29
INSTYTUT PSYCHIATRII i NEUROLOGII
Narodowy Program
Ochrony
Zdrowia Psychicznego
(projekt)
Współpraca:
Jacek Wciórka, Ludmiła Boguszewska, Włodzimierz Brodniak, Czesław Czabała, Marek Jarema, Wanda Langiewicz, Katarzyna Prot, Stanisław Pużyński, Elżbieta Słupczyńska,
Warszawa, 18 grudnia 2006
Spis Treści
Spis Treści 2
Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego 3
OCENA SYTUACJI 4
1 Priorytet dla zdrowia psychicznego w krajach Unii Europejskiej 4
2 Ochrona zdrowie psychicznego w Polsce – główne problemy 5
2.1 Zagrożenia dla zdrowia psychicznego 5
2.2 Podstawy prawne 9
2.3 Zasoby instytucjonalne i społeczne systemu ochrony zdrowia psychicznego 9
2.4 Poziom finansowania 12
3 Geneza programu i spodziewane korzyści jego wprowadzenia 14
3.1 Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie jego zaburzeniom 14
3.2 Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym 14
3.3 Rozwój badań naukowych i systemów informacji z zakresu ochrony zdrowia psychicznego 15
Cele Programu 17
1 CEL 1. Promowanie zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym, poprzez: 17
1.1 Działania w zakresie upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. 17
1.2 Działania w zakresie zapobieganie zaburzeniom psychicznym i przeciwdziałanie nietolerancji, wykluczeniu i dyskryminacji osób z problemami zdrowia psychicznego 18
1.3 Działania w zakresie tworzenie instytucji poradnictwa i pomocy w kryzysach 18
2 CEL 2. Zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbędnych do życia w środowisku społecznym (w tym rodzinnym, zawodowym) poprzez systemowe upowszechnienie: 19
2.1 Działania w zakresie upowszechnienia środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej: 19
2.2 Działania w zakresie upowszechnienia zróżnicowanych form pomocy i oparcia społecznego 21
2.3 Działania w zakresie upowszechniania udziału w życiu zawodowym 21
2.4 Działania w zakresie koordynacji różnych form opieki i pomocy 22
1. CEL 3. Rozwój badań naukowych i systemów informacji z zakresu ochrony zdrowia psychicznego 23
Etapy realizacji (harmonogram) 25
1 Etap 1 - przygotowawczy 25
2. Etap 2 – właściwa realizacja 25
Źródła finansowania i oCena Kosztów 26
1 Źródła finansowania: 26
2 Ocena kosztów: 26
ANEKSY 27
Załącznik 1. Zarys modelu CENTRUM ZDROWIA PSYCHICZNEGO 27
Załącznik 2. Proponowane wskaźniki dostępności (minimalne) w opiece psychiatrycznej. 28
Załącznik 3. Oczekiwane docelowe wskaźniki zatrudnienia wybranych zawodów istotnych dla psychiatrycznej opieki zdrowotnej 29
Nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego
Także w Polsce, mimo wielu jeszcze zapóźnień, zaniedbań i uprzedzeń, zdrowie psychiczne zaczyna być traktowane jako nieodłączny składnik zdrowia. Można żywić nadzieję, że zyska zrozumienie i będzie skłaniać do działania na rzecz zasadniczej zmiany podejścia wobec związanych z nim problemów społecznych i ekonomicznych.
Bo, niestety nadal jeszcze dominującym odczuciem wobec problemów zdrowia psychicznego jest przerażenie i bezradność lub obojętność. Zbyt wielka też rolę odgrywają nieracjonalne stereotypy otwierające drogę społecznemu napiętnowaniu, nierówności i wykluczeniu osób z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Zbyt często udzielana im pomoc nie jest dostatecznej jakości – a warunki, w jakich jest udzielana, zbyt często bywają niegodne i poniżające. Zbyt rzadko wreszcie tworzone są warunki do gromadzenia wiedzy i informacji na temat zdrowia i zaburzeń psychicznych przydatnych dla przyszłych pokoleń.
Zdrowie psychiczne może i powinno także w naszym kraju stać się istotną wartością – wyzwaniem dla polityki społecznej i zdrowotnej państwa oraz przedstawicielstw samorządowych, a zwłaszcza wyzwaniem do:
- promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania jego zaburzeniom – tzn. tworzenia możliwości nabywania wiedzy i umiejętności przydatnych w osiąganiu dobrego samopoczucie psychicznego i w przezwyciężaniu nieuniknionych kryzysów życiowych bez popadania w bezradność, rezygnację czy nieprzystosowanie – w miejscu nauki lub pracy, w rodzinach, we wspólnotach lokalnych, a także wobec różnych grup wyróżniających się szczególnym ryzykiem powstawania zaburzeń,
- unowocześnienia opieki psychiatrycznej według modelu środowiskowego - by była dostępna, równa, sprawna i godna, by chroniła i umacniała więzi oraz pozycję społeczną cierpiącej osoby, respektowała prawa obywatelskie chorych i zachęcała ich do odpowiedzialności, podtrzymywała nadzieję, udostępniała oparcie lokalnej wspólnoty i uczestnictwo w jej życiu, wspomagała ich rodziny chorych.
- prowadzenia badań i budowanie systemów informacyjnych – by następnym pokoleniom przekazać uporządkowaną, wiedzę na temat zdrowia psychicznego, przydatną do proponowania metod jego promocji i ochrony, zapobiegania jego zaburzeniom, skutecznego przywracania zdrowia i zapewnienia odpowiedniej jakości życia,
Takie są zasadnicze motywy i cele tego Programu.
OCENA SYTUACJI
Reprezentanci ministerstw zdrowia 53 krajów europejskiego regionu WHO uczestniczący wraz z przedstawicielami Komisji Europejskiej i Rady Europy w Europejskiej Konf...
kandek