SOCJOLOGICZNE PODSTAWY RESOCJALIZACJI
Wykład I:
Wyróżniamy 2 rodzaje nauk:
1. Formalne – wychodzą od aksjomatów, wyrażamy zdaniem „Uważam, że…” np. Dwie proste się nie przetną -> nie ma znaczenia czy się przetną, bo to tylko nasze założenie, które zmienia się wraz z aksjomatami
2. Empiryczne (doświadczalne) – podstawą wiedzy jest obserwacja, w której skład wchodzą :
1. Gromadzenie spostrzeżeń
2. Zdania spostrzeżeniowe – uogólnienie przez indukcję
3. Budowanie hipotez – hipotezy to pewne przypuszczenia oparte na naszej wiedzy wyrażające domniemanie, że jest tak jak przypuszczamy; są zbudowane z relacji zmiennych: zmienna zależna (badane), zmienna niezależna(przypuszczenia)
4. Weryfikacja i/lub falsyfikacja (weryfikacja – potwierdzenie, falsyfikacja - zaprzeczenie)
5. Etap teorii (obserwacja, uogólnianie, indukcja, weryfikacja/falsyfikacja… i od nowa )
Nauki empiryczne dzielą się na:
· Przyrodnicze – przedmiotem obserwacji jest świat przyrody, bez udziału człowieka, np. fizyka
· Humanistyczne – świat stworzony przez ludzi, nauki o kulturze, o aktywności człowieka, indywidualne (psychologia), społeczne (socjologia)
· Diagnostyczne – odpowiadają na pytanie jak jest?
· Praktyczne – jak jest? Co zrobić by było tak, jak być powinno? Jak być powinno?
Sposób gromadzenia wiedzy:
1. Nauki praktyczne – eliminacja : rzeczy nowe wypierają stare
· Pedagogika resocjalizacyjna
Warstwy:
- diagnostyczna
- aksjologiczna
- praksologiczna
2. Nauki humanistyczne – absorcja (wchłanianie) : nowe trendy wchłaniają stare
Metody organizacji życia społecznego :
1. Jak rozumiemy prawdę?
2. Jak rozumiemy prawo?
3. Jak rozumiemy transcendencję?
Ad.1 : prawda – Grecja, VIII w.p.n.e., Homer, Sokrates, Arystoteles; prawda jako zgodność z rzeczywistością, empiria
Ad. 2 : prawo – Rzym; prawo ma służyć sprawiedliwości a nie woli panującego, system wartości, norm oderwany od woli panującego, źródłem prawa jest umowa, a celem to, by silniejszy nie mógł wszystkiego, prawo jako gwarancja sprawiedliwości
Ad. 3 : religia chrześcijańska – istotne:
- wolność człowieka (zabronione niewolnictwo)
- praca umysłowa (rozwój nauk humanistycznych: prawo, medycyna), chrześcijaństwo jest religią księgi – istota edukacji;
- rola kobiety : złagodzono obyczaje – kobiety „dopuszczone do głosu”
- potępienie okrucieństwa : zło musi się ukrywać, nie ujawnia się pod własną postacią
Socjologia wprowadziła 4 wizje świata :
1) Teorie funkcjonalno-strukturalne – świat to system zbudowany w taki sposób, że części składowe przyczyniają się do powodzenia całości; każdy element systemu jest nadsystemem dla części podporządkowanych (wchodzi w skład) i podsystemem (wchodzi w skład większych całości) np. matrioszki J
· Dysfunkcja: dążenie siłowe, aby całość zdeformować
· Ekwibrium (wahanie się) – homeostaza (pozostaje w równowadze, trwanie systemu)
· Enfunkcja – przyczynia się do podtrzymywania całości, rozwija i bogaci się struktura
Badacz w grupie wychowanków bada kto jest jakim członkiem.
2) Teorie konfliktu – twórca – Leszek Nowak; istnieją 2 siły : klasa polityczna oraz rządzeni
Źródło:
· własność : władza, pieniądze
· siły przemocy : kontrola społeczna (wojsko, policja, prokuratura)
Warunki sytuacji społecznej:
- podporządkowani muszą zrozumieć, że jest ich dużo – MASA
- istnienie wspólnych wartości oraz szacunek do nich
- istnienie przywódcy
3) Teorie wymiany – każdy z nas stanowi część społeczeństwa, są osoby, które stanowią centra, bądź są odizolowani
· Zachowania nagradzające : czuwa prawo malejącej użyteczności krańcowej
· Zachowania karzące : eliminacja
- podkreślenie wielostronności elementów, które wymieniamy (dobro materialne - prestiżem, sławą; strach, okrucieństwo – wartościami, które człowiek odrzuca, bo boi się je głosić)
- „teoria handlowa” : jak mamy za dużo towaru to przeceniamy, jak towar jest rzadki – wysoka cena, ale następuje spadek jego wartości, bo dochodzi do podróbek – HUGO BROSS
- kara nie może być represją, służy wychowawcy do powetowania spraw, osoba ukarana musi wiedzieć, że zachowanie nie będzie tolerowane, kara ma służyć naprawianiu zła
4) Teorie interakcyjne – społeczeństwo to pary relacji;
- zmiany społeczne dokonują się przez wzajemne wpływy, „face to face”
- znaczenie zależy od kontekstu, im bogatsza wiedza, osobowość wychowawcy, tym bardziej podkreśla jego znaczenie (np. podnoszenie ręki : na dworcu jako – tu jestem, w sejmie jako wyraz „za”/ „przeciw”)
- rola wychowawcy : wnikliwe rozpoznawanie świata wychowanków, by nadać znaczenia danym zjawiskom
bopotrzebuje1