Zasady rozpoznawania i leczenia bezsenności.pdf

Psychiatria

w Praktyce Klinicznej

P R A C A P O G L Ą D O W A

tom 1, nr 1, 30–39

ISSN 1899–5071

Adam Wichniak 1 , Aleksandra Wierzbicka 2 , Wojciech Jernajczyk 2

1 III Klinika Psychiatryczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie

2 Ośrodek Medycyny Snu, Zakład Neurofizjologii Klinicznej, Instytut Psychiatrii i Neurologii

w Warszawie

Zasady rozpoznawania

i leczenia bezsenności

Streszczenie

Bezsenność jest zaburzeniem polegającym na odczuwaniu przez pacjenta własnego snu jako niewystarczający

lub jako sen o złej jakości w wyniku obecności jednego lub kilku spośród następujących objawów: trudności

z zasypianiem, trudności w utrzymaniu snu, zbyt wczesne poranne budzenie się, odczuwanie snu jako niedające-

go wypoczynku. Koniecznym warunkiem rozpoznania bezsenności jest stwierdzenie jej następstw w ciągu dnia

polegających na pogorszeniu funkcjonowania lub jakości życia pacjenta. Planując leczenie osoby z bezsennością,

należy przestrzegać następujących zasad: po pierwsze — diagnoza i ewentualne leczenie przyczynowe, po dru-

gie — im dłużej trwa bezsenność, w tym większym stopniu należy uwzględniać leczenie niefarmakologicznie —

higienę snu i interwencje behawioralne, po trzecie — leki promujące sen należy stosować tak, aby nie szkodzić,

a więc nie powodować uzależnienia od leków nasennych.

Celem pracy było zwięzłe opisanie zasad diagnozowania przyczyn bezsenności, interwencji behawioralnych za-

pobiegających jej utrwalaniu się i nawrotom, leków promujących sen z uwzględnieniem leków nasennych dru-

giej generacji, leków przeciwdepresyjnych, leków przeciwpsychotycznych, leków przeciwhistaminowych, leków

i substancji dostępnych bez recepty oraz nowych możliwości leczenia bezsenności z użyciem leków będacych

w trakcie badań klinicznych.

Psychiatria w Praktyce Klinicznej 2008; 1: 30–39

słowa kluczowe: bezsenność, diagnozowanie, terapia poznawczo-behawioralna, leczenie

farmakologiczne

Wstęp

Bezsenność jest zaburzeniem polegającym na odczu-

waniu przez pacjenta własnego snu jako niewystar-

czający lub za sen o złej jakości w wyniku obecności

jednego lub kilku spośród następujących objawów:

trudności z zasypianiem, trudności w utrzymaniu snu,

zbyt wczesne poranne budzenie się, odczuwanie snu

jako niedającego wypoczynku. Aby móc rozpoznać

bezsenność, wystarczy, aby powyższe objawy doty-

czące długości i jakości snu były odczuwane przez

pacjenta subiektywnie. Z reguły nie ma konieczności

weryfikowania długości i jakości snu za pomocą spe-

cjalistycznych badań. Natomiast warunkiem koniecz-

nym rozpoznania bezsenności jest stwierdzenie na-

stępstw bezsenności w ciągu dnia polegających na

pogorszeniu funkcjonowania lub obniżeniu jakości

życia pacjenta. Najczęściej stwierdzanymi objawami

są: uczucie stałego zmęczenia, brak energii, pogor-

szenie koncentracji uwagi i sprawności poznawczej,

zmienność nastroju, drażliwość [1–3].

Bezsenność jest jednym z najczęstszych zaburzeń pro-

wadzących do zgłoszenia się pacjenta po poradę le-

karską. Występowanie kilku trwających kilkanaście

dni okresów bezsenności w okresie roku stwierdza

się u 20–40% mieszkańców krajów uprzemysłowio-

nych. Osoby te zwykle sięgają po preparaty promu-

jące sen dostępne bez recepty lub proszą o inter-

wencję lekarza pierwszego kontaktu. Poddaje się je

wtedy najczęściej leczeniu objawowemu jednym

z leków nasennych, które przeważnie są dobrze to-

lerowane i mogą być stosowane w leczeniu skoja-

Adres do korespondencji:

dr med. Adam Wichniak

III Klinika Psychiatryczna, Instytut Psychiatrii i Neurologii

Al. Sobieskiego 9, 02–957 Warszawa

tel.: (022) 458 26 54, faks: (022) 458 26 54

e-mail: wichniak@ipin.edu.pl

www.psychiatria.med.pl

Adam Wichniak i wsp., Zasady rozpoznawania i leczenia bezsenności

rzonym z innymi lekami bez ryzyka powstawania

groźnych interacji. Rzadko już podczas pierwszej

wizyty pacjenta z bezsennością lekarz znajduje czas

na dokładniejsze różnicowanie przyczyn bezsenno-

ści i interwencje mające na celu usunięcie czynników

ją utrwalających. Postępowanie takie, możliwe do

zaakceptowania przy wypisaniu pierwszego opako-

wania leku nasennego, nie może być już uznawane

za prawidłowe podczas kolejnych wizyt pacjenta. Bez-

senność może być bowiem objawem chorób psy-

chicznych lub somatycznych. Cechuje się również

dużym ryzykiem przechodzenia w zaburzenie prze-

wlekłe. Obecność przewlekłych zaburzeń snu o typie

bezsenności, to znaczy takich, które według definicji

trwają co najmniej miesiąc (a w praktyce klinicznej

przez lata) i negatywnie wpływają na jakość życia

i funkcjonowanie pacjenta, stwierdza się w krajach

uprzemysłowionych aż u 10–15% osób. Sprawia to,

że bezsenność przewlekła należy do najczęstszych

zaburzeń psychicznych. Pacjenci z bezsennością prze-

wlekłą przeważnie nie mają szans na wyzdrowienie

w wyniku terapii lekami nasennymi. Pomocne są pra-

widłowe ustalenie diagnozy, co umożliwia leczenie

przyczynowe, oraz interwencje niefarmakologiczne,

oparte na modelu poznawczo-behawioralnym po-

wstawania bezsenności, mające na celu usunięcie

czynników ją utrwalających [2–4]. Zaniedbywanie

przez lekarzy interwencji niefarmakologicznych

w leczeniu bezsenności oprócz braku prawidłowego

ustalenia przyczyny zaburzeń snu należy do najczęst-

szych przyczyn braku skuteczności leczenia bezsen-

ności i jej utrwalania się.

Celem niniejszej pracy jest przedstawienie zasad roz-

poznawania i leczenia bezsenności w takiej kolejno-

ści, w jakiej powinno się planować proces leczenia

pacjenta z bezsennością, po pierwsze — diagnoza

i ewentualne leczenie przyczynowe, po drugie — le-

czenie niefarmakologiczne — higiena snu i interwen-

cje behawioralne, po trzecie — stosowanie leków

promujących sen w myśl zasady „po pierwsze — nie

szkodzić”, a więc w kontekście leczenia bezsenności

przewlekłej przede wszystkim bez doprowadzania do

uzależnienia od leków nasennych.

kotrwała o czasie trwania do 2–3 tygodni są najczęś-

ciej spowodowane czynnikami stresowymi, na przy-

kład: stresem egzaminacyjnym, problemami w pra-

cy, rodzinnymi, finansowymi lub krótko trwającymi

chorobami somatycznymi, najczęściej różnego typu

infekcjami. Im dłużej trwa bezsenność, im częściej

nawraca, im bardziej jej występowanie jest niezależ-

ne od tego, co dzieje się w życiu pacjenta, tym bar-

dziej należy podejrzewać obecność schorzeń prze-

wlekłych. Najczęstszą przyczyną przewlekłej bezsen-

ności są zaburzenia i choroby psychiczne, szczegól-

nie zaburzenia afektywne i lękowe. Zaburzenia psy-

chiczne będące wskazaniem do leczenia psychiatrycz-

nego stwierdza się u około 50% pacjentów z bez-

sennością. Inne częste przyczyny prowadzące do bez-

senności przewlekłej to: u 10–20% chorych uzależ-

nienie, zwłaszcza od alkoholu, oraz paradoksalnie

uzależnienie od leków nasennych i uspokajających,

najczęściej jatrogenne. Kolejne 10–30% osób z za-

burzeniami snu cierpi na choroby somatyczne,

zwłaszcza choroby związane z odczuwaniem bólu,

zaburzeniami metabolicznymi lub hormonalnymi,

przewlekłe choroby zapalne, głównie reumatoidalne

i autoimmunologiczne, choroby prowadzące do ogra-

niczenia aktywności pacjenta w ciągu dnia, na przy-

kład schorzenia narządu ruchu i choroby neurolo-

giczne [2, 3].

Tylko u około 10–20% pacjentów bezsenność prze-

wlekła jest spowodowana pierwotnymi zaburzenia-

mi snu. Najczęstsze pierwotne zaburzenia snu o ty-

pie bezsenności to: bezsenność psychofizjologiczna,

bezsenność paradoksalna, zespół niespokojnych nóg,

okresowe ruchy kończyn podczas snu, zaburzenia

rytmiki okołodobowej, szczególnie zespół opóźnio-

nej fazy snu. U części pacjentów z tej ostatniej grupy

uzasadniona może być konsultacja w ośrodku me-

dycyny snu i w wybranych przypadkach wykonanie

badań diagnostycznych snu, na przykład badania po-

lisomnograficznego lub aktygraficznego. Pozostali

pacjenci, stanowiący ponad 90% osób zgłaszających

się po poradę z powodu bezsenności, mogą być sku-

tecznie leczeni w poradniach zdrowia psychicznego

we współpracy z lekarzami pierwszego kontaktu.

Diagnozę przyczyny bezsenności u tych chorych sta-

wia się na podstawie starannie zebranego wywiadu,

którego uzupełnieniem mogą być standaryzowane

wywiady, kwestionariusze i skale oraz badania do-

datkowe. Przykładowy kwestionariusz do oceny za-

burzeń snu oraz wybór najważniejszych skal używa-

nych w diagnostyce bezsenności można znaleźć

w niedawno zaktualizowanej i wznowionej monografii

poświęconej rozpoznawaniu i leczeniu bezsenności [5].

Diagnoza różnicowa bezsenności

W przypadku skarg pacjenta na pogorszenie jakości

snu należy w pierwszej kolejności rozstrzygnąć, czy

bezsenność nie jest objawem innej choroby.

Najbardziej praktycznym sposobem poszukiwania

przyczyny bezsenności jest jej podział w zależności

od czasu trwania objawów. Bezsenność przygodna

o czasie trwania do kilku dni oraz bezsenność krót-

www.psychiatria.med.pl

Psychiatria w Praktyce Klinicznej 2008, tom 1, nr 1

Rycina 1. Schemat poznawczo-behawioralny powstawania

i utrwalania się bezsenności — błędne koło bezsenności

wlekle, wpływa na zachowanie człowieka oraz na po-

strzeganie przez daną osobę własnej sytuacji. Zgod-

nie z tym modelem, aby doszło do powstania bezsen-

ności, muszą współwystępować dwa elementy: wraż-

liwy biologicznie układ regulujący sen i czuwanie (są

to tzw. czynniki predysponujące do powstania bez-

senności) oraz czynnik wywołujący bezsenność (tab. 1).

Interakcja tych dwóch czynników prowadzi do po-

gorszenia jakości snu. Jeśli pacjent w wyniku poja-

wienia się bezsenności nie zmieni swojego trybu życia

ani nie skoncentruje się na jakości własnego snu,

bezsenność zacznie ustępować tak szybko, jak pręd-

ko przeminie czynnik ją wywołujący. Tak najczęściej

dzieje się w przypadku bezsenności przygodnej.

W bezsenności krótkotrwałej już blisko 50% pacjen-

tów w przypadku zaburzeń snu o typie bezsenności

zaczyna zmieniać swój tryb życia i swoje oczekiwa-

nia dotyczące snu w taki sposób, że zaburzenia snu

narastają zamiast się wycofywać. Im dłużej trwa bez-

senność, tym większą rolę zaczynają odgrywać te

dodatkowe czynniki (tzw. czynniki utrwalające bez-

senność) w patogenezie bezsenności i często są

główną przyczyną tego, że pacjent nie zaczyna zdro-

wieć. Widać to szczególnie wyraźnie w leczeniu scho-

rzeń psychicznych, na przykład w terapii depresji,

która jest zwykle długotrwała. Typowy dla większo-

ści lekarzy sposób myślenia o bezsenności („jak tylko

pozbędę się czynnika wywołującego, to znaczy de-

presji, ustąpi bezsenność”) sprawia, że lekarz zbyt

mało uwagi poświęca czynnikom utrwalającym bez-

senność. Prowadzi to do sytuacji, w której duża część

pacjentów już po ustąpieniu objawów depresyjnych

nadal skarży się na złą jakość snu i nie jest w pełni

zadowolona z efektów leczenia. Dlatego krótka in-

Leczenie behawioralne bezsenności

Interwencje niefarmakologiczne w leczeniu bezsen-

ności opierają się na modelu poznawczo-behawio-

ralnym powstawania bezsenności (ryc. 1).

Model ten zakłada, że bezsenność, jak każde inne za-

burzenie, które często nawraca lub występuje prze-

Tabela 1. Czynniki predysponujące, wywołujące i utrwalające bezsenność — trójczynnikowy model

powstawania bezsenności według Spielmana [27]

Czynniki predysponujące

Czynniki wywołujące

Czynniki utrwalające

∑ Czynniki genetyczne: obecność ∑ Czynniki stresowe: problemy

∑ Nadmiernie długi czas

bezsenności lub zaburzeń

rodzinne, zawodowe, finansowe,

spędzany w łóżku

psychicznych w rodzinie

szkolne

∑ Dosypianie poranne

∑ Nadmierne wzbudzenie

∑ Nagła zmiana trybu życia:

∑ Ograniczanie aktywności

fizjologiczne ( hyperarousal )

przeprowadzka, przejście

fizycznej, oszczędzający

∑ Płeć żeńska

na emeryturę

tryb życia

∑ Osobowość o cechach

∑ Choroby somatyczne

∑ Przenoszenie aktywności

powodujących zwiększoną

∑ Choroby i zaburzenia psychiczne

niezwiązanej ze snem

skłonność do martwienia się

∑ Praca zmianowa

do sypialni

lub rozpamiętywania

∑ Szkodliwe używanie substancji ∑ Zła higiena snu

∑ Wiek

psychoaktywnych

∑ Zła higiena snu

www.psychiatria.med.pl

Adam Wichniak i wsp., Zasady rozpoznawania i leczenia bezsenności

Tabela 2. Techniki poznawczo-behawioralne stosowane w leczeniu bezsenności [4, 6]

Techniki behawioralne

Techniki poznawcze

∑ Technika redukcji czasu snu

∑ Techniki restrukturyzacji poznawczej,

∑ Technika kontroli bodźców

np. dekatastrofizacji

∑ Higiena snu

∑ Technika zatrzymania myśli

∑ Treningi relaksacyjne

∑ Technika uruchomiania wyobraźni

∑ Biofeedback

∑ Technika myślenia paradoksalnego

terwencja behawioralna skierowana na czynniki

utrwalające zaburzenia snu jest wskazana u każde-

go pacjenta z bezsennością przewlekłą, niezależnie

od jej przyczyny. Do najważniejszych czynników

utrwalających bezsenność należy zmiana trybu życia

na bardziej oszczędzający. Pacjenci, którzy odczu-

wają zmęczenie w wyniku gorszej jakości snu, za-

czynają wydłużać czas leżenia w łóżku, po bezsennej

nocy dosypiają, robią drzemki w czasie dnia, ograni-

czają aktywność fizyczną. W wyniku zwiększenia dłu-

gości okresów spoczynku i ograniczenia aktywności

osłabieniu ulegają mechanizmy homeostatyczne re-

gulujące sen, decydujące o jego długości i głęboko-

ści. W wyniku dosypiania porannego szybko docho-

dzi natomiast do zaburzeń rytmu okołodobowego.

Zaburzenia snu nasilają się. Po stronie poznawczej

błędnego koła bezsenności utrzymujące się zaburze-

nia snu prowadzą do powstania lęku przed zaburze-

niami snu. Pacjent zaczyna śledzić jakość swojego

snu, próbuje ją wszelkimi sposobami poprawić.

W efekcie wzrasta jednak, szczególnie w godzinach

wieczornych, stan napięcia, zdenerwowania, nasila

się niepewność, jaka będzie ta kolejna noc, w efek-

cie wzmożone wzbudzenie fizjologiczne prowadzi do

pogorszenia jakości snu i błędne koło bezsenności

się zamyka [4, 6].

Leczenie niefarmakologiczne bezsenności ma na celu

z jednej strony, poprzez interwencje behawioralne, skró-

cenie czasu spędzanego przez pacjenta w łóżku, z dru-

giej strony, poprzez interwencje poznawcze, zmniej-

szenie jego lęku przed zaburzeniami snu (tab. 2).

Interwencjami o udowodnionej skuteczności w lecze-

niu bezsenności są techniki behawioralne, redukcji cza-

su snu i kontroli bodźców. Są to techniki specyficzne

dla leczenia bezsenności i razem z zasadami higieny

snu zostaną omówione poniżej. Pozostałe interwen-

cje behawioralne stosowane w leczeniu bezsenności,

takie jak biofeedback , treningi relaksacyjne czy inter-

wencje poznawcze, przeważnie są skuteczne tylko

wówczas, gdy używa się ich w połączeniu z technika-

mi redukującymi czas spędzany przez pacjenta w łóżku.

Techniki poznawcze leczenia bezsenności w dużej czę-

ści zostały zaczerpnięte z terapii poznawczej innych

zaburzeń psychicznych. Katastroficzne przekonania

pacjenta dotyczące następstw niewystarczającego snu

weryfikuje się za pomocą technik stosowanych w le-

czeniu lęku uogólnionego. Perfekcjonistyczne podej-

ście pacjenta do jakości własnego snu oraz wieczorny

natłok myśli związanych najczęściej z problemami dnia

codziennego leczy się przy użyciu technik zaczerpnię-

tych z leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Do

pracy nad niechęcią pacjenta do aktywnego udziału

w terapii, porannego wstawania stosuje się techniki

poznawcze wykorzystywane w leczeniu depresji [4, 7].

Technika redukcji czasu snu polega na skróceniu

ilości czasu spędzanego w łóżku do czasu rzeczy-

wistej długości snu pacjenta. W celu jej prawidło-

wego realizowania pacjent powinien wypełniać

w trakcie leczenia dzienniczek snu, który pozwala

na ocenę jego długości w dłuższych okresach (przy-

najmniej tygodniowych). Dodatkowo dzienniczek

snu służy do monitorowania higieny snu pacjenta,

dlatego zalecenie choremu z bezsennością prowa-

dzenia takiego dzienniczka powinno być standar-

dowym postępowaniem lekarza. W najprostszej

wersji dzienniczek snu powinien się składać z na-

stępujących pięciu kolumn: data, godzina położe-

nia się do łóżka/zgaszenia światła, godzina osta-

tecznego wstania rano, szacunkowa długość snu,

szacunkowy czas zasypiania. Bardzo ważne jest

zwrócenie uwagi pacjentowi, że czas zasypiania

i długość snu powinien on próbować oceniać rano

na podstawie swojego odczucia, a nie robić tego

z zegarkiem w ciągu nocy. Jeśli średnia długość

snu pacjenta na podstawie dzienniczka snu z całe-

go tygodnia wynosi na przykład 5 godzin, a chory

spędza w łóżku 8 godzin (czas od momentu poło-

żenia się wieczorem do łóżka do czasu ostatecz-

nego wstania rano), poleca się mu skrócenie cza-

su przebywania w łóżku do 6 godzin (średni czas

snu plus 1 godzina). Pozostały czas chory powi-

nien spędzić aktywnie poza łóżkiem, zwiększając

www.psychiatria.med.pl

Psychiatria w Praktyce Klinicznej 2008, tom 1, nr 1

tym samym swoją biologiczną potrzebę snu. Na-

stępnie czas przebywania w łóżku jest co tydzień

modyfikowany, co uczy pacjenta aktywnego po-

dejścia do zaburzeń snu. Jeśli wydajność snu (ilo-

raz całkowitego czasu snu do czasu spędzanego

w łóżku) przekracza 85–90%, czas pobytu w łóżku

jest wydłużany o 15–20 minut, jeśli wydajność snu

wynosi poniżej 80%, czas pobytu w łóżku jest

o 15–20 minut skracany, jeśli wydajność snu po-

zostaje na poziomie 80–85%, czas spędzany

w łóżku pozostaje bez zmian. Postępowanie takie,

mimo że początkowo może prowadzić do pogor-

szenia funkcjonowania pacjenta w czasie dnia

w wyniku skrócenia czasu leżenia w łóżku, w kil-

kutygodniowym okresie prowadzi do konsolidacji

i wydłużenia czasu snu. Dlatego bardzo ważnym

zadaniem terapeuty jest stałe motywowanie pa-

cjenta do konsekwentnego skracania czasu przeby-

wania w łóżku w przypadku krótkiego czasu snu [8].

Technika kontroli bodźców ma na celu powiązanie

łóżka jako miejsca tylko z aktywnością przyjemną dla

pacjenta, taką jak sen lub życie seksualne. Inne ro-

dzaje aktywności, zwłaszcza nieprzyjemne, wynika-

jące z bezsenności, jak oczekiwanie na sen, zostają

od łóżka oddzielone. Kolejnym celem jest sprzęgnię-

cie bodźców promujących sen, jakimi ma być uczu-

cie senności i moment położenia się do łóżka, z po-

żądanym przez pacjenta czasem rozpoczęcia snu.

Polecenia wydawane choremu zwykle obejmują na-

stępujące punkty:

— wieczorem kładź się spać do łóżka tylko jeżeli czu-

jesz się senny;

— używaj łóżka tylko do snu i życia seksualnego, inne

rodzaje aktywności, jak czytanie, oglądanie tele-

wizji, jedzenie, należy wykonywać poza łóżkiem;

— jeśli nie możesz zasnąć lub po przebudzeniu powró-

cić do snu w ciągu 20 minut, wyjdź z łóżka i udaj się

do innego pomieszczenia, do łóżka powróć dopiero

wtedy, gdy znowu poczujesz się senny;

— wstawaj rano zawsze o tej samej porze, nieza-

leżnie od tego, jak spałeś poprzedniej nocy;

— unikaj drzemek w czasie dnia [6].

Zasady higieny snu mają na celu promowanie za-

chowań pacjenta pozytywnie wpływających na ja-

kość snu, przy jednoczesnym zwalczaniu zachowań

wpływających na sen negatywnie. Najczęściej wyda-

wane polecenia z zakresu higieny snu obejmują na-

stępujące zachowania:

— zaniechanie spożycia nikotyny i kofeiny w ciągu

6 godzin przed planowanym czasem snu;

— zaniechanie spożywania alkoholu przed plano-

wanym czasem snu;

— unikanie spożywania ciężkich posiłków oraz du-

żej ilości płynów w ciągu 3 godzin przed plano-

wanym czasem snu;

— wzmożenie aktywności fizycznej i umysłowej

w trakcie dnia, unikanie wysiłku fizycznego

i wzmożonej aktywności umysłowej w ciągu

3 godzin przed planowanym czasem snu;

— zachowanie stałego czasu kładzenia się do łóżka

i wstawania oraz zakaz kładzenia się do łóżka

w czasie dnia;

— unikanie wieczorem silnego światła, należy przy

tym zwrócić choremu uwagę, że źródłem silnego

światła jest także telewizor oraz ekran komputera;

— umieszczenia zegara w sypialni w taki sposób,

aby nie był on widoczny z łóżka.

Samo stosowanie zasad higieny snu w celu leczenia

bezsenności nie jest jednak tak skuteczne jak techni-

ki behawioralne redukujące czas spędzany w łóżku,

na które korzystnie odpowiada aż 70–80% pacjen-

tów z bezsennością pierwotną [9].

Leczenie farmakologiczne bezsenności

Leczenie farmakologiczne, będące podstawową

formą leczenia przygodnej i krótkotrwałej bezsen-

ności, w przypadku postaci przewlekłej jest tylko

leczeniem uzupełniającym. Przepisanie leku nasen-

nego w pierwszych tygodniach leczenia ma naj-

częściej na celu przerwanie błędnego koła bezsen-

ności i zsynchronizowanie biologicznych rytmów

okołodobowych. Następnie leki nasenne powinny

być podawane w sposób przerywany, tylko w okre-

sach zaostrzeń choroby lub przed ważnymi dla

pacjenta wydarzeniami życiowymi. W przypadku

chorych, którzy wymagają stałego podawania le-

ków promujących sen, należy rozważyć odejście

od stosowania leku typowo nasennego i użycie le-

ków promujących sen w innych mechanizmach. Do

takich leków zalicza się niektóre leki przeciwde-

presyjne, przeciwpsychotyczne i leki przeciwhista-

minowe (tab. 3) [10, 11].

W leczeniu zaburzeń snu stosuje się dwie grupy leków

nasennych: pochodne benzodiazepiny oraz leki nasen-

ne II generacji, tak zwane „zetki”, czyli zopiklon, zolpi-

dem i zaleplon. Leki nasenne wywierają działanie na-

senne poprzez kompleks receptorowy kwasu gamma-

aminomasłowego. Aby podkreślić ten fakt, leki nasen-

ne II generacji często określa się terminem „niebenzo-

diazepinowi agoniści receptora GABA”. W przypadku

benzodiazepin efekt ułatwiający zasypianie i utrzyma-

nie snu jest tylko jednym z szerokiego zakresu działania

tych leków [12]. Obecnie przeważa pogląd, że leków

tych nie powinno się już stosować we wskazaniu „le-

www.psychiatria.med.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: