PATOLOGIE SPOŁECZNE(1).doc

16.02

·         Patologia jako typ kwestii społecznej

·         3 elementy: zachowanie jednostki + działanie związane jest z łamaniem norm + sankcja za łamanie norm

·         3 rodzaje norm:

1.       Prawne – skodyfikowane prawnie np. podatki

2.       Etyczne – nie są skodyfikowane ale są uznane w społeczeństwie

3.       Prawno – etyczne – np. kradzież

·         Proces od norm etycznych do norm prawnych

·         Normy uniwersalne – nie kradnij, nie zabijaj [ aborcja, eutanazja, kara śmierci ] – NORM UNIWERSALNYCH NIE MA

·         Wszelkie normy są relatywne à 4 płaszczyzny:

1.       Kultura – zróżnicowanie regionalne

2.       Czynnik czasowy – przemoc w rodzinie, rozwody

3.       Osoba sprawcy – wiek, miejsce zamieszkania, płeć

4.       Motywy działania

·         2 typy postaw w stosunku do norm:

1.       Zasadnicze – nie kradnę bo nie wolno

2.       Celowościowe – nie złamię normy bo zostanę ukarany

MODEL MERTONA

Konformizm – doskonałe podporządkowanie się społeczeństwu

Innowacja – podoba mi się cel ale nie sposób i szukam innego sposobu dojścia do celu, jest niebezpieczeństwo że np. kradzież

Rytualizm – uleganie presji społeczeństwa, wykonywanie pewnych czynności, ale nie jestem szczęśliwy

Wycofanie, bunt

·         Patologie mogą wystąpić na każdym poziomie, ale konformizm jest najbezpieczniejszy

·         Na innych poziomach zagrożenie patologią: w innowacji – przestępczość, w rytualizmie – zagrożenie związane z agresją zwróconą do środka albo na zewnątrz, bunt i wycofanie – zagrożenie o charakterze eskapistycznym, ucieczki np. subkultury, sekty

·         Teoria sytuacyjna – okazja czyni złodzieja

·         Teoria zmian systemów – np. industrializacja, przejście z komunizmu do kapitalizmu, pojawia się luka bo rozwój systemu wartości nie nadąża za rozwojem technologicznym

·         Teoria negatywnej roli mediów

TYPY UZALEŻNIENIA:

1.       Fizyczne – dana używka jest elementem naszego metabolizmu

2.       Psychiczne – silny wewnętrzny przymus

3.       Społeczne – dana jednostka znajduje się w środowisku w którym jest zmuszana

MODELE KONSUMPCJI ALKOHOLU:

1.       Uzależnienie typu Alfa – picie problemowe, wytworzenie się modelu sięgania po alkohol w sytuacjach problemowych

2.       Uzależnienie typu Beta – picie sytuacyjne / okazyjne – tworzy się rytuał

3.       Uzależnienie typu gamma – pijaństwo właściwe, piją w każdej sytuacji, często, duże ilości

4.       Uzależnienie typu delta – picie systematyczne – niewielkie ilości np. Francja

5.       Uzależnienie typu ypsilon – picie ciągami, nie piją dłuższy czas, a później wpadają w ciągi

FAZY WCHODZENIA W UZALEŻNIENIE

1.       FAZA OSTRZEGAWCZA – zmiany reakcji organizmu na alkohol, skrajne reagowanie na alkohol, chciwość na alkohol, wypijamy szycho co nam wpadnie w ręce, poczucie winy – refleksje, przemyślenia, czy to picie prowadzi w dobrym kierunku

2.       FAZA KRYTYCZNA – pojawia się tak zwany zespół abstynencyjny, negatywna fizyczna reakcja kiedy nie pijemy alkoholu, delirium – stany lekowe, drażliwość, wyobcowanie, przymus picia alkoholu rano – klin

3.       FAZA PRZEWLEKŁA – przymus picia rano jest stałym elementem, zaniedbywanie siebie i relacji z innymi, problemy z pracą, każdy alkohol jest uznawany za zdatny do konsumpcji, silne lęki, brak innych zainteresowań niż alkohol, kradzież, spadek tolerancji na alkohol

DLACZEGO PEWNE JEDNOSTKI SIĘ UZALEŻNIAJĄ?

1.       Biologia – geny – czy też środowisko – rasa żółta jest mało odporna, Freud – osobowość oralna, zakłócenia w fazie rozwoju oralnego – karmienie piersią – te osoby mają potrzebę popijania, podjadania

2.       Kultura – socjalizacja w szerszym kręgu [ szkoła, rodzina, praca ] , osoby z rodziny alkoholowej są w grupie ryzyka, typy zawodów [ dziennikarze, budowlańcy ]

3.       Reklama – sprawia że wybieramy dany typ alko, a nie to że skłania nas do picia

POLSKA

·         Rozważania historyczne – rozpijanie chłopa przez państwo

·         XVII-XVIII wiek – dużo zboża i niska cena, więc produkowano wódkę, wypłacano dniówki w alkoholu

·         Zabory – świadome rozpijanie społeczeństwa

·         II wojna światowa – płacono wódką za kontyngenty

·         Po II wojnie światowej nie dostrzegano problemu co wiązało się z ogólnym podejściem do polityki społecznej

·         Picie wpisane w kulturę – szeroka akceptacja picia, nieakceptowanie abstynencji

·         Cenne wartości – niezależność, poczucie humoru, odwaga

·         Rozładowanie napięć

·         Cechy charakteru: 2 typy osobowości:

1.       Histeryczna [ lubi być najlepsza, wahania uczuć, efekciarstwo ]

2.       Psychasteniczna [ ? ] – cicha mycha

Osoby popadające w uzależnienia:

·         Towarzyskie – dużo kontaktów koleżeńskich ale problemy w związkach

·         Wrażliwe

·         Perfekcjoniści

·         Poszukiwacze nagród

·         Sytuacje stresowe

KOBIETY I ALKOHOL

·         Mniejsza tolerancja na alkohol

·         Zmienność reakcji organizmu na alkohol np. w trakcie cyklu

·         Rzadziej uzależniają się od alkoholu niż mężczyźni

·         Trudniej jest wyciągnąć z uzależnienia niż mężczyznę

·         Piją w domu w samotności

SKALA ZJAWISKA

Polska:

·         ok 1 miliona uzależnionych

·         ok 5 mln osób w grupie ryzyka – nadużywają alkoholu

·         ok2 mln współuzależnionych dorosłych

·         ok 2 mln współuzależnionych dzieci

·         spożycie alkoholu wzrasta – 7 litrów alko rocznie na osobę dorosłą

·         w Polsce koncentracja, większość tego alko wypijana jest przez niewielką grupę osób

·         wzrost dostępu do alkoholu – wzrost produkcji, importu, sieci handlowych

·         wzrost atrakcyjności alkoholu – różne rodzaje

·         wczesna inicjacja – ok 10 roku życia

·         największe zainteresowanie alkoholem w małych miastach

·         dominują alkohole najwyżej procentowe, 2 miejsce to piwo a jego spożycie rośnie, wino też

PRZECIWDZIAŁANIE ZJAWISKU:
→ zakazy, prohibicja, czas sprzedaży

→ koncesje, licencje

→ ograniczenia co do miejsca konsumpcji – komunikacja miejska, miasto, ośrodki edukacyjne

→ zakazy co do reklamy

→ granica wieku

→ bodźce ekonomiczne [ manewrowanie cenami alkoholu, ceny w lokalach, koszt leczenia, utrata prawa jazdy ]

POMOC OSOBOM PIJĄCYM:

·         leczenie tradycyjne: odwyk . System tradycyjny - detoksykacja - najczęściej przy oddziałach psychiatrycznych ; zamknięty ośrodek lub leczenie ambulatoryjne [ poradnia, kluby AA ]

·         metoda 12 kroków – przyznanie się do uzależnienia i zaakceptowanie sytuacji, przyznanie się do bycia słabym, przeproszenie bliskich

·         leczenie awersyjne - osobie leczonej jest podawana substancja albo doustnie albo w formie implantu, która ma wywoływać złe skutki w połączeniu z alkoholem

·         substytucja – podawanie substancji będącej substytutem dla alkoholu

W Polsce skuteczność wychodzenia z alkoholizmu jest bardzo niska, 10-15%, na świecie do 40%

alkohol nakręca koniunkturę, podatki

·         koszty → leczenie chorych, ofiary wypadków, korelacja z przestępczością, zniszczenia np. infrastruktury, obniżenie jakości pracy

·         jak kryzys odbije się na spożyciu alkoholu? Duże napięcie więc prawdopodobieństwo napicia się, ale mniej pieniędzy to mniej alkoholu

NARKOTYKI

typy:

1.       opiaty – morfina, heroina, kodeina, opium, laudanum

2.       psychostymulanty – kokaina, amfetamina

3.       halucynogenne – syntetyczne, LSD, naturalne, grzyby

4.       konopie

5.       rozpuszczalniki

6.       środki uspokajające i przeciwbólowe

7.       nikotyna

ad.1

za najbardziej niebezpieczne uważa opiaty – bardzo szybko uzależniają, powoduj duże wyniszczenie organizmu, bezpośrednie zagrożenie życia

ad.2

psychostymulatory uwalniają serotoninę – człowiek ma dobre podejście do życia, skutki uboczne to depresje, ciężko jest wrócić do równowagi hormonalnej, zapaść spowodowana brakiem odpoczynku, pożywienia, nie widzimy zmęczenia

ad.3

najpopularniejsze jest LSD, przyjemne lub nieprzyjemne wizje, zagrożenie wizją niebezpieczną dla człowieka, rozwinięcie choroby psychicznej

ad.4

zawierają THC, zespół demotywacyjny – nic się nie chce, rak, spowolnienie reakcji, spadek poziomu testosteronu i potencji, psychozy, flashbacki

·         zagrożenie spowodowane sprzedażą na czarnym rynku – wadliwość towaru

·         tworzone są listy niebezpiecznych substancji, dlatego ciągle wymyślane są nowe substancje o niewiadomym działaniu

·         LSD uzależnia tylko psychicznie, kokaina psychicznie, marihuana i amfetamina uzależniają fizycznie po bardzo długim czasie

NARKOMANIA W POLSCE

1.                  okres artystyczny – w kręgach bohemy artystycznej. Głównie przed I wojną światową, kluby haszyszu, Hugo – haszysz, marihuana, kokaina, powszechnie dostępne dla wysokich klas, laudanum dla biednych

2.                  okres medyczny – XX wiek, osoby uzależnione to pacjenci, byli żołnierze, służba zdrowia, morfina, kodeina, stosunkowo niewielka skala zjawiska, dyskretna konsumpcja

3.               &...