LEKI ZWIOTCZAJĄCE MIĘŚNIE SZKIELETOWE I MIORELAKSACYJNE
fizjologia przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego
potencjał blokowanie: tetradotoksyna, batrachotoksyna
czynnościowy leki miejscowo znieczulające
↓
uwalnianie ACh z pęcherzyków blokowanie: hemicholina,prokaina, jony Mg
synaptycznych brak jonów Ca, toksyna
↓ botulinowa, 4-aminopirydyna
pobudzanie: nadmiar jonów Ca
Depolaryzacja
( wzrost przepuszczalności błony dla blokowanie: alkaloidy kurary
jonów K+ i Na+) α-toksyny jadu węży
↓ pobudzanie: suksametonium
Hydroliza ACh pobudzanie: IAChE
przez esterazę
mięśniowy potencjał czynnościowy pobudzanie: Ca2+, weratrydyna
blokowanie: chinina, tetradotoksyna
skurcz mięśni blokowanie: trucizny metaboliczne
brak jonów Ca2+
prokaina
dantrolen
Związki blokujące przekźnictwo nerwowo-mięśniowe
Mechanizmy działania
Leki działające presynaptycznie
Toksyna botulinowa:
Mechanizm działania: Hamuje uwalnianie ACh z pęcherzyków synaptycznych
Podobne działanie
- Leki miejscowo znieczulające
- 4-aminopirydyna
- niedobór jonów Ca2+
- ↑ stężenia jonów Mg2+: Siarczan magnezu
Zastosowanie: zahamowanie skurczu macicy w
przebiegu rzucawki porodowej
zbyt duże stężenie jonów magnezu prowadzi
do: zahamowania czynności serca
bloku przekaźnictwa nerwowo-mięśniowego
- Antybiotyki aminoglikozydowe w dużych dawkach
Leki działające postsynaptycznie
Środki wywołujące Środki wywołujące
blok polaryzacyjny blok depolaryzacyjny
(konkurencyjny, kompetytywny) płytki ruchowej
płytki ruchowej
Środki wywołujące blok polaryzacyjny (konkurencyjny, kompetytywny) płytki ruchowej
Mechanizm działania:
związki te wiążą się z receptorem Nm
płytki ruchowej i uniemożliwiają dostęp
do niej dla ACh.
Antagoniści: IAChE ( Neostygmina, Pirydostygmina)
hamują rozkład ACh uwolnionej i doprowadzają do
wypierania związków blokujących z receptorów płytki
ruchowej i depolaryzacji błony postynaptycznej
Leki:
Pochodne izochinoliny
- D-Tubokuraryna
Otrzymywanie: naturalny alkaloid z roślin Strychnos toxifera fam.Loganiaceae i Chonodendron tomentosum fam.Menispermaceae
Działanie:
- I faza: zwiotczenie mięśni oko ruchowych ( podwójne widzenie, opadanie powiek)
- II faza: zwiotczenie mięśni twarzy i gardła( trudności w połykaniu)
- III faza: porażenie mięśni kończyn i powłok brzusznych
-IV faza: zwiotczenie przepony i mięśni miedzy żebrowych
POWRÓT CZYNNOŚCI MIĘŚNIOWYCH: w odwrotne kolejności
- Cząsteczki silnie zjonizowane nie penetrują bariery krew- mózg i bariery łożyskowej
- wydalana w postaci nie zmienionej z moczem
Zastosowanie:
- uzupełnienie znieczulenia wziewnymi środkami znieczulającymi ogólnie
( podczas znieczulania eterem, halotanem, enfluranem, metoksyfluranem i izofluranem→ ↓ dawek ( działanie synergistyczne)
Działania niepożądane:
- niewydolność oddechowa
- spadek ciśnienia tętniczego krwi ( blokada receptora Nn w zwojach wegetatywnych układu współczulnego) uwolnienie histaminy
- skórne reakcje alergiczne
- uwolnienie histaminy( skurcz oskrzeli, nadmierne wydzielanie śliny i gruczołów oskrzelowych)
Interakcje:
- IAChE ( Edrofonium, Neostygmina, Pirydostygmina) - antagonizują działanie D-Tubokuraryny
- Halotan, izofluran, Enfluran - działanie synergistyczne
- Leki blokujące kanały wapniowe - potęgują działanie wszystkich leków zwiotczających
- antybiotyki aminoglikozydowe, tetracykliny( chelatują wapń ) kolistyna polimyksyna B i linkozamidy - potęgują działanie leków zwiotczających
Przeciwwskazania:
- Choroby alergiczne
- Miastenia gravis
- Astma oskrzelowa
- Niewydolność oddechowa i niewydolność nerek
- Atrakurium
- nie działa na zwoje wegetatywne, nie powoduje uwalniania histaminy, nie blokuje receptorów muskarynowych
- ulega nieenzymatycznemu rozkładowi: eliminacji Hofmanna
- łatwo penetruje barierę krew- mózg ( może wywołać drgawki )
- Doksakurium
Pochodne steroidowe
- Pancuronium
-działa silniej od D-Tubokuraryny
- Nie blokuje zwojów wegetatywnych, nie uwalania histaminy, nie wpływa na krążenie
- Rokuronium
- Wekuronium
Inne:
- Galamina
- działa słabiej i krócej od D-Tubokuraryny
- słabiej wyzwala histaminę
- nie wpływa na mięsień sercowy i naczynia krwionośne
- przyśpiesza czynność serca: Dość selektywny antagonista rec. M2
Środki wywołujące blok depolaryzacyjny płytki ruchowej
Mechanizm działania
Działają podobnie do ACh(depolaryzują błonę postsynaptyczna) ale w przeciwieństwie do niej nie są rozkładane szybko w organizmie.
Uniemożliwia to powstanie repolaryzacji i dlatego utrudnione jest przewodzenie kolejnych impulsów
I etap: drżenia mięśniowe
II etap: zwiotczenie mięśni
Antagoniści: Nie mają swoich specyficznych antagonistów
IAChE nasilają ich działanie zwiotczające
- Stosowane wielokrotnie mogą wywołać TACHYFILAKSJĘ
(zmniejszona reakcja na te same dawki)
- Suksametonium
- hydrolizowany przez nieswoiste esterazy cholinowe surowicy krwi
- nie przechodzi przez barierę łożyskową
- nie powoduje uwolnienia histaminy
- przy podaniu jednorazowym powoduje tachykardię
- po podaniu wielokrotnym pojawia się bradykardia zależną od pobudzenia nerwu X i rec. muskarynowym w węźle Z-P
- po wielokrotnym podaniu Suksametonium istnieje możliwość przejścia bloku depolaryzacyjnego w konkurencyjny ( blok II fazy) można go częściowo odwrócić IAChE
- pestycydy fosforoorganiczne oraz IAChE pogłębiają działanie Suksametonium
- krótkotrwałe zwiotczenie mięśni: drobne zabiegi chirurgiczne, intubacja dotchawicza, endoskopia
- pomocniczo: elektrowstrząsy
tężec
drgawki w przebiegu zatrucia lekami miejscowo znieczulającymi
- Hiperkaliemia - uwolnienie K+ ( chorzy z niewydolnością nerek, rozległe urazy tkanek, oparzenia i urazy rdzenia kręgowego)
- zaburzenia rytmu u chorych z niewydolnością krążenia i leczonych glikozydami naparstnicy
- pooperacyjne bóle mięśni ( spowodowane skurczem włókienek mięśniowych)
- wymioty i aspiracja treści żołądkowej
- ↑ ciśnienia śródgałkowego
- hiperkaliemia
- rozległe uszkodzenia tkanek
- zmniejszona aktywność esteraz osoczowych
- niektóre zabiegi okulistyczne ( ↑ ciśnienie śródgałkowe)
- Dekametonium
- Heksakarbacholina
- środek wywołujący blok podwójny: depolaryzacyjny a następnie konkurencyjny
- działa silnie i długo
- nie rozkłada się pod wpływem esteraz cholinowych osocza
- podany wielokrotnie wywołuje TACHYFILAKSJĘ
LEKI MIORELAKSUJĄCE O OŚRODKOWYM MECHANIZMIE DZIAŁANIA
Benzodiazepiny
- nasilają aktywność kwasu gamma aminomasłowego (GABA)
- spastyczności mięśni różnego pochodzenia
- działanie nasenne w dawkach koniecznych do powstania miorelaksacji
Glicyna
- neuroprzekaźnik hamujący
- ↑przepuszczalność błon komórkowych dla jonów Cl-
Progabid
Baklofen
- agonista receptorów GABA-B →hiperpolaryzacja ↑przewodniość dla jonów K+ →↓napływu jonów Ca2+ →hamowanie presynaptycznie
- działanie przeciwbólowe u chorych z bolesnymi przykurczami mięśni( hamuje uwalnianie substancji P w rdzeniu kręgowym)
Dantrolen
- hamuje uwalnianie Ca2+ z siateczki sarkoplazmatycznej ( blokada receptora ryanodynowego)
- pochodna hydantoiny
- lek z wyboru : hipertermia złośliwa po halotanie
- nie ma wpływu na mięsień sercowy i mięśnie gładkie
- osłabienie siły mięśniowej
- senność
- zawroty głowy
- biegunki
- zapalenie wątroby
karsic