CYTOLOGIA
1) ROLA, SKŁAD, WYSTĘPOWANIE I ZNACZENIE GLIKOKALIX Występowanie: Glikokalix występuje na błonie komórkowej (Glikokalix jest podstawową strukturą która różni błonę komórkowąod błony biologicznej) Te warstewki cukru pokrywają ciągłą warstwą błony komórkowe w komórkach zwierzęcych (komórki roślinne nie posiadają glikokalix) Warstwy tej nie posiadają także błony wewnątrzkomórkowe (błony biologiczne - otaczające organelle komórkowe).
Skład: Glikokalix to warstewki cukrów zbudowane z krótkich łańcuchów oligosacharydowych (ok 10 cukrów prostych) Na wszystkich komórkach danego organizmu jest identyczny. Natomiast dwa organizmy mają inny glikokaliks. Rola: Identyczny skład glikokaliks na każdej komórce danego organizmu pozwala na rozpoznanie tych komórek w organizmie i podjęcie współpracy między tymi komórkami. Odmienność glikokaliks pomiędzy organizmami a tym samym odmienność antygenów transplantacyjnych może spowodować odrzucenie przeszczepionego narządu (komórki nie rozpoznają nowego glikokaliks)
Znaczenie: Regulacja transportu cząsteczek przez błony, głównie regulacja wchłaniania substancji pokarmowych. Obecność Glikokaliks w erytrocytach zapewnia określoną grupę krwi. Obecność w glikokaliks receptorów wiążących hormony. Obecność w glikokaliks antygenów transplantacyjnych. Zwiększenie ochrony komórki od czynników fizycznych i chemicznych.
2) ROZMIESZCZENIE LIPIDÓW BŁONOWYCH
Błona zbudowana jest z dwóch substancji tzn. z białek i lipidów (substancje tłuszczowe a głównie fosfolipidy i cholesterol). Błona zbudowana jest z dwóch warstw fosfolipidów gdzie ich bieguny hydrofilne zwrócone sądo środowiska zewnętrznego i do cytoplazmy, natomiast bieguny hydrofobowe zwrócone sądo siebie. Transport wody do wnętrza komórki przez dwuwarstwową błonę fosfolipidów jest niemożliwy, (woda transportowana jest dzięki drugiemu składnikowi hydrofilnym białką) struktura błony nazywana jest płynną mozaiką. Cząsteczki cholesterolu są stałym fragmentem budowy błon. Ich ilość jest zmienna. Cząsteczki te są wmontowane pomiędzy kwasy tłuszczowe fosfolipidów. Dzięki cholesterolowi ruchliwość fosfolipidów jest ograniczona co prowadzi do stabilizacji struktury błony, (zabezpieczenie przed rozpłynięciem się błony.)
3) STRUKTURA BŁONY BIOLOGICZNEJ I ZNACZENIE TYCH BŁON W KOMÓRCE
Błona biologiczna to błona wewnątrz cytoplazmatyczna leżąca na terenie cytoplazmy. Stanowi ona granicę pomiędzy poszczególnymi organellami. Dzięki uzyskaniu takiej przedziałowości w komórce eukariotycznej może odbywać się jednocześnie szereg różnorodnych reakcji metabolicznych często nawet wręcz przeciwstawnych sobie. (np. synteza związków w jednej organelli a rozpad tych samych związków w drogiej
organelli.) Błona biologiczna zbudowana jest z dwóch substancji tzn. z białek i lipidów (substancji tłuszczowych). (Patrz zadanie 2) Możemy wyróżnić kilka rodzajów białek, np. BIAŁKA POWIERZCHNIOWE - które znajdują się w jednej warstwie (zewnętrznej) fosfolipidów. Spełniająone pod dołączeniu warstwy cukrowej glikokaliks (w błonie komórkowej) funkcje Antygenową i receptorową. BIAŁKA INTERKALARNE - które przechodzą przez obie warstwy fosfolipidów tworząc pory i kanały i pompy. Dzięki czemu odbywa się transport różnych substancji przez błonę biologiczną (dyfuzja prosta, dyfuzja wspomagana, transport aktywny). Oraz spełniają funkcję enzymatyczną.
4) STRUKTURA BŁONY KOMÓRKOWEJ
Błona komórkowa jest to błona leżąca na powierzchni komórki nazywana inaczej plazmolemmą. Składa się ona z błony biologicznej oraz warstwy cukrowej glikokaliks. (opis struktury błony biologicznej zadanie 3 opis glikokaliks zadanie 1). Ważną funkcją błony komórkowej jest odgraniczenie środowiska zewnętrznego od środowiska wewnętrznego komórki. Błona biologiczna spełnia także funkcję ochronną dla komórki i organelli komórkowych przed czynnikami fizycznymi (uszkodzeniami mechanicznymi) chemicznymi oraz nadaje kształt i sprężystość komórce. Pełni rolę transportową zarówno do wnętrza komórki jak i na zewnątrz komórki (eksport), (funkcje które spełnia dzięki glikokaliks)
5) OPISZ UŁOŻENIE BŁON I FUNKCJE SIATECZKI SZORSTKIEJ Siateczka szorstka (retikulum endoplazmatyczne szorstkie) ma dość specyficzne ułożenie błon (system błon wewnątrzkomórkowych w postaci tzw. cystern.) Cysterny są to duże błony ich układ jest nierozgałęziony a światło pomiędzy cysternami jest zbliżone do siebie. Na błonach siateczki szorstkiej osadzone są rybosomy (nie sąona stale przyczepione na siateczce. Obecne są podczas translacji (syntezy białka) natomiast po zakończeniu syntezy cząsteczki białka rybosomy oddzielają się od siateczki i rozpadają w cytoplaźmie na dwie podjednostki. Połączą się one w cały rybosom i osadzą powtórnie na błonie siateczki podczas natępnej translacji nowej cząsteczki białka.
Funkcję siateczki szorstkiej: Synteza cząsteczki białka w czasie translacji, i wtępna przeróbka tej cząsteczki na terenie cystern. Synteza sterydów (wspólna cecha z siateczką gładką). Siateczka szorstka zwiększa również powierzchnię wewnętrzną komórki i odpowiada za kompartmentację (przedziałowość komórki) W KOMÓRKACH MIĘŚNIOWYCH PRZECHOWUJE JONY WAPNIA Ca 2+
6) ROLA I STRUKTURA (UŁOŻENIE) SIATECZKI GŁODKOŚCIENNEJ Siateczka głodka (retikulum endoplazmatyczne gładkie) ma odmienną budowę, tworzy ono rozgałęzione kanaliki o zmiennej średnicy.
FUNKCJE: Synteza związków lipidowych (tłuszczów), Synteza cukrów złożonych polisacharydów z cukrów prostych, np. glikogen (komórki wątroby i mięśni). MAGAZYNUJE JONY WAPNIA Ca2+ w specjalnych pęcherzykach będących częścią
siateczki gładkiej są to tzw. KALCIOSOMY. Siateczka głodka odpowiada także za detoksykację czyli przebudowę cząsteczek trucizn na substancje nietoksyczne łatwo wydalane z organizmu. (Nie posiadają jednak katalazy więc nie jest ich to główną funkcją. Katalaza to enzym który rozkłada nadtlenek wodoru H202 do wody i tlenu. Detoksykacja to także utlenienie alkocholi do aldechydów i aldechydów do kwasów).
7) WYKAŻ RÓŻNICĘ W BUDOWIE I METABOLIŹMIE KOMÓRKI PROCARIOTYCZNEJ I EUCARIOTYCZNEJ
Komórki prokariotyczne to przede wszystkim bakterie które w przeciwieństwie do komórki eukariotycznej nie posiadają: podzielonej cytoplazmy komórkowej przy pomocy błon biologicznych tzn. brak na terenie cytoplazmy organelli komórkowych. Nie posiadają one także jądra komórkowego ale posiadają materiał genetyczny w postaci DNA (genofor). Ewolucja doprowadziła do tego że komórki eukariotyczne posiadają przedziałowość cytoplazmy dzięki czemu powstały organella komórkowe. W poszczególnych organellach mogą zachodzić różne procesy czasem nawet przeciwstawne sobie (w tym samym momencie - czego nie mogliśmy stwierdzić w komórkach eukariotycznych ponieważ tam wszelkie procesy odbywały się na terenie cytoplazmy i nie mogły one zachodzić w tym samym momencie) czyli w jednej organelli zachodzi np. synteza białka a w drugiej organelli zachodzi proces rozpadu tego białka. W organizmach eukariotycznych (czyli wysoko wyspecjalizowanych w ewolucji np. człowiek) takie organella jak lizosomy (organelle fagocytujące) wykorzystywane sądo trawienia cząsteczek np. białek które się „zestarzały" i źle funkcjonują w organizmie. (Na drodze fogocytozy). Natomiast u organizmów prokariotycznych (najprostszych organizmów np. pierowtniaków) drogąfagocytozy zachodzi zachodzi proces Trawienia substancji pokarmowych.
8) SKŁAD DIKTIOSOMU
Diktiosom jest błoniastą cząsteczka Aparatu Golgiego (AG) Diktiosom składa się z szeregu błon gładkich zamkniętych w wygięte cysterny leżące jedna na drugiej w ilości 5-8 Diktiosom jest strukturą spolaryzowaną i ma dwie określone strony CIS - wypukła i TRANS - wpukła. Do składu diktiosomu zaliczamy także systemu błon otaczających cysterny w postaci pęcherzyków. Są to tzw. mikropęcherzyki (od strony wypukłej -CIS - zewnętrznej) /oraz tzw. makropęcherzyków od strony wklęsłej - TRANS -wewnętrznej. Są to pęcherzyki które odrywają się od diktiosomu./
9) POWIĄŻ STRUKTURY DIKTIOSOMU Z ODPOWIEDNIMI FAZAMI WYDZIELANIA
Zadaniem Aparatu Go...
stachowiak671