Mówiąc o animacji, należy wprowadzić pojęcie czasu. Dostrzegamy przemijający czas, obserwując zmiany zachodzące w otaczającym nas świecie: widzimy, jak pomiędzy obłokami na niebie ,,przesuwa się” tarcza słońca, odczuwamy bicie serca, słyszymy tykanie zegara, wyginamy ciała do dźwięków muzyki, drżymy w rytmie pracujących maszyn, widzimy wody rzek spływające do mórz, obserwujemy powtarzający się cykl obracających się ciał niebieskich. Porównując wspomnienia z doświadczeniami, jesteśmy w stanie formułować wnioski dotyczące przemijania czasu. Dostrzegamy szron na włosach, zmarszczone lico, opróżnioną szklankę, opuszczony dom. Czas powoduje, że otaczający nas świat staje się zaludniony lub opustoszały, mały lub rozległy, promienny lub przytłaczający, hałaśliwy lub kojący, odległy lub bliski, stary lub młody.
Słowo animacja pochodzi od łacińskiego czasownika animare, co znaczy „ożywiać”. W tym rozdziale dowiesz się zatem, jak ożywiać obiekty poprzez transformowanie i zmianę w czasie ich parametrów tworzenia (rysunek 7.1).
Opierając się na tradycyjnych zasadach animacji, takich jak na przykład przenoszenie ruchu, zgniatanie i rozciąganie, nakładanie akcji, podkreślanie ruchu lub podążanie za czymś, możesz tchnąć życie w stworzone przez siebie obiekty, a zarazem dodać szczyptę humoru lub tragizmu do swoich scen. Wspaniałym źródłem informacji na temat technik animowania jest poprawiona edycja książki Illusion of Life: Disney Animation autorstwa Franka Thomasa i Ollie Johanson, wydana przez Hyperion w 1995 roku.
Rysunek 7.1. Animacja nadaje życie scenom
Animowanie jest możliwe dzięki istnieniu zjawiska fizjologicznego zwanego bezwładnością wzroku. Właściwie jest to wada wzroku, uniemożliwiająca dokładne interpretowanie bodźców docierających do umysłu. Kiedy patrzysz na ciąg obrazów zmieniających się z dużą prędkością, umysł nie odbiera pojedynczych obrazów, lecz łączy je w jedną całość, co daje wrażenie płynnego ruchu. Dzieje się tak, ponieważ każdy pojedynczy obraz jest podtrzymywany w umyśle do czasu pojawienia się kolejnego obrazu.
W animacji następujące po sobie obrazy odtwarzane w kolejności sekwencyjnej określa się mianem klatek. Im szybciej są odtwarzane poszczególne klatki, tym płynniejsze wydaje się wrażenie ruchu. Typowe tempo odtwarzania animacji to 15, 24 i 30 klatek na sekundę, lub inaczej fps (ang. frames per second). Daje to odpowiednio 900, 1440 lub 1800 klatek na jedną minutę animacji!
Animacja 3D zaakceptowała wiele terminów oraz technik wywodzących się z tradycyjnych technik animowania, jak chociażby te, które opracowane zostały w studiach Walta Disneya. W tradycyjnej animacji celuloidowej główny animator rozrysowuje najważniejsze sceny, nazywane kluczami (keyframe), wskazując na szczytowe punkty akcji. Wówczas jego asystenci domalowują brakujące klatki lub inaczej klatki pośrednie (tweens), dzięki czemu akcja nabiera płynnego przebiegu.
W animacji 3D klatki kluczowe tworzone są poprzez transformowanie lub zmianę parametrów obiektów w czasie. Kontrolery animacji (animation controllers) przechowują wszystkie te ustawienia w kluczach animacji (animation keys), które działają niczym wymarzony zespół asystentów głównego animatora, błyskawicznie interpolując wartości wszystkich ujęć pośrednich.
Ścieżka animacji (animation track) to sekwencja wydarzeń rządzona kontrolerami animacji. Ścieżki animacji zazwyczaj zawierają serie kluczy animacji, chociaż niektóre ścieżki są przedstawiane w formie graficznej, jak na przykład takty metronomu lub fale pliku dźwiękowego.
W 3ds max 4 narzędzia animowania znajdują się między innymi na listwie informacyjnej (rysunek 7.2), w panelu bocznym Motion (rysunek 7.3) oraz w oknie Track View (rysunek 7.4). Kiedy te same narzędzia animowania występować będą w różnych obszarach, preferowane są te miejsca, w których dostęp do narzędzi oraz wygoda obsługi będą największe.
Rysunek 7.2. Narzędzia animowania znajdujące się na listwie informacyjnej
Rysunek 7.3. Panel boczny Motion, za pomocą którego przypisuje się kontrolery animacji oraz manipuluje się trajektoriami
Rysunek 7.4. Okno Track View, które umożliwia przypisywanie kontrolerów animacji oraz przeprowadzanie operacji zarówno na kontrolerach, jak i na kluczach
3ds max domyślnie odmierza czas za pomocą klatek. Kiedy animujesz obiekt, program wstawia na linię animacji klucz (key), odpowiadający bieżącej klatce. Klucz taki informuje o tym, że dana klatka jest klatką kluczową, a ponadto umożliwia dostosowanie parametrów animacji.
1. Przesuń suwak klatek do samego końca lewej strony ekranu (rysunek 7.5).
2. Włącz przycisk Animate .
Przycisk animacji, suwak klatek oraz obwódka aktywnego okna widokowego zmienią kolor na czerwony.
3. Wyselekcjonuj obiekt.
4. Przemieść, obróć lub przeskaluj obiekt do stanu, w jakim ma się on znaleźć na początku animacji.
5. W oknie dialogowym Object Properties lub w panelu bocznym Motion włącz wyświetlanie trajektorii ruchu obiektu (Trajectory) (rysunek 7.6).
6. Przesuń suwak klatek w prawą stronę tak, aby numer bieżącej klatki na wyświetlaczu klatek uległ zwiększeniu.
Nastąpi zmiana czasu dla sceny.
7. Dokonaj dowolnej transformacji obiektu.
W linii animacji odnośnie klatki 0 oraz bieżącej klatki pojawią się znaczniki kluczy animacji. Jeżeli dokonałeś transformacji przemieszczenia, za obiektem podąży biało-czerwona linia trajektorii ruchu (rysunek 7.7).
8. Przeciągnij suwak klatek do tyłu i do przodu, aby zobaczyć ogólny podgląd animacji. Czynność tę określa się mianem przeciągania (scrubbing) suwakiem klatek.
9. Jeżeli jest to konieczne, utwórz dodatkowe klatki kluczowe, przesuwając suwak klatek i dokonując kolejnych zmian (rysunek 7.8).
10. Kliknij klawisz Play Animation .
Odtworzone zostaną kolejno wszystkie klatki animacji, poczynając od klatki 0, a kończąc na klatce, w której zakończono animowanie.
Jeżeli obiekt posiada trajektorię ruchu, będzie się on poruszać po wyznaczonej ścieżce.
11. Wyłącz przycisk Animate . W przeciwnym razie — niczym uczeń czarnoksiężnika —stworzysz coś, nad czym nie będziesz mógł zapanować.
Rysunek 7.5. Wyświetlacz na suwaku klatek pokazuje wartość 0/100, co oznacza, że znajdujesz się w klatce 0 animacji trwającej 100 klatek
Rysunek 7.6. W oknie dialogowym Object Properties lub w panelu bocznym Motion włącz wyświetlanie trajektorii ruchu obiektu
Rysunek 7.7. Dokonanie zmian w klatce 10 wstawia klucze w klatce 0 oraz 10. Trajektoria ruchu pokazuje drogę przemieszczania się obiektu w przestrzeni
Rysunek 7.8. Wstawienie klucza w klatce 5. Zauważ, jak trajektoria ruchu uległa zakrzywieniu, podążając za obiektem
W 3ds max możesz animować niemalże wszystkie dostępne parametry. Dotyczy to między innymi takich parametrów sceny jak kolor tła, animacja tła, światło otaczające lub efekty renderowania.
W przypadku wyselekcjonowanych obiektów możesz animować parametry tworzenia, a także parametry poleceń przypisanych do obiektów, uwzględniając modyfikatory, pola sił oraz właściwości materiałów.
1. Przesuń suwak klatek do samego końca lewej strony ekranu.
3. Ustaw parametry sceny lub obiektu do stanu, w jakim mają się one znajdować na początku animacji (rysunek 7.9).
4. Przesuń suwak klatek w prawo.
5. Zmień wartości parametrów do stanu, w jakim mają się znajdować w bieżącym punkcie animacji (rysunek 7.10).
W linii animacji dla klatki 0 oraz dla bieżącej klatki pojawią się znaczniki kluczy animacji.
6. Przeciągnij suwak klatek do tyłu i do przodu, aby zobaczyć ogólny podgląd animacji.
7. Jeżeli jest to konieczne, utwórz dodatkowe klatki kluczowe, przesuwając suwak klatek i dokonując kolejnych zmian.
8. Kliknij klawisz Play Animation .
Podczas odtwarzania animacji następować będzie zmiana wartości parametrów w czasie (rysunek 7.11).
9. Wyłącz przycisk Animate .
n Aby włączać i wyłączać odtwarzanie animacji za pomocą skrótu klawiaturowego, wciśnij klawisz ukośnika (/).
Rysunek 7.9. Określanie początkowych ustawień obiektu poprzez przypisanie modyfikatora geometrycznego
Rysunek 7.10. Zmiana parametrów modyfikatora Melt
Rysunek 7.11. W trakcie odtwarzania animacji obiekt ulega stopniowemu „topnieniu”
Dostosowywanie klatek kluczowych odbywa się poprzez zmianę wartości parametrów animacji przechowywanych w kluczach.
1. Wyselekcjonuj animowany obiekt.
W linii animacji ukażą się klucze animacji (rysunek 7.12).
3. Kliknij przełącznik Key Mode Toggle .
4. Kliknij klawisz Next Key lub Previous Key , aby przejść do klatki, którą chcesz dostosować.
5. Dokonaj transformacji obiektu lub zmień parametry w panelu bocznym Modify.
Wartości przechowane w kluczach animacji zostaną dostosowane. Dostosowana zostanie także trajektoria ruchu obiektu, jeżeli animacja dotyczy przemieszczania się obiektu (rysunek 7.13).
6. Kliknij klawisz Play .
Animacja zostanie odtworzona, odzwierciedlając wszystkie dokonane zmiany.
7. Powtórz czynności opisane w punktach 4 – 6, aby dokonać zmian w innych klatkach kluczowych.
n Chcąc przesunąć suwak klatek do ściśle określonej klatki, wpisz jej numer w polu klatek (rysunek 7.14).
n Innym sposobem dostosowania wartości klucza jest zmiana parametrów XYZ Value, znajdujących się w oknie dialogowym informacji o kluczu. Aby wywołać to okno , kliknij prawym przyciskiem myszy wybrany klucz i w wyświetlonym menu wybierz najwyżej znajdującą się pozycję (rysunek 7.15).
Rysunek 7.12. Po wyselekcjonowaniu obiektu w linii animacji pojawią się klucze animacji
Rysunek 7.13. Dostosowanie klucza, w którym przechowywana jest informacja o ruchu, zmienia trajektorię obiektu
Rysunek 7.14. Wpisanie numeru klatki przemieszcza suwak klatek do żądanego punktu animacji
Rysunek 7.15. Okno dialogowe informacji o kluczu umożliwia precyzyjne dostosowanie wartości klucza
Klucze animacji to wartości poddanych animacji parametrów lub transformacji w danej klatce kluczowej. Poprzez manipulowanie kluczami możesz dostosowywać rozkład czasu, długość oraz powtarzanie animacji.
W 3ds max wyróżnić można trzy sposoby pracy z kluczami: w linii animacji, w panelu bocznym Motion oraz w oknie Track View. Najłatwiejszym z wyżej wymienionych sposobów jest manipulowanie kluczami w linii animacji.
1. W linii animacji kliknij klucz, który chcesz wyselekcjonować.
Klucz oraz linia animacji zmienią kolor na biały (rysunek 7.16).
2. Aby dodać klucz do selekcji, wciśnij klawisz Ctrl i kliknij inny klucz lub wyznacz ramkę selekcji (rysunek 7.17).
n Aby odjąć klucz od selekcji, kliknij go (z wciśniętym klawiszem Alt).
n Aby wyświetlić zakres wyselekcjonowanych kluczy, kliknij linię animacji prawym przyciskiem myszy i z wyświetlonego menu wybierz Configure > Show Selection Range (rysunek 7.18). W dolnej części linii animacji pojawi się czarny pasek, informujący o zakresie animacji pomiędzy pierwszym i ostatnim kluczem w selekcji (rysunek 7.19).
n Aby przefiltrować klucze znajdujące się w linii animacji tak, aby widoczne były tylko klucze animacji parametrycznej, kliknij linię prawym przyciskiem myszy i z wyświetlonego menu wybierz Filter > Object.
n Aby przefiltrować klucze znajdujące się w linii animacji tak, aby widoczne były tylko klucze animacji transformowania, kliknij linię prawym przyciskiem myszy i z wyświetlonego menu wybierz Filter > All Transform Keys.
Rysunek 7.16. Selekcjonowanie klucza w linii animacji
Rysunek 7.17. Wyznaczanie ramki selekcji wokół kilku kluczy
Rysunek 7.18. W podmenu Configure znajdują się różne opcje wyświetlania linii animacji
Rysunek 7.19. Zakres selekcji rozciąga się pomiędzy pierwszym i ostatnim wyselekcjonowanym kluczem
Przemieszczanie kluczy w linii animacji wpływa na zmianę rozkładu czasu w animacji. Przybliżanie kluczy przyspiesza animację, natomiast oddalanie ją spowalnia.
1. Wyselekcjonuj klucz poprzez kliknięcie jego ikony.
2. Przesuń klucz odpowiednio w lewą lub w prawą stronę.
Podczas przemieszczania klucza (do czasu zwolnienia klawisza myszy) na linii animacji jest wyświetlana niewielka linia, wskazująca pierwotną pozycję klucza. W linii podpow...
Norrinnn