wyklady TPL III(5rok).docx

ŻYWIENIE POZAJELITOWE – Hiperalimentacja – Parenteral nutrition

Podawanie choremu składników odżywczych w postaci wlewu dożylnego (przez cewnik)

Całkowite żywienie pozajelitowe – TPN- Total Parenteral Nutrition

Żywienie dojelitowe (enteralne) – przez sondę dojelitową

PEG – przetoka odżywcza dożołądkowa

Wskazania ogólne do żywienia pozajelitowego:

·         Utrata masy ciała powyżej 10% wagi poprzedniej ze współistniejącą chorobą przewodu pokarmowego, uniemożliwiającą wyrównanie zaistniałych niedoborów

·         Brak możliwości odżywiania doustnego trwający dłużej niż 3-5 dni u pacjentów z granicznym stanem odżywienia

·         Podwyższone zapotrzebowanie na składniki odżywcze, które nie może być realizowane przez podaż doustną

·         Wszystkie stany, w których pacjent nie je, jeść nie powinien lub zjada w niewystarczającej ilości

·         Zaawansowane choroby nowotworowe, w okresie radio- i chemioterapii

·         Choroby przewodu pokarmowego uniemożliwiające wchłanianie

·         Zespół krótkiego jelita

·         Operacje przewodu pokarmowego

·         Ostre zapalenie trzustki

·         Oparzenia

·         Wcześniaki i noworodki z zaburzeniami

·         Śpiączka, urazy OUN

·         Okres okołooperacyjny u chorych z niedożywieniem

! Leczenie długoterminowe – podanie centralne

Zgodnie z wytycznymi Narodowego Funduszu Zdrowia żywieniem pozajelitowym w warunkach domowych mogą zostać objęci chorzy z następującymi chorobami, jeżeli istnieją u nich wskazania do takiego leczenia:

·         Niespecyficzne ciężkie niedożywienie białkowo-kaloryczne

·         Mukowiscydoza z zajęciem przewodu pokarmowego

·         Choroba Leśniewskiego-Crohna

·         Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

·         Popromienne zapalenie jelit

·         Toksyczne zapalenie jelita cienkiego

·         Toksyczne zapalenie jelita cienkiego i grubego

·         Przewlekła biegunka autoimmunologiczna

·         Zespół rzekomej niedrożności przewodu pokarmowego i inne neurogenne zaburzenia jelitowe

·         Zespół krótkiego jelita

·         Stabilna przetoka przewodu pokarmowego w okresie niemożliwego leczenia operacyjnego

·         Zespół przewlekłej niedrożności zrostowej

·         Wielopoziomowa niedrożność przewodu pokarmowego uniemożliwiająca odżywianie drogą przewodu pokarmowego

Następstwa niedożywienia:

·         Zmniejszenie odporności na zakażenia

·         Częste powikłania septyczne

·         Złe gojenie ran i zespoleń jelitowych

·         Podatność na choroby

·         Wzrost śmiertelności

·         Wzrost kosztów leczenia

TPN – Całkowite Żywienie Pozajelitowe

1.       Roztwory glukozy

2.       Roztwory aminokwasów

3.       Emulsje tłuszczowe

Elektrolity: roztwór NaCl, roztwór Ringera, koncentraty elektrolitów, koncentraty fosforanów

Składniki dodatkowe:

              Witaminy

              Pierwiastki śladowe

Składniki płynów do odżywiania pozajelitowego:

1)      Węglowodany (1g=4,1kcal) – Glukoza w postaci roztworu

2)      Tłuszcze (1g=9,3kcal) – Olej sojowy, z oliwek, rybi, MCT, fosfolipidy w postaci emulsji tłuszczowej

3)      Aminokwasy – W postaci wieloskładnikowych roztworów

4)      Elektrolity – Na+, K+, Ca2+, Mg2+, PO43- w postaci roztworów

5)      Witaminy – w postaci liofilizatu, dyspersji micelarnej lub emulsji

6)      Pierwiastki śladowe – Zn, Cu, Se, Cr, Fe, Mn, Co, Mo w postaci roztworów soli

Roztwory glukozy 5-70%

10%, 20%, 40%, 50%, 70% ← używa się roztworów wysokoprocentowych, bo później przez dodanie innych     

składników roztwór glukozy zostaje rozcieńczony

·         Roztwory powyżej 15% podawane do dużych naczyń

·         Miejscowe działanie drażniące – pH kwaśne

Z dodatkiem elektrolitów:

·         Dodaje się koncentraty elektrolitów

·         Często do roztworu glukozy dodaje się fosforany ← do prawidłowego metabolizmu glukozy

Salvi CAL. (E-G 24, E-G 40)

              Glukoza 240,0 lub 400,0              1 litr dostarcza 960 lub 1600kcal

              Na+

K+

Mg2+

Cl-

H2PO4-

Zn2+

Osmolarność: 1500 lub 2388 mOsm/l

Szybkość wlewu (40%): do 0,6 ml/kg/h (50kg – 30ml/h)

Elektrolity:

Na+, K+, Ca2+, Mg2+, fosforany, Cl-

·         Nie podaje się wyłącznie chlorków (hiperchloremia)

·         Często octany

·         Stosuje się:               koncentraty

roztwory z aminokwasami

roztwory z glukozą

              Koncentraty – stężone roztwory, których nie wolno podawać bez rozcieńczenia

Ø      Koncentrat fosforanów:

ADDIPHOS              Skład: fiolki 10ml (1-2 dzienne dawki)

                                          Składnik:              HPO42-/H2PO4-                            Na+              K+              sorbitol

                                          Mmol                                          20                            15              15              10mg

Osmolarność  ok. 3150 mOsm/l: pH 6,3-6,4

                                          ! nie można wstrzykiwać bez rozcieńczenia!

·         Dodaje się do roztworu glukozy lub aminokwasów (bez elektrolitów);

·         Przeciwwskazany przy hiperkaliemii i nietolerancji glukozy;

·         Konieczna kontrola fosforanów we krwi.

Ø      Organiczne połączenia fosforanów:              Glicerofosforan sodu

                                                                                    Glukozo-1-fosforan sodu

                            Glycophos – koncentrat glicerofosforanu (1mmol/ml)

Pierwiastki śladowe

·         Występują w ustroju < 50µg/kg tkanki, niezbędne do utrzymania prawidłowej funkcji tkanek

Cr, Cu, Mn, Zn

Tracutil, Peditrace, Addamel

              Addamel N – skład 10ml (pH 2,2):

                            Cr, Cu, Fe, Mn, Mo, Zn, F, Se, I, sorbitol

                            Octan chromowy, chlorek miedzi, chlorek żelazowy, chlorek manganowy, molibdenian sodowy,

                            Selenian sodowy, chlorek cynku, jodek potasowy, fluorek sodowy (HCl do pH 2,2)

Se – nie zawsze stosowany (łatwo można przedawkować)

Aminokwasy

              Wodne roztwory L-aminokwasów 8,5-15% ← zalecane dawki aminokwasów (dorośli): do 2g/kg/dzień

·         Mogą zawierać elektrolity

·         Aminokwasy niezbędne: izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, fenyloalanina, treonina, tryptofan, walina

·         Aminokwasy inne: alanina, glicyna, arginina, asparagina, kwas asparaginowy, cysteina, glutamina, kwas glutaminowy, histydyna, prolina, seryna, tyrozyna

·         Aminokwasy zawierające siarkę: metionina, cysteina

Choroby nerek – „nephro”

Choroby watroby – „hepa”, „hepar”

Dzieci – „infant”

Primene 5%, 10% - dla noworodków

              Preparat stworzony w oparciu o profil aminokwasów zawartych we krwi pępowinowej

              Zawiera taurynę, która może mieć korzystne znaczenie dla rozwoju siatkówki i ośrodkowego układu nerwowego, stabilności błon komórkowych komórek miokardium, eliminacji kwasów żółciowych i absorpcji tłuszczów

              Niska zawartość tyrozyny, fenyloalaniny i proliny: istnieje związek wysokich stężeń fenyloalaniny i tyrozyny w surowicy krwi z neurotoksycznością; fenyloalanina i prolina w wysokich stężeniach w surowicy krwi wpływają na czynność wątroby

              Wysoka koncentracja lizyny – może hamować cykl przemiany mocznika, co pobudza syntezę białek

Aminoven                            Aminoplasmal

Aminomel                            Vamin

Aminosteril                            Primene

Salviamin

Dipeptyd glutaminy: alanyloglutamina (trwały) – Dipeptiven (koncentrat 20% -dostrzykiwany) – bo glutamina jest nietrwała podczas wyjaławiania w autoklawie

Glicyloglutamina (trwały) i glicylotyrozyna (rozpuszczalny; tyrozyna nierozpuszczalna) – w składzie roztworu Gliamin

! nie stosuje się białek bo powodują reakcje uczuleniowe, wykazują słabą rozpuszczalność, wymagają wdrożenia drogiej technologii !

Ø      Aminoven infant 10%

              Aminokwasy niezbędne 52%

              Aminokwasy rozgałęzione 30%

Całkowita zawartość azotu 14,9g/l

Osmolarność : 885 mOsm/l

...