MUZYKA W PRZEDSZKOLU.doc

MUZYKA W PRZEDSZKOLU

"Rytmika nie jest sztuką, nie jest celem samym w sobie, jest przygotowaniem
do wszystkich sztuk, jest wychowaniem.
Muzyka w greckim ujęciu tego słowa jest elementem pedagogicznym najwyższej
rangi i właśnie dlatego moja metoda musi pozostać na wskroś muzyczną"

Emil Jaques-Dalcroze

Nauczycielce przedszkola dana jest piękna rola wprowadzenia dziecka w świat muzyki. Umuzykalnienie dzieci w sposób systematyczny następuje w przedszkolu. Piosenka odgrywa tu ważną rolę. Dzięki niej możemy stworzyć odpowiedni nastrój. Słuchaniu jej towarzyszą przyjemne przeżycia wywołane harmonią dźwięków i rytmem. Tekst zawiera często walory poznawcze, kształcące i wychowawcze. Z tekstów piosenki można wysnuć tematy do zajęć plastycznych, technicznych i innych.
Śpiewanie jest to znakomite ćwiczenie fizyczne.
Piosenka nie tylko uczy, bawi i wychowuje, ale jest czynnikiem rekreacyjnym i dlatego należy wykorzystywać ją jak najczęściej. Coraz częściej pisze się i mówi o różnorodnych wartościach, jakie niosą ze sobą wszystkie twórcze formy zajęć w przedszkolu.
Twórcza aktywność może najpełniej wyrażać się podczas zajęć muzycznych, kiedy dziecko ma możliwość wypowiadać się głosem, grą na instrumentach oraz ruchem i to zarówno w sposób indywidualny jak i w zespole. Zwłaszcza ruch, w okresie pobytu w przedszkolu, jest tą formą ekspresji, której potrzebę dziecko odczuwa najsilniej i którą najpełniej w różnorodny sposób może zaspokajać podczas zajęć muzycznych.
Obserwujący wnikliwie swoich wychowanków nauczyciel widzi, że każda propozycja ćwiczenia muzyczno- ruchowego, w którym dzieci mogą wykazać się własną pomysłowością, przyjmowana jest przez nie z dużo większym zapałem, niż inne stereotypowe, naśladowcze formy zabaw. Wiele zależy od zrozumienia przez nauczycielkę ważności tych zagadnień, od tego, co sama reprezentuje jako człowiek i nauczyciel.

Muzyka oddziałuje w sposób wielostronny, zarówno na sferę poznawczą, jak i emocjonalną. Ma, więc wkład w wyostrzonym poznawaniu świata zewnętrznego, wpływa na rozwój myślenia (porównywanie, abstrahowanie, uogólnianie), ułatwia proces zdobywania i pogłębiania wiedzy o świecie. Poprzez różnego typu ćwiczenia muzyczno-ruchowe dzieci mogą kształcić pojęcia otaczającej je najbliższej przestrzeni i stosunki zachodzące między czasem, a przestrzenią. Obcowanie z muzyką, jej percepcja, wykonywanie i tworzenie, wpływa na umiejętność operowania strukturami w sposób logiczny.

"Muzyka zmniejsza stres, łagodzi strach, dodaje energii poprawia pamięć.
Muzyka sprawia, że ludzie są mądrzejsi."

(Jeannette Vos "The Music Revolution")

Wiek przedszkolny zaczyna kształtować świadomość muzyczną dziecka. Pierwsze kontakty z muzyką rzutują na późniejsze życie dziecka, nie tylko z punktu widzenia muzycznego, lecz ogólnego rozwoju i wiary we własne możliwości. Obcowanie z muzyką, a w szczególności z muzyką artystyczną wpływa na rozwój wrażliwości estetycznej. Dzieci łatwo przyswajają muzykę, czerpią z niej niewyobrażalne korzyści i piękno, wrażliwość, pomysłowość, wyobraźnię, muzykalność.

"Dziecko ma potrzebę klimatu,
chce świata pełnego oczarowań, a muzyka pozwala znaleźć się w tym świecie."

(J.Katie Bromham)

Muzyka towarzyszyła ludziom od czasów starożytnych. W Grecji była jedną z tzw. "siedmiu sztuk wyzwolonych" i obok m.in. retoryki, gramatyki odgrywała bardzo ważną rolę w procesach wychowawczych. Uważano, bowiem, że muzyka jest bardzo ciekawym doświadczeniem psychicznym, właściwie nieporównywalnym z żadnym innym nauczanym przedmiotem.
W muzyce występuje niewyobrażalna swoboda - nie da się jej ująć w sztywne regułki. Każdy człowiek może znaleźć coś dla siebie i na każdego działa inaczej wzbudzając różne odczucia.
Szczególnie mocno muzyka działa na dziecko w okresie jego wczesnego rozwoju. Ogromny wpływ ma środowisko i cały zasób kultury muzycznej domu rodzinnego, który ściśle współdziała z rozwojem dziecka. Dzieci, które miały styczność z muzyką we wczesnym dzieciństwie charakteryzują się zwiększoną wrażliwością - nie bez powodu używamy powiedzenia, że "muzyka łagodzi obyczaje".
Ekspresja muzyczna poprzez gest, ruch, śpiew jest znacznie bliższa dziecku niż dorosłemu człowiekowi, gdyż stanowi naturalny czynnik jego aktywności życiowej. Dzieci ucząc się tekstów piosenek pogłębiają swoje słownictwo. Już dawno psychologia stwierdziła, że ludzie łatwiej zapamiętują rzeczy, które łączą się w konkretne całości. Zajęcia muzyczne zwiększają wyobraźnię, powodują poprawę koordynacji ruchowej i działają niezwykle pobudzająco na cały organizm. Jeśli chodzi o stronę typowo fizyczną, stwierdzono, że śpiewanie zwiększa pojemność płuc oraz pozwala na zdecydowanie lepszy rozwój komór serca.
Odpowiednio poprowadzone zajęcia muzyczne wzmagają chęć rywalizacji oraz motywują dziecko do wytężonej pracy, dzięki czemu potrafi ono łatwiej przezwyciężać problemy. Jest to szczególnie ważne w przypadku dzieci nieśmiałych, anemicznych, niezdarnych.

Muzyka pełni wiele funkcji. Uczy, ponieważ pozwala zrozumieć otaczający nas świat. Bawi, gdyż dostarcza wiele radości zarówno podczas tańca jak i w innym wykorzystaniu. Rozwija , bo dziecko w toku zabaw muzycznych zaczyna rozumieć , że coś jest rytmiczne , że muzyka może być głośna i cicha , że można muzykę przedstawić ruchem . Wychowuje , ponieważ pozwala dziecku zrozumieć świat wartości społeczno - moralnych. Wspomaga rozwój emocjonalny , gdyż dziecko dzięki muzyce może wyrazić swoje pragnienia , wyobrażenia i radości . Ponadto muzyka wpływa na ogólny stan naszych podopiecznych . W czasie zabaw muzyczno - ruchowych następuje rozwój mięśni , poprawa postawy dzieci , koordynacja ruchów , poprawa pracy serca , wzmocnienie układu nerwowego, dzieci uczą się płynnego i elastycznego ruchu .

W zawodzie nauczyciela przedszkola pracuję już od 20 lat. Bardzo często wykorzystuję muzykę w pracy z dziećmi, ponieważ rozumiem jej znaczenie, zarówno dla mnie jak i dla dzieci, z którymi pracuję. Wspólnie organizujemy różnego rodzaju koncerty, muzycznie uświetniamy wszystkie uroczystości przedszkolne, dzieci poznają kompozytorów polskich, słuchają muzyki poważnej oraz rozrywkowej. Chcąc wzbogacić treści programowe zawarte w programie edukacyjnym realizowanym przez nasze przedszkole opracowałam poniższą innowację wykorzystując moje długoletnie doświadczenie w pracy z dziećmi przedszkolnymi.

Opracowała: mgr Bożena Maryjańska