CHOROBY ZAWODOWE W POLSCE – DEFINICJA,
RODZAJE, PRZYCZYNY, SKALA ZJAWISKA,
REGULACJE PRAWNE ODNOSZĄCE SIĘ DO TEGO ZJAWISKA
WSTĘP
Praca jest niepodważalną wartością w życiu człowieka. Często jednak silnie obciąża człowieka
psychicznie i fizycznie.
Zapewnienie odpowiednich warunków pracy, sprzyja bezpieczeństwu, zdrowiu i rozwojowi
pracownika, procentuje też wydajnością i prestiżem zakładu pracy, firmy.
Każdy rodzaj pracy zawodowej ma swoją specyfikę, dlatego na każdym stanowisku pracy
powinno się określić występujące tam zagrożenia i uciążliwości oraz dążyć do ich
zminimalizowania lub usunięcia. Jednak pewnych zagrożeń i uciążliwości nie można
wyeliminować lub wykluczyć.
W związku z tym powstało pojęcie choroby zawodowej, które zostało zapisane prawnie w
odpowiednich dokumentach. Dzięki tym dokumentom pracownik i pracodawca są chronieni
przed nadużyciami.
DEFINICJA
Choroba zawodowa to grupa chorób spowodowanych działaniem czynników szkodliwych dla
zdrowia, występujących w środowisku pracy lub związanych ze sposobem wykonywania
pracy. Powstają na skutek stałego przebywania w niedogodnej pozycji, systematycznego
wykonywania forsownych czynności lub regularnego przebywania w otoczeniu zawierającym
szkodliwe dla zdrowia czynniki, którymi są np:
- hałas
- nieodpowiednie oświetlenie
- zapylenie
- promieniowanie
- związki chemiczne
- zwiększone obciążenia psychiczne i fizyczne.
Choroby zawodowe występują po dłuższym okresie przebywania w niesprzyjających
okolicznościach i warunkach, a ich przebieg i leczenie są długotrwałe. Są to zazwyczaj
choroby przewlekłe, często prowadzące do trwałej utraty zdrowia.
Chorobami zawodowymi mogą być choroby, które dotykają w różnym stopniu całość
populacji jak również są charakterystyczne dla wybranych grup zawodowych.
ILO czyli Międzynarodowa Organizacja Pracy powstała w 1919 roku, aby doprowadzić rządy, przedsiębiorstwa i związki zawodowe do wspólnego działania na rzecz poprawy warunków pracy. Światowy Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy przypada 28 kwietnia.
SKUTKI ODDZIAŁYWANIA CZYNNIKÓW SZKODLIWYCH
Na ryzyko rozwoju chorób zawodowych mają wpływ:
- rodzaj czynników szkodliwych i uciążliwych występujących w środowisku pracy, związanych
ze sposobem produkcji i organizacją pracy
- stopień nasilenia czynników szkodliwych i uciążliwych określany przez istniejące normatywy
- wiarygodne pomiary stężeń i natężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy i
związane z tym szacowanie ryzyka zawodowego
- właściwa organizacja profilaktyki lekarskiej
- wrażliwość osobnicza na działanie czynników środowiska pracy.
Do czynników szkodliwych powodujących narażenie zawodowe zaliczamy:
- czynniki chemiczne i fizyczne – gdzie bierze się pod uwagę rodzaj czynnika, wartości stężeń
lub natężeń i średni czas narażenia zawodowego
- czynniki biologiczne – gdzie rozważa się rodzaj czynnika, kontakt, okres utajenia,
mechanizm działania i drogi szerzenia się tego czynnika
- czynniki o działaniu alergizującym - ( uczulającym ), gdzie rozważa się rodzaj czynnika,
kontakt z nim w czasie pracy
- czynniki o działaniu rakotwórczym.
REGULACJE PRAWNE ODNOSZĄCE SIĘ DO CHORÓB ZAWODOWYCH
WYKAZ CHORÓB ZAWODOWCH Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. (poz. 869)
WYKAZ CHORÓB ZAWODOWYCH WRAZ Z OKRESEM, W KTÓRYM WYSTĄPIENIE UDOKUMENTOWANYCH OBJAWÓW CHOROBOWYCH UPOWAŻNIA DO ROZPOZNANIA CHOROBY ZAWODOWEJ POMIMO WCZEŚNIEJSZEGO ZAKOŃCZENIA PRACY W NARAŻENIU ZAWODOWYM
Choroby zawodowe
Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym
1
2
1.
Zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne
w przypadku zatruć ostrych – 3 dni,w przypadku zatruć przewlekłych – w zależności od rodzaju substancji
2.
Gorączka metaliczna
3 dni
3.
Pylice płuc:
1)
pylica krzemowa
nie można określić
2)
pylica górników kopalń węgla
3)
pylico-gruźlica
4)
pylica spawaczy
5)
pylica azbestowa oraz pozostałe pylice krzemianowe
6)
pylica talkowa
7)
pylica grafitowa
8)
pylice wywoływane pyłami metali
4.
Choroby opłucnej lub osierdzia wywołane pyłem azbestu:
rozległe zgrubienia opłucnej
rozległe blaszki opłucnej lub osierdzia
wysięk opłucnowy
3 lata
5.
Przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli, które spowodowało trwałe upośledzenie sprawności wentylacyjnej płuc z obniżeniem natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej (FEV1) poniżej 60 % wartości należnej, wywołane narażeniem na pyły lub gazy drażniące, jeżeli w ostatnich 10 latach pracy zawodowej co najmniej w 30 % przypadków stwierdzono na stanowisku pracy przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń
1 rok
6.
Astma oskrzelowa
7.
Zewnątrzpochodne alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych:
...
ewaaaa6754