) - masa frakcji od 0 do 2 mm,
f(0 ¸ dmax) - masa całego kruszywa od 0 do dmax,
2) Oznaczanie punktu pyłowego(udział ziaren o średnicy do 0,05 mm w piasku):
3) Punktu żwirowego (udziału ziaren o średnicy od 2 do dmax w całym kruszywie) :
4) Obliczenie ilości nadziarna dowolnej frakcji lub grupy frakcji kruszywa :
alvin888