Archetypy – pierwowzory, podstawy, niezmienne składniki podświadomości.
· termin p od Junga
· ujawniają się, tworząc obrazy i symbole
· w literaturze dla dzieci ujawniają się przez metafory, fantazje
Archetypy w literaturze dla dzieci:
· zapomniany język (odnalezienie go)
· „za górami, za lasami...”
o szklana góra
o ciemna strona
o stara kobieta
o dziewczynka
o słońce
o droga
· matka dobra + macocha zła
o rozłączenie z matką (nawiązanie do mitu o Demeter i Korze)
Janina Porazińska, W Wojtusiowej izbie
· motyw tańca – archetyp poruszania się, pokonywania przestrzeni
· świat dziecka odbija się w oknie
· motyw przerwania bajki
· kolory, kształty, obrazy przestrzenne, dźwięki, szmery, szelesty
· piec z kominem – praobraz domowego ogniska
· świerszcz za kominem – archetyp opiekuna
· kołyska – archetyp początku nieskończoności
Ewa Szelburg-Zarębina, Parkowa królewna
· królewna, utożsamiająca się z gałązką i krzaczkiem, „za jeża się wyswata”
· jeż – królewicz
· park – ogród miejski, który pozwala dziewczynce wziąć udział w uroczystości weselnej
o ogród – poddany procesowi mityzacji
Ewa Szelburg-Zarębina, Srebrny deszczyk
· królewna à kobieta stroi się, żeby zainteresować sobą mężczyznę, by wydać potomstwo
Kazimiera Iłłakowiczówna – szczególne postacie dziewcząt
Typowe symbole ujęte w ogólne tematy:
· tęsknota za rajem, ogrodem (drzewo, zwierzę, ptaki)
· pragnienie poznania tajemnicy kobiety
· księga – wieczna opowieść
· przewodnik
Antybebok