KULTURA ZDROWOTNA- system wartości przywiązanych do zdrowia fizycznego i psychicznego, a także jednostkowego i społecznego
WYCHOWANIEZDROWOTNE
Wychowanie zdrowotne, wszystkie zamierzone i realizowane działania, które mają na celu kształtowanie u wychowanków umiejętności, nawyków, przyzwyczajeń i postaw pozwalających na zachowanie zdrowia oraz przestrzeganie zasad higieny.
Wychowanie zdrowotne ma ponadto doprowadzić do wzrostu odporności na działanie niekorzystnych dla zdrowia warunków życia i do opanowania wiedzy o organizmie ludzkim. Istotną część wychowania zdrowotnego stanowi wychowanie fizyczne.
Wychowanie zdrowotne jest realizowane w systemie szkolnym głównie przez takie przedmioty, jak: wychowanie fizyczne, biologia, anatomia, fizjologia, a ponadto w całym kompleksie zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.
Cele wychowania zdrowotnego:
-dostarczenie dzieciom i młodzieży odpowiedniej wiedzy o zdrowiu i kształtowanie ich poprawnych postaw zdrowotnych
- przestrzeganie zasad higieny osobistej
- sposoby odżywiania i przygotowania posiłków
- posiadanie wiedzy na temat objawów, przyczyn i skutków najczęściej spotykanych współcześnie chorób cywilizacyjnych
- zapobieganie chorobom i zabezpieczenie przed nagłymi wypadkami
- udzielanie pierwszej pomocy
- szkodliwość nadużywania leków i używek (narkomania, alkoholizm, uzależnienie od papierosów)
- ochrona środowiska naturalnego (bezpieczeństwo pożarowe)
Sposób realizacji tych celów:
- zapewnienie dzieciom i młodzieży zaspokojenia potrzeb biologicznych i potrzeby bezpieczeństwa
- uczenie ich brania na siebie odpowiedzialności za zdrowie własne, rodziny i społeczeństwa
- zachęcanie ich di zdrowego stylu życia i umożliwianie im dokonywania wyborów promujących zdrowie
- rozwijanie umiejętności samodzielnego korzystania z wiedzy o zdrowiu z różnych źródeł informacji
- zasięganie rad na temat zdrowia u specjalistów dostępnych w społeczności lokalnej
- godziwe organizowanie czasu wolnego oraz umożliwianie na ewentualne niebezpieczeństwo drogowe, pożarowe i na wodzie
- świadome włączanie programu wychowania zdrowotnego w całokształt z chłopcami i dziewczętami
NAUCZYCIEL A ZDROWIE:
- nauczycielowi nie wolno denerwować się, skarcić zbyt ostrym słowem, nie wolno stosować cielesnych kar à nie może się wyładować à choroby psychosomatyczne à zaburzenia układu krążenia, schorzenia układu trawienia, zaburzenia endokrynologiczne, nerwice
- charakter pracy stojąco- siedzący à nieekonomiczny, niehigieniczny, przeciążenie kręgosłupa (zwłaszcza dolna część) à bóle krzyża
- mówienie głośne, dużo i długo w złych warunkach higienicznych à przeciążenie głosu, chroniczne chrypki a nawet bezgłos
· Przebywanie w salach zapylonych (kurz, pył z kredy) przyczyniają się do alergii
· Hałas, złe oświetlenie, zły mikroklimat (wilgoć, złe oświetlenie, chłód)
· Stres (emocjonalny)
ETAPY WYCHOWANIA ZDROWOTNEGO:
· Heteroedukacja
do okresu pokwitania – dziecko jest podmiotem zabiegów opiekuńczo – pielęgnacyjnych, kształtują się nawyki i zachowania
· Autoedukacja
okres pokwitania – zaczyna się tworzyć życiowy program i dorosły styl życia oparty na weryfikacji dotychczasowych nawyków i przyjętych wzorców postępowania
ZDROWIE:
1,-zdrowie fizyczne czy somatyczne, a wiec dotyczace stanu organizmu ludzkiego podlegającego zarowno naturalnym oddzialywaniom czynnikow przyrodniczych jak taz higienicznym zabiegom ze strony celowej kreacyjnej dzialalnosci człowieka
2,zdrowie psychiczne tj. stan integracji osobowości zarowno w sensie strukturalnym, jak tez funkcjonalnym chodzi mianowicie o harmonie wewnetrzna czlowieka jak tez o wspolbrzmienie z zewnetrznym otoczeniem
3,zdrowie spoleczne- mamy tu na uwadze "prawidlowa" relacje miedzy jednostka a spoleczenstwem tj.taki stan rzeczy, ktory wyraza sie w postaci syntonii czy harmonii
ASPEKTY WYCHOWAIA ZDROWOTNEGO:
· kształtowanie akceptacji samego siebie,· identyfikowanie się młodzieży z własną płcią, · kształtowanie relacji między chłopakami i dziewczętami,· problemy uzależnień (alkohol, narkotyki, hazard, komputer), · uczenie młodzieży samoobserwacji, poznawania samego siebie, kształtowanie poczucia własnej samowartości i adekwatnej samooceny, · żyjemy w kulturze popularnej w której ważny jest kult urody, młodości i zdrowia, · kształtowanie nawyków racjonalnego odżywiania, · kształtowanie postaw akceptujących własne niedociągnięcia, braki,
Ludzie aby zachować dobrą kondycję zdrowotną w społeczeństwie powinni:
- być propagatorami ruchu promowania zdrowia
- dzielić odpowiedzialność za zdrowie
- odgrywać aktywną rolę w działaniach dla osiągnięcia i utrzymania zdrowia
- rozwinąć zdolność do definiowania, rozpoznawania i wyrażania swych potrzeb zdrowotnych
- mieć prawo do uzyskiwania informacji i ingerowania w sprawy swego zdrowia
Wychowanie zdrowotne ma na celu:
- uzmysłowienie wychowankom odpowiedzialności za zdrowie własne i innych
- udoskonalenie zdrowia, jego ochronę oraz zapobieganie chorobom
- uświadomienie tego co szkodzi zdrowiu a co je podtrzymuje
- nauczenie tego kiedy i jak korzystać z pomocy służby zdrowia a kiedy radzić sobie samemu
- uświadomienie tego że od własnej postawy i zachowania zależy zdrowie ludzi z którymi wychowanek styka się w życiu prywatnym, w pracy zawodowej oraz społecznej
Działalność szkoły w realizacji wychowania zdrowotnego składa się z czterech elementów:
1. Higienizacja szkoły (realizatorzy: personel pedagogiczny, służba zdrowia, personel administracyjny, komitet rodzicielski, uczniowie):
- warunki zdrowotne środowiska szkolnego
- wyposażenie w sprzęt meblowy
- oświetlenie i ogrzewanie
- walka z hałasem
- czystość pomieszczeń
- żywienie i dożywianie
- higiena i estetyka przyrządzania posiłków
2. Higienizacja procesu dydaktyczno-wychowawczego (realizatorzy: personel pedagogiczny, służba zdrowia, młodzieżowy organizator sportu, samorząd uczniowski, organizacje społeczne, rodzice):
- rozkład zajęć
- ćwiczenia śródlekcyjne i rekreacyjne
- praca domowa
- rozłożenie w przestrzeni czasowej prac kontrolnych
- częstotliwość wystawiania ocen
- dni wolne od zadawania prac domowych
- organizacja czasu wolnego
3. Opieka zdrowotna nad uczniami (realizatorzy: służba zdrowia, dyrekcja, nauczyciele, rodzice):
- organizacja opieki lekarsko – higienicznej
- współpraca dyrekcji, nauczyciela wf-u i wychowawców z personelem służby zdrowia
- informowanie dyrekcji, wychowawców i rodziców o stanie zdrowotnym uczniów
- kwalifikowanie uczniów do grup dyspanseryjnych i dalsze postępowanie z nimi
- organizowanie w szkole leczenia rehabilitacyjnego
- opieka stomatologiczna i ortodontyczna
- kontrole sanitarno – higieniczne prowadzone przez personel służby zdrowia
4. Wychowanie zdrowotne (realizatorzy: personel pedagogiczny, służba zdrowia, organizacje młodzieżowe i społeczne, rodzice):
- realizacja treści dydaktycznych według programu
- prowadzenie działań wychowawczych
- szerzenie propagandy zdrowia
- aktywizowanie młodzieży w ramach prac związanych z ochroną zdrowia np. w organizacjach społecznych i uczniowskich (samorządy, PCK, ZHP, PTTK, SZS, LOP itd.)
- pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania zdrowotnego
WYCHOWANIE FIZYCZNE: całokształt zabiegów zmierzających do zapewnienia prawidłowego nawyków rekreacyjnych
Cele:
- zapewnienie dzieciom i młodzieży – poza zdrowiem i sprawnością fizyczną dziewczęcej lub chłopięcej urody
- prawidłowa budowa ciała
- podnoszenie odporności organizmu
- wyrabianie dobrych nawyków czynnej rekreacji
3 KRĘGI TREŚCI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO:
1) krąg najwęższy- obejmuje konkretne lekcje wychowania fizycznego, przy czym jest rozumiane jako przedmiot wychowania, lekcje w-f mają swoje cele poznawcze, kształcące i wychowawcze, służą do nauczania ćwiczeń gimnastycznych, gier sportowych (np. piłka nożna), gier i zabaw ruchowych, o charakterze porządkowym i ćwiczeń korekcyjno- kompensacyjnych
2) krąg pośredni- obejmuje te zajęcia i prace, które mają na celu opanowanie nawyków zdrowotno- wychowawczych, są to zajęcia śródlekcyjne, pozalekcyjne, czuwanie nad postawą ucznia na każdej lekcji i rozwijanie zainteresowań kultura fizyczną
3) krąg najszerszy- obejmuje zajęcia realizowane na zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, działalność SKS-ów
FORMY REKREACJI: wycieczki piesze i rowerowe, zabawy ruchowe i terenowe, formy sportowo- zabawowe, spacery, udział w dyskotekach, prace fizyczne pozostające na usługach domu, szkoły czy środowiska (prace na działce itp.)
migotka1313