poczatki_biografistyki.pdf

Początki biografistyki. Swetoniusz Żywoty Cezarów

Swetoniusz znakomity biograf cesarski. Brak własnego życiorysu. Do dziś przetrwały znikome

informacje o jego życiu. Urodzony ok.69 r.n.e Jego ojciec: trybun wojskowy. Najwięcej

informacji o Swetoniuszu czerpiemy z listów jego przyjaciela Plimiusza Młodszego. Wraz z

nim i Tacytem stanowili, swego czasu „triumwirat literacki”. Po śmierci Plimiusza Mł.

Protektorat Nad Swetoniuszem objął Caius Septicius, za jego sprawą(był protektorem

pretorianów) został sekretarzem cesarskim. To najlepszy okres twórczości, na który przypada

wydanie „ Żywotów cezarów” ok. 120r., dedykowane Septiuszowi( dedykacja zaginęła) w

122r. wpadli w niełaskę cesarza i obu zdymisjonował.

„Żywoty..” jedyny zachowane dzieło. Zawiera 12 żywotów cezarów. Pierwsze 6 ksiąg julijsko-

klaudyjskie, po 1 żywot każda, w 7 księdze rok 3 cesarzy (69r.n.e), w 8 żywoty Flawiuszy.

Swetoniusz był uzupełnieniem Tacyta. Nie dorównywał mu artyzmem.

Biografia jako gatunek literacki wywodzi się z Grecji. Dziedzina pośrednia między literaturą a

nauką.

Pierwsi przedstawiciele:

Arystoksenos z Tarentu (ok.330r.p.n.e) „Żywoty” liczne anegdoty

Antygonos z Karystos na Eubei( pocz. III w.p.n.e) „żywoty filozofów”

Satyros z Kalatis na wybrzeżu Pontu(ok.200p.n.e)

styl literacko-anegdotowy „Żywot

Eurypisesa” w formie dialogu

Hermippa ze Smyrny (biogram perypatetyczny)

Biografia filologii aleksandryjskiej ściśle naukowa, chronologia, tabelki z cechami, temat:

wyłącznie poeci i uczeni

Rzymianie: Warron „Imagines” biograficzno-antykwarskie

Korneliusz Nepos: „ Zywoty Katona i Attyka. Brak wyraźnej koncepcji literackiej. Rozwinęło

się za cesarstwa.

Swetoniusz , zastosowanie biografii aleksandryjskiej. Jego biografie składają się z 3 części: I

opis chronologiczny życia cesarza, II rubryki cnót i wad; cech fizycznych i duchowych tzw.

Species, III opis śmierci cesarza poprzedzonej znakami wieszczymi. Podział nie zakładał

ścisłego oddzielenia części, w różnych Żywotach miały różną długość i proporcje.

Wpływ rzymskiej tradycji na dzieło Swetoniusza:

 Nota cenzorska- zawierała spis występków obywatela,

 Elogium- napis nagrobny chwalący zmarłego,

 Laudatio funebris-

pochwała pośmiertna

zmarłego(biografie Swet.też)

honores -

wyliczenie

urzędów

zaszczytnych,

res

gestie- czyny

wojenne,

mores- obyczaje

zmarłego.

 Res gestae divi Augusti-

dokładny zestaw działalności cesarza Augusta jego

autorstwa.(styl i budowa)

Treśc bogata w opisy typowo rzymskiego życia.

Ocena dzieła Swetoniusza: W przeciwieństwie do Plutarcha ( aspekty ogólne, własne

refleksje) skupia się na faktach. Choć przez łączenie w grupy pewnych faktów uwypuklał

określone cechy charakteru to wydarzenia są suchą, rzeczową i detaliczną relacją. W

przeciwieństwie do Tacyta, który w swym dziele stosuje artystyczną, czasem tragiczną

kreację wydarzeń np. śmierć Agrypiny. Swetoniusz wykorzystywał wszelkie zdobyte

materiały od dokumentów państwowych do ‘ ulicznych piosenek”. Prostota stylu, brak

ornamentyki retorycznej= koncentracja na faktach, realizm.

Swetoniusz historyk:

Choć nie był historykiem jego dzieło ma ogromne znaczenie w historycznej rekonstrukcji

zdarzeń wieku I , gdyż „ Annales”i „Historiae” Tacyta nie zachowały się w całości. W pracy

literackiej Swetoniusz opierał się na pierwszorzędnych: autobiografiach cesarzy ich mowach i

listach, protokołach zebrań senatu, dziennikach urzędowych, edyktach urzędników, ulotkach

wyborczych, zbirach anegdot. Miał do nich dobry dostęp jako urzędnik cesarski.

Wykazywał się zmysłem historycznym( rzadkim w starożytności) Poddawał krytyce i

polemizował ze sprzecznymi przekazami historycznymi, docieka prawdy (np. miejsca

urodzenia Kaliguli). Poza nielicznymi uwagami krytycznymi, Swetoniusz jest obiektywny

„kryje się zupełnie poza źródłami, których przytoczeniem zadowala się” w opozycji do Tacyta,

który „dał własna koncepcję dziejów”. Relacje, z których czerpał były różnej wartości i

wiarygodności a on sam nie potrafił oddzielić informacji waznych od mniej waznych.

 Zgodność językowa z Plutarchem i Tacytem,

 Obojętność chronologiczna(podaje jedynie daty urodzin cezarów)

 Rozkład dzieła przypadkowy, nieprzejrzysty.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: