hd_semantykagener_dz3.pdf

(388 KB) Pobierz
Microsoft Word - hd_5_semantykagener_dzienne4.doc
dr hab. Jadwiga Linde-Usiekniewicz, prof. UW
Katedra J ħ zykoznawstwa Ogólnego i Bałtystyki
J ħ zykoznawstwo ogólne --- III rok, Polonistyka dzienna i wieczorowa 2006/2007
Cz ħĻę I. Kierunki współczesnego j ħ zykoznawstwa
B. J ħ zykoznawstwo generatywne.
==================================================================
SEMANTYKA GENERATYWNA
(Powstała w reakcji na model wczesnogeneratywny)
Składnia i semantyka nie mog Ģ by ę rozdzielone. Rol Ģ transformacji i ogranicze ı
derywacyjnych jest ł Ģ czenie reprezentacji semantycznych ze strukturami
powierzchniowymi
Generowanie = opis pełny i Ļ cisły
Struktury semantyczne s Ģ tej samej natury formalnej, co struktury składniowe: oznakowane
drzewa
Nie ma struktury gł ħ bokiej syntaktycznej – reguły wi ĢŇĢ struktur ħ semantyczn Ģ (czasami
mówi si ħ o semantycznej strukturze gł ħ bokiej ) ze struktur Ģ powierzchniow Ģ .
Redukcja liczby kategorii, np.
•
czasowniki i przymiotniki zachowuj Ģ si ħ bardzo podobnie:
o
maj Ģ to samo znaczenie
I am fond (adj) of jazz (‘jestem zwolennikiem jazzu’)
I like (v) jazz (‘lubi ħ jazz’)
ew.
Jestem głodny
Zjadłbym co Ļ
o
podlegaj Ģ tym samym restrykcjom selektywnym
Wiem to . Jestem tego Ļ wiadomy
*Skała to wie. *Skała jest tego Ļ wiadoma
o
podlegaj Ģ podobnym transformacjom
np. the man who was murdered => the murdered man ‘m ħŇ czyzna, który został
zamordowany => zamordowany ‘m ħŇ czyzna’
the man who is dead => the dead man ‘‘m ħŇ czyzna , który jest nie Ň ywy =>
nie Ň ywy ‘m ħŇ czyzna’
człowiek, który jest chory/zdrowy => chory/zdrowy człowiek
NB. istniej Ģ j ħ zyki, w których istniej Ģ masowo przymiotniki predykatywne, np.
japo ı ski.
Boku
wa
kare ga
suki
datta
ja
T
on
Nom lubiony Praet
‘Lubiłem go’
Boku
wa
kare ga
natsukashikatta
ja
T
on
Nom taki, Ň e kto Ļ t ħ skni za nim
T ħ skni ħ za nim
T – partykuła tematu; Nom – mianownik; Praet – wykładnik czasu przeszłego
1
dr hab. Jadwiga Linde-Usiekniewicz, prof. UW
Katedra J ħ zykoznawstwa Ogólnego i Bałtystyki
J ħ zykoznawstwo ogólne --- III rok, Polonistyka dzienna i wieczorowa 2006/2007
Cz ħĻę I. Kierunki współczesnego j ħ zykoznawstwa
B. J ħ zykoznawstwo generatywne.
==================================================================
Takiej samej zbie Ň no Ļ ci nie wykazuj Ģ np. rzeczowniki i czasowniki
•
przysłówki i wyra Ň enia przyimkowe nie powinny pojawia ę si ħ pod w ħ złem
czasownikowym, lecz nad nim:
Czy bijesz swoj Ģ Ň on ħ z entuzjazmem/codziennie/ch ħ tnie/na podwórzu?
Nie bij ħ swojej Ň ony z entuzjazmem/codziennie/ch ħ tnie/na podwórzu
(przeczenie dotyczy członu : z entuzjazmem/codziennie/ch ħ tnie/na podwórzu )
Za: S. Granger-Legrand, B. Devlamminck, Tendencje interpretacyjne i generatywne w
gramatyce transformacyjnej
•
kwantyfikatory musz Ģ pojawia ę si ħ w pozycji predykatów (por. VP was much ‘było du Ň o’
2
1028499.003.png 1028499.004.png 1028499.005.png
dr hab. Jadwiga Linde-Usiekniewicz, prof. UW
Katedra J ħ zykoznawstwa Ogólnego i Bałtystyki
J ħ zykoznawstwo ogólne --- III rok, Polonistyka dzienna i wieczorowa 2006/2007
Cz ħĻę I. Kierunki współczesnego j ħ zykoznawstwa
B. J ħ zykoznawstwo generatywne.
==================================================================
Schemat 20: Za: S. Granger-Legrand, B. Devlamminck, Tendencje interpretacyjne i
generatywne w gramatyce transformacyjnej
Nieprawda, Ň e wiele odłamków zraniło Ň ołnierza => Niewiele odłamków zraniło Ň ołnierza
Czy wiele odłamków zraniło Ň ołnierza
•
Zdania synonimiczne powinny mie ę identyczne struktury składniowe, a gł ħ bokie struktury
składniowe dlazda ı synonimicznych s Ģ ró Ň ne:
Seymour pokroił kiełbas ħ no Ň em
Seymour u Ň ył no Ň a do pokrojenia kiełbasy
•
Hierarchia i podrz ħ dno Ļę składników
Dla zdania M ħŇ czyzna zabił kobiet ħ trzeba postulowa ę zdanie zło Ň one z funktora
zdaniotwórczego (propozycji ze zmienymi) oraz podstawieniami tych zmiennych
•
Rozkładalno Ļę znacze ı leksemów
3
1028499.006.png
dr hab. Jadwiga Linde-Usiekniewicz, prof. UW
Katedra J ħ zykoznawstwa Ogólnego i Bałtystyki
J ħ zykoznawstwo ogólne --- III rok, Polonistyka dzienna i wieczorowa 2006/2007
Cz ħĻę I. Kierunki współczesnego j ħ zykoznawstwa
B. J ħ zykoznawstwo generatywne.
==================================================================
x persuaded y to hit z ‘x nakłonił y, Ň eby uderzył z’
x nakłonił y do uderzenia y = x spowodował (CAUSE), Ň e dzieje si ħ tak (COME ABOUT),
Ň e y zamierza (INTEND), aby y uderzył z
Reprezentacja semantyczna :
o
Struktura predykatowo-argumentowa (powy Ň ej)
o
Role semantyczne argumentów (Fillmore)
Presupozycje
Poni Ň sze zdania,
(1) Jan powiedział Marii, Ň e jest brzydka i wtedy ona go obraziła (z akcentem zdaniowym na
ona i obraziła)
(2) Jan powiedział Marii, Ň e jest ładna i wtedy ona go obraziła (z akcentem zdaniowym na
ona i obraziła)
s Ģ poprawne tylko w powi Ģ zaniu odpowiednio z presupozycjami:
(a) To, Ň e Jan powiedział Marii, Ň e jest brzydka, poci Ģ ga za sob Ģ to, Ň e j Ģ obraził
(b)
4
o
Presupozycje (Lakoff, Fillmore)
, Ň e Jan powiedział Marii, Ň e jest ładna, poci Ģ ga za sob Ģ to, Ň e j Ģ obraził
1028499.001.png
dr hab. Jadwiga Linde-Usiekniewicz, prof. UW
Katedra J ħ zykoznawstwa Ogólnego i Bałtystyki
J ħ zykoznawstwo ogólne --- III rok, Polonistyka dzienna i wieczorowa 2006/2007
Cz ħĻę I. Kierunki współczesnego j ħ zykoznawstwa
B. J ħ zykoznawstwo generatywne.
==================================================================
Presupozycje s Ģ zwi Ģ zane z jednostkami leksykalnymi (Fillmore)
x oskar Ň a y o zrobienie z = z mówi: y zrobił z
Presupozycja: z jest złe
x krytykuje y za zrobienie z = x mówi: z jest złe
presupozycja: y jest odpowiedzialny za z
Do problemu presupozycji wrócimy w ramach j ħ zykoznawstwa pragmatycznego
========
Role semantyczne argumentów – zale ŇĢ od znaczenia czasownika
np.
5
1028499.002.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin