Psychologia
*nauka zajmujaca się opisem, wyjaśnianiem, niekiedy korektą zachowań ludzkich.
*dąży do prawdy i obiektywizmu
*posługuje sie własnymi metodami badawczymi
*dązy do precyzji języka
*nie jest jednolita
dyfuzja odpowiedzialnosci-im wiecej osób moze nam pomoc to pomoc nie będzie nam udzielona
*BIHAWIORYZM-zaczął sie rozwijać w XIX na skutek dazenia wczesnych psychologów do obiektywizacji metod badawczych bo INTROSPEKCJONIZM(wejrzenie w siebie) nie spełnialo wymogów naukowości.
*przyjeto że jedynym materiałem badań w odniesieniu do człowieka jest zachowanie bo ono poddaje się obserwacji i mierzeniu.
*życie wewn człowieka jest ale nie moze byc obiektywnie badane bo nie ma metod.
*człowiek jest istota reaktywną bo środowisko dziala na niego bodźcami na które w określony sposób reaguje
*czlowiek jest istotą niesamodzielną bo jest sterowany bodźcami ze środowiska ale tez konsekwencjami swoich reakcji (wzmocnienia)
najważniejsze ustalenia bihewiorystów:
1. przewaga wzmocnien negatywnych nad pozytywnymi
2.mitologizacja kary-wierzymy ze kara jest bardziej skuteczna niz nagroda i ze powinna byc surowa. Powinien istniec okreslony system nagród i kar. najbardziej skuteczna jest kara nieuchronna o średniej surowosci.
3. stosowanie kar niesie konsekwencje:
*unikanie źródła kary
*zachowania za ktore jestesmy surowo karanibardzo czesto bywaja zachamowane i powracaja kiedy przestaje zagrazac kara
*konsekwencja kar fizycznych jest uczenie dzieci zachowan agresywnych
4. błędy w stosowaniu wzmocnień:
*odraczanie wzmocnien(powinno byc wykonane od razu po reakcji)
*stosowanie niewłasciwych procedur (nagradzanie za wszystko)
Koncepcja behawioralne przedstawia nieco uproszczony obraz człowieka, ponieważ dalsze badania dowiodły , że jest to bardziej złożone.
KONCEPCJA PSYCHODYNAMICZNA
Początek z XIX wiecznej koncepcji człowieka, a mianowicie z psychoanalizy.
Przedstawiciel: Zygmunt Freud
Według tej koncepcji człowiek również jest istotą niesamodzielną, ale jest sterowany przez wewnętrzne siły dynamiczne, są one związane z niezaspokojeniem potrzeb co powoduje zadłużenie wewnętrznej równowagi i dążenie do jej przywrócenia. Powstaje w ten sposób popęd.
*Koncepcja behawioralna jak i psychodynamiczna są podobne, gdyż obie przedstawiają człowieka jako istotę niesamodzielną.
Osobowość człowieka, jego wewnętrzna struktura składa się z trzech warstw:
1.(najbardziej pierwotna) Wewnętrzne dziecko( Ono, id,)
składa się na to:
emocje (złość, zazdrość, ciekawość)
2.postępujący proces socjalizacji kształtuje kolejne warstwy naszej osobowości.
W wyniku oddziaływań wychowawczych, kształtowany jest nasz wewnętrzny rodzic albo inaczej super ego. *nakazy *zakazy *powinności które są nam przekazywane.
Podstawowy zestaw norm(czy jest się wierzącym czy nie): Dekalog
Niekiedy do super ego są włączane dodatkowe nakazy czy zakazy, które nie są wyprowadzone z głównych (podstawowych) norm i są szkodliwe(działają przeciw człowiekowi).
3. Ego- nasz wewnętrznych dojrzały. Ta część osobowości powstaje w wyniku naszych własnych doświadczeń, kieruje się zasadą wyboru i ponoszenia konsekwencji
Konflikt-sprzeczność interesów i dążeń pomiędzy wew dzieckiem a super ego. Najczęściej jest nieuświadomiony.
Pojawienie się konfliktu powoduje dyskomfort a ponieważ człowiek nie jest świadomy konfliktu próbuje sobie z nim radzić za pomocą mechanizmów obronnych.
Mechanizmy obronne konfliktu:
1. Racjonalizacja- polega na podawaniu innych niż rzeczywiste przyczyny naszych zachowań
· Kwaśne winogrona-polega na pozbawianiu wartości tego czego nie udało nam się osiągnąć i w związku z czym odczuwamy np.zazdrosc
Np. ktoś wybudowal sobie dom i zaprasza gości którzy nie są tak bogaci. Goście ogladaja podziwiają ale mówia np. . o tam ci wyjdzie pleśń.
· Słodkie cytryny-podnoszenie wartości tego co zrobiliśmy i co nie jest zgodne z naszym super ego.
Np. Zrobilismy cos niezgodnego z naszym sumieniem i mamy tego świadomość i jak zastosujemy słodkie cytryny to myslimy, że zrobiliśmy temu komus przysługę, dobrze.
2. Projekcja-rzutowanie tych cech lub zachowań, których nie akceptujemy u siebie na inne osoby.
3. Wyparcie-polega na zepchnieciu do podświadomości tego np. naszych zachowań które są sprzeczne z naszym super ego.
W wychowaniu odniesienie się do koncepcji psychodynamicznej jest tak zwany model konfliktowy, w którym przyjmuje się, że wychowawca i wychowanek (ich działania) pozostają ze sobą w konflikcie bo właczenie człowieka w funkcjonowanie społeczeństwa zgodnie z jego zasadami i normami(społeczeństwa) wymaga ograniczen.
KONFLIKT NIE OZNACZA KŁÓTNIA
Deformacją tego modelu jest tzw. MODEL WACHADŁA- polega na tym,że dziecko czy młody człowiek nie wie jakie normy obowiązują kiedy i dlaczego innych obowiązują a innych nie.
Np. Dziecko zataiło, że dostało 1. Powiedziało że sprawdzian jeszcze nie był oddany. Mama na zebraniu się dowiaduje i daje dziecku repremendę. Za kilka dni dzwoni telefon i każą dziecku odebrać . mama mówi odbierz ale jak to ciocia to powiedz że mnie nie ma. Albo norma obowiazuje albo nie.
Koncepcja poznawcza- przedstawia czlowieka jako istote aktywna,taka która pobiera info. z otoczenia trudno je przeksztalca i konstruuje obraz zarówno siebie jak i otaczającego świata. W tym procesie biora udział procesy poznawcze(spostrzeganie, myślenie, pamięć i uczenie się) człowiek jest badaniem i ksztaltuje obraz siebie i swiata. Jest aktywny.
KONSTRUKTY OSOBISTE( stuktury poznawcze)- wyobrażenie człowieka o sobie ale także o otaczającym go swiecie we wszystkich jego aspektach.
Siec poznawcza- znajduja się poszczególne struktury poznawcze.
Cechy formalne struktur poznawczych- sa cechami ciaglymi tzn. wystepuja w roznym natężeniu u roznych osob.( duże natężenie, srednie, niskie.)
0,1- jest natężenie albo nie ma ( w ciąży albo się jest albo nie)
Mogą być proste lub zlozone
· Proste- prymitywne( człowiek opisując rzeczywistość posluguje się nie wieloma kryteriami)
· Zlozone- gdy człowiek posluguje się wieloma kryteriami probujac opisac: wyjasnic rzeczywistość.
Ten co ma zlozone struktury bada swiat, stawia hipotezy
Mogą być aktywne lub bierne.
· AKTYWNE- gdy używamy zawartych w nich treści ( to nie przydatność ludzi kształcic tak żeby używali tego co maja w glowach)
Moga być abstrakcyjne lub konkretne:
· Abstrakcyjne- gdy potrafimy dokonać porownan i uogolnien ( dziecko spostrzega swiat w roznych kategoriach), ( mama prosi trzyletnie dziecko o zrobienie porządku w pokoju a dziecko nie rozumie co ma zrobić) (uwagami do dziecka ze się spoznia dokonujemy uogolnien musimy patrzeć na jakie lekcje się spoznia, którego dnia i wyciagnac wnioski.)
· Konkretne-gdy nie potrafimy dokonać porównań i ogólnień
Mogą być otwarte lub zamknięte:
· Otwarte są, gdy bierzemy pod uwagę napływające informacje i niekiedy dokonujemy korekty w istniejących już strukturach poznawczych.
Stan rozbieżności pomiędzy inf. Napływającymi a inf. Zakodowanymi nazywamy dysonansem poznawczym inaczej rozbierznoscią inf. , człowiek dąży do zredukowania tego stanu na różne sposoby tzn. może poszukiwać inf. , które także blokować lub deformować napływające inf. Żeby nie naruszyć istniejących już struktur.
BARDZO CZĘSTO BLOKOWANIE BĄDŹ DEFORMOWANIE INF. NIEZGODNYCH Z NASZYMI STRUKTURAMI POZNAWCZYMI JEST ZW. Z OBRONĄ WŁASNEGO „JA”.
Konflikt motywacyjny- sytuacja, w której na człowieka działają dwie siły i stoi on przed wyborem pomiędzy tymi dwiema siłami.Nie ma jednocześnie możliwości ucieczki z pola.
Rodzaje konfliktu motywacyjnego:
· „dążenie, dążenie” – na człowieka działają dwie siły pozytywne, między którymi dokonuje on wyboru. Cechą charakterystyczną zachowania człowieka jest wahanie się. Wynika ono z faktu, iż w miarę możliwości jej atrakcyjność maleje natomiast rośnie atrakcyjność tego czego nie wybraliśmy. Po dokonaniu wyboru człowiek podnosi wartość tego co wybrał, ponieważ jest istotą dążącego do przekonania, że ma słuszność.
· „unikanie, unikanie”- na człowieka działają dwie siły negatywne i również jest on zobligowany do dokonania wyboru. Cechą charakterystyczną zachowania człowieka jest również wahanie się, ponieważ w miarę zbliżania się do jednej z wartości jej aspekt negatywny rośnie
Przykład: kobieta w związku z alkoholikiem. Nie chce byś w takim związku, ale boi się być sama.
„unikanie, dążenie”- sytuacja, w której ten sam cel (obiekt) budzi w nas zarówno chęć dążenia jak i unikania. W tej sytuacji w miarę zbliżania się do celu obie siły, a więc siła dążenia i siła unikania rosną. Jednak siła unikania rośnie szybciej, wiec musimy być bardzo zdeterminowani by osiągnąć cel.
Przykład: dziecko, które widzi psa. Z jednej strony chce go pogłaskać, z drugiej boi się go. Wyjście za mąż. Z jednej strony chcemy zawrzeć związek małżeński, z drugiej jednak rodzą się w nas obawy.
Silna wola- określa się jako konkurencje pomiędzy motywacjami, a wiec pomiędzy unikaniem albo dążeniem. O silnej woli mówimy kiedy dążenie jest na tyle silne, że udaje nam się zdobyć postawiony cel. Sytuacje konfliktu motywacyjnego determinują nasze zachowania. Potrafią je opisać i wyjaśnić.
Struktura „JA” – jest to wyobrażenie o sobie samym. Nie jest to struktura jednolita, ponieważ wyróżniamy różnego rodzaju „JA” np. „JA” realne, czyli to jacy jesteśmy i „JA” idealne czyli jakimi chcieli byśmy być. Zwykle te dwa rodzaje „JA” nie pokrywają się.
Struktura „JA” kształtuje nam się przez całe życie.
Informacje o naszym „JA” zasięgamy od: znajomych, nauczycieli, rodziny, osób w naszym otoczeniu, naszego odbicia, zdjęć, z tego co osiągamy, porównując się do innych.
Dostajemy szerego informacji, które tworzą nasze „JA”.
Rodzice i nauczyciele mają znaczący udział w kształtowaniu się struktury „JA” dziecka, ponieważ są osobami znaczącymi a dziecko pozostaje z nimi w zależności emocjonalnej. Należy mieć świadomość, że komunikaty pozytywne budują poczucie własnej wartości natomiast komunikaty negatywne działają przeciwnie.
Motywacja w ujęciu poznawczym
Koncepcja poznawcza zajmuje się:
· mediacyjnymi procesami poznawczymi( osobiste wyjaśnienia sukcesu i porażki)
· przetwarzaniem inf w warunkach szkolnych
Czynniki wpływające na motywacje:
· składnik wartości- zawiera cele i przekonanie ludzi na temat znaczenia tego co robią i tego czy jest to interesujące( jaka wartość ma dla mnie to co wykonuje, czemu to robię).
Cele- spełniają role kontrolująca nasze zachowanie, dostarczają informacji na temat procesu w którym człowiek się znajduje, determinują wzorce motywacji.( informują nas co robię żeby dojść do tego celu)
*sprawnościowe- dążenie do rozwoju po to aby osiągnąć sprawność, doskonałość, umiejętność niezależnie od osiągnięć innych osób.
*wykonaniowe- człowiek ukierunkowany na porównanie społeczne, współzawodnictwo, dążymy do osiągnięć by osiągnąć więcej niż inni, determinowana przez rywalizację.
Motywacja wewnętrzna- związana z celami sprawnościowymi, robienie czegoś dla własnego rozwoju i satysfakcji
Motywacja zewnętrzna- związana z celami wykonaniowanymi, robimy coś ze względu na zewnętrzne wzmocnienia nagrody i kary.
· Składnik oczekiwań- przekonanie na temat zdolności człowieka co do wykonania zadania (czy jestem wstanie wykonać to zadanie)
Łączy się z umiejscowieniem kontroli, bo uważa się, że spostrzeganie przez ludzi kontroli wpływa na ich zachowanie.
*wewnętrzne umiejscowienie kontroli- osoba taka ma przekonanie, że steruje swoim zachowaniem oraz że wysiłek i nagrody są ze sobą mocno powiązane. Przekonanie o własnej skuteczności, indywidualna ocena tego czy posiadamy specyficzne umiejętności do wykonywania danego zadania. Ludzie tacy wybierają trudne zadania wkładają w nie więcej wysiłku i stosują adekwatne strategie w celu rozwiązania zadania. Wykazują niższy stopień lęku. Kierują się w życiu chęcią uzyskania sukcesu.
*zewnętrzne umiejscowienie kontroli- ludzie tacy są przekonani, że mają niewielka kontrolę nad rzeczywistością, że nie wiele od nich zależy i często nie widzą związku przyczynowo-skutkowego.
Sądy atrybucyjne- przekonanie o własnej skuteczności które wpływa na nasze zachowanie.
· Składnik emocjonalny- zawiera reakcje emocjonalne związane z wykonywanym zadaniem. Pytanie jakie uczucie wzbudza we mnie to zadanie. W przypadku obniżania motywacji dominuje tutaj wstyd, lęk-demotywatory.
Psychologia humanistyczna(egzystencjalna, perceptualna)
Zdaniem psychologów humanistycznych zachowanie ludzi jest zdeterminowane przede wszystkim tym w jaki sposób spostrzegają oni otaczający świat i samych siebie.
Psychologia humanistyczna jest w pewnym sensie pokrewny filozofii.
Nasze zachowanie zależy od sposobu w jaki postrzegamy czas.
Według psychologów humanistycznych ludzie nie są wyłącznym produktem środowiska , ale są istotami obdarzonymi swobodą wyboru , są motywowani przez potrzebę samorealizacji , czyli wykorzystania swojego potencjału istoty ludzkiej
Według tej psychologii zrozumienie zachowań ludzkich jest możliwe wówczas jeżeli poznamy świat percepcyjny każdego człowieka. Innymi słowy aby zrozumieć człowieka należy zrozumieć jak wyglądają zjawiska czy rzeczywistość z jego punktu widzenia
Jeżeli zrozumiem człowieka jak on postrzega świat, to wtedy zrozumiem jego wychowanie.
Dyskusyjnym jest w takim odniesieniu używanie i rozumienie pojęcia fakty, bowiem, aby zrozumieć zachowanie ludzkie należy wiedzieć , że istotne są nie tylko fakty zewnętrzne , ale także znaczenie faktów dla człowieka
Przykładem takiego rozumienia faktów jest na przykład interpretacja bodźca stresowego , tzn. żę bodziec jest interpretowany jako pozytywny lub negatywny w zależności od oceny poznawczej .
Aby zrozumieć zachowanie dziecka musisz określić w jaki sposób spostrzega ono swoje zachowanie w określonej sytuacji. . To co z naszego pkt widzenia wydaje się zachowaniem dziwnym czy niezwykłym może być zupełnie normalnym czy celowym z punktu widzenia dziecka . Z tego powodu psychologowie humanistyczni twierdzą , że zmiana zachowania będzie możliwa wówczas , jeżeli zmienimy percepcje jednostki
Jeżeli uda mi się zmienić sposób postrzegania świata drugiej osoby, to uda mi się zmienić jego zachowanie.
Wewnętrzna perspektywa spostrzegania świata jest bezpośrednio powiązana z procesem uczenia się tzn. że uczymy się tego , takich treści, które mają dla nas osobiste znaczenie. Psychologowie humanistyczni wyróżniają dwa znaczące elementy w procesie uczenia się , a więc nabywanie nowej informacji, i dokonywanie personalizacji tej informacji.
Często w procesie nauczania popełnia się błąd uważając, że treści będą przyswojone jeśli zostaną starannie zorganizowane i zaprezentowane. Tymczasem nie wystarcza, zostają one zasymilowane , jeśli jednostka będzie potrafiła nadać im znaczenie. W procesie nauczania ważne jest to aby pomóc ludziom wydobyć osobiste znaczenie z przedstawianych treści.
W procesie uczenia się i nauczania istotne jest po pierwsze pragnienie uczenia się , tzn. żę istoty ludzkie posiadają naturalne dążenie do uczenia się.
Jako drugie ważne jest uczenie się bez zagrożenia. Przynosi ono najlepsze efekty wówczas kiedy zachodzi w bezpiecznym otoczeniu i mamy przyzwolenie na błąd . PO trzecie bardzo ważne jest samoinicjonowanie uczenia się, jest ono najbardziej znaczące i rozległe, kiedy jest zainicjowane przez podmiot oraz kiedy angażuje nie tylko umysł, ale również emocje uczącego się
Procesy poznawcze człowieka – procesy, dzięki którym człowiek jest w stanie pobierać informację z otoczenia, przetwarzać je, tworzyć sobie obraz świata oraz zapamiętywać. Do tych procesów zaliczamy :
-Spostrzeganie-Wyobrażenia-Myślenie-Pamięć-Uczenie się
Spostrzeganie – złożony układ procesów, dzięki którym powstaje subiektywny obraz rzeczywistości zwany spostrzeżeniem ( np. dwie osoby spostrzegają różnie świat : dwie osoby stoją na tej samej łące, ale ta łąką jest dla nich inna). Spostrzeganie jest czynnością ukierunkowaną na budowanie spostrzeżeń. Spostrzeżenia zaś są wewnętrzną reprezentacją zewnętrznej rzeczywistości. Procesy spostrzegania przebiegają na dwóch poziomach :
1. Poziom czuciowo – ruchowy
· Jest prostszy, jego wynikiem jest wyodrębnienie całości przestrzenno – czasowych, czyli figur ( są to także punkty, linie, bryły, frazy muzyczne, dźwięki mowy) np. małe dziecko poznaje świat za pomocą dotyku ( małe dziecko à dajemy przedmio tà chwyt świadomy à bierze przedmiot do buzi
Jest to spostrzeganie bez dołączania znaczenia. Spostrzeganie na tym poziomie charakteryzuje się pewnymi właściwościami : Jest znacznie bardziej skuteczne jeżeli jest procesem aktywnym ( np. znacznie bardziej dokładny / precyzyjny jest dotyk czynny niż bierny). Istnieją pewne wrodzone właściwości – wrodzony jest odruch orientacyjny tz, że reagujemy na bodziec, który wyróżnia się z tła ( np. wchodzi ktoś spóźniony na wykład i wszyscy odruchowo spoglądają na niego, bo to dla nich w tym momencie jest ciekawsze, niż to o czym mówi wykładowca).
Wrodzona jest budowa narządów zmysłów jak również związane z nim reakcje odruchowe takie jak np. skurcz mięśni soczewki czy skurcz mięśni tęczówki. Do wrodzonych właściwości spostrzegania należy także istnienie w mózgu komórek wrażliwych na spostrzeganie prostych kształtów jak np. szczeliny świetlne, kropki, linie.
2. Poziom znaczeniowo – czynnościowy
· Jest to wyżej zorganizowany poziom spostrzegania, dotyczy on wzajemnych zależności funkcjonalnych, inaczej to spostrzeganie nazywa się spostrzeganiem znaczeń. Spostrzeganie przedmiotów ma charakter sensowny, czyli nie ogranicza się do wyglądu zmysłowego, lecz obejmuje także znaczenie.
W spostrzeganiu istnieje pewien aspekt wrodzony, a mianowicie uważa się, że człowiek posiada wrodzoną umiejętność spostrzegania głębin ( np. dziecko raczkuje i zatrzymuje się przy końcu stołu, żeby nie spaść).
Na efekt procesów spostrzegania wpływają dodatkowe czynniki. Spostrzeganie rzeczywiste jest zdeterminowane społecznie. Dzieje się tak za pomocą mowy, ponieważ świat spostrzeżeń człowieka to świat to świat elementów nazwanych ( mowa ma duży wpływ na to jak spostrzegamy, ponieważ mowa została wykształcona przez środowisko).
Człowiek przywiązuje zbyt wielką wagę do tzw. atrybucji dyspozycyjnych.
Nie widzimy przyczyn zachowań ludzkich, widzimy tylko zachowanie, stawiamy jedynie kilka hipotez. Uważamy np., że człowiek zachował się w taki sposób bo np. jest zły, głupi itp.
Za nasze zachowanie odpowiadają cechy, które posiadamy oraz sytuacja, w której człowiek się znalazł.
Eksperyment ( Filip Zimbardo):
Zaproszono studentów dobrego uniwersytetu amerykańskiego, w zasadzie zgłosili się zdrowi studenci renomowanego uniwersytetu, biali. Wzięli udział dobrowolnie w eksperymencie, który polegał na tym,, ze chcieli sprawdzić zachowanie człowieka w zamknięciu. Skonstruowano w podziemiach uniwersytetu więzienie. Zostali losowo podzieleni na strażników i więźniów, dostali atrybuty strażnicy. Nie wiedzieli kiedy zostaną aresztowani. Podjechali na teren kampusu i zabrali ich do więzienia, miał trwać 3 tyg., a trwał 5dni. Wszyscy nieprawdopodobnie weszli w swoje role. Strażnicy używali przemocy, poniżali, robili rzeczy, o które same siebie nie podejrzewali. Musieli więc zrezygnować z tego eksperymentu. Dosyć szybko to co miało być dla więźniów karą stało się przywilejem np. skorzystanie z toalety. „Więźniowie” zachowywali się w sposób nieoczekiwany dla eksperymentatorów. Eksperementatorzy myśleli, że będą sobie opowiadać kim są na wolności, co robią. Rozmawiali tylko o tym jak przechytrzyć strażników, jak wymyślić ucieczkę. Przerwali eksperyment, ponieważ całkowicie stracili nad nimi kontrolę. Nieprawdopodobnie weszli w swoje role.
Ten eksperyment pokazuje w jaki sposób sytuacja może mieć wpływ na nasze zachowanie.
Sytuacja modyfikowała również zachowanie człowieka. Nasze zachowanie jest obarczone błędem stałości. Dużą sytuację przywiązujemy do cech, a zapominamy o sytuacji, która może mieć wpływ na zachowanie człowieka.
PROCESY EMOCJONALNE
- ZŁOŚĆ-RADOŚĆ-ZAZDROŚĆ-ROZCZAROWANIE-ZDIWIENIE-CIEKAWOŚĆ-ZADOWOLENIE-ŻAL -STRACH-TĘSKNOTA-SMUTEK
Procesy emocjonalne spełniają dwie podstawowe funkcje:
1) Funkcja sygnalizacyjna – informują organizm o tym, że została zaburzona równowaga pomiędzy nim a otoczeniem.
2) Funkcja energetyzująca – pozwalają na zmianę istniejącej sytuacji.
INTELIGENCJA EMOCJONALNA
Nie jest jeszcze dobrze określona, ponieważ jest to konstrukt stosunkowo młody. Określa się nią jako znajomość swoich emocji, umiejętność posługiwania się nimi, jak również umiejętność identyfikowania emocji u innych ludzi i adekwatnego zachowania się w stosunku do przeżywanych przez nich emocji.
Na inteligencję emocjonalną składają się 2 rodzaje kompetencji:
1.Kompetencje osobiste (podmiotowe) – związane z sobą same. W skład ich wchodzi:
· Samo świadomość, na którą składa się:
- poczucie własnej wartości – jest to przekonanie o ważności i wartości własnego „ja” (jestem niepowtarzalną jednostką; jestem wartością, ponieważ jestem istotą ludzką)
-adekwatna samoocena – jest to znajomość własnych możliwości, ale także własnych ograniczeń (świadomość tego co robi...
wyrocznia100