Idea Waffen SS.doc

(31 KB) Pobierz

autor: Łukasz Dykowski

 

Idea Waffen SS

 

 

Dzieje Waffen SS sięgają roku 1933 kiedy to Adolf Hitler nadał swej „Stabswache” nazwę „Leibstandarte SS – Adolf Hitler” czyli Pułk Gwardii Przybocznej – Adolf Hitler, tworząc z niej formację zbrojną niezależną od regularnej armii i policji. Na przełomie listopada i grudnia 1939 r. istniały już 3 dywizje oraz 14 pułków (Totenkopfstandarten), w skład których weszli rezerwiści z tzw. Allgemaine SS (pionu ogólnego SS)[1].

Nazwa Waffen SS użyta została po raz pierwszy w rozkazie OKW 22 listopada 1939 r., jednakże za początek Waffen - SS uważa się dzień 1 stycznia 1940 r. kiedy to na podstawie zarządzenia Heinricha Himmlera wprowadzono dla wszystkich uzbrojonych i skoszarowanych formacji SS jednolitą nazwę – właśnie Waffen SS. W jej skład weszły pierwsze dywizje SS i „Leibstandarte Adolf Hitler” oraz szkoły oficerskie SS, a także jednostki „Totenkopf”[2]. Waffen SS miało być początkowo formacją czysto ochotniczą, z czasem (od 1941 r.) uzupełnianie jednostek Waffen SS dokonywało się w ogromnej większości drogą zwykłego poboru. Odpowiedzialnym za werbunek do Waffen SS był Główny Urząd SS (SS-Hauptamt, SSHA), którego szefem był Gottlob Berger.

Dywizje Waffen SS wzięły udział w agresji na Związek Radziecki, swój marsz w głąb terytoriów radzieckich znacząc okrutnymi zbrodniami na ludności cywilnej, jeńcach i Żydach. Jednostki Waffen SS brały udział w operacjach pacyfikacyjnych, np. pacyfikacji Polesia dokonała jesienią brygada kawaleryjska SS, przekształcona później w dywizję SS „Florian Geyer”[3].

Zdobycie Charkowa wiosną 1943 r. podniosło prestiż Waffen SS w oczach Hitlera, od tej pory dywizje pancerne SS zaczęto przerzucać na najbardziej zagrożone odcinki frontu. Z rozkazu Hitlera dywizje SS miały otrzymać najnowsze uzbrojenie, jak też przyspieszono rozbudowę sił liczebnych Waffen SS. Wkrótce zostały utworzone nowe dywizje SS, m.in. „Hitler – Jugend”, „Hochenstauffen”.

Oprócz dywizji SS złożonych z Niemców, w skład Waffen SS wchodziły formacje cudzoziemskie. Pierwszą taką jednostką był SS – Standarte „Nordland” sformowany wiosną 1940 r. z ochotników duńskich i norweskich, następną SS – Standarte „Westland” składający się z ochotników holenderskich i belgijskich (Flamandów). Agresja na ZSRR wzmogła zapotrzebowanie na nowych żołnierzy, których zaczęto rekrutować spośród volksdeutschów z Europy Wschodniej – pierwszą jednostką składającą się z Niemców zamieszkałych w Bośni i Hercegowinie była Ochotnicza Dywizja Górska SS „Prinz Eugen” wykorzystywana następnie do walki z partyzantką jugosłowiańską[4].

Następnym krokiem, przyjętym nie bez oporów ze strony Himmlera i związanym z poważnymi stratami jakie Niemcy odnosili na froncie wschodnim, zwłaszcza na skutek bitwy stalingradzkiej, było wystawienie na początku 1943 r. trzech dywizji złożonych z nastawionej proniemiecko ludności terenów okupowanych. Były to 13 Dywizja Górska SS  „Handschar” sformowana z muzułmanów pochodzących głównie z terenów Bośni i Chorwacji, 15 Dywizja Grenadierów SS „Lettland” będąca rozwinięciem 3 Łotewskiej Ochotniczej Brygady Grenadierów SS[5] oraz 14 Dywizja Grenadierów SS („Galizien”) sformowana z nacjonalistów ukraińskich, której praca ta jest poświęcona. Do Waffen SS w 1944 r. wcielono również wszystkie istniejące jeszcze oddziały „Hiwis”.

Były to jednostki „trzeciej kategorii”, do kategorii pierwszej Alwin Ramme zalicza oddziały złożone z rdzennych Niemców, wychowanych w duchu „narodowosocjalistycznej ideologii” i przekonanych o swym „posłannictwie dziejowym”. Dywizje te wyróżniał szyk wyrazów w nazwie z przesunięciem skrótu „SS” na drugie miejsce za liczebnikiem porządkowym, np. 2 SS-Panzer Division „Das Reich”. Wspomniana „druga kategoria” dywizji Waffen SS formowana była z volksdeutschów i ochotników innych narodowości, jednakże z zachowaniem licznej kadry niemieckiej. Posługiwały się one nazwami rozszerzonymi z dodaniem przymiotnika „ochotnicza”, np. 7. SS-Freiwilligen-Gebirgs Division „Prinz Eugen”. „Trzecią kategorię” tworzyły dywizje złożone w zasadzie z obcokrajowców, faszystów różnych nacji. Niemcy w tych jednostkach pełnili jedynie funkcje instruktorów i mieli w swym ręku główne kanały łączności wraz z szyframi. Te z kolei związki miały jeszcze jeden klucz w swych nazwach, konsekwentnie przestrzegany, np. 15. Grenadier Division der SS „Lettland” (łotewska), 21. Gebirgs Division der SS „Skandenberg” (albańska)[6].

Utworzenie jednostek bojowych z Norwegów, Duńczyków czy Flamandów nie budzi z pewnością zbytniego zdziwienia jeśli znamy poglądy Hitlera na temat rasy nordyckiej. Z niedowierzaniem zaś przyjmujemy istnienie takich oddziałów Waffen SS jak na przykład złożona z Ukraińców dywizja „Galizien”. Jeśli jeszcze przypomni się słowa samego Hitlera wypowiedziane podczas wspomnianej już wcześniej konferencji 16 lipca 1941 zawarte w tzw. „tajnym memorandum Bormanna” kiedy to führer powiedział: „Nigdy nie wolno dopuścić do tego, aby ktoś inny aniżeli Niemiec nosił broń! – oto żelazna zasada, która musi zawsze obowiązywać, nawet gdyby początkowo wydawało się, że można skorzystać z pomocy zbrojnej jakiegokolwiek obcego, podbitego narodu. Ale byłby to krok fałszywy, który pewnego dnia obróciłby się niewątpliwie przeciwko nam. Tylko Niemiec może nosić broń – nie Słowianin, nie Czech, nie Kozak i nie Ukrainiec!”[7] to ze słów tych można by wnioskować, że nie ma w ogóle mowy o jakiejkolwiek możliwości wykorzystania nacjonalistów ukraińskich, serbskich, słowackich i innych przeciw Związkowi Radzieckiemu. Jednakże w wyniku klęski poniesionej pod Stalingradem oraz niekorzystnego obrotu sprawy dla armii Rommla w Afryce Północnej, Hitler dopuścił możliwość wykorzystania ludności krajów podbitych, „niższej rasowo”, do walki z bolszewizmem. Zwyciężył pragmatyzm, gdyż Niemcy potrzebowali w tym okresie jak najwięcej rekrutów – przestało być teraz ważne czy spełniają oni wymagania nałożone ustawami norymberskimi. Ważne było to, że dostawy „mięsa armatniego” zostaną utrzymane. W rezultacie tylko 35% Waffen SS stanowiły dywizje czysto niemieckie, a pozostałe 65% stanowiły dywizje złożone z volksdeutschów lub obywateli państw okupowanych i neutralnych, narodowości nieniemieckiej[8].

 

 

...
Zgłoś jeśli naruszono regulamin