studia_indologiczne_tom_05.pdf

STUDIA INDOLOGICZNE

tom 5 (1998)

INSTYTUT ORIENTALISTYCZNY

UNIWERSYTET WARSZAWSKI

WARSZAWA 1998

KOMITET REDAKCYJNY

Piotr Balcerowicz – redakcja techniczna

Marek Mejor – redakcja naukowa

Anna Trynkowska – wspó³praca redakcyjna

Ma³gorzata Wieliñska – wspó³praca redakcyjna

Termin zamkniêcia kolejnych numerów Studiów Indologicznych up³ywa

ka¿dorazowo z koñcem czerwca danego roku. Redakcja prosi autorów o

{ nadsy³anie artyku³ów w formie wydruku tekstu opatrzonego dyskietk¹ z

wersj¹ artyku³u w kodach ASCII lub w standardzie Windows (w redakcji

dostêpne s¹ czcionki sanskryckie, tzw. True Type Fonts , zawieraj¹ce kompletny

zestaw znaków diakrytycznych, a przeznaczone do wszystkich edytorów

tekstów wspó³pracuj¹cych z programem Windows, np. Microsoft Word,

Word Perfect, Word),

| uwzglêdnianie standardowego systemu spolszczania przyjêtego w Studiach

Indologicznych (patrz SI 1 (1994) 6-7),

} o stosowanie siê do zasad transkrypcji naukowej obowi¹zuj¹cej w Studiach

Indologicznych , z uwzglêdnieniem podzia³ów miêdzywyrazowych w z³o¿eniach

oraz sandhi na styku wyrazów (patrz Studia Indologiczne 1 (1994) 6-8),

~ o opatrzenie artyku³ów bibliografi¹ wedle systemu przyjêtego w Studiach

Indologicznych .

Redakcja zastrzega sobie prawo do adjustacji nades³anych tekstów.

ADRES REDAKCJI

Uniwersytet Warszawski

Instytut Orientalistyczny

Krakowskie Przedmieœcie 26/28

00-927 Warszawa

sk³ad komputerowy, projekt ok³adki: Piotr Balcerowicz

Druk i oprawa:

Zak³ad Graficzny Uniwersytetu Warszawskiego

Zam. 724/98

ISSN 1232-4663

SPIS TREŒCI

• JOANNA JUREWICZ:

Projekt polskiej transkrypcji wyrazów sanskryckich i omówienie

zwi¹zanych z tym problemów

• MA£GORZATA WIELIÑSKA:

Zarys fonetyki sanskrytu i jej odbicie w piœmie

PIOTR BALCEROWICZ:

Jak uczyniæ z krowy byt diachronicznie i synchronicznie

homogeniczny, czyli o pojêciach ûrdhvatâ-sâmânya i tiraœcîna-

sâmânya

JOANNA JUREWICZ:

O Somie rosn¹cym z oceanu – analiza RV 4.58.1 (I)

MONIKA NOWAKOWSKA:

Wstêp do mimansy

ANNA TRYNKOWSKA:

Definicje sanskryckiego dworskiego poematu epickiego ( sarga-

bandha, mahâ-kâvya ) w klasycznych indyjskich traktatach z

dziedziny teorii literatury ( alaôkâra-œâstra )

MA£GORZATA WIELIÑSKA:

System fonologiczny sanskrytu (I)

110

• RECENZJE:

143-193

PIOTR BALCEROWICZ:

Joanna Jurewicz:

O imionach i kszta³tach Jednego:

monizm indyjskiej filozofii Tradycji

JOANNA JUREWICZ:

OdpowiedŸ na artyku³ recenzyjny „Nurty monistyczne i dualistyczne

w filozofii indyjskiej”

143

165

• SPRAWOZDANIA:

194-197

MAREK MEJOR:

Miêdzynarodowa konferencja „Œwiat kultury Tybetu”, Instytut

Orientalistyczny, Uniwersytet Warszawski, 17-18.10.1997

MAREK MEJOR:

Wizyta profesora Richarda Gombricha (11-17 kwietnia 1997)

MAREK MEJOR:

Pracownia Studiów nad Buddyzmem

PIOTR BALCEROWICZ:

Trzecia miêdzynarodowa konferencja nt. Dharmakirtiego (4-6.11.1997)

MAREK MEJOR:

Uroczyste posiedzenie Rady Naukowej Instytutu Orientalistycznego

UW w dn. 9.XII.1997 z okazji 65. rocznicy powstania Instytutu

194

195

197

Projekt polskiej transkrypcji wyrazów sanskryckich

i omówienie zwi¹zanych z tym problemów *

JOANNA JUREWICZ

1. Sanskryt to jêzyk indoeuropejski, którym pos³ugiwali siê Arjowie, przybywaj¹cy na

subkontynent indyjski poczynaj¹c od drugiej po³owy drugiego tysi¹clecia p.n.e.

Najstarsza postaæ sanskrytu zaœwiadczona jest w czterech wedach ( Åg-veda , Sâma-

veda , Yajur-veda i Atharva-veda , ok. XIII-X p.n.e.). Kolejne fazy rozwoju sanskrytu

wyznaczaj¹: brahmany (poczynaj¹c od X p.n.e.), aranjaki i upaniszady (najstarsze

datuje siê na VI p.n.e.). Wszystkie te teksty tworz¹ tzw. literaturê objawion¹ ( œruti ). Po

niej pojawiaj¹ siê dzie³a literatury zapamiêtanej ( småti ). Jej pocz¹tków nale¿y szukaæ

ok. VI p.n.e., a nale¿¹ do niej: wedangi – teksty uzupe³niaj¹ce wedê, analizuj¹ce jej

treœæ z punktu widzenia fonetyki, gramatyki, etymologii, metryki, astronomii i

rytualistyki (por. 2); dwa eposy – Mahâ-bhârata (ok. IV p.n.e. – IV n.e.) i Râmâyaòa

(ok. II p.n.e. – II n.e.); purany (najstarsze – ok. IV n.e.).

Od ok. III-II p.n.e. rozwija siê literatura filozoficzna, której treœæ wyk³adano

(podobnie jak treœæ wedang) w sutrach – krótkich aforyzmach, ³atwych do

zapamiêtania, a niemo¿liwych do zrozumienia bez odpowiedniego komentarza, co

da³o podstawy rozwoju bogatej literatury komentatorskiej. Najstarsze zabytki literatury

piêknej – poezji i dramatu – siêgaj¹ I n.e., w VII wieku rozwijaæ siê zaczyna proza

poetycka. Literaturê sanskryck¹ przez wieleset lat przekazywano ustnie, najstarsze

inskrypcje pochodz¹ z III p.n.e., napisy w alfabecie dewanagari pojawiaj¹ siê dopiero

w po³owie pierwszego tysi¹clecia n.e. Poczynaj¹c od drugiej po³owy pierwszego

tysi¹clecia p.n.e., sanskryt staje siê jêzykiem warstw wykszta³conych i literackim.

2.Koniecznoœæ ustnego przekazu tekstów (zw³aszcza tekstów literatury œruti,

uznawanych za odwieczne i niestworzone przez ludzi, które winny byæ przekazywane

bez jakichkolwiek zniekszta³ceñ) sta³a siê zasadniczym powodem szczególnych

zainteresowañ jêzykoznawczych, ujawniaj¹cych siê w tekstach wedang (por. 1) i

póŸniejszych traktatach gramatycznych. Dla rekonstrukcji wymowy sanskrytu

fundamentalne znaczenie maj¹ traktaty fonetyczne ( prâtiœâkhya , œikšâ ), zajmuj¹ce siê

problematyk¹ odpowiedniej wymowy tekstów czterech wed, jak równie¿ traktaty

gramatyczne, poczynaj¹c od dzie³a Paniniego Ašþâdhyâyî (V lub IV p.n.e., por.

Wieliñska (1994: 133-143), (1996: 135-159) oraz Wieliñska (1998)).

3. W indologii do zapisu wyrazów sanskryckich stosuje siê miêdzynarodow¹

transliteracjê naukow¹. Wygl¹da ona nastêpuj¹co (Por. Wieliñska (1988)):

Niniejszy artyku³ zosta³ przygotowany dla Rady Jêzyka Polskiego. [Przyp. red.]

Studia Indologiczne 5 (1998) 5-12.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: