Studiujący pracownik - urlop szkoleniowy

Stan prawny: 2008-12-09 14:22

Celem urlopu szkoleniowego jest umożliwienie pracownikowi uczestnictwa w zajęciach dydaktycznych oraz właściwego przygotowania się do egzaminów. Urlopy udzielane są w dniach roboczych.

Czytaj także:

·         Za co i w jaki sposób można ukarać pracownika

·         Telepraca szansą dla pracodawców i pracowników

·         Kodeks granicą odpowiedzialności

Pracownikowi, który podejmuje naukę w szkole na podstawie skierowania zakładu pracy, przysługują urlop szkoleniowy i zwolnienie z części dnia pracy. Wymiar tego zwolnienia reguluje § 7 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (DzU nr 103, poz. 472 ze zm.).

Zgodnie z tym przepisem wymiar urlopu szkoleniowego w każdym roku studiów w szkole wyższej, przeznaczonego na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów, wynosi dla pracownika skierowanego: na studia wieczorowe - 21 dni roboczych, a na studia zaoczne - 28 dni roboczych. Natomiast w ostatnim roku studiów pracownikowi skierowanemu przysługuje dodatkowo 21 dni roboczych urlopu szkoleniowego na przygotowanie pracy magisterskiej (dyplomowej) oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu magisterskiego (dyplomowego). Okresy te są płatne według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Celem urlopu szkoleniowego jest umożliwienie pracownikowi uczestnictwa w zajęciach dydaktycznych oraz właściwego przygotowania się do egzaminów. Urlopy te udzielane są w dniach roboczych, w tym również w dniach dodatkowo wolnych od pracy, na wniosek pracownika, zgodnie z przedstawionym przez niego harmonogramem zajęć. W obowiązującym stanie prawnym sobota nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu przepisów ustawy z 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy (DzU nr 4, poz. 28 ze zm.). Jeżeli tak wynika z rozkładu czasu pracy, dniem wolnym od pracy może być również inny dzień tygodnia.

Jeżeli pracownik wystąpił z wnioskiem o udzielenie tego urlopu tylko na dzień poprzedzający dzień wolny od pracy, np. piątek to do urlopu szkoleniowego nie należy wliczać dnia wolnego od pracy wynikającego z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Natomiast gdy ten sam pracownik wystąpiłby o udzielenie kilkudniowego urlopu szkoleniowego (np. od czwartku do wtorku (przy założeniu, że sobota jest wolna), wówczas ten dzień wolny powinien być wliczony do tego urlopu.

Urlop szkoleniowy, ze względu na inne przeznaczenie, nie może być traktowany na równi z urlopem wypoczynkowym. Nie stosuje się do niego przepisów rozdziału I działu VII Kodeksu pracy. Sobota lub inny dzień wolny od pracy przewidziany u danego pracodawcy może być w związku z tym wliczony do przysługującego wymiaru urlopu szkoleniowego.

Źródło: INFOR

Artykuł z dnia: 2008-08-18, ostatnia aktualizacja: 2008-12-09 14:22

Spodobał Ci się ten artykuł? A może przyda Ci się w przyszłości? Dodaj go do "Mojego serwisu"

Urlop szkoleniowy

Pracownik ma prawo kształcić się i podnosić swoje kwalifikacje zawodowe. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, pracodawca powinien mu to ułatwić. Podnoszenie kwalifikacji następuje poprzez naukę w szkole albo w formach pozaszkolnych. Doskonalący się pracownik może uzyskać urlop szkoleniowy lub urlop bezpłatny na naukę. Może też być wsparty finansowo przez zakład pracy. To, na jakie przywileje może liczyć, zależy przede wszystkim od tego, czy został skierowany na naukę, czy też podjął ją z własnej inicjatywy.

Pracodawca zobowiązany jest ułatwiać pracownikowi podnoszenie kwalifikacji zawodowych – tak wynika z art. 17 i art. 94 pkt 6 Kodeksu pracy. Pracodawca może udzielić konkretnej pomocy kształcącemu się pracownikowi. Zasady, na jakich udzielana jest ta pomoc, określają przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. (patrz: podstawa prawna).

Kształcenie dorosłych odbywa się w formach:

·         szkolnych – w szkołach podstawowych, ponadpodstawowych i wyższych,

·         pozaszkolnych – w postaci studiów podyplomowych, kursów, seminariów, staży itp.

KSZTAŁCENIE W FORMACH SZKOLNYCH

Ze skierowaniem

Pracujesz i chcesz się dokształcać? Możesz wystąpić do szefa o skierowanie na podniesienie kwalifikacji zawodowych. Jeżeli pracodawca zainteresuje się Twoją ofertą i skieruje Cię do szkoły, przysługuje Ci urlop szkoleniowy i zwolnienie z części dnia pracy.

Wymiar urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju szkoły, w której będziesz się uczyć.

Gdy podejmujesz naukę w szkole ponadpodstawowej, przysługuje Ci:

·         6 dni roboczych na przystąpienie do egzaminów końcowych, w tym egzaminów eksternistycznych – dotyczy to wszystkich typów szkół ponadpodstawowych,

·         6 dni roboczych na przystąpienie do egzaminu dojrzałości,

·         12 dni roboczych w każdym roku szkolnym na udział w zajęciach obowiązkowych (konsultacjach) – w przypadku nauki w systemie zaocznym,

·         zwolnienie z części dnia pracy nieprzekraczające 5 godzin tygodniowo, jeśli czas pracy nie pozwala na punktualne przybycie na zajęcia – w szkole wieczorowej.

Jeżeli kształcisz się w szkole pomaturalnej, wieczorowej lub zaocznej, pracodawca udzieli Ci urlopu w wymiarze wskazanym powyżej (z wyjątkiem 6 dni na egzamin maturalny).

W przypadku nauki w szkole wyższej na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów masz zagwarantowane:

·         21 dni roboczych – na studia wieczorowe,

·         28 dni roboczych – na studia zaoczne.

W ostatnim roku studiów dodatkowo możesz wykorzystać 21 dni roboczych urlopu szkoleniowego na przygotowanie pracy magisterskiej (dyplomowej) oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu magisterskiego (dyplomowego).

Jeśli uczysz się w systemie mieszanym, przysługuje Ci urlop szkoleniowy lub zwolnienie z części dnia pracy:

·         w części przewidzianej na kształcenie w systemie dziennym – na czas trwania obowiązkowych zajęć,

·         w części przewidzianej na kształcenie w systemie wieczorowym i zaocznym – w wymiarze proporcjonalnym do czasu trwania nauki w danym systemie.

Firma, która kieruje Cię na naukę, zawiera z Tobą umowę określającą wzajemne prawa i obowiązki. Pracodawca zabezpiecza w ten sposób swoje interesy, dla Ciebie umowa staje się gwarantem przysługujących Ci przywilejów.

W umowie zwykle wskazuje się:

·         formę kształcenia i tryb nauki (zaoczny, wieczorowy),

·         termin rozpoczęcia nauki i czas jej trwania,

·         wymiar urlopu szkoleniowego,

·         zakres ewentualnych dodatkowych świadczeń przyznanych pracownikowi przez pracodawcę.

Pracodawca może w umowie ustalić czas odpracowania nauki. Oznacza to, że po ukończeniu szkoły masz obowiązek przepracować w firmie określony w umowie czas. Okres ten nie powinien być jednak dłuższy niż 3 lata.

Pamiętaj, że w czasie urlopu szkoleniowego przysługuje Ci wynagrodzenie, którego wysokość obliczana jest tak samo jak w przypadku urlopu wypoczynkowego.

Co ważne, zakład pracy może również przyznać Ci dodatkowe świadczenia, przykładowo:

·         zwrócić koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia na zasadach obowiązujących przy podróżach służbowych na obszarze kraju, o ile nauka odbywa się w innej miejscowości niż Twoje miejsce zamieszkania i miejsce pracy,

·         pokryć koszty podręczników i innych materiałów szkoleniowych,

·         pokryć opłaty za naukę pobierane przez szkołę,

·         udzielić dodatkowego urlopu szkoleniowego.

Gdy powtarzasz semestr lub rok z powodu niezadowalających wyników w nauce, firma może odmówić udzielania wszystkich świadczeń przez okres powtarzania semestru lub roku.

W umowie, którą zawiera z Tobą Twój pracodawca, może się znaleźć zapis o konieczności zwrotu firmie poniesionych kosztów w całości lub w części, jeżeli:

·         bez uzasadnionych przyczyn przerwiesz naukę lub jej nie podejmiesz,

·         po zakończeniu nauki, mimo „okresu odpracowywania”, rozwiążesz stosunek pracy za wypowiedzeniem albo porzucisz pracę.

Zwrot kosztów nie następuje, gdy rozwiązanie stosunku pracy zostało spowodowane:

·         szkodliwym wpływem wykonywanej pracy na Twoje zdrowie, stwierdzonym orzeczeniem lekarskim, gdy zakład pracy nie przeniósł Cię do innej pracy w terminie wskazanym w orzeczeniu,

·         brakiem możliwości dalszego zatrudnienia ze względu na inwalidztwo lub utratę zdolności do wykonywania dotychczasowej pracy,

·         przeprowadzką do innej miejscowości w związku ze zmianą miejsca zatrudnienia małżonka,

·         przeprowadzką do innej miejscowości ze względu na zawarcie związku małżeńskiego z osobą zamieszkałą w tej miejscowości.

Bez skierowania

Jeśli podejmujesz naukę z własnej inicjatywy, czyli bez skierowania pracodawcy, nie nabywasz uprawnień przysługujących pracownikowi skierowanemu.

Pracodawca nie ma obowiązku udzielać Ci płatnego urlopu szkoleniowego, czy też zwalniać Cię z części dnia pracy za wynagrodzeniem. Może jednak pójść Ci na rękę i dać kilka wolnych dni np. na naukę do egzaminu końcowego.

Gdy chcesz się dokształcać, możesz ubiegać się o urlop bezpłatny i o zwolnienie z części dnia pracy w wymiarze ustalonym w porozumieniu z firmą. Aby uzyskać urlop, składasz stosowny wniosek. Wprawdzie nie otrzymujesz wówczas wynagrodzenia, ale – co istotne – okres urlopu jest wliczany do okresu zatrudnienia w zakresie uprawnień wynikających z Kodeksu pracy.

Szef może nie zgodzić się na Twój urlop. Urlop bezpłatny nie ma bowiem charakteru obligatoryjnego. To, czy go uzyskasz, czy nie, zależy wyłącznie od dobrej woli przełożonego.

Oprócz udzielenia zgody na urlop bezpłatny, pracodawca może także pokryć koszty związane z nauką, np. koszty przejazdu, zakwaterowania i wyżywienia, zakupu podręczników oraz opłaty za naukę.


KSZTAŁCENIE W FORMACH POZASZKOLNYCH

Podstawowymi formami kształcenia, dokształcania, a także doskonalenia w formach pozaszkolnych są studia podyplomowe, kursy i seminaria. W miarę potrzeby mogą być także organizowane inne formy, tj. staże zawodowe, staże specjalizacyjne, praktyki zawodowe, samokształcenie kierowane.

Ze skierowaniem

Jeśli pracodawca skieruje Cię na dokształcanie w formach pozaszkolnych, przysługuje Ci:

·         zwrot kosztów uczestnictwa, w tym zakwaterowania, wyżywienia i przejazdu,

·         urlop szkoleniowy na udział w obowiązkowych zajęciach oraz zwolnienie z części dnia pracy płatne według zasad obowiązujących przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.

Wymiar urlopu oraz zwolnienia zależy od tego, w jakiej formie szkolenia uczestniczysz.

Gdy szef wyśle Cię na zaoczne studia podyplomowe, masz prawo do urlopu szkoleniowego w wymiarze do 28 dni roboczych na udział w obowiązkowych zajęciach w ciągu całego okresu trwania nauki.

W przypadku wieczorowych studiów podyplomowych oraz kursów i seminariów, możesz liczyć na zwolnienie z części dnia pracy do 5 godzin tygodniowo, jeżeli Twój czas pracy nie pozwala na punktualne przybycie na zajęcia.

Na udział w obowiązkowych konsultacjach przysługuje Ci:

·         do 2 dni roboczych w miesiącu – na kursy zaoczne,

·         do 3 dni roboczych w całym okresie samokształcenia – na samokształcenie kierowane.

Dodatkowo, pracodawca ma obowiązek udzielić Ci do 6 dni roboczych urlopu szkoleniowego na przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów końcowych. Dotyczy to:

·         wieczorowych i zaocznych studiów podyplomowych,

·         kursów wieczorowych i zaocznych oraz seminariów,

·         samokształcenia kierowanego,

·         staży zawodowych lub specjalizacyjnych odbywanych przez pracowników podstawowej działalności służby zdrowia oraz przez nauczycieli akademickich i pracowników naukowych świadczących usługi w zakresie podstawowej działalności służby zdrowia.

O tym, ile dni wolnego dostaniesz, decyduje pracodawca w zależności od czasu trwania szkolenia i egzaminów.

Pracodawca, który kieruje Cię na studia podyplomowe, kurs lub seminarium, może zawrzeć z Tobą stosowną umowę. Obowiązują tu te same zasady co w przypadku kształcenia w formach szkolnych.

Zawarcie umowy nie jest konieczne, gdy zakład pracy nie uzależnia wydania skierowania na szkolenie od tego, czy pracownik zobowiąże się przepracować w firmie po ukończeniu nauki określony czas, a w razie niedotrzymania zobowiązania – zwrócić część lub całość kosztów poniesionych przez pracodawcę.

Bez skierowania

Jeżeli podejmujesz naukę w formach pozaszkolnych z własnej inicjatywy, czyli bez skierowania pracodawcy, możesz ubiegać się o urlop bezpłatny i zwolnienie z części dnia pracy bez zachowania prawa do wynagrodzenia, w wymiarze ustalonym w porozumieniu z zakładem pracy.

Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu zatrudnienia w zakładzie pracy.


KOŃCZYSZ NAUKĘ, TRACISZ PRAWO DO URLOPU

Po zakończeniu kształcenia niewykorzystany urlop szkoleniowy przepada. Urlopu tego udziela się bowiem w konkretnym celu, tj. na udział w obowiązkowych zajęciach czy też na przygotowanie się lub przystąpienie do egzaminów.


URLOP SZKOLENIOWY DLA APLIKANTA RADCOWSKIEGO

Gdy zatrudniasz aplikanta radcowskiego, masz obowiązek zwolnić go z pracy na czas zajęć szkoleniowych. Aplikantowi przysługuje również płatny urlop na przygotowanie się do egzaminu radcowskiego. Przywileje te ma tylko aplikant. Kandydat przygotowujący się do egzaminu konkursowego na aplikację radcowską może liczyć jedynie na wolne w dniu, w którym zdaje test.

Nabór na aplikację radcowską przeprowadza się w drodze egzaminu konkursowego. O wpis na listę aplikantów kandydat może ubiegać się dopiero po przeprowadzeniu egzaminu na podstawie uchwały okręgowej izby radców prawnych. Uzyskanie pozytywnej oceny uprawnia kandydata do złożenia wniosku o wpis na listę aplikantów. Kandydat może to zrobić w ciągu 2 lat od ogłoszenia wyników.

Aplikacja radcowska trwa 3,5 roku. Jej celem jest przygotowanie aplikanta do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu radcy prawnego. Aplikację odbywa się w kancelarii radcy prawnego, spółce radców prawnych lub radców prawnych i adwokatów albo w jednostkach organizacyjnych oraz co najmniej przez rok – w sądzie, kancelarii notarialnej i prokuraturze.

Jeśli pracownik jest wpisany na listę aplikantów, pracodawca zobowiązany jest zwolnić go od pracy na czas zajęć szkoleniowych lub praktyk aplikanckich. Szef nie może żądać od aplikanta, by odpracował dni lub godziny, w które nie było go w pracy. Pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia.

Pracodawca powinien zapewnić aplikantowi 30 dni płatnego urlopu na przygotowanie się do egzaminu radcowskiego.


PODSTAWA PRAWNA

1) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. z 1993 r. Nr 103, poz. 472 z późn. zm.);
2) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. z 1997 r. Nr 2, poz. 14 z późn. zm.);
3) Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.);
4) Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 123, poz. 1059 z późn. zm.).

W artykule wykorzystałam materiały ze stron www.podatki.pl i www.rp.pl.

Urlop szkoleniowy przysługuje pracownikowi na mocy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych. W rozumieniu wskazanego rozporządzenia przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych rozumie się kształcenie w szkołach dla dorosłych i szkołach wyższych oraz kształcenie, dokształcanie, a także doskonalenie w formach pozaszkolnych. Podnoszenie kwalifikacji może odbywać się w systemie dziennym, wieczorowym, zaocznym, samokształcenia kierowanego, eksternistycznym lub systemie mieszanym na podstawie skierowania zakładu pracy lub bez takiego skierowania. Zgodnie z paragrafem 4 powyższego rozporządzenia pracownikowi podejmującemu naukę w szkole na podstawie skierowania zakładu pracy przysługuje między innymi prawo do urlopu szkoleniowego. Jeżeli zaś pracownik podejmie naukę w szkole bez skierowania zakładu pracy, pracodawca będzie mógł mu udzielić tylko i wyłącznie urlopu bezpłatnego. Wymiar urlopu szkoleniowego zależy od rodzaju szkoły w której pracownik podjął naukę na podstawie skierowania pracodawcy. Przykładowo przewidziany jest on dla kształcenia w każdej szkole wyższej na udział w obowiązkowych zajęciach oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminów.

Urlop szkoleniowy jeszcze tylko przez rok

Tylko przez rok pracownicy skierowani na dokształcenie będą mieli prawo do urlopu szkoleniowego i zwolnień z dnia pracy na obecnie obowiązujących zasadach.

Zobacz także:

·         Sędziowie zdecydują o urlopie szkoleniowym

·         Pracodawca zapłaci za naukę pracownika

ORZECZENIE

Trybunał Konstytucyjny uznał art. 103 kodeksu pracy za niezgodny z art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Wyrok ten oznacza, że moc obowiązującą utraci rozporządzenie z 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz.U nr 103, poz. 472 z późn. zm.). Nie będzie już zatem podstawy prawnej do udzielania urlopów szkoleniowych pracownikom skierowanym np. na studia oraz zwolnień z części dnia pracy, jeżeli czas pracy nie pozwala na punktualne przybycie na zajęcia. Z kolei, jeśli pracownik nie zobowiąże się umownie do przepracowania odpowiedniego czasu w firmie, która skierowała go np. na studia, nie będzie ona miała podstawy prawnej do żądania zwrotu części kosztów, jakie poniosła w związku z podwyższaniem kwalifikacji zawodowych (jeśli pracownik rozwiąże z nią stosunek pracy).

- Zawarte w art. 103 kodeksu pracy upoważnienie do wydania rozporządzenia w sprawie podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników nie zawiera wytycznych dotyczących treści tego aktu oraz w sposób nazbyt szeroki określa zakres spraw przekazanych do uregulowania w rozporządzeniu - mówi Mirosław Granat, sędzia sprawozdawca.

Dodaje, że rozporządzenie może tylko...