WSTĘP DO PSYCHOLOGII – WYKŁAD
Opracowanie: dr Łukasz Baka
I. Metody badań psychologicznych
1. Studium przypadku
2. Obserwacja
3. Modele zwierzęce
4. Sondaże diagnostyczne
5. Badania korelacyjne
§ związek współwystępowania a związek przyczynowo skutkowy
§ współczynnik korelacji
§ korelacja pozytywna, negatywna
6. Eksperyment
§ zmienna zależna, zmienna niezależna
§ grupa eksperymentalna, grupa kontrolna
§ postępowanie eksperymentalne
§ nad ludźmi i zwierzętami
ZALECANA LITERATURA:
Rathus S.A., (2004). Psychologia współczesna. GWP, s. 75-113
Myers D.G., (2003). Psychologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka., s. 34-57
II. Biologiczne mechanizmy zachowania się ludzi
1. Podstawowe wiadomości o układzie nerwowym człowieka
§ historia ewolucji ludzkiego mózgu
§ metody badań czynności mózgowych
2. Organizacja układu nerwowego
§ ośrodkowy układ nerwowy – rdzeń kręgowy i mózgowie
§ autonomiczny układ nerwowy – układ współczulny, przywspółczulny i hormonalny
3. Anatomiczna i funkcjonalna budowa ludzkiego mózgu
§ tyłomózgowie – rdzeń kręgowy, rdzeń przedłużony, móżdżek
§ śródmózgowie
§ przodomózgowie – międzymózgowie, kresomózgowie, kora mózgowa
Rathus S.A., (2004). Psychologia współczesna. GWP, s. 113-157
Myers D.G., (2003). Psychologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka., s. 65-102
III. Spostrzeganie
1. Podstawowe właściwości percepcji
§ naiwne koncepcje spostrzegania
§ fazy procesu spostrzegania – powstawanie wrażeń, kategoryzacja, spostrzeżenie
2. Spostrzeganie jako proces oddolny
§ odbiór i kodowanie wrażeń
§ identyfikacja obiektów
§ spostrzeganie głębi
3. Spostrzeganie jako proces odgórny
§ stałość spostrzegania
§ rola nastawienia
§ złudzenia i błędy percepcji
§ wpływ kontekstu na spostrzeganie
4. Teorie spostrzegania
§ teoria asocjacjonistyczna
§ teoria postaciowa
Maruszewski, T., (2002). Psychologia poznania. Gdańsk, GWP, s. 32-75.
IV. Uczenie się
1. Podstawowe wiadomości dotyczące uczenia się
§ istota uczenia się – podejście behawiorystyczne, podejście poznawcze
§ uczenie się jako proces adaptacji do środowiska
§ neuronalne podstawy uczenia się
2. Warunkowanie klasyczne
§ przegląd podstawowych badań nad warunkowaniem klasycznym
§ nabywanie, wygaszanie, spontaniczne odnawianie się reakcji
§ generalizacja i różnicowanie bodźców
§ warunkowanie wyższego rzędu
3. Warunkowanie instrumentalne
§ przegląd badań nad warunkowaniem instrumentalnym
§ funkcje kar i nagród oraz zasady ich stosowania
§ procesy warunkowania w życiu codziennym
4. Uczenie się wykraczające poza warunkowanie
§ uczenie utajone – poznawcze podejście E. Tolmana
§ uczenie się przez modelowanie – społeczno-poznawcze podejście A. Bandury
Rathus S.A., (2004). Psychologia współczesna. GWP, s. 293-333
Myers D.G., (2003). Psychologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka., s. 301-328
V. Myślenie i rozwiązywanie problemów
1. Podstawowe wiadomości dotyczące myślenia
§ pojęcie myślenia – ujęcie behawiorystyczne i poznawcze
§ rola języka w myśleniu
§ procesy myślowe u naczelnych – badania W. Kohlera
2. Rodzaje myślenia
§ myślenie autystyczne i realistyczne
§ myślenie produktywne i reproduktywne
§ myślenie konwergencyjne i dywergencyjne
3. Rozumowanie
§ rozumowanie indukcyjne
§ rozumowanie dedukcyjne
4. Rozwiązywanie problemów
§ rodzaje problemów
§ strategie rozwiązywania problemów
§ algorytmy i heurystyki
§ błędy w myśleniu
Rathus S.A., (2004). Psychologia współczesna. GWP, s. 371-409
Myers D.G., (2003). Psychologia. Poznań. Wydawnictwo Zysk i S-ka., s. 377-409.
VI. Emocje – mechanizmy wzbudzania emocji i ekspresja emocji
1. Podstawowe wiadomości dotyczące emocji
§ istota i funkcje emocji
§ biologiczne podłoże emocji
§ emocja, nastrój, afekt
2. Mechanizmy wzbudzania emocji – podejście integracyjne C. Izarda
4. Ekspresja emocji
§ ewolucyjne podstawy ekspresji emocji
§ emocje podstawowe i pochodne
§ kulturowe różnice w ekspresji emocji
§ twarz w ekspresji poszczególnych emocji
§ wykrywanie kłamstwa
Strelau J., (2000). Psychologia. Psychologia ogólna. Gdańsk, GWP, s. 317-367
VII. Psychologia różnic indywidualnych – inteligencja i temperament
1. Podstawowe wiadomości dotyczące inteligencji
§ pojęcie inteligencji – rys historyczny, definicje klasyczne i współczesne
§ struktura inteligencji – modele czynników, spór wokół czynnika „g”
§ inteligencja płynna i skrystalizowana
2. Biologiczne podejście do inteligencji
§ szybkość przewodzenia nerwowego
§ sprawność mózgu
§ wielkość mózgu
§ dziedziczność inteligencji
3. Poznawcze podejście do inteligencji
§ uczenie się a inteligencja
§ uwaga a inteligencja
§ pamięć operacyjna a inteligencja
5. Pojęcie temperamentu
§ temperament jako składnik osobowości
§ wybrane typologie temperamentu
6. Składniki temperamentu
§ dominacja nastroju
§ aktywność i towarzyskość
§ ekstrawersja i introwersja
§ emocjonalność
§ poszukiwanie doznań
Strelau J., (2000). Psychologia. Psychologia ogólna. Gdańsk, GWP, s. 683-755
FORMA WERYFIKACJI WIEDZY: test jednokrotnego wyboru obejmujący podaną literaturę oraz materiał omawiany na zajęciach. Do zaliczenia wymagane jest uzyskanie min. 60% punktów.
migotka1313