Zmiany systemu oceny betonowej kostki brukowej zgodnie ze standardami europejskimi.pdf

Grzegorz Łój

Zmiany systemu oceny betonowej kostki

brukowej zgodnie ze standardami europejskimi

CHANGES IN CONCRETE PAVING BLOCK TESTING SYSTEM IN

AGREEMENT WITH EUROPEAN STANDARDS.

Streszczenie

Przystąpienie Polski do Unii Europejskie przyniosło w konsekwencji konieczność przyjęcia

nowych standardów produkcji. Wprowadzona w 2004 r. norma PN-EN 1338 (U) przynosi

nie tylko zmiany w kryteriach oceny kostki brukowej, ale również nowe procedury ba-

dawcze. Niniejszy artykuł zawiera porównanie wymagań dotychczasowych krajowych

przepisów technicznych z wymaganiami europejskiej normy zharmonizowanej PN-EN

1338 (U).

Abstrakt

Poland’s joining European Union brought consequently necessity of accepting new

production standards.

PN-EN 1338 (U), introduced standard in year 2004, brings not only changes in estimation

criteria for concrete paving block but also new research procedures.

Below the national standard requirements obliging up to now, have been compared with

new European standard PN-EN 1338 (U).

mgr inż. Grzegorz Łój – Stowarzyszenie Producentów Brukowej Kostki Drogowej

Zmiany systemu oceny betonowej kostki brukowej ...

1. Wprowadzenie

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej nie przyniosło rewolucyjnych zmian, jeśli

chodzi o technologie produkcji drobnowymiarowych elementów betonowych z betonu

wibroprasowanego. Było to wynikiem ukształtowanej przez ostatnie 15 lat świadomości

technologicznej producentów. Większość nowoczesnych rozwiązań technicznych i produk-

cyjnych, znanych dobrze w Europie Zachodniej, jest z powodzeniem stosowana również

w naszym kraju. Ponadto polska branża betonów wibroprasowanych może poszczycić się

wieloma oryginalnymi rozwiązaniami zarówno jeśli chodzi o technologię produkcji, jak i o

asortyment i jakość wytwarzanych wyrobów. Wszystko to razem wzięte stawia Polskę na

drugim miejscu w Europie (za Niemcami), nie tylko jeśli chodzi o potencjał produkcyjny

zakładów, ale również rzeczywistą ilość produkowanej betonowej kostki brukowej.

Wysoka jakość produkowanych elementów z betonu wibroprasowanego kształto-

wana była dotychczas wg kryteriów zawartych w różnych dokumentach – aprobatach

technicznych i normach branżowych. W połowie lat 90. podjęte zostały nawet próby

opracowania jednolitej polskiej normy, przerwane jednak ze względu na perspektywę

przystąpienia Polski do wspólnoty europejskiej i konieczność przyjęcia europejskich

uregulowań technicznych.

W 2003 roku 178 Komitet Techniczny Europejski Komitet Normalizacyjny CEN za-

kończył prace nad grupą norm, zharmonizowanych z dyrektywą budowlaną, dotyczących

drobnowymiarowych elementów betonowych przeznaczonych przede wszystkim dla

budownictwa komunikacyjnego. Zostały one ostatecznie przyjęte przez CEN 16 paździer-

nika 2003 r.

Grupa norm dla wyrobów wibroprasowanych składa się z trzech podstawowych norm

zharmonizowanych: EN 1338 dotyczącej betonowej kostki brukowej, EN 1339 dotyczącej

betonowych płyt nawierzchniowych oraz EN 1340 dotyczącej betonowych elementów

krawężnikowych (krawężników i obrzeży).

Ich zawartość merytoryczna zgodna z przyjętą w unii europejskiej zasadą zapewnienia

jak najlepszej jakości produktu finalnego, poprzez odpowiednio dobrany i dokładny system

wewnętrznej kontroli produkcji. Jest to podstawowa zmiana w stosunku do dotychczaso-

wych polskich przepisów technicznych, które największy nacisk kładły na odpowiednie

ostateczne parametry techniczne wyrobu. Zasadniczą część norm zharmonizowanych,

dla betonowych elementów wibroprasowanych zajmują zatem wytyczne dla Zakładowej

Kontroli Produkcji oraz kryteria oceny zgodności. W załącznikach normatywnych opisano

zaś procedury badawcze dla oceny poszczególnych parametrów gotowego wyrobu.

2. Zakres oceny kostki brukowej

Jeżeli chodzi o zasadnicze kierunki oceny kostki brukowej to, w ogólnym podejściu,

norma europejska nie wprowadza istotnych zmian. Nadal ocenie podlegają następujące

grupy parametrów: wymiary nominalne wyrobów, właściwości estetyczne, parametry

mechaniczne (tj. wytrzymałość mechaniczna, ścieralność itp.) oraz trwałość wyrobów

w warunkach zewnętrznych. Jednak dla większości z nich zaszły zmiany jeśli chodzi o po-

ziomy odniesienia poszczególnych właściwości oraz procedury badawcze związane z ich

oceną. Znaczna część dotychczasowych procedur badawczych i kryteriów oceny opierała

się na dawnych normach branżowych oraz na normie na beton zwykły PN-88/B-06250.

Nowe normy w sposób bardziej autonomiczny obejmują całość zagadnienia.

Grzegorz Łój

Aby wstępnie porównać zakres badań cech wyrobów przewidywanych w dotychcza-

sowych dokumentach i wymaganych przez normy europejskie dokonano ich zestawienia

w tabeli 1.

Tabela 1. Porównanie zakresu oceny parametrów kostki brukowej

Aprobata techniczna IBDiM Norma PN-EN 1338:2004(u)

Wymiary nominalne

Badanie zachowania wymiarów kostki bru-

kowej (podanych w katalogu producenta):

długość, szerokość, grubość

Wymiary nominalne kostki brukowej: dłu-

gość, szerokość, grubość, odchylenie dwóch

przekątnych.

Grubość warstwy ścieralnej

Badanie zachowania kształtu kostki bruko-

wej (podanego w katalogu producenta)

Płaskość i pofalowanie kostki brukowej

Wielkość występów dystansowych, pochy-

lenia lub rowkowania i profilowania po-

wierzchni bocznej. Wielkość sfazownia.

Paramety estetyczne wyrobów

Ocena stan powierzchni licowej kostki:

tekstura, rysy i spękania, kolor wg kata-

logu dostawcy, przebarwienia, plamy i

zabrudzenia niezmywalne wodą, naloty

wapienne

Ocena wyglądu powierzchni licowej kostki

brukowej: rysy, spękania i odpryski

Ocena stanu powierzchni bocznych Ocena wizualna zabarwienia kostki brukowej

Ocena stanu krawędzi i naroży przylico-

wych

Ocena wizualna tekstury kostki brukowej

Ocena stanu krawędzi pionowych Sprawdzenie kostki brukowej pod kątem

rozwarstwienia (dla kostek brukowych dwu-

warstwowych)

Właściwości mechaniczne

Wytrzymałość na ściskanie (z użyciem

odpowiedniej wkładki w zależności od

grubości kostki)

Wytrzymałość na rozciąganie przy rozłupy-

waniu

Ścieralność: badanie na tarczy Böhmego Ścieralność – dwie metody: badanie metodą

„szerokiej tarczy ściernej” (metoda wzorco-

wa) lub badanie na tarczy Böhmego

Badanie szorstkości powierzchni „waha-

dłem angielskim”

Pomiar wartości odporności na poślizg

powierzchni przy pomocy tzw. „wahadła

angielskiego”

Trwałość w warunkach naturalnych

Nasiąkliwość wodna

Mrozoodporność – badanie odporności ca-

łej kostki na 30 cykli zamrażania i rozmra-

żania w 3% roztworze NaCl (lub alterna-

tywnie 150 cykli zamrażania i rozmrażania

w wodzie)

Mrozoodporność – określenie odporności

powierzchni kostki na zamrażanie i rozmra-

żanie z udziałem soli odladzającej

Zmiany systemu oceny betonowej kostki brukowej ...

3. Ocena wymiarów nominalnych kostki brukowej

W najmniejszym stopniu zmianie uległa ocena wymiarów liniowych kostek bruko-

wych.

Nadal kontrolowana jest długość, szerokość i grubość kostki i porównywana z wiel-

kościami nominalnymi deklarowanymi przez producenta. Nieznacznie zaostrzone zostały

jednak kryteria, co pokazuje tabela 2.

Tabela 2. Dopuszczalne odchyłki wymiarów liniowych kostki brukowej

Badany para-

metr

Wymagania Aprobaty

Technicznej IBDiM

Wymagania normy PN-EN 1338:2004(u)

Niezależnie od grubości

kostki

Dla grubości kostki

<100 mm

Dla grubości kostki

≥ 100 mm

Długość

± 3 mm

± 2 mm

± 3 mm

Szerokość ± 3 mm

± 2 mm

± 3 mm

Grubość

± 5 mm

± 3 mm ± 4 mm

Różnica pomiędzy dwoma pomiarami grubo-

ści tej samej kostki powinna być ≤ 3 mm

W przypadku kostek o kształcie nieprostokątnym odchyłki stosowane dla innych wy-

miarów powinny być deklarowane przez producenta.

Norma europejska nie wymaga oceny kształtu kostki brukowej. Zdecydowanie większy

nacisk kładzie na oznaczenie wymiarów elementów kostki mających wpływ na jej pra-

widłową eksploatację. Ocenie podlegają więc następujące parametry:

− różnice w długości dwóch przekątnych dla kostek (kryteria oceny – tabela 3),

− odchyłki od płaskości i pofalowania kostki brukowej dla kostek o płaskiej powierzch-

ni (bez specjalnej tekstury), których wymiary przekraczają 300 mm, (kryteria oceny

– tabela 3),

− wielkość sfazowania krawędzi przylicowych kostki,

− wielkości występów dystansowych oraz ewentualnego pochylenia, rowkowania lub

profilowania powierzchni bocznych.

− minimalna grubość warstwy ścieralnej dla kostek dwuwarstwowych (oznaczana na

przełomach kostek z dokładnością do 0,5 mm).

Tabela 3. Dopuszczalne odchyłki wymiarów deklarowanych

Maksymalne różnice długości dwóch

przekątnych

Odchyłki płaskości i pofalowania

Klasa znakowanie Maksymalna

różnica [mm]

Długość po-

miarowa [mm]

Maksymalna

wypukłość

[mm]

Maksymalna

wklęsłość

[mm]

1 J

300 1,5 1,0

2 K

400 2,0 1,5

Pozostałe wielkości oraz ich odchylenia są deklarowane przez producenta.

Wszystkie procedury badawcze dotyczące wymiarów liniowych znajdują się w załączniku

normatywnym C normy PN-EN 1338:2004 (u).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: