Zagadnienia opracowane Bączek !
1. Pedagogika resocjalizacyjna jako nauka praktyczna (trójstopniowa budowa pedag. Reso.)
Sposób gromadzenia wiedzy:
1. Nauki praktyczne – eliminacja : rzeczy nowe wypierają stare
· Pedagogika resocjalizacyjna
Warstwy:
- diagnostyczna – jak jest?
- aksjologiczna- jak powinno być ?
- prakseologiczna – co zrobić by było tak jak powinno być ?
2. Nauki humanistyczne – absorcja (wchłanianie) : nowe trendy wchłaniają stare
2. 4 wielkie metateorie, które formułują myślenie o świecie (t. konfliktu, interakcyjna, wymiany itp.)
Socjologia wprowadziła 4 wizje świata :
1) Teorie funkcjonalno-strukturalne – świat to system zbudowany w taki sposób, że części składowe przyczyniają się do powodzenia całości; każdy element systemu jest nadsystemem dla części podporządkowanych (wchodzi w skład) i podsystemem (wchodzi w skład większych całości) np. matrioszki J
· Dysfunkcja: dążenie siłowe, aby całość zdeformować
· Ekwibrium (wahanie się) – homeostaza (pozostaje w równowadze, trwanie systemu)
· Enfunkcja – przyczynia się do podtrzymywania całości, rozwija i bogaci się struktura
Badacz w grupie wychowanków bada kto jest jakim członkiem.
2) Teorie konfliktu – twórca – Leszek Nowak; istnieją 2 siły : klasa polityczna oraz rządzeni
Źródło:
· własność : władza, pieniądze
· siły przemocy : kontrola społeczna (wojsko, policja, prokuratura)
Warunki sytuacji społecznej:
- podporządkowani muszą zrozumieć, że jest ich dużo – MASA
- istnienie wspólnych wartości oraz szacunek do nich
- istnienie przywódcy
3) Teorie wymiany – każdy z nas stanowi część społeczeństwa, są osoby, które stanowią centra, bądź są odizolowani
· Zachowania nagradzające : czuwa prawo malejącej użyteczności krańcowej
· Zachowania karzące : eliminacja
- podkreślenie wielostronności elementów, które wymieniamy (dobro materialne - prestiżem, sławą; strach, okrucieństwo – wartościami, które człowiek odrzuca, bo boi się je głosić)
- „teoria handlowa” : jak mamy za dużo towaru to przeceniamy, jak towar jest rzadki – wysoka cena, ale następuje spadek jego wartości, bo dochodzi do podróbek – HUGO BROSS
- kara nie może być represją, służy wychowawcy do powetowania spraw, osoba ukarana musi wiedzieć, że zachowanie nie będzie tolerowane, kara ma służyć naprawianiu zła
4) Teorie interakcyjne – społeczeństwo to pary relacji;
- zmiany społeczne dokonują się przez wzajemne wpływy, „face to face”
- znaczenie zależy od kontekstu, im bogatsza wiedza, osobowość wychowawcy, tym bardziej podkreśla jego znaczenie (np. podnoszenie ręki : na dworcu jako – tu jestem, w sejmie jako wyraz „za”/ „przeciw”)
- rola wychowawcy : wnikliwe rozpoznawanie świata wychowanków, by nadać znaczenia danym zjawiskom
3. Teoria funkcjonal-stukt (equilibrium, pojęcie systemu itd.)
Teorie funkcjonalno-strukturalne – świat to system zbudowany w taki sposób, że części składowe przyczyniają się do powodzenia całości; każdy element systemu jest nadsystemem dla części podporządkowanych (wchodzi w skład) i podsystemem (wchodzi w skład większych całości) np. matrioszki J
4. Pojęcia t. konfliktu: zarysować zderzenie między rządzącymi rządzonymi, jakie el. Umacniają rządzenie, jakie el. Powodują, że my możemy to rządzenie naruszyć (władza własność media); masa, wartości, przywódca
Teorie konfliktu – twórca – Leszek Nowak; istnieją 2 siły : klasa polityczna oraz rządzeni
5. Teoria wymiany – na czym polega, co to znaczy, jak my się zachowujemy, co to jest prawo malejącej użyteczności krańcowej
Teorie wymiany – każdy z nas stanowi część społeczeństwa, są osoby, które stanowią centra, bądź są odizolowani
6. Teoria inter: rozwój syt. Zal. Od znaczenia – co to znaczy znaczenia, typy znaczeń, zachowania które niosą znaczenie
Teorie interakcyjne – społeczeństwo to pary relacji;
7. Podstawowe struktury świata społ: grupy (pojęcie grupy – pojęcie my i treść społ)
GRUPA – zbiorowość, która złożona jest z dwóch skrzydeł, jedno skrzydło to poczucie odrębności, a drugie to treść społeczna. Aby grupa powstała musi być w niej i poczucie odrębności i określona treść społeczna.
Poczucie odrębności budowane jest przez pojęcie „my”, bez niego definiujące pojęcie grupa się nie utworzy. Może być bardzo silne, ścisłe (np. jak rodzina), ale z drugiej strony może być to poczucie „my” – grupa studencka, które trwa tylko na okres studiów. Może być zupełnie chwilowe (np. „my”, którzy oglądaliśmy dany wypadek). Bez tego poczucia nie możemy się nazywać grupą, jest to konieczne, żeby była grupa.
8. El. Budujące treść społ (uczestnictwa itd.)
Treść społeczna to obowiązki członka grupy wobec niej. Obowiązki:
1. Uczestnictwa w skupieniu społecznym, żeby grupa trwała jej członkowie muszą się z sobą przynajmniej raz na jakiś czas spotykać. Uczestnictwo może być
a. Bezpośrednie (to np. uczestnictwo na wykładzie, może być bardzo liczne (np. w meczach), albo
b. Pośrednie (np. poprzez media uczestniczymy w jakichś zdarzeniach, nie uczestnicząc w nich fizycznie).
2. Zachowywania norm grupowych – każda grupa wytwarza swoje własne sposoby zachowania w określonych sytuacjach. (Norma – wypowiedź sformułowana w jakimś języku, która narzuca pewnym adresatom określone obowiązki zawsze, albo tylko niekiedy. Normy dzielimy na normy moralne (mówią co jest dobre, a co złe, sankcją są wyrzuty sumienia), obyczajowe (mówią o tym, że tak się robi, albo tak się nie robi, sankcja: ośmieszenie) i prawne (stanowiona przez państwo, która swoje wymogi opatruje sankcją skupioną – wymierzaną przez specjalnie do tego celu wyznaczone organy).
3. Lojalności wobec grupy – obowiązek kultywowania i podtrzymywania instytucji grupowych. Instytucją nazywamy zespoły urządzeń, w których pewni ludzie, wybrani członkowie grup dokonują czynności określonych publicznie i apersonalnie dla zaspokojenia potrzeb grupy jako całości, np. uniwersytet. Instytucje dzielimy na instytucje wychowania naturalnego, bezpośredniego i pośredniego.
4. Przechowania kultury materialnej i duchowej – „ludźmi jesteśmy przez kulturę, wychowanie nie jest naturalne”. W płaszczyźnie materialnej to przekazywanie dziedzictwa pokoleń (budynki, drogi, mosty, oprzyrządowanie materialne jest niezmiernie ważne, bo przenosi kulturę duchową przez pokolenia, przez nią rozumiemy kulturę duchową) wytworzonego przez naszych przodków. Płaszczyzna duchowa – dbałość o kulturę wysublimowaną (literatura, sztuka, muzyka, religia – ratuje człowieka od dwóch ostateczności: samobójstwa i poczucia bezsensu życia, nauka – ma szczególna cechę: pozwala jednostce przeciwstawić się grupie, jest to ważne, bo z natury jesteśmy skłonni do konformizmu), jest ważna dla socjalizacji.
5. Dążenie do rozwoju – grupa, która się nie rozwija zanika, grupy w różny sposób dbają o swoje trwanie poprzez:
a. Dbanie o liczebność – im więcej nam, tym lepiej, bo będziemy mogli przetrwać (niektórzy twierdzą, że wyznacznikiem kryzysu jest malejący przyrost naturalny),
b. Wzmacnianie się materialne i terytorialne – gromadzenie bogactwa i poszerzanie swojego terytorium,
c. Rozwój poprzez doskonalenie organizacji – dobra organizacja = dobry rozwój grupy.
9. Społ. Wychowujące (kwiatek socjalizacji) – umieć wyróżnić typy instytucji (co to jest instytucja, typy instytucji: wychowania naturalnego - rodzina, bezpośr – szkoła jest bezpośr. - i pośr.)
SPOŁECZEŃSTWO – system grup podporządkowanych jednej, która w danym układzie pełni rolę dominującą.
Państwo, naród, grupy religijne, grupy zawodowe – dominujące grupy. Rodzina jako instytucja jest klamrą spinającą całość. Jest ona dodatkowo wspierana działaniem grupy rówieśniczej (która nie jest jednak społeczeństwem). Ten pierścień jest otoczony przez sąsiedztwo (też nie jest żadną grupą, bo jest raczej przypadkowe). W środku tego wykresu jest socjalizująca się jednostka. Szkoła jest instytucją wychowania bezpośredniego.
+ media
Natomiast WYCHOWANIE, z tego punktu widzenia, byłoby przygotowywaniem kandydatów na członków grup do pełnego uczestnictwa w grupach. Żeby bowiem społeczeństwo przetrwało część młodego pokolenia musi chcieć pełnić role w poszczególnych społeczeństwach.
To szerokie pojęcie wychowania musi być uzupełnione o wychowanie w sensie wąskim (sensu stricto) – świadome i celowe formowanie człowieka z punktu widzenia pewnego ideału wychowawczego. Problem bierze się stąd, że każde z tych wielkich społeczeństw wcale nie ma zamiaru rezygnować ze swojego monopolu, każde z wielkich społeczeństw dąży do tego, aby ideał wychowania w całości sobie podporządkować. Historia pokazuje zwycięstwo dominacji jest dla wychowania fatalne, „dominacja któregokolwiek ze społeczeństw kończy się katastrofą”. Między wielkimi grupami nie ma współpracy w wychowaniu, każda walczy o dominację w wychowywaniu młodego pokolenia (gdy jest wszechstronne wychowanie, wtedy panuje jakaś tam równowaga).
Porównanie rodziny i grupy rówieśniczej
Rodzina – jest niezastąpioną dla jednostki niczym wartością, gdyż jest ona źródłem bezinteresownej miłości. Oprócz bezinteresownej miłości, rodzina jest także naturalnym źródłem hierarchii (naturalna szkoła łączenia prawa z obowiązkiem). Jest dla socjalizacji jednostki wstępem do wszystkich społeczeństw wychowania pośredniego (wchodzenie w role). Rodzina jest pierwszą szkołą pracy.
W przeciwieństwie do rodziny funkcjonuje grupa rówieśnicza, która pojawia się w życiu jednostki około 12 rż dziecka; wtedy konflikt między rodziną a grupą może się źle skończyć dla rodziny. Jest ona naturalną równością – w grupie na uznanie trzeba sobie zasłużyć. Każda grupa rówieśnicza, w każdej części świata (Znaniecki), ma trzy te same cechy:
a) Prostota ustroju
b) Ubóstwo tradycji
c) Żądza nowych doświadczeń
Dzięki grupie rówieśniczej w naturalny sposób wchodzimy w pojęcie demokracji – tu też wszyscy jesteśmy równi.
Szkoła : „W dzisiejszym skomplikowanym świecie” pełni rolę fundamentalną, ale trzeba podkreślić, że nawet bardzo prymitywne społeczeństwa nie mogły obyć się bez szkoły. Aby pokolenia następujące były w stanie skorzystać z doświadczenia pokoleń – to jest główna funkcja szkoły. Szkoła musi przede wszystkim nauczyć dziecka bycia uczniem (nigdzie poza szkołą się tego nie nauczymy, jeśli się tej wiedzy nie posiądzie, to na żadnym innym polu nie odniesie się sukcesu).
Efektem społeczeństwa wychowującego jest powstanie osobowości społecznej.
10. Rola społ – co to jest, jakie el. Ją budują (el: rozróżnienie 4 filarów, jaźń, zadania żciowe itd.)
Pojęcie roli społecznej
Prawidłowa socjalizacja – umiejętność pełnienia przez człowieka maksymalnej, optymalnej w danej sytuacji liczby ról; prawidłowo socjalizowana jednostka uczy się najpierw ról rodzinnych, potem pojawia się rola rówieśnika (kształtuje wiecznie bijące praźródło ); rola sąsiada; rola ucznia (rola rozbudowana: w przedszkolu, szkole itd.); rola obywatela, patrioty, wyznawcy jakiejś religii, rola osoby, która potrafi prawidłowo pełnić swoje role zawodowe, dodatkowo istnieje rola konsumenta mediów. Jeśli te role są prawidłowe, wytwarza się tzw. „wiązka ról” = osobowość społeczna. Prawidłowy proces socjalizacji to prawidłowe wchodzenie w grupy i prawidłowe wchodzenie w role.
Wszechstronnie rozwinięta osobowość społeczna, która emanuje ideałem jednostki wszechstronnie rozwiniętej. W edukacji dąży się do „tworzenia” jednostki wszechstronnie rozwiniętej.
Każda rola społeczna jest podzielona na cztery elementy:
I. Stan socjalny (te obowiązki, które grupa powinna świadczyć na moją rzecz; ja jestem w centrum) → ma swoje następujące cztery elementy:
1. Stanowisko moralne – obowiązek czynnej życzliwości, który gr ma wobec swojego członka (np. matki wobec dziecka, urzędnika wobec petenta itp.)
2. Pozycja ekonomiczna – osoba społeczna ma prawo, aby nie umrzeć z głodu, jest tym elementem organizacyjnym w grupie, który moją egzystencję ekonom zabezpiecza, to zabezpieczanie jest bardzo wielokierunkowe;
a. najbardziej typową pozycją ekonomiczną jest wynagrodzenie za pracę – grupa mi to daje w zamian za to, co ja dla niej robię;
b. honorarium – coś, co grupa oferuje grupom wolnego zawodu (malarzom, muzykom itp.);
c. stypendium – przyjęcie przez grupę do wiadomości, że studenci pełnią istotne funkcje w społeczeństwie, tak istotne, że należy ich zwolnić z obowiązku pracy, aby oni mogli się uczyć (akcentowana jest ogromna rola inteligencji, elity w społeczeństwie);
d. emerytura – wynagrodzenie dla ludzi starszych, którzy już nie pracują, ale pracowali wcześniej i mają prawo do pogodnej starości;
...
bopotrzebuje1