Już we wczesnym dzieciństwie człowiek styka się z opowieściami o strachach, duchach i diabłach.
Charakterystyka diabła z utworów literackich:
· rogi
· długi ogon zakończony chwostem
· ciemna skóra
· sierść
· kopyta
· odrażający zapach siarki
Imiona diabła w literaturze i wierzeniach:
· Rokita
· Boruta
· Węglik
· Maciuś
· Hilary
· Bies
Pierwszy opis diabła w literaturze polskiej dotyczył wydarzeń z XIII wieku.
Rodzaje diabłów w literaturze:
· kuszący do złego – Antychryst
· Oszukujący
· Sprawiedliwy – wymierza sprawiedliwość
· Pilnujący – można mu powierzyć do opieki dziecko, dobytek; dla samej przyjemności przegoni złodzieja
· Rozpustny – często w postaci kobiety uwodzi młodych mężczyzn
· Pijący
Przykłady utworów, w których występuje motyw diabła:
· bajki
o Boruta
o Drwal i diabeł
· Gliński, O mądrym chłopku i głupim diable
· Bunkiewicz, Opowieść o nieprzyjemnym diable Rokicie
· Stanisław Dzikowski, Diabli – tanecznicy
· S. Dzikowski, Diabelska gra
· Bunkiewicz, Diabelska miłość
· Gustaw Morcinek, Jak górnik Bulandra diabła oszukał
· G. Morcinek, O tym, jak diabeł pokraka został pognębiony
· Stanisław Ligoń, Diabeł się łożenił
· S. Ligoń, Diabeł w kopalni
· Oskar Miłosz, Skromnisia, narzeczona diabła
· O. Miłosz, Historia staruchy, która była tak złośliwa, że mogła zastąpić diabła
Antybebok