30
Controling – to proces sterowania zorientowany na wynik przedsiębiorstwa realizowany przez planowanie, kontrolę i sprawozdawczość.
Rachunkowość zarządcza jest częścią wspólną controlingu strategicznego i operacyjnego.
Controling jest to system wspomagania kierownictwa przedsiębiorstwa w procesie operacyjnego i strategicznego zarządzania, orientujący decyzje i działania kierownictwa wszystkich szczebli zarządzania na globalne cele przedsiębiorstwa jako całości.
Controling strategiczny jest procesem obejmującym prognozowanie i planowanie, w którym naczelny zarząd decyduje o najważniejszych kwestiach związanych z polityką firmy w zakresie strategii produktu, jak i strategii marketingu.
Wspomaga kierownictwo w procesie: planowania, motywowania, kontrolowania.
Strategia produktu – przedmiot naszej działalności.
Strategia marketingu – jak zorganizować sprzedaż naszych efektów pracy (produktów, usług)
Strategiczne zarządzanie polega na planowaniu rozwoju przedsiębiorstwa w długim okresie czasu. W zależności od branży od 5 do 10 lat.
Controling operacyjny – ukierunkowany jest na osiąganie bieżących celów w obszarze generowania zysku, wynikających z celów strategicznych. Konkretyzuje i weryfikuje koncepcje strategiczne. Zajmuje się wdrożeniem i realizacją celów strategicznych. Przekształca najważniejsze plany perspektywistyczne w plany operacyjne. Cechuje się krotkoterminowością. Bazuje na zasobach bieżących.
Do jego zadań należą:
- sterowanie wynikiem finansowym
- planowanie płynności
- kontrola rentowności.
Relacje między rachunkowością a controlingiem.
Rachunkowość finansowa dostarcza informacji dotyczących wyniku finansowego, oblicza zysk.
Rachunkowość zarządcza dostarcza narzędzi i metod efektywnego zarządzania.
Controling operacyjny – bieżące cele.
Controling strategiczny – polityka firmy.
Rachunkowość finansowa rozpoznaje sytuację w przedsiębiorstwie, dokonuje rzeczywistego pomiaru zysku, controling operacyjny rozpoznaje rzeczywiste odchylenia od planu w celu ich korygowania, a controling strategiczny możliwe i prawdopodobne odchylenia w celu ich uniknięcia (zapobiega).
Controling wykorzystuje metody rachunkowości zarządczej takie jak:
- rachunek kosztów zmiennych
- analiza CVP – analiza punktu krytycznego, punktu wyjścia
- metody analizy finansowej.
Analiza CVP – analiza punktów krytycznych, analiza progowa, analiza rentowności
Analiza: koszt – rozmiar produkcji – zysk, zajmuje się badaniem zależności pomiędzy ceną produktów, rozmiarem działalności, jednostkowymi kosztami zmiennymi, całkowitym kosztem stałym i różną strukturą sprzedaży.
Do analizy wykorzystuje się podział kosztów na koszty stałe i zmienne.
Dla menagerów bardzo użytecznym narzędziem jest w analizie CVP rachunek zysków i strat w modelu kosztów zmiennych, czyli rachunek kosztów zmiennych.
Rachunek ten można przedstawić na przykładzie (w zł):
Sprzedaż
80 000 (S)
20
100
60 000 (Kz)
15
75
Marża brutto
20 000 (Mb)
5
25 (Wm)
Koszty stałe
14 000 (Ks)
Zysk brutto
6 000 (Z)
Udział kosztów zmiennych w cenie sprzedaży - 75%, marża brutto (marża na pokrycie kosztów stałych i zysku – marża kontrybucyjna) - 25 %, czyli uzyskujemy 25 groszy na każdej 1zł sprzedaży.
Łączna marża brutto Mb = S – Kz
S – przychód ze sprzedaży
Kz – koszty zmienne
Jednostkowa marża brutto JMb = JS – JKz tj. mb = s – kz
s – jednostkowa cena sprzedaży
kz – jednostkowy koszt zmienny
Marża brutto służy w pierwszym rzędzie na pokrycie kosztów stałych, a jej nadwyżka stanowi zysk.
Marża jest wielkością stałą tak długo, jak cena sprzedaży i jednostkowe koszty stałe są stałe.
Procentowy wskaźnik marży
Mb (marża brutto) mb (marża jednostkowa)
S (sprzedaż brutto) sb (cena jednostkowa sprzedaży)
Ukazuje on zmianę marży przy zmianie sprzedaży, określa marżę przypadającą na 1 złotówkę sprzedaży.
Planując sprzedaż można obliczyć planowany zysk, np. gdy sprzedaż wzrośnie o 30 000 zł, to oczekiwana wielkość marży brutto wzrośnie o:
30 000 x 25% (Wm) = 7 500 zł
jeśli nie zmienią się koszty stałe, to te 7 500 zł będzie zyskiem.
Ks – koszty stałe
Z – zysk
Sprzedaż to liczba (wielkość) sprzedanych produktów (usług, towarow) x cena jednostkowa produktu.
Punkt krytyczny produkcji jest to taka liczba wyprodukowanych i sprzedanych wyrobów, przy jakiej pokryte są wszystkie koszty stałe i koszty zmienne, a firma nie generuje ani zysku, ani straty. Z= 0
Punkt krytyczny produkcji wyrażony jest ilościowo (sztuki, metry, kg).
Punkt krytyczny może być również wyrażony wartościowo, czyli będzie stanowić wartość sprzedanych towarów, która gwarantuje pokrycie wszystkich kosztów. Jest to wtedy punkt krytyczny sprzedaży.
Punkty krytyczne można obliczyć korzystając z jednej z trzech następujących alternatywnych metod:
1. metoda równania,
2. metoda jednostkowej marży brutto,
3. metoda graficzna.
Obliczenie punktu krytycznego produkcji Vo
1. metoda równania
Vo + p = Ks + kz x Vo + Z w tym przypadku - Z = 0
Vo + 20 = 14 000 + 15 x Vo Vo = ?
5Vo = 14 000
Tzn. musimy wyprodukować i sprzedać 2 800 szt., aby pokryć koszty i nie wygenerować ani straty, ani zysku, czyli osiągnąć punkt krytyczny.
Punkt krytyczny sprzedaży będzie wynosił:
So = Vo x p p – cena jednostkowa
So = 2 800 x 20 = 56 000 zł - punkt pokrycia kosztów
2. metoda jednostkowej marży brutto
mb mb = p – kz
Vo = 14 000 : 5 = 2 800 szt
Ks Wm – procentowy wskaźnik marży brutto
So = ------
Wm
3. metoda graficzna
Analiza zysków
a = oczekiwany zysk
Szykamy wielkości sprzedaży, która zagwarantuje nam zysk 15 000 zł
a = 15 000zł
20Va – 15Va = 29 000
Va = 29 000 : 5 = 5 800 szt
Musimy wyprodukować i sprzedać 5 800 szt, aby wygenerować zys 15 000 zł.
Ks + a
mb
Va = (14 000 + 15 000) : 5 = 5 800 szt
Wartościowo obliczymy w nastepujacy sposób:
Sa = -------------
Sa = (14 000 + 15 000) : 0,25
Sa = 29 000 : 0,25 = 116 000 zł
Musimy wyprodukować i sprzedać za 116 000zł, aby otrzymać zysk 15 000zł.
...
robo153