Problemy dzieci poddanych terapii z zakresu kinezjologii edukacyjnej.pdf

(6832 KB) Pobierz
Microsoft Word - Kopia scalak z poprawkami 97.doc
PRACA MAGISTERSKA
Anna Pochwała
"Problemy dzieci poddanych terapii z
zakresu kinezjologii edukacyjnej"
WST Ħ P ..........................................................................................................................................4
ZAŁO ņ ENIA I CELE PRACY ....................................................................................................6
I. KINEZJOLOGIA EDUKACYJNA ..........................................................................................7
1. Podstawowe zagadnienia dotycz Ģ ce kinezjologii edukacyjnej ..................................................7
1.1. Definicja i koncepcja kinezjologii edukacyjnej..................................................................7
1.2. Do Ļ wiadczenia sensoryczne jako podstawa uczenia si ħ .....................................................8
1.3. Znaczenie rozwoju ruchowego dla procesu uczenia...........................................................9
1.4. Kinezjologiczna koncepcja wymiarów ciała ....................................................................10
1.4.1. Charakterystyka wymiarów ciała i odpowiadaj Ģ cych im struktur układu nerwowego11
1.4.2. Dynamika rozwoju wymiarów ciała..........................................................................14
1.5. Nowa kora ......................................................................................................................16
1.5.1. Rozwój nowej kory ..................................................................................................16
1.5.2. Ró Ň nice pomi ħ dzy półkulami mózgowymi ...............................................................17
1.5.3. Profil dominacji........................................................................................................19
II. PROBLEMY DZIECI WYNIKAJ ġ CE Z ZABLOKOWANIA NA POZIOMIE
POSZCZEGÓLNYCH WYMIARÓW CIAŁA ..........................................................................24
2. Charakterystyka problemów pojawiaj Ģ cych si ħ w przypadku dezintegracji na poziomie
poszczególnych wymiarów ciała................................................................................................24
2.1. Blokada w wymiarze lateralno Ļ ci ....................................................................................28
2.1.1. Objawy i problemy dziecka ......................................................................................28
2.1.2. Przykładowe odruchy niemowl ħ ce oraz problemy dziecka wynikaj Ģ ce z braku ich
integracji z całym układem ruchowym ..............................................................................29
2.2. Blokada w wymiarze ze Ļ rodkowania...............................................................................31
2.2.1. Objawy i problemy dziecka ......................................................................................31
2.2.2. Przykładowe odruchy niemowl ħ ce oraz problemy dziecka wynikaj Ģ ce z braku ich
integracji z całym układem ruchowym ..............................................................................31
2.3. Blokada w wymiarze skupienia .......................................................................................33
2.3.1. Objawy i problemy dziecka ......................................................................................33
2.3.2. Przykładowe odruchy niemowl ħ ce oraz problemy dziecka wynikaj Ģ ce z braku ich
integracji z całym układem ruchowym ..............................................................................34
3. Terapia ruchowa w zablokowaniu wymiarów ciała – elementy „Gimnastyki mózgu” oraz inne
ę wiczenia i zabawy kinezjologiczne...........................................................................................36
III. WYBRANE PRZYPADKI ...................................................................................................55
4. Charakterystyka wybranych problemów dzieci i zastosowania terapii z zakresu kinezjologii
edukacyjnej ...............................................................................................................................55
4.1. Dziecko dyslektyczne .....................................................................................................55
4.2. Dziecko nadpobudliwe psychoruchowo ..........................................................................61
IV. PROBLEMY Z NAUK ġ A STYLE UCZENIA SI Ħ ............................................................69
5. Charakterystyka profili dominacji oraz zwi Ģ zanych z nimi ogranicze ı ...................................69
6. Porady i sposoby ułatwiania dzieciom nauki uwzgl ħ dniaj Ģ ce styl uczenia si ħ .........................74
PODSUMOWANIE .....................................................................................................................77
PI ĺ MIENNICTWO .....................................................................................................................78
WST Ħ P
„Chc ħ by ę szybszy od innych, przynajmniej tutaj - na gimnastyce,
bo w szkole wszyscy mnie przezywaj Ģ „kalek Ģ
i mówi Ģ , Ň e jestem głupi…”
/Kamil, 10 lat/
W ci Ģ gu kilku pierwszych lat Ň ycia przepełnione energi Ģ dziecko, dokonuje olbrzymich
post ħ pów w nauce. Plastyczno Ļę jego mózgu pozwala pocz Ģ tkowo na rozpoznawanie i odtwarzanie
d Ņ wi ħ ków z otoczenia, a z czasem na przekształcanie tych informacji w mow ħ . Rozwój funkcji
j ħ zyka, uczenia si ħ poznawczego i emocji dokonuje si ħ we wczesnym okresie aktywno Ļ ci
motorycznej. Jednak od około pi Ģ tego roku Ň ycia pojawia si ħ u dziecka konieczno Ļę cz ħ stego
powtarzania nabywanej umiej ħ tno Ļ ci i wielu ę wicze ı z ni Ģ zwi Ģ zanych, po to, by trwale si ħ jej
nauczy ę . Bardzo wa Ň ne jest, aby wspomaga ę dziecko w procesie uczenia si ħ i zdobywania
do Ļ wiadcze ı , szczególnie w momencie, gdy dochodzi u niego do przej Ļ cia z naturalnego poziomu
rozwoju na procesy intencjonalne, w pełni kontrolowane. Jest to punkt zwrotny w rozwoju
kulturowym dziecka, od którego zaczyna ono Ļ wiadomie my Ļ le ę , koncentrowa ę si ħ i zapami ħ tywa ę .
Przej Ļ cie na ukierunkowan Ģ percepcj ħ jest najlepszym momentem na pomy Ļ lny rozwój ogromnego
potencjału i neuropsychologicznych mo Ň liwo Ļ ci zawartych w niedojrzałym jeszcze mózgu. Niestety
w obecnych czasach, dzieciom zabiera si ħ ich dzieci ı stwo – okres, w którym dzieci w sposób
naturalny powinny podejmowa ę aktywno Ļę stymuluj Ģ c Ģ i rozwijaj Ģ c Ģ poczucie ruchu. Zamiast tego
dzieci sp ħ dzaj Ģ czas w statycznych pozycjach, zazwyczaj ogl Ģ daj Ģ c telewizj ħ , a ich zabawy
ograniczaj Ģ si ħ cz ħ sto do gier na komputerze [5,6,12] .
Niniejsza praca została napisana pod wpływem praktyki pracy z dzie ę mi w O Ļ rodku
Rehabilitacyjno – O Ļ wiatowym, w którym autorka spotykała si ħ z coraz wi ħ ksz Ģ liczb Ģ dzieci
wykazuj Ģ cymi niedostateczn Ģ gotowo Ļę do podj ħ cia edukacji szkolnej oraz maj Ģ cych problemy
z podstawowymi umiej ħ tno Ļ ciami w nauce. Powy Ň sze problemy oraz cz ħ ste przypadki
nadpobudliwo Ļ ci psychoruchowej i agresji, wynikaj Ģ cej zazwyczaj ze znacznie obni Ň onej
samooceny dziecka, skłoniły autork ħ do zgł ħ bienia tematu edukacji kinezjologicznej, której
wykorzystywane elementy cieszyły si ħ dobrymi efektami.
Praca została podzielona na cztery główne cz ħĻ ci. Pierwsza z nich prezentuje podstawowe
zagadnienia dotycz Ģ ce kinezjologii edukacyjnej. Przedstawiono w niej znaczenie rozwoju
ruchowego dla procesu uczenia oraz do Ļ wiadczenia zmysłowe jako jego niezb ħ dn Ģ podstaw ħ ,
poniewa Ň terapia proponowana przez P. i G. Dennisonów jest tak naprawd ħ odmian Ģ terapii
4
integracji sensomotorycznej, jednak ró Ň ni Ģ c Ģ si ħ filozofi Ģ od proponowanej przez J. Ayers.
W cz ħĻ ci tej opisana została koncepcja wymiarów ciała wraz z odpowiadaj Ģ cymi jej strukturami
układu nerwowego, dynamika ich rozwoju, znaczenie kory mózgowej oraz poj ħ cie profilu
dominacji. Cz ħ sto zdarza si ħ , Ň e pewne deficyty z zakresu integracji sensomotorycznej umykaj Ģ
rodzicom lub s Ģ przez nich ignorowane. Przyjmuj Ģ oni, Ň e dziecko „jest, jakie jest” i trzeba to
zaakceptowa ę lub te Ň licz Ģ na to, Ň e „wyro Ļ nie” ono z problemów. S Ģ to nieraz bardzo krzywdz Ģ ce
stwierdzenia. Niekiedy odrobina wiedzy oraz wkładu terapeutycznego ze strony opiekunów, mo Ň e
przynie Ļę dziecku wiele korzy Ļ ci w postaci ułatwienia m.in. przyswajania wiedzy, a co za tym idzie
podniesienia poczucia własnej warto Ļ ci. Dziecko cz ħ sto mo Ň e my Ļ le ę o sobie jako o kim Ļ gorszym,
niezdarnym, kto pomimo stara ı spotyka si ħ z cz ħ stymi pora Ň kami, wywołuj Ģ c w sobie uczucie
frustracji i zagubienia. Takie oraz inne problemy emocjonalne i ruchowe dziecka zostały nakre Ļ lone
w cz ħĻ ci drugiej. W tej cz ħĻ ci pracy zwrócono tak Ň e uwag ħ na objawy zaburze ı u dzieci na ró Ň nych
etapach jego rozwoju, uwzgl ħ dniaj Ģ c brak integracji konkretnych odruchów niemowl ħ cych.
Szybkie wykrycie deficytów daje mo Ň liwo Ļę wczesnego działania terapeutycznego, które niekiedy
zbli Ň a si ħ warto Ļ ci Ģ do działa ı zapobiegawczych. Cz ħĻę druga to równie Ň przykłady ę wicze ı
i zabaw z zakresu kinezjologii edukacyjnej, które opatrzone zostały w zdj ħ cia. Z kolei w trzeciej
cz ħĻ ci pracy przedstawione zostało zjawisko dysleksji oraz nadpobudliwo Ļ ci psychoruchowej.
Wytłumaczono w niej podło Ň e powstawania tych coraz bardziej powszechnych zaburze ı oraz
problemy, z jakimi spotykaj Ģ si ħ dzieci dyslektyczne i z ADHD. Cz ħĻę trzecia stanowi równie Ň
propozycj ħ terapii kinezjologicznej w wy Ň ej wymienionych przypadkach. W cz ħĻ ci czwartej,
zwrócono uwag ħ na zwi Ģ zek profilu dominuj Ģ cego z wynikami w nauce.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin