ROLA UKŁADU NERWOWEGO a)odbiera, analizuję i udziela odp na inf ze środowiska zew i wew org. b)ściśle współdziała w kontroli i koordynacji całego org z układem hormonalnym BUDOWA z wielu mil kom. nerwowowych tzw. neuronów DENDRYT odbiera inf ze środowiska w postaci bodźców AKSON (neuryt) przewodzi informacje w postaci impulsu elektrycznego OSŁONKA MIELINOWA przyspiesza przechodzenie informacji SYNAPSA jest to mijsce zamiany impulsu elektrycznego na impuls, ktróry powoduje wytworzenie sub. chemicznych tzw. transmitera, który wytwarza się w synapsie i zadziała jak bodziec na dendryty kolejnego neurona PODZIAŁ UKŁADU NEUROWEGO POD WZGLEDEM BUDOWY #ośrodkowa (centralny) rdzeń kręgowy, mózgowie #obwodowy nerwy rdzeniowe (31 par) odchodzi od rdzenia kręgowego nerwy czaszkowe (21 par) głowa RDZEŃ KREGOWY znajduje sie w kanale kregowym i dzieli sie na odcinki: szyjny, piersiowy, lędźwiowy, krzyżowy, ogonowy (guziczny). Rdzeń otoczony jest keęgami, oponami mózgowo rdzeniowymi, wyliczamy opony: twarda, pajęczna, miękka, pomiędzy nimi znajduje się płyn mózgowo rdzeniowy. MÓZG Waga mózgu dorosłego człowieka wynosi od 1200 do 1400g. Ochronna mózgu stanowią: *włosy *skóra *kosci czaszki *opony mózgowe (błona łącznotkankowe)twarde, pajączynkowa, miękka *płyn mózgowo-rdzeniowy znajduję się pomiędzy oponami. Wypełnia również 4 komory znajdujące się w mózgu oraz kanale kręgowym. Jego rola to amortyzacja wstrząsów oraz regulacja ciśnienia wew czaszkowego. POWIESZCHNIA MÓZGU jest silnie pofałdowana z zagłębieniem i bruzdami. Bruzda podłużna dzieli mózg na 2 półkule, prawą i lewą. Lewa półkula odp za proces logicznego myslenia. Półkula prawa wpływa na myślenie twórcze i artystyczne. Bruzda poprzeczna wraz z podłużną dzielą mózg na płat ciemieniowy, potyliczny, czołowy i skroniowy. OŚRODEK NERWOWY zespół kom. nerwowych wyspecjalizowanych w odbieraniu i analizoeaniu ściśle określonych inf. >płat czołowy- ośrodki kojarzące, kuch i pisanie >płat ciemieniowy- ośrodek czucia >płat potyliczny- ośrodek wzroku >płat skroniowy- ośrodek słuchu i mowy MÓŻDRZEK położony w tylnej części czaszki. Składa soę z 2 półkul połączonych w środku tzw. robaczkiem. Waży ok. 150g, do gł. funkcji móżdrzka należy: #utrzymanie napięcia mięśni #utrzymanie równowagi i poziomej postawy ciała #koordynowanie ruchów mięśni RDZEŃ PRZEDŁUŻONY znajduje sie w ni, ośrodek kierujący funkcjami życiowymi org. Do najważniejszych ośrodków należą:oddechowy, naczyniowy (reguluje napięcie naczyń krwionośnych) czynności serca, sannia, żucia, kichania, kaszlu, połykania, wydalania, potu, wymioty, regulacje przemiany materi OBWODOWY UKŁAD NERWOWY Skład 12 par nerwowo czaszkowych, 31 par nerwowo rdzeniowych Nerwowo czaszkowe odchodzą bezpośrednio do mózgu. Unerwiają narządy zmysłów oraz mięśnie i gruczoły znajdujące się w głowie np. mięsnie mimiczne Nerwy rdzeniowe odchodzą do rdzenio kręgowego unerwiaą skóre, mięśnie, gruczoły, narządy wew. AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY Stanowi część układu obwodowego, który unerwia narządy wew i gruczoły wydalnicze. Układ autonomiczny działa niezależnie od woli człowieka.Składa się on z dwóch części działających antagonicznie (przeciwstawnie) części współczulnej i współczulnej, układ współczulny pobudza różne funkcje naszego ciała, a przywspółczulny działa hamująco WSÓŁCZULNY >rozszeżenie źrenic >pobudzenie ślinianek >rozszeżenie pęcherza moczowego PRZYWSPÓŁCZULNY ~zwalnianie czynności serca ~hamowanie czynności wydzielniczych nadnerczych ~pobudzanie skurczów jelit i żołądka ŁUK ODRUCHOWY jest to droga bodzca od receptora (np. kom czuciowa w skórze) przez ośrodkowy układ nerwowy (rdzeń kręgowy, mózg) do efektora (mięsień lub gruczoł) ODRUCH jest to autonomiczna reakcja org na bodźce. Więkrzość odruchów powstaje na zasadzie prostego łuku odruchowego. Przekaz impulsów nerwowych odbywa się niezwykle szybko- neurony czuciowe przewodzą impulsy z szybkością 15-40 m/s, a ruchowe 50-80m/s. Jest to istotne podczas reakcji obronnej org np. cofanie ręki pod wpływem ognia. Badaniami odruchów jako pierwszy zajmował się rosyjski filozof Iwan Pawłow, który w 1904r otrzymał nagrode Nobla . Wszystkie odruchy mozna podzielić na bezwarunkowe i warunkowe ODRUCH BEZWARUNKOWY jest wrodzony i powstaje niezaleznie od naszej woli. Odruchy te są związane z rdzeniem kręgowym i ośrodkiem podkorowymi mózgu BUDOWA GAŁKI OCZNE Gł. częścią narządu wzroku jest gałka oczna. Jej ściana zbudowana jest z 3 warst, a wew wypełnia ciało szkliste CZOPKI to kom światłooczułe, które rejestruja barwe światła. Każdy z nich może odbijać tylko 1 z 3 kolorów. Cerwony, zielony lub niebieski SOCZEWKI przeźroczysta cześć oka w krztałcie dysk, której zmiany wypukłości zapewniaja ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych mniejscach AKOMODACJA to zmiana krztałtu soczewki, która pozwala na ostre widzenie przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach. Kiedy soczefka zmienia krztałt, zmniejsza się kąt, pod którym znajduję się światło POWSTAWANIE OBRAZU NA SIATKÓWCE promienie światła przechodzą przez poszczególne elementy budowy oka i powoduje obrazu na śatkówce Rejestrują go kom. siwiatłoczue, które info tymobrazie przesyłając do mózgu za pośrednictwem nerwu wzrokowego. Obraz na siadkówce jest odwrucony, pomniejszony i rzeczywisty NAJCZESTRZE WADY WZROKU >krótkowzroczność- promienie skupiają sie przed siatkówką, a nie na niej, przez co obraz jest nie wyraźny >palekowzroczność- promienie skupiają sie za siatkówką, obraz jest nie wyrazny >asmygmatyzm- promienie skupiają sie w różnych mniejscach na siatkówką, przez co powstajacy obraz jest zniekrztałcony UCHO narząd odp za słuch i równowagii. Stanowi peryferyjną część układu słuchowego. Ucho można podzielić na ucho zew, środkowe i wew. Należy do gr mechanoreceptorów, co oznacza że odbiera bodzce mechaniczne, a drgania czasteczek powietrza rozchodzacych sie w postaci fal dzwiekowych. UCHO ZEW małżowina zbudowana z owalnej chrząstki, pokkrytej skóra,skupia ona fale dżwiękowe i umożliwia zlokalizowanie źródła dźwięków
symulator