Św. Jan od Krzyża – Żywy płomień miłości_docx.pdf

(455 KB) Pobierz
Zywy plomien milosci_docx
1
ņ ywy płomie ı miło Ļ ci
ĺ w. Jan od Krzy Ň a (Jan de Yepes)
(Redakcja druga - "B" według kodeksu z Burgos)
JEZUS, MARYJA, JÓZEF
Obja Ļ nienia strof, które mówi Ģ o najbardziej za Ň yłym i najdoskonalszym zjednoczeniu i
przeobra Ň eniu duszy w Boga, na pro Ļ b ħ pani Anny de Pe ı alosa, przez tego, który je uło Ň ył. S.M.
PROLOG
1. Czułem pewn Ģ niech ħę do obja Ļ niania tych czterech strof, o co mnie prosiła Ļ szlachetna i
pobo Ň na Pani, gdy Ň s Ģ to rzeczy tak gł ħ bokie i duchowe, Ň e na ich wyra Ň enie brakuje słów.
Rzeczy duchowe bowiem przewy Ň szaj Ģ wszelki zmysł. Niełatwo jest mówi ę o tych
zagadnieniach i trudno równie Ň rozprawia ę o najgł ħ bszych sprawach duszy, je Ļ li si ħ tych rzeczy
w duchu nie prze Ň ywa. A poniewa Ň ja zbyt mało tego ducha posiadam, długo odkładałem te
obja Ļ nienia.
Dopiero teraz - gdy, jak mi si ħ zdaje, Pan u Ň yczył mi nieco poznania i rozpalił swym ogniem,
zapewne dla Ļ wi ħ tych pragnie ı , z jakimi zacna Pani oczekujesz tych obja Ļ nie ı , chce Bóg, by
zostały napisane - nabrałem ufno Ļ ci, wiedz Ģ c dobrze, Ň e sam od siebie nic po Ň ytecznego nie
potrafi ħ powiedzie ę , zwłaszcza w rzeczach tak wzniosłych i gł ħ bokich. Nie b ħ dzie tu wi ħ c nic
mojego, chyba te bł ħ dy i niejasno Ļ ci, jakie si ħ znajd Ģ ; i dlatego wszystko poddaj ħ wy Ň szemu
s Ģ dowi, a przede wszystkim orzeczeniu Ļ wi ħ tej Matki Ko Ļ cioła rzymskokatolickiego, pod
którego przewodnictwem nikt nie zbł Ģ dzi. Z tym wi ħ c zastrze Ň eniem, opieraj Ģ c si ħ na Pi Ļ mie
Ļ wi ħ tym, b ħ d ħ si ħ starał powiedzie ę , co wiem, chocia Ň to wszystko b ħ dzie tak nieudolne w
porównaniu z sam Ģ rzeczywisto Ļ ci Ģ , jak namalowany obraz wobec samej rzeczy.
2. Nie nale Ň y si ħ dziwi ę , Ň e Bóg udziela duszom wybranym tak nadzwyczajnych i wzniosłych
łask. Pojmiemy to, gdy rozwa Ň ymy, Ň e On jest Bogiem i rozdaje dary godne Boga, i daje je z
niesko ı czon Ģ miło Ļ ci Ģ i dobroci Ģ ; powiedział bowiem, Ň e "do tego, kto Go miłuje, przyjdzie
Ojciec, Syn i Duch ĺ wi ħ ty i b ħ d Ģ w nim przebywa ę " (J 14, 23). Sprawia przez to, Ň e i kochaj Ģ cy
Ň yje w Ojcu, Synu i Duchu ĺ wi ħ tym, czyli ma udział w Ň yciu Boga, jak to dusza tłumaczy w
tych strofach.
3. I chocia Ň w strofach poprzednio obja Ļ nionych mówili Ļ my ju Ň o najwy Ň szym stanie
doskonało Ļ ci, do jakiego mo Ň na doj Ļę w tym Ň yciu, czyli o przeobra Ň eniu w Boga, to jednak te
strofy mówi Ģ o bardziej jeszcze udoskonalonej i utrwalonej miło Ļ ci w tym samym stanie
przeobra Ň enia. Cho ę bowiem jest prawd Ģ , Ň e to, o czym jedne i drugie mówi Ģ , jest tym samym
stanem przeobra Ň enia i Ň e w takim nie mo Ň na ju Ň dalej post Ģ pi ę , to jednak z biegiem czasu i w
miar ħ ę wiczenia si ħ mo Ň na o wiele wi ħ cej utrwali ę si ħ i ugruntowa ę w miło Ļ ci. Dzieje si ħ tu
bowiem podobnie jak z drzewem, które zapalone przemienia si ħ i ł Ģ czy z ogniem; a im wi ħ kszy
jest Ň ar ognia i im dłu Ň szy czas ono w nim przebywa, tym wi ħ cej si ħ rozpala, a Ň w ko ı cu całe
staje si ħ [ogniem] i jednym płomieniem.
2
4. Na tym wła Ļ nie stopniu rozpłomienienia znajduje si ħ dusza Ļ piewaj Ģ ca te pie Ļ ni. Tak ju Ň jest
przemieniona i udoskonalona wewn ħ trznie w ogniu miło Ļ ci, Ň e nie tylko jest zł Ģ czona z nim, lecz
sama jest jednym Ň ywym płomieniem. Odczuwaj Ģ c ten stan, mówi o nim z za Ň ył Ģ i
najdelikatniejsz Ģ słodycz Ģ miło Ļ ci, a płon Ģ c wspomnianym ogniem rozwa Ň a w tych strofach
niektóre skutki, jakie w niej sprawia.
B ħ d ħ je obja Ļ niał w tym samym porz Ģ dku, jak poprzednio. Umieszcz ħ wi ħ c najpierw wszystkie
wiersze razem, a nast ħ pnie obja Ļ niwszy krótko ka Ň d Ģ strof ħ , b ħ d ħ przytaczał i obja Ļ niał
poszczególne wiersze.
S.M.
br. Jan od Krzy Ň a, karmelita bosy
ĺ PIEW DUSZY
POGR ġņ ONEJ W GŁ Ħ BOKIM ZJEDNOCZENIU Z BOGIEM
I
O Ň ywy płomieniu miło Ļ ci,
Jak czule rani siła Ň aru twego
ĺ rodka mej duszy najgł ħ bsze istno Ļ ci!
Bo nie masz w sobie ju Ň bólu Ň adnego!
Sko ı cz ju Ň ! - je Ļ li to zgodne z twym pragnieniem!
Zerwij zasłon ħ tym słodkim zderzeniem!
II
O słodkie Ň aru upalenie!
O rano pełna uczucia błogiego!
O r ħ ko miła, o czułe dotknienie,
Co dajesz przedsmak Ň ycia wieczystego
I spłacasz hojnie wszystkie zaległo Ļ ci!
Przez Ļ mier ę wprowadzasz do Ň ycia pełno Ļ ci!
III
Pochodnie ognia płon Ģ cego,
W waszych odblaskach jasnych i promiennych,
Otchłanie gł ħ bin zmysłu duchowego,
Który był Ļ lepy, pełen mroków ciemnych,
3
Teraz z dziwnymi doskonało Ļ ciami
Nios Ģ Miłemu Ň ar swój wraz z blaskami!
IV
O jak łagodnie i miło Ļ nie
Budzisz si ħ , Miły, w gł ħ bi łona mego,
Gdzie sam ukryty przebywasz rozkosznie!
A Słodkim tchnieniem oddechu Twojego
Pełnego skarbów wieczystych i chwały,
Jak słodkie wzniecasz miło Ļ ci zapały!
Układ powy Ň szych strof podobny jest do tych liryków w zbiorze Boscana, które odnosz Ģ si ħ do
rzeczy Bo Ň ych. Brzmi Ģ one:
W poszukiwaniu samotno Ļ ci,
pl Ģ cz Ģ c nad moim losem,
id ħ drogami, które si ħ przede mn Ģ otwieraj Ģ itd.
W ka Ň dej strofie jest sze Ļę wierszy, z których czwarty odpowiada pierwszemu, pi Ģ ty drugiemu, a
szósty trzeciemu.
STROFA PIERWSZA
O Ň ywy płomieniu miło Ļ ci,
Jak czule rani siła Ň aru twego
ĺ rodka mej duszy najgł ħ bsze istno Ļ ci!
Bo nie masz w sobie ju Ň bólu Ň adnego!
Sko ı cz ju Ň ! - je Ļ li to zgodne z twym pragnieniem!
Zerwij zasłon ħ tym słodkim zderzeniem!
OBJA ĺ NIENIE
1. W boskim zjednoczeniu dusza czuje si ħ cała rozpalona i wszystko wn ħ trze swoje ma
zanurzone w chwale i miło Ļ ci, tak i Ň gł ħ bi ħ jej istoty zalewaj Ģ strumienie chwały przepełniaj Ģ c j Ģ
rozkosz Ģ i odczuwa, Ň e "z Ň ywota jej płyn Ģ rzeki wody Ň ywej", o których mówił Syn Bo Ň y (J 7,
38). A poniewa Ň tak dogł ħ bnie jest przemieniona w Boga, tak całkowicie przez Niego
owładni ħ ta i tak nieprzebranymi bogactwami darów i cnót obsypana, zdaje si ħ jej, Ň e ju Ň tak
blisko jest szcz ħĻ cia wiecznego, i Ň dzieli j Ģ od niego tylko delikatna zasłona.
4
Spostrzega równie Ň , Ň e ten słodki płomie ı miło Ļ ci w niej gorej Ģ cy, ilekro ę j Ģ ogarnia, napełnia j Ģ
pełn Ģ słodyczy i mocy chwał Ģ , tak i Ň za ka Ň dym razem, gdy j Ģ trawi i pochłania, doznaje
wra Ň enia, i Ň przynosi jej Ň ycie wieczne i zrywa ju Ň zasłon ħ Ň ycia Ļ miertelnego. A czuj Ģ c, Ň e
chocia Ň bardzo mało do tego brakuje, to jednak przez t ħ odrobin ħ nie mo Ň e jeszcze osi Ģ gn Ģę
istotnie chwały wiecznej, z wielkim upragnieniem prosi, by ten płomie ı , którym jest Duch
ĺ wi ħ ty, przerwał jej Ň ycie Ļ miertelne przez to słodkie spotkanie, w jakim dopełni ju Ň całkowicie
tego, co zdaje si ħ jej dawa ę za ka Ň dym spotkaniem, tj. uszcz ħĻ liwi j Ģ zupełnie i w doskonały
sposób. Woła wi ħ c:
O Ň ywy płomieniu miło Ļ ci!
2. By uwydatni ę uczucia i sił ħ , z jak Ģ mówi w tych czterech strofach, u Ň ywa w nich dusza
wykrzykników: "o" i "jak", które oznaczaj Ģ nadmiar uczu ę . Wyra Ň a przez to za ka Ň dym razem
swe uczucia o wiele gł ħ biej, ni Ň by to innymi słowami potrafiła uczyni ę . To co słu Ň y jej do
wyra Ň enia wielkich pragnie ı i do przedstawienia wielkich pró Ļ b. I dla osi Ģ gni ħ cia obydwóch
tych celów u Ň ywa ich dusza w tej pie Ļ ni; usilnie bowiem przedstawia w niej swe wielkie
pragnienie, staraj Ģ c si ħ nakłoni ę miło Ļę , by j Ģ uwolniła ju Ň z wi ħ zów.
3. Tym płomieniem miło Ļ ci jest duch jej Oblubie ı ca, tj. Duch ĺ wi ħ ty. Czuje Go dusza w sobie
nie tylko jako ogie ı , który j Ģ ogarn Ģ ł i przemienił w słodk Ģ miło Ļę , lecz równie Ň jako ogie ı ,
który nadto płonie w niej samej i czyni j Ģ płomieniem, jak sama mówi. Płomie ı ten za ka Ň dym
swym wybuchem zanurza dusz ħ w chwale i orze Ņ wia j Ģ obfito Ļ ci Ģ Ň ycia Bo Ň ego.
I na tym wła Ļ nie polega działanie Ducha ĺ wi ħ tego w duszy przemienionej w miło Ļę , Ň e jej akty,
które wzbudza wewn ħ trznie, rozpłomieniaj Ģ j Ģ i s Ģ Ň agwiami miło Ļ ci. W tej miło Ļ ci zjednoczona
wola duszy kocha w najwy Ň szym stopniu stawszy si ħ jedn Ģ miło Ļ ci Ģ z tym płomieniem.
Dlatego te akty miło Ļ ci s Ģ wprost bezcenne i przez jeden z nich dusza wi ħ cej zasługuje i
wi ħ kszej nabywa warto Ļ ci, ni Ň by to mogła osi Ģ gn Ģę prac Ģ całego Ň ycia, cho ę by najwi ħ ksz Ģ , lecz
bez tego przeobra Ň enia.
Ró Ň nica, jaka zachodzi mi ħ dzy stanem trwałym a poszczególnym aktem, zachodzi równie Ň
pomi ħ dzy przemian Ģ w miło Ļę a płomieniem miło Ļ ci; jest ona tu bowiem taka sama, jak mi ħ dzy
drzewem zapalonym a jego płomieniem, gdy Ň płomie ı jest skutkiem ognia jarz Ģ cego si ħ w
drzewie.
4. Mo Ň emy wi ħ c powiedzie ę o duszy b ħ d Ģ cej w stanie przeobra Ň enia w miło Ļę , Ň e jej zwykły
stan podobny jest do sytuacji drzewa, które ustawicznie spala ogie ı ; aktami za Ļ tej duszy jest
płomie ı rodz Ģ cy si ħ z ognia miło Ļ ci, tym wi ħ kszy, im silniejszy jest ogie ı zjednoczenia. W tym
płomieniu ł Ģ cz Ģ si ħ i wznosz Ģ akty woli, porywane i pochłoni ħ te przez Ň ar Ducha ĺ wi ħ tego; ma
to podobie ı stwo z aniołem, który wzniósł si ħ do Boga w płomieniach ofiary Manuego (Sdz 13,
20).
Dlatego dusza w tym stanie nie mo Ň e wykonywa ę owych aktów, je Ļ li Duch ĺ wi ħ ty nie wykonuje
ich wszystkich i nie pobudza jej do nich. Wskutek tego wszystkie jej czynno Ļ ci s Ģ boskie, jako
Ň e jest pobudzona i działa pod wpływem Boga.
5
St Ģ d, ilekro ę ten płomie ı gorzeje i napełnia j Ģ miło Ļ ci Ģ pełn Ģ słodyczy i boskiego orze Ņ wienia,
wydaje si ħ duszy, Ň e daje jej Ň ycie wieczne, gdy Ň podnosi j Ģ do Bo Ň ego działania w samym
Bogu.
5. Taki jest sposób wyra Ň ania si ħ , jakiego Bóg u Ň ywa w rozmowie z duszami oczyszczonymi,
Ļ wi ħ tymi i pełnymi ognia, jak to wyraził Dawid: "Rozpalone jest w ogniu słowo Twoje" (Ps 118,
140); równie Ň prorok: "Czy Ň moje słowa nie s Ģ jak ogie ı " (Jr 23, 29). Słowa te, jak sam Chrystus
powiedział przez Ļ w. Jana, "s Ģ duchem i Ň yciem" (J 6, 64), a czuj Ģ je dusze czyste i miłuj Ģ ce,
które maj Ģ uszy ku słuchaniu. Dusze za Ļ , które szukaj Ģ zadowolenia w innych przedmiotach, a
nie maj Ģ Ļ wi ħ tych upodoba ı , nie mog Ģ zakosztowa ę ich ducha i Ň ycia i raczej sprawiaj Ģ im one
niesmak.
Dlatego te Ň im wznio Ļ lejsze słowa mówił Syn Bo Ň y, tym wi ħ kszy czuli niektórzy niesmak, a to z
powodu swej przyziemno Ļ ci, jak to było przy zapowiedzi słodkiej i miłosnej prawdy o
Naj Ļ wi ħ tszej Eucharystii; wtedy bowiem "wielu odeszło od Jezusa" (76, 60-61. 67).
6. Lecz je Ļ li ludzie tego pokroju nie smakuj Ģ w słodyczy słów Bo Ň ych wypowiadanych w gł ħ bi
duszy, nie nale Ň y s Ģ dzi ę , Ň e ludzie inni równie Ň w nich nie smakuj Ģ ; bo jak wspomniana scena z
Ewangelii wskazuje, Ļ w. Piotr odczuł ten nadziemski smak i rzekł do Chrystusa: "Panie, do
kogó Ň pójdziemy! Ty masz słowa Ň ywota wiecznego" (J 6, 29). Samarytanka równie Ň
zapomniała o wodzie i dzbanie dla słodyczy słów Bo Ň ych (J 4, 28).
Gdy wi ħ c dusza jest blisko Boga, cała przeobra Ň ona w płomie ı miło Ļ ci, w którym si ħ jej udziela
Ojciec, Syn i Duch ĺ wi ħ ty, czy Ň nieprawdopodobnym b ħ dzie powiedzenie, Ň e ju Ň smakuje nieco
Ň ycia wiecznego, chocia Ň jeszcze niedoskonale, gdy Ň nie pozwala na to Ň ycie ziemskie? Tak
wzniosła jest rozkosz wskutek tego ognia, jak w niej rozpala Duch ĺ wi ħ ty, Ň e daje jej smak tego,
co zawiera w sobie Ň ycie wieczne i dlatego nazywa ona ten płomie ı Ň ywym; nie znaczy to, Ň e
nie był on zawsze Ň ywym, lecz Ň e działa w niej tak, i Ň ona Ň yje duchowo w Bogu i odczuwa
Ň ycie Bo Ň e, jak to wyra Ň a Dawid: "Serce moje i ciało moje uweseliły si ħ do Boga Ň ywego" (Ps
83, 3). Nie było tu konieczne wyra Ň enie " Ň ywy", gdy Ň Bóg zawsze takim jest, lecz u Ň ył go
psalmista dlatego, by da ę zrozumie ę , Ň e duch i uczucie Ň ywo odczuwały Boga poruszane w
Bogu. I to znaczy weseli ę si ħ do "Boga Ň ywego", czyli do Ň ycia Bo Ň ego i Ň ycia wiecznego.
Dlatego Dawid mówi "Bóg Ň ywy", bo Ň ywo Go odczuwał; chocia Ň jeszcze nie doskonale, lecz
jakby w przebłysku Ň ycia wiecznego.
Tu wi ħ c, w tym płomieniu, dusza Ň ywo odczuwa Boga, podoba sobie w Nim z takim smakiem i
słodycz Ģ , i Ň woła:
O Ň ywy płomieniu miło Ļ ci,
Jak czule rani sił Ģ Ň aru twego,
7. to znaczy: jak słodko dotykasz [mi ħ ] swym Ň arem. Jest bowiem ten płomie ı płomieniem Ň ycia
Bo Ň ego; rani słodycz Ģ tego Ň ycia w takim stopniu i tak dogł ħ bnie, Ň e dusza rozpływa si ħ w
miło Ļ ci. I dzieje si ħ z ni Ģ to samo, co z oblubienic Ģ z Pie Ļ ni nad pie Ļ niami, któr Ģ tak owładn ħ ły
uczucia miło Ļ ci, i Ň si ħ rozpływała; mówi bowiem: "Dusza moja rozpłyn ħ ła si ħ , gdy mówił
Oblubieniec" (5, 6). Bo takie s Ģ w duszy skutki słów Bo Ň ych.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin