Bezpieczny Uklad Kierowniczy Fiata 126P.pdf

Bezpieczny układ kierowniczy Fiata 126p

Ogólny opis Fiata 126 p znajduje się w innym numerze. Wiele o nim informacji podały prasa, radio

i telewizja. Na Placu Defilad w Warszawie był on eksponowany przez dziesięć dni i tłum ciekawych

przyglądał się mu dokładnie ze wszystkich stron. Nie będę więc wnikał w jego zalety czy wady ani

też przeprowadzał jeszcze jednej analizy, ale w kilku kolejnych numerach postaram się opisać

bardziej szczegółowo kilka ciekawszych jego elementów.

Na pierwszy ogień weźmiemy kierownicę, a raczej układ kierowniczy.

Każdy samochód może mieć kraksę i biuro konstrukcyjne już w założeniach przewiduje środki

mające do minimum zmniejszyć ryzyko kalectwa ludzi w razie w wypadku. W tak małym

samochodzie, jak Fiat 126 p. problem ten jest szczególnie trudno rozwiązać, wszędzie bowiem

człowiek jest tutaj blisko ścian pojazdu. Pomimo to konstruktorzy z Turynu tak zaprojektowali ten

model, że wszyscy pasażerowie, jadący oczywiście z pasami bezpieczeństwa, powinni wyjść bez

szwanku przy wjechaniu na sztywną przeszkodę z prędkością 50 km/h. Zostało to osiągnięte przez

zastosowanie samonośnego nadwozia o zróżnicowanej wytrzymałości, sztywnej, nieodkształcalnej

kabinie, przez zastosowanie drzwi z usztywnieniem wewnętrznym, zdolnych przenosić zarówno

siły podłużne, jak i boczne, oraz przez zastosowanie trójczęściowej, bezpiecznej kolumny

kierownicy połączonej przegubami.

Wiadomo ze statystyki, że sztywna oś kierownicy przy czołowym uderzeniu o przeszkodę może

przebić klatkę piersiową kierowcy. Na rys. 1 i 2 pokazano, jak przed takim wypadkiem

zabezpieczono kierowcę Fiata 126 p. Na rys. 2 widać, co dzieje się z osią kierownicy przy

zderzeniu.

Jak zbudowana jest ta bezpieczna kierownica, pokazuje rysunek.

Kierownica (1) jest osadzona na osi (2) zamocowanej przez obudowę (6) do deski rozdzielczej.

Moment obrotowy wytworzony rękami kierowcy przenoszony jest następnie przez wał Cardana (8)

z dwoma przegubami (7 i 9) do skrzynki przekładniowej (11), w której umieszczony ślimak (12)

obracając się, powoduje obrót wycinka ślimacznicy (13) połączonej z osią (14) mechanizmu.

Przełożenie pomiędzy obrotem kierownicy a obrotem koła wynosi 1:13, przy czym liczba

obrotów'koła kierownicy od jednego skrajnego wychylenia kół do drugiego wynosi 3,1. Połowa tych

obrotów pozwala na uzyskanie promienia skrętu bardzo małego, bo wynoszącego tylko 4,5 m.

Mechanizm sterowania kołami jest tutaj klasyczny. Dwa drążki sterownicze (15) połączone są

przy użyciu przegubów kulistych (16) ze zwrotnicami (17) zawieszonymi na wahaczu górnym (1.3)

i resorze poprzecznym (20). Obrót kierownicy wokół osi X—X powoduje więc obrót koła wokół osi

Y—Y. Tak działa ten mechanizm w czasie jazdy.

A co dzieje się przy uderzeniu w przeszkodę? Popatrzmy jeszcze raz na rys. 2. Zmiażdżony

zderzak i maska naciskają na koło zapasowe, stanowiące jakby wewnętrzny amortyzator. Koło

atakuje skrzynię przekładniową, która, przesunąwszy się w głąb samochodu, opiera się o resor

przedni, a następnie o specjalne wzmocnienia nadwozia połączone z płytą podłogową.

(Wzmocniona część nadwozia pokazana jest na rysunku grubą linią). W czasie tej wędrówki oś

kierownicy nie przemieszcza się jednak do tyłu, bo to zagroziłoby kierowcy, ale wskutek

nieosiowości z częścią łożyskowaną w obudowie (6) wychyla się na przegubach (7 i 9) i wyłamuje z

zamocowania (4). W ten sposób uniemożliwiono przeniesienie sił poosiowych przez mechanizm

kierownicy w kierunku kierowcy.

Z opisów w prasie technicznej, między innymi z opisu zamieszczonego na okładce 11 nr

„Młodego Technika" z 1970 r., znamy wiele różnych metod zapobiegających pchnięciu kierowcy

przez „sztycę" kierownicy. System zastosowany w Fiacie 1 26 p jest - jak się wydaje - prosty, lekki i

pewny.

Nie życzymy przyszłym, licznym nabywcom Fiata 126 p katastrof, ale można mieć nadzieję, że to

rozwiązanie zwiększy dla nich szansę wyjścia cało z wypadków. Te ostatnie zaś statystycznie są

nieuchronne, chociaż zwykle sądzimy, że nas nie dotkną.

Mgr inż. Andrzej Moldenhawer

Młody Technik 1/1973

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: